Стар век: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Bot: Migrating 1 interwiki links, now provided by Wikidata on d:q41493 (translate me)
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
{{стар век}}
{{Шаблон:Античка историја}}
'''АнтикатаСтариот век''' или ('''стариот векантика''') е дел од [[историја|историјата]],<ref>Crawford, O. G. S. (1927). Antiquity. [Gloucester, Eng.]: Antiquity Publications [etc.]. (cf., History education in the United States is primarily the study of the written past. Defining history in such a narrow way has important consequences ...)</ref> која се занимава со проучување на човечката историја, вклучувајќи го времето на [[Стар Век|Стариот век]]<ref>[http://www.historyofworld.net/ancient-history_m,7~o,3~i,47.html ancient-history<!-- Bot generated title -->]</ref> , раното средновековие во [[Европа]] и [[Чин (династија)|династијата Чин]] во [[Кина]]<ref>Foster, S. (2007). [http://books.google.com/books?id=zKU1ifOwMcUC Adventure guide. China]. Hunter travel guides. Edison, NJ: Hunter Publishing. Page 6-7 (cf., "Qin is perceived as 'China's first dynasty' and [... developed] writing.)</ref>. Овој период опфаќа раната империја на [[Кина]], царствата на [[Индија]] во период од 5000 години, [[клинесто писмо|клинестото писмо]] создадено од [[Сумер|сумерите]] во околу [[30 век п.н.е.]], која претставува и најстарата скрипта која била откриена до денес. Но, античкатастариот историја,век во никој случај не треба да се поистоветува со [[праисторија|праисторијата]].
 
ТерминотПод класичнапоимот античност„'''антика'''“ вочестопати најголемсе делпретежно се употребуваподразбира за античкатакласичната историјаантика на [[Стара Грција|древнастара Грција]] во [[776 п.н.е.]], односно времето кога се одржала првата [[Олимпијада]],<ref>[http://www.makedonski.info/search/антика антика] - Дигитален речник на македонскиот јазик</ref> по што следи „македонскиот период“ на [[Филип II|Филиповата држава]], [[Македонска империја|Македонската империја]] и [[дијадоси|царствата-наследници]]. Во оваа категорија спаѓа и основувањетоосновањето на [[Рим]] од [[753 п.н.е.]], со кое се дало почетокот на [[Стар Рим|древниот Рим]]. ДататаДатумот за завршувањето на Античкатастариот историјавек според многу западни учени завршува со пропаѓањето на [[Западна Римска империја|Западната Римска империја]] во [[476]] година<ref>Clare, I. S. (1906). Library of universal history: containing a record of the human race from the earliest historical period to the present time; embracing a general survey of the progress of mankind in national and social life, civil government, religion, literature, science and art. New York: Union Book. Page 1519 (cf., Ancient history, as we have already seen, ended with the fall of the
Western Roman Empire; [...])</ref><ref>United Center for Research and Training in History. (1973). Bulgarian historical review. Sofia: Pub. House of the Bulgarian Academy of Sciences]. Pageстр/ 43. (cf. ... in the history of Western Europe, which marks both the end of ancient history and the beginning of the Middle Ages, is the fall of the Western Empire.)</ref> или по смртта на императорот [[Јустинијан I]]<ref>Robinson, C. A. (1951). Ancient history from prehistoric times to the death of Justinian. New York: Macmillan.</ref> или со ширењето на [[ислам|исламот]]<ref>Breasted, J. H. (1916). [http://books.google.com/books?id=vwZqAAAAIAAJ Ancient times, a history of the early world: an introduction to the study of ancient history and the career of early man]. Boston: Ginn and Company.</ref> или времето кога живеел [[Карло Велики]]<ref>Myers, P. V. N. (1916). [http://books.google.com/books?id=gSQOAAAAYAAJ Ancient history]. New York [etc.]: Ginn and company.</ref>.
 
