Животни: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
сНема опис на уредувањето
Ред 5:
| image = Animal diversity.png
| image_width = 250px
| domain = [[ЕукаиотиЕукариоти]]
{{Taxobox_norank_entry | taxon = [[Заднокамшични]]}}
{{Taxobox_norank_entry | taxon = [[Целовидни]]}}
Ред 11:
| regnum = '''Животни'''
| regnum_authority = [[Карл Линеј|Linnaeus]], [[Systema Naturae|1758]]
| subdivision_ranks = [[ТипКолено (биологија)|ТиповиКолено]]
| subdivision =
* '''''Потцарство [[Бесткивни животни|Parazoa]]
Ред 25:
*** [[Acoelomorpha]]
*** [[Стрелести животни|Chaetognatha]]
*** '''НаттипНатколено [[Второусни|Deuterostomia]]'''
**** [[Хордати|Chordata]]
**** [[Полухордати|Hemichordata]]
Ред 32:
**** [[Vetulicolia]] [[Екстинкција|†]]
*** '''''[[Првоусни|Protostomia]] (неранг)'''''
**** '''НаттипНатколено [[Преслекувачки животни|Ecdysozoa]]'''
***** [[Kinorhyncha]]
***** [[Loricifera]]
Ред 42:
***** [[Бавнодвижачи|Tardigrada]]
***** [[Членконоги|Arthropoda]]
**** '''НаттипНатколено [[Сплескани животни|Platyzoa]]'''
***** [[Сплескани црви|Platyhelminthes]]
***** [[Мешестотрепчести црви|Gastrotricha]]
Ред 50:
***** [[Micrognathozoa]]
***** [[Cycliophora]]
**** '''НаттипНатколено [[Lophotrochozoa]]'''
***** [[Кикириткови црви|Sipuncula]]
***** [[Hyolitha]] [[Екстинкција|†]]
Ред 63:
}}
 
'''Животните''' се [[Многуклеточен организам|многуклеточни]] [[хетеротроф]]ни организми, од кои поголем дел минуваат одредени растојанија во потрага по [[храна]], а друг, помал дел, има [[Седентарност|седентарен]] начин на [[живот]]. Науката што ги проучува животните се нарекува [[зоологија]]. Порано, во животинското [[Царство (биологија)|царство]] било вклучени и [[праживотни]]те и некои други претставници, но со денешните поделби на [[Жив свет|живиот свет]], тие се во посебно царство - [[Протиста|протисти]].
 
Од [[Екологија|еколошки]] аспект, животните претставуваат потрошувачи (консуматори) во рамките на [[екосистем]]от. Може да се исхрануваат со [[Растенија|растителна]] (хербивори или растенојади), животинска (карнивори, месојади) или мешана храна (омнивори, сештојади). Исто така, одредени [[без‘рбетници]] и [[‘Рбетници|‘рбетници]] се исхрануваат со мртва органска материја (сапрофаги) и со тоа придонесуваат за побрзо разградување на органската материја, правејќи ја полесно достапна за редуцентите - [[Бактерија|бактериите]]. Со својата хетеротрофност, животните всушност вршат природна контрола врз бројноста на популациите од живи организми во природата.
Ред 164:
* Дождовни црви - Телото на дождовниот црв постојано се собира и издолжува. Тоа му го овозможуваат мускулите и четинките. Под кожата се наоѓа слој од кружни, а под него слој од надолжни мускули. Со нивно собирање и издолжување црвот се движи.
 
* Копнените 'рбетници: водоземците, влечугитевлекачите, птиците и цицачите се движат со нозе.
Жабата како и другите копнени 'рбетници освен птиците, имаат два пара крајници (предни и задни нозе). Задните нозе имаат поактивна улога во движењето, па затоа тие се подобро развиени. Нозете на 'рбетниците се изградени од долги и кратки коски, зглобно кои се подвижно поврзани. Коските се покриени со мускули кои имаат особина да се стегаат и отпуштаат, со што ги движат нозете.
 
Ред 206:
 
Покривката на телото им повеќе функции:
-* заштитна – го заштитува животното од различните негативни надворешни влијанија.
 
-* преку неа може да се врши размена на гасови и вода.
- заштитна – го заштитува животното од различните негативни надворешни влијанија.
-* таа има улога како приемнок на дразби, бидејќи во неа се сместени голем број сетилни клетки.
 
-* кај многу животни таа има способност да создава дополнителни творби: жлезди, крлушки, пердуви и влакна.
- преку неа може да се врши размена на гасови и вода.
-* со нејзина помош цицачите и птиците го заштитува телото од губењето топлина.
 
