Википедија

Ел-Хорезми: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
с Bjankuloski06 ја премести страницата Ал-Кваризими на Ел-Хорезми
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
{{Infobox person
{{внимание}}
| name = Мухамед ибн Муса ел-Хорезми
{{викифицирање}}
| image = Al-Chwarizmi.JPG
{{Научник
| image_size = 250px
|име = Мухамед ел Хорезми
| caption = Статуа на ел-Хорезми
|слика = Abu Abdullah Muhammad bin Musa al-Khwarizmi edit.png
| ethnicity = [[Персијци|Персиец]]
|ширина_слике = 250px
|познат_по known_for = ''воведување на [[алгебра]]та и [[арапски бројки|арапските бројки]] воведување на зборот [[алгебра]].''▼
|опис_слике = Мухамед ел Хорезми на поштенска марка која обележува 1.200 година од његовото раѓање
| birth_date = ~ 780
|датум_рођења = околу [[780]].
| death_date = ~ 850
|место_рођења = [[Хорезм]]<br />(денешна [[Хива]])
| era = [[средновековие]]
|држава_рођења = [[Хорезмија]]<br />(денешен [[Узбекистан]]а)
| influenced = [[Абу Ќамил]]
|датум_смрти = околу [[850]]. н. е.
|место_смрти =
|поље = [[Математика]], [[Астрономија]], [[Астрологија]], [[Географија]],<br />[[Картографија]]
|институција =
|школа =
|студенти =
▲|познат_по = ''воведување на [[арапски бројки|арапските бројки]] воведување на зборот [[алгебра]].''
|награде =
|напомене =
}}
 
'''Мухамед ел-Хорезми''' (полно име: '''Мухамед ибн Муса ел-Хорезми''') е [[Персија|персиски]] [[математичар]], [[географ]] и [[астроном]] на кој му се препишуваат воведувањата на [[арапски бројки|арапските бројки]] во математиката. Ел Хорезми ја вовел современата нумеричка нотација. Многу малку се знае за неговиот живот , тој бил член на багдатската Академија на науките и пишувал за математиката, асторномијата и географијата. Неговата книга „Алгебра“ го вовела ова име во математиката иако во поголем дел од оваа книга се зборува за пресметување. Меѓутоа тој дава и општ метод ( Ел Хорезмијово решавање) за наоѓање на квадратен коре на квадратна равенка.</ref>▼
 
▲'''Мухамед ел-Хорезми'''е персиски [[математичар]], [[географ]] и [[астроном]] на кој му се препишуваат воведувањата на [[арапски бројки|арапските бројки]] во математиката. Ел Хорезми ја вовел современата нумеричка нотација. Многу малку се знае за неговиот живот , тој бил член на багдатската Академија на науките и пишувал за математиката, асторномијата и географијата. Неговата книга „Алгебра“ го вовела ова име во математиката иако во поголем дел од оваа книга се зборува за пресметување. Меѓутоа тој дава и општ метод ( Ел Хорезмијово решавање) за наоѓање на квадратен коре на квадратна равенка.</ref>
 
== Творештво ==
Ред 27 ⟶ 18:
<!--[[File:The Algebra of Mohammed ben Musa (frontispiece).png|150px|thumb|The [[frontispiece]] of Frederic Rosen's ''The Algebra of Mohammed ben Musa'' (1831)]]-->
 
Абу Абдулах Мухамед бин Муса ел Хорезми ебил математичар, географ и асторном. Неговото творештво е многу богато и има големо влијание во областа на математиката.
 