== Проучување на античкатастариот историјавек ==
 
Едно од најголемите тешкотии за проучување на античкатастариот историјавек е фактот што само еден мал дел од тој период е документиран, и само мал дел од тие истории успеале да се задржат до ден денес<ref name="GardnerP">Gardner, P. (1892). New chapters in Greek history, historical results of recent excavations in Greece and Asia Minor. New York: G.P. Putnam's Sons. Page 1+.</ref> , односно како проблем се означувало фактот што имало само малку луѓе кои биле способни да ја пишуваат историјата во тоа време<ref>Nadin, M. (1997). The civilization of illiteracy. Dresden: Dresden University Press.</ref>. Дури и оние кои биле напишани, сепак не биле широко распространети низ познатиот свет.
 
[[Римска империја|Римската империја]] создала една од најдревните култури во историјата на човештвото<ref>Harris, W. V. (1989). Ancient literacy. Cambridge, Mass: Harvard University Press. (cf. ... extent of literacy in the Roman Empire has been investigated, previous writers have generally concluded that a high degree of literacy ...)</ref> , но многу творби од најпознатите историчари од тоа време, биле загубени. Таков е примерот со [[Тит Ливиј]], римски историчар, кој живеел во [[1 век п.н.е.]], кој ја напишал историјата на Рим во неговото дело „[[Од основањето на градот Рим]]“ (''Ab Urbe condita'') во 144 тома, од кој само 35 се зачувани до ден денес. Во целина, само мал дел од работата на сите големи римски историчари се зачувани.
 
Денешните историчари за проучување на античкатастариот историјавек главно се потпираат на две насоки: археологијата и проучување на историјата преку запишаните текстови.
 
=== Археологија ===
Ред 32:
=== Проучување на текстовите ===
 
Можеби поголемиот дел од она кое ѝ е познато на денешниот свет за античкитедревните цивилизации доаѓа од надписите на античкитедревните историчари. Едни од најпознатите античкидревни историчари се [[Херодот]], [[Јосиф Флавијански]], [[Тит Ливиј]], [[Полибиј]], [[Салустиј|Салустиј Крисп]], [[Гај Светониј Транквил]], [[Тацит]], [[Тукидид]] и [[Сима Чиен]].
 
== Хронологија ==
Ред 42:
Во околу [[10 век п.н.е.]] започнало развој на [[селско стопанство|селското стопанство]], кое претставува и датумот за почетокот на древната епоха. Во [[7 век п.н.е.]] се создала кинеската цивилизација. Во [[5 век п.н.е.]] кон крајот на [[Неолит|неолитската]] цивилизација биле изработени првите примитивни запрежни велосопеди и започнале да се распространуваат пишените дела. Во [[4 век п.н.е.]] се развила Трипилската култура на територијата на денешните држави [[Украина]], [[Молдавија]] и [[Романија]]. Во околу [[3400 п.н.е.]] се развила [[сумер|сумерската цивилизација]]<ref>{{Harvnb|Diamond|1999|p=218}}</ref> со создавање на [[клинасто писмо|клинастото писмо]] на [[Блиски Исток|Блискиот исток]]. Во околу [[27 век п.н.е.]] се создало [[Старо кралство (Египет)|Старото кралство]] на [[Египет]].
 
=== Хронологија на античкатастариот историјавек ===
 
==== Бронзена доба ====
Ред 60:
[[Класична антика|Класичната антика]] е општ термин за долг период од културната историја, која главно се однесува на древните цивилизации на [[Стара Грција]] и [[Стар Рим]].
 
===== Рана античкастар историјавек =====
 
* [[753 п.н.е.]] Основање на градот [[Рим]] (според традиционалната дата)
Ред 91:
* [[404 п.н.е.]] крај на [[Пелопонески војни|Пелопонеските војни]]
 
===== ДоцнаДоцен античкастар историјавек =====
 
* [[331 п.н.е.]] [[Александар Македонски]] го поразува [[Дариј III]] во [[Битка кај Гавгамела|битката кај Гавгамела]]
Ред 142:
* [[476]] година, [[Ромул Августул]], последниот цар на [[Западното Римско Царство]]
 
=== Крај на класичната античностантика ===
* [[293]] година, реформи од страна на [[Диоклецијан]] во Римската имеприја
* [[395]] година, разделување на [[Римска империја|Римската империја]]
Ред 148:
* [[529]] година, [[Јустинијан I]] ја затворил [[Неоплатонова Академија|Неоплатоновата Академија]] во [[Атина]],
== Големи античкидревни цивилизации ==
 
=== Југозападна Азија (Блиски исток) ===
 
 
АнтичкиотДревниот [[БлискиБлизок истокИсток]] се смета за лулка на цивилизацијата. Тој бил сред првите каде се развило [[земјоделство|земјоделието]], овој простор го дал пишаното писмо, овде се развило грнчарството, првата централизирана власт, првата социијална стратификација, ропство и организирана војна, ги дал основите во областа на [[астрономија|астрономијата]] и [[математика|математиката]].
 
