Ген: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Bot: Migrating 75 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q7187 (translate me)
сНема опис на уредувањето
Ред 14:
За време на транскрипцијата (препишувањето), информацијата која се содржи во генската ДНК се пренесува на слична молекула наречена [[РНК]] (рибонуклеинска киселина) во [[Клеточно јадро|клеточното јадро]]. И двете [[Нуклеинска киселина|нуклеински киселини]] (ДНК и РНК) се составени од нуклеотидни бази, но имаат некои различни хемиски својства. Видот на РНК која ја содржи информацијата за создавање на протеин е наречена [[информациона РНК]] (mRNA, messenger RNA) бидејќи ја носи информацијата (или пораката) од ДНК надвор од јадрото во [[цитоплазма]]та.
 
Транслацијата (преведувањето) е вториот чекор при синтезата на протеини од гените и се случува во цитоплазмата. Кај еукариотските организми, генот се состои од два региона: [[интрон]] и [[егзон]], при што само егзонот може да биде преведен во протеин. mRNA реагира со специјализиран комплекс наречен [[рибозом]], кој ги “чита” секвенците од mRNA базите. Секоја секвенца од три бази, наречена [[кодон]], обично кодира одредена [[амино киселинааминокиселина]] (амино киселинитеаминокиселините се градбени делови на протеините). Друг вид на РНК наречен [[транспортна РНК]] (tRNA) го подредува протеинот на тој начин што транспортира амино киселиниаминокиселини до рибозомот. Протеинската синтеза трае сѐ додека рибозомот не дојде до стопирачки кодон (секвенца од 3 базни парови која не кодира амино киселинааминокиселина).
 
Протокот на генетска информација од ДНК, преку РНК до протеинот е еден од фундаменталните принципи на [[Молекуларна биологија|молекуларната биологија]]. Овој процес се нарекува и ''[[централна догма на молекуларната биологија]]''.
Ред 22:
== Големина на гените. Гени кои не кодираат протеини ==
 
Гените се разликуваат по својата должина. Најголемиот човечки ген е долг околу 2,5 милиони базни парови и го кодира мускулниот протеин [[дистрофин]], кој е долг повеќе од 3.500 [[Амино киселинаАминокиселина|амино киселиниаминокиселини]]. Еукариотските гени најчесто произведуваат протеини долги 150 до 3.000 амино киселиниаминокиселини. Некои гени се релативно мали, како кај прокариотите, и даваат протеини долги од 50 до 300 амино киселиниаминокиселини. Повеќето еукариотски протеин-кодирачки гени се присутни само како две копии во еден [[геном]], наоѓајќи се на истата местоположба на хомологните хромозоми, од кои секоја копија е добиена од двата родители. Доколку овие две копии се разликуваат во помала мера, тогаш се нарекуваат алели. Промените во нуклеотидната секвенца се наречени [[Мутација (генетика)|мутации]] или [[Полиморфизам|полиморфизми]], во зависност од нивниот ефект.
 
Некои гени не кодираат протеини, туку РНК молекули кои имаат посебна функција во клетката. Вакви се [[Транспортна РНК|t-RNA]], [[Рибозомска РНК|r-RNA]] и некои помали РНК молекули кои имаат различни улоги во јадрото. Гените кои кодираат РНК се наоѓаат како повеќекратни копии во еден еукариотски геном.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Ген