-* Кај некои видови на животни во кожата има различни пигменти кои заедно со количеството на крвни садови ја определуваат бојата на кожата. Бојата на кожата кај некои животни им овозможува да се кријат од напаѓачите. Кај други животни бојата ги прави незабележливи во средината, а кај некои животни има предупредувачко обојување, односно таа ги плаши напаѓачите. Менувањето на бојата е предизвикано од ширење или стегање на посебни видови на клетки во кои има пигменти. Со движењето на пигментите во овие клетки се менува бојата на кожата. Некои видови ракови или жаби во покривката можат да имаат неколку видови пигменти кои се сместени во ѕвездести клетки. Телесната покривка кај повеќето животни е изградена од два типа ткива: епително и сврзно.
- таа има улога како приемнок на дразби, бидејќи во неа се сместени голем број сетилни клетки.
 
- кај многу животни таа има способност да создава дополнителни творби: жлезди, крлушки, пердуви и влакна.
 
- со нејзина помош цицачите и птиците го заштитува телото од губењето топлина.
 
- Кај некои видови на животни во кожата има различни пигменти кои заедно со количеството на крвни садови ја определуваат бојата на кожата. Бојата на кожата кај некои животни им овозможува да се кријат од напаѓачите. Кај други животни бојата ги прави незабележливи во средината, а кај некои животни има предупредувачко обојување, односно таа ги плаши напаѓачите. Менувањето на бојата е предизвикано од ширење или стегање на посебни видови на клетки во кои има пигменти. Со движењето на пигментите во овие клетки се менува бојата на кожата. Некои видови ракови или жаби во покривката можат да имаат неколку видови пигменти кои се сместени во ѕвездести клетки. Телесната покривка кај повеќето животни е изградена од два типа ткива: епително и сврзно.
 
=== Телесна покривка кај безрбетниците ===
Ред 229 ⟶ 223:
Телесната покривка кај сите ‘рбетници е составена од покривен слој епидермис кој се состои од повеќеслоен епител. Овој слој на клетки ја покрива вистинската кожа. Кога одредени делови на овој дел се зајакнуваат се создава крзно, како што е случајот кај добитокот. Кај некои ‘рбетници епителните клетки создаваат и складираат рожна белковина која е нерастворлива во вода. Кај најпросто градените хордови животни, туники, телото им е покриено со обвивка, или туника, која ги прави овие животни единствени во царството на животните.
Епидермисот кај рибите е тенок и не содржи рожна белковина. Повеќеклеточните жлезди во овој слој излачуваат слуз со што нивната кожа станува мазна и лигава. Тоа на рибите им помага полесно да пливаат. Кожата кај рибите создава коскени крлушки. Надворешните крлушки често се преобразуваат во лушпи.
Кожата кај водоземците е слична на кожата кај рибите, а се разликува само по отсуството на коскени лушпи и создавањето на рожна белковина. Таа е набрана, растеглива и влажна. Како што ‘рбетниците се приспособувале кон копнените услови за живеење, така количеството на рожнатиот слој се зголемувало и добивал се поголема заштитна улога. Овој дел на кожата кај влечугитевлекачите создава тенок слој од рожни плочки. Кај повеќето од влечугитевлекачите создаваат рожни лушпи или плочки кои го штитат телото од штетните зрачења и повреди и ја намалуваат загубата на водата од телото. Новите клетки што се развиваат во подлабоките слоеви на епидермисот, во вид на рожни слоеви кај желките се носат на себе, а кај змиите и некои гуштери се преслекуваат. Во кожата на влечугитевлекачите имаат само неколку жлезди и поради тоа кај нив кожата е сува. Кај некои змии и гуштери има жлезди кои излачуваат материи, кои имаат предупредувачко обојување, што обезбедуваат заштита од напаѓачите.
Пердувите се најкарактеристичен дел за препознавање на птиците. Пердувите се израстоци на кожата. Тие претставуваат издолжени и распердушени рожни лушпи. Пердувите се составени од централна оска, што е навлезена во вдлабнатини на кожата
На горниот дел на оската има многу странични гранчиња. Секое странично гранче има ситни куки кои се спојуваат со куките на соседните гранчиња. На овој начин пердувите создаваат целина. Птиците кои се добри летачи, на своите крилја имаат збиен распоред на пердувите кој им овозможува полесно да летаат. Бидејќи пердувите се неживи творби со нивното стареење се отфрлаат и се заменуваат со нови.
Ред 248 ⟶ 242:
** [[риби]]
*** [[водоземци]]
*** [[влечугивлекачи]]
*** [[птици]]
*** [[цицачи]]
 
[[Категорија:ЗоологијаЖивотни| ]]
[[Категорија:ЖивотниОрганизми]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Животни