==== Месопотамија ====
Ред 227:
Потеклото на [[Набатеанска империја|Набатеанското царство]] се уште не е јасно. Според некои историчари, [[Ероним Стридонски]] ги посочува како наследници на Наваиотското племе, кое е споменето во [[Прва книга на Мојсеј|првата книга]] на [[Мојсеј]].
 
Петра и неговата историја најтесно е поврзана со Набатејците, но поради недостаток од пишани докази, може да се утврди од фрагментите во [[Библија|Библијата]] и од грчки и римски извори. Според [[Библија|Библијата]], областа на [[Петра]] е населена од хоритите, но не е сигурно, дали самиот град се споменува во [[Стар Завет|Стариот завет]]. Најстарите археолошкии остатоци од ископувањата датираат околу [[6 век пр.н.е.]] Иако е познато дека во антикатастариот век бил главен град на Набатејците, нема многу сознанија за тоа како бил нарекуван од Семитите. Во елинистичкиот период бил познат под името Петра (карпа). Како дел од Источната Римска империја, околу [[630]] [[Петра]] била освоена од муслиманите. За време на [[Ерусалимско кралство|Ерусалимското кралство]] она што останало од градот е заземено од кралот [[Болдвин I]], а под контрола на [[крстоносни војни|крстоносците]] останува се до [[1189]] година.
 
=== Северна Африка ===
Ред 246:
==== Картагина ====
{{main|Картагина}}
[[Картагина]] била античкистар [[град и -држава]] вона МедитеранотСредоземјето. Градот [[Картагина]] се наоѓал во близина на денешниот град [[Тунис (град)|Тунис]], главен град на државата [[Тунис]]. Картагинците веројатно потекнуваат од доселени феникијци кои тука основале населено место, веројатно во [[9 век п.н.е.]] Во својот зенит, државата се протегала долж брегот на [[Северна Африка]], од [[Либија]] до денешен [[Мароко]], потоа по јужниот брег на [[Ибериски Полуостров|Иберискиот Полуостров]], и по островите [[Сардинија]], [[Корзика]] и [[Сицилија]].
 
Картагинците биле големи непријатели на Римјаните и воделе серија меѓусебни војни познати како [[Пунски војн]]и за превласт во Медитеранот во текот на [[3 век п.н.е.]] и [[2 век п.н.е.]]
Ред 256:
Најраните докази за човечка цивилизација во [[Јужна Азија]] се наоѓаат на регионот [[Мехргарх]] ([[7000 п.н.е.]] до [[3400 п.н.е.]]) во денешен [[Пакистан]]. Ова место се наоѓа во близина на [[Болон Пас]], на запад од долината на река [[Инд]] и помеѓу денешните пакистански градови [[Куета]], [[Калат]] и [[Сиби]]. Цивилизацијата била откриена во [[1974]] година од страна на археолошките екипи предводени од францускиот археолог [[Жан Франсоа Јарик]]. Испитувањата продолжиле дванаесет години. Според податоците, наовие простори имало цивилизација во околу [[7000 п.н.е.]] Жителите на [[Мехргарх]] живееле во куќи изградени од кал, како главен продукт ја одгледувале пченицата, одгледувале домашни животни. Жителите на покасниот период (од [[5500 п.н.е.]] до [[2600 п.н.е.]]) ставиле почеток на занаетот, производството и металната преработка. На некои места, оваа цивилизација е запишана како прва кај која се развило селското стопанство, како и за керамиката. Оваа цивилизација се смета како претходник на [[Цивилизација на Долна Индија|цивилизацијата на Долна Индија]].
 