=== Алгебра ===
Ред 35 ⟶ 26:
 
''{{transl|ar|ALA|Al-Kitāb al-mukhtaṣar fī ḥisāb al-jabr wa-l-muqābala}}''
({{lang-ar|الكتاب المختصر في حساب الجبر والمقابلة}}, 'ТерминотПоимот алгебра е изведен од името на еден од основните операции со равенки (al-jab што значи завршување или одземање на броеви од двете страни на равенката), што се опишани во книгата. Книгата е преведена на латински како Liber algebrae et almucabala од Роберт и исто така од Жерар. Додека единствената арапска копија се чува во Оксфорд која била преведена во 1831 година од страна на Ф.Росен, а латинската копија се чува во Кембриџ.
Во своето дело “Алгебра” тој се обидува да го покаже начинот и примената на алгебрата во секојдневниот живот во тогашното исламско царство. Спрема Рошеновиот превод може да се воочи дека тој се обидувал да покаже дека: Тоа што е лесно и корисно во аритметиката, може да се примени во разни секојдневни ситуации.* (право, судење, трговија, мерење на земјата, копање на канали итн. ) Во првиот дел од својата книга тој ги преставува природните броеви и го воведува главното прашање Како се решава квадратна равенка. Неговите равенки се или линеарни или квадратни равенки. Ја дал општата метода (Ал-Хоризмијево решавање ) за наоѓање на два корена од кваратна равенка.
 
Ред 53 ⟶ 44:
=== Пренецување на арапските бројки ===
 
Тој е заслужен за пренесување на арапските бројки во Европа затоашто бројчениот состав за бележење на броевите со бројките од 0 до 9 влече корени од Индија од околку 500 години. Вториот голем труд беше на тема аритметика, оргиналот кој беше напишан на арапски јазик е изгубен единствено е останата копијата на латински јазик. Во дванаесеттиот век тоа дело е преведено на латински и е прифатено на Запад, а потоа и во целиот свет. Трудот на Ел Хоризми за аритметиката е одговорен за воведување на арапските бројки, врз основа на хинду-арапски броен систем кој бил развиен во индиската математика. ТерминотПоимот алгоритам е и изведен од algorismалгоризам, што значи техника на извршување на аритметички операции. Двата збора "algorithm" и "algorism" соодветно се добиени според латинската форма на името Ел Хоризми. Да не постоеше тој состав на бележење на бројките не би биле можни новите откритија. Тој во своето дело “Пресметување со индиски бројки” го опишал составот и како тие функционираат.
 
Преводот најверојатно е направен во дваесеттиот век од Аделард, кој исто така ги има преведено и астрономските табели во 1126 година.
Ред 75 ⟶ 66:
Ел Хорезми напишал неколку други книги, вклучувајќи ја и расправата за хебрејскиот календар (Risāla fi istikhrāj taʾrīkh al-yahūd "Extraction of the Jewish Era). Таа го опишува деветнаесет годишниот вметнат период, правилата за утврдување на кој ден од неделата на првиот ден од месецот Tishrī ке паѓа. Тој го преместува интервалот помеѓу еврејската ера (созадавањето на Адам) и Seleucid ера. Дава правила за утврдување за значењето на должината на сонцето и месечината преку користење на Еврејскиот календар. Сличен материјал е најден и во трудовите на Ал-Бируни и Маимонидес.
 
== ПознатаПознати дела ==
* -{[[Al-Jabr wa-al-Muqabilah]]}- од насловот на оваа книга е настанат зборот „алгебра“
* -{[[Kitab al-Jam'a wal-Tafreeq bil Hisab al-Hindi]]}- (за аритметиката, книгата преживеала заблагодарение на латинските преводи што биле направени од оргиналот )
Ред 87 ⟶ 78:
* A A al'Daffa, The Muslim contribution to mathematics (London, 1978).
* From his biography in ''[[Encyclopædia Britannica]]''.
 
== Надворешни врски ==
*[http://lostislamichistory.com/al-khawarizmi/ Ел-Хорезми] на „Изгубена исламска историја“ {{en}}
 
{{нормативна контрола|LCCN=n/84/020660}}
 
{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Хорезми, Мухамед}}
[[Категорија:Родени во 780-тите]]
[[Категорија:Починати во 850-тите]]
[[Категорија:Персиски географи]]
[[Категорија:Персиски матемаричари]]
[[Категорија:Персиски астрономи]]
[[Категорија:Персиски астролози]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Ел-Хорезми“