Деванагари: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Bot: Migrating 77 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q38592 (translate me) |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 20:
'''Деванагари''' ([[сскр.]] देवनागरी, или '''нагари''') е [[абугида|азбучнослоговно писмо]] кое се пишува од лево кон десно и карактеристично е по тоа што секоја буква има хоризонтална линија и ги поврзува сите букви. Ова писмо е главно писмо за пишување на [[хинди]], [[Марати јазик|марати]] и [[непалски јазик]]. Од [[XIX век]], тоа е најчесто користено писмо за [[санскрит]] и [[Пали јазик|пали]]. Покрај овие јазици, ова писмо се користи за повеќе азиски јазици.
==Правила==
Како и останатите абугиди, така и во деванагари секоја буква (знак) претставува согласка која е проследена со гласот шва (или во македонскиот се бележи како ' во некои зборови). Овој глас при транскрипција за бележи со 'a', а според МФА гласот се бележи со [ə].<ref>{{Harvcoltxt|Salomon|2003|p=70}}</ref> Буквата क се чита ''ka'', не само „k“.
* крајна согласка се бележи со надреден знам {{IAST|्}}, наречен ''[[вирама]]'' во санскритскиот, или ''халант'' на хинди. Ако се стави овој знак, тоа значи дека вметната самогласка „ə“ не се чита или изговара, туку само согласката која е претставена со буквата. Така на пример, зборот क्नय се чита ''кнаја'', а क्नय् ''кнај.'' Халантот често се користи за согласни групи кога не се можни согласни лигатури не се остварливи при машинско пишување.
* согласните групи се пишиваат како лигатури ''({{IAST|saṃyuktākṣara}}'' "споеви, врски"). Така на пример, трите согласки क्, न्, и य्, ''(к , н, ј)'' може да се пишат како погоре напоменатото без вирама (कनय). Друга можност е тие да бидат споени како согласна група и се добива क्नय ''кнаја,'' कन्य ''канја,'' или क्न्य ''кнја.'' Овој систем бил првично создаден за средноиндиските јазици, кои имале мал број согласни групи. Кога овој систем се вовел за санскритскиот, правописот и системот на санскритскиот значително се усложнил поради големиот број согласни групи и лигатури.
* Останатите самогласки, освен шва, се пишуваат со посебни букви ако се самостојни или на почетокот на зборот, или со надредни знаци ако се во средината. Надредните знаци се нарекуваат „матри“. Така на пример од क ''ka'', може да се добие: के ''ke,'' कु ''ku,'' की ''kī,'' का ''kā,'' итн. Исто така земен е следниов пример: буквата ''ū'' ('у') се пишува со надреден знак во средната на зборот ({{IAST|ू}}, कू ''kū''), но на почетокот на зборот или ако е самостојна буквата се пишува ऊ (ऊक ''ūka''). Ваквите лигатури со надредни знаци се нарекуваат „акшара“.
Најгорната хоризонтална линија најчесто се пишува на крај, кога ќе се заврши зборот.<ref>{{cite web|url=http://archives.conlang.info/sae/shaunvhon/fialphonfhoen.html |title=Archives.conlang.info |publisher=Archives.conlang.info |date=2004-12-07 |accessdate=2011-06-13}}</ref>
==Наводи==
{{Наводи}}
== Поврзано ==
| |||