[[Цивилизација на Долна Индија|Цивилизацијата на Долна Индија]] ([[3300 п.н.е.]]- [[1700 п.н.е.]]) е античкадревна цивилизација, која опстојувала покрај реките [[Инд]] и [[Гагар]], реон кој денеска се наоѓа во [[Пакистан]]. Некои слични населени места од овој тип биле откриени и во источен [[Авганистан]], [[Бахреин]], источен [[Иран]], западна [[Индија]] и [[Туркменистан]]. Датата на раѓањето на [[Махавира]] и [[Буда]] во [[6 век п.н.е.]] го одбележуваат почетокот на новата ера во историјата на овој регион. Во текот на [[5 век п.н.е.]], античкитедревните региони на [[Пакистан]] биле завладеани од страна на [[Ахемениди|Ахменидите]] од страна на [[Дариј I]] во [[522 п.н.е.]] Познато е и дека индискиот контигент војувал и со [[Ксеркес I]].
 
=== Источна Азија ===
Ред 291:
{{main|Етрурија }}
[[Податотека:Mediterranian Sea 16.61811E 38.99124N.jpg|right|300px|thumb|]]
[[Етрурци|Етрурците]] се античкидревни племиња кои во првото илјадолетие п.н.е. го населиле северозападниот дел на [[Апенински полуостров|Апенинскиот полуостров]]. Тие создале цивилизација, која подоцна била прифатена како претходничка на [[Римска империја|Римската империја]]. Етрурците кон крајот на [[8 век п.н.е.]] се обединиле во сојуз од дванаесет град-држави. Во околу [[6 век п.н.е.]] ја зазеле провинцијата [[Кампанија]]. Во периодот од [[5 век п.н.е.]] до [[3 век п.н.е.]] биле покорени од страна на [[Рим]].
 
Во времето на големото државно обединување, [[Етрурија]] се простирала од Средна и Северна Италија, по реките [[Арно]] и [[Тибер]] и дел од [[Кампанија]]. Некои автори сметаат дека потеклото на етрурците води од [[Мала Азија]]. Пред создавањето на [[Рим]], тие биле највлијателниот народ во тој регион. Етрурците достигнале голема култура во сите области на животот. Од етрурците, римјаните научиле многу работи, како градењето на згради, создавање на иригационни системи, градење патишта, храмови. За градба, користеле тула од кал, за статуите на гоговите користиле теракота и бронза. Писменоста на етрурците е блиска до архаичната форма на старогрчката писменост. Од нивното писмо се зачувани околу 10000 надписи. За разлика од грците, етрурците на жената и одавале големо внимание. Тие биле поспособни за управување на општествениот живот на цивилизацијата.
Ред 297:
==== Феникија ====
{{main|Феникија}}
[[Феникија]] е античкадревна држава коа се наоѓала на бреговите на [[Средоземно море|Средоземното море]], односно на територијата на денешните држави [[Либан]] и [[Сирија]]. По потекло произлегуваат од хананците, кои се споменети во [[Библија|Библијата]]. Феникијците создале една развиена цивилизација во која во преден план доминирало занаетчиството, морската трговија, [[Феникиска писменост|Феникиската писменост]]. Најголем расцут оваа цивилизација имала во периодот од [[1200 п.н.е.]] до [[800 п.н.е.]] Во [[4 век п.н.е.]] [[Феникија]] била заземена од страна на [[Персија]], а во [[332 п.н.е.]] од страна на [[Александар Македонски]].
 
=== Класична Антика ===
 
==== СтараАнтичка Македонија ====
{{mainглавна|Античка Македонија}}
Античка Македонија било античко кралство на територијата на денешна [[Република Македонија|Македонија]] и Беломорска или [[Егејска Македонија]], во северниот дел на денешна [[Грција]]. Се граничело со кралството [[Епир]] на запад и областа [[Тракија]] на исток.<ref name="Britannica">"Macedonia" - Britannica 2006
</ref> Во даден временски период Македонија била најмоќната држава на светот кога [[Александар Македонски]] го освоил скоро цел познат свет во тоа време и со тоа го започнал македонскиот период на светската историја. [[Антички Македонци|Античкитестарите Македонци]] живееле во јужната област на тогашна Македонија уште од архаичното време. Првата македонска држава се јавува во [[VIII век п.н.е.|VIII]] или раниот [[VII век п.н.е.]] под водството на [[Аргеади|династијата Аргеади]], кога Македонците мигрирале таму од позападните краишта. Првиот крал за кој има документација е [[Пердика I]]. За време на кралот Филип II, ([[359 п.н.е.|359]]–[[336 п.н.е.|336]] п.н.е.) Македонија се проширила на територијата на [[Пајноци|Пајонците]], [[Тракијци|Тракијците]] и [[Илири|Илирите]]. Ова ги придодало кон кралството [[Битола|битолската]] и [[Гевгелија|гевгелиската]] област (во параметри на денешна [[Република Македонија|Македонија]]). Синот на Филип, [[Александар Македонски]] ([[336 п.н.е.|336]]–[[323 п.н.е.|323]] п.н.е.) за релативно краток период успеал да ја наметне македонската власт не само врз Грција, туку и врз [[Персиско царство|персиското царство]], вклучувајќи го и [[Египет]], Блискиот, [[Далечен Исток|Далечниот Исток]] и [[Индија]]. Александар ги прифатил политичките системи на освоените земји. Иако царството се распаднало накратко по неговата смрт, неговите освојувања оставиле траен печат во регионите.
[[Податотека:MacedonEmpire.jpg|right|300px|thumb|Македонската империја во времето на Александар Велики]]
И покрај распадот на царството во помали кралства раководени од генералите на Александар, Mакедонија останала многу атрактивна територија. За кратко време била владеена од страна на [[Деметер I]] ([[294 п.н.е.|294]]–[[288 п.н.е.|288]] п.н.е.), но потоа започнала граѓанска војна. [[Антипатер]] и неговиот син [[Касандар]] ја зазеле власта, но ја изгубиле по смррта на Касандар во [[297 п.н.е.]].
Ред 312:
==== Стара Грција ====
{{main|Стара Грција}}
Терминот АнтичкаСтара Грција се однесува на делот од грчката историја кој траел од Грчкото Темно Доба (околу [[1100 п.н.е.]]) и инвазијата на [[Дорци|Дорците]], до [[146 п.н.е.]] и римското освојување на [[Грција]] по [[Битка кај Коринт|Битката кај Коринт]]. Општо прифатено е дека античко-грчкатастарогрчката култура ја претставува самата основа на културите на Западните цивилизации. Грчката култура имала големо влијание над [[Римска империја|Римската Империја]], која пренела различни верзии од неа во многу делови од [[Европа]]. Цивилизацијата на античкитестарите Грци извршила големо влијание на јазикот, политиката, образовните системи, философијата, науката и уметностите.
 
[[Грција]] се наоѓала на јужниот дел на [[Балкански полуостров|Балканскиот полуостров]]. Таа излегувала на три мориња: [[Јонско Море|Јонско]], [[Егејско Море|Егејско]] и [[Средоземно Море|Средоземно]]. Грција била планинска земја, највисокиот врв се наоѓал на планината [[Олимп]] (3000 m). Според тоа, таа била без услови за развој на [[земјоделие]]. Во Грција било развиено сточарството, морепловството и трговијата. Според грчкиот историчар Тукидит (460-369 п.н.е.), најстари жители на Елада биле Каријците и Лелегитите, кои ја развивале цивилизацијата на островот [[Крит]]. Најзначаен центар на островот [[Крит]] бил градот [[Кносос]], а според легендата тука живеел кралот [[Минос]]. Според [[Минос]], и културата развивана на овие простори била наречена Минојска или Критска, а била развивана од [[14 век п.н.е.]]. Во почетокот на [[20 век п.н.е.]], од север во Грција се населиле [[Ахајци]], кои продреле во најјужните предели на Грција, го освоиле островот [[Крит]] и ја уништиле критската култура. На [[Пелопонез]] бил изграден градот [[Микена]] кој станал центарна новата [[Микенска цивилизација]] (1600-13 век п.н.е.). Околу [[12 век п.н.е.]] во северот на Грција се населиле [[Јонци]], [[Дорци]] и [[Еолци]], кои го покориле и асимилирале домородното население кое имало поразвиена култура, ја прифатиле и ја развиле уште повеќе. Тие се нарекле [[Хелени]], а земјата [[Елада]], а подоцна го добиле името Грци од Римјаните.
Ред 336:
Во [[4 век п.н.е.]] [[Рим]] водел војна со Галите во [[Северна Италија]], кои во [[390 п.н.е.]] го нападнале и го ограбиле градот [[Рим]]. Единствено тврдината на ритчето [[Капитол]] не била освоена, иако била опседнувана цели шест месеци. Во исто време Рим војувал и со италските племиња во [[Средна Италија]]. Најжесток отпор му пружиле Саминтите, со кои морал да води три војни. Дури по третата семитска војна ([[298]]-[[290]]), [[Рим]] станал господар на [[средна Италија]]. Потоа Римјаните ги насочиле своите сили кон [[Јужна Италија]] каде што се наоѓале многу колонии на Хелените. Меѓу нив се истакнал и градот Тарент со кого Рим дошол во судир. На овој град во војна му помагал епирскиот крал [[Пир]]. На крајот римјаните победиле, го потчиниле Тарент и цела [[Јужна Италија]] и се претвориле во една од најголемите и најсилните држави на Средоземното Море.
 
=== Доцна Антикаантика ===
 
[[Доцна Антикаантика]] е груба периодизација за периодот од новата ера помеѓу [[300]] - [[600]] година, употребена од историчарите и научниците за да се опише интервалот помеѓу Класичнатакласичната Антикаантика и Средниотсредниот Веквек воглавно во [[Европа]] и Медитеранскиот свет. Тоа е временскиот период помеѓу пропаста на [[Западна Римска империја|Западната Римска империја]] од [[3 век]] натаму, се до [[Исламските освојувања|Исламското освојување]], и повторното формирање на [[Источна Европа]] под името [[Византиска империја]]. Терминот Spätantike, буквално "Доцна„доцна антика"антика“, бил употребен од германските историчари од моментот кога ја популаризирал [[Алојз Ригли]] во раниот [[19XIX век]].
 
== Религија и философија ==
Ред 344:
{{main|Филозофија }}
[[Податотека:Religious Symbols-ani.gif|noframe|64px|right|]]
Новите философски правци имале голе замав како на истокот така и на западот во околу 6VI век п.н.е. Во истото време се појавиле различни религиозни правци во целиот свет. Меѓу најраните религии од тоа време се: Индуизам, Будизам, Џаинизам во Индија и Зороастрианизам во Персија. Од аврамски религии|аврамските религии се развил јудаизам|јудаизмот кон 188 п.н.е.
 
=== Индија ===
Ред 353:
==== Будизам ====
{{main|Будизам}}
Будизмот се базира на учењето од [[Гаутама Буда]], или често наречен само [[Буда]] кој живеел во [[5V век п.н.е.]] во [[североисточна Индија]]. Будизмот го признава [[Буда]] како свет учител кој помагал на луѓето да ги надминат нивните страдања според законите на [[карма]] преку разбирањето на [[Четири Величенствени Вистини|Четирите Величествени Вистини]] а со тоа реализирајќи ја вистинската природа на феноменот и избегнување на кругот на страдања и како краен стадиум е препородувањето познато како [[Самсара]].
 
==== Џаинизам ====
{{main|Џаинизам}}
Џаинизамот е античкадревна религија која потекнува од [[Индија]]. Џаинизмот е основан во [[6VI век п.н.е.]] Го основал [[Махавира]] (околу [[540 п.н.е.]] - [[468 година п.н.е.]]). Џаинистите не веруваат во ниту еден [[Бог]]. Нивната вера се заснова на ненасилството кон сите живи суштества или ахимси. Џаинистите веруваат во циклусот на повторно раѓање. Според ова верување, добрите луѓе повторно ќе се родат, но како награда ќе добијат повисок ранг во животот.
 
=== Персија ===
==== Зороастрицизам ====
{{main|Зороастрицизам}}
Зороастризмот е [[религија]] и [[философија]] основана врз учењата на пророкот [[Заратустра]] и важи за една од најстарите дуалистички религии. Главното верување се темели на два бога: [[Ахура Мазда]], односно добриот дух и [[Ангра Маини]], односно лошиот дух. Нејзиниот симбол е ликот на [[Ахура]] со крилја. Верата е основана во [[Персија]] (денешен [[Иран]]), пред околу 1000 години п.н.е. Долго време била доминантна религија во [[Персија]] сè до [[7VII век]]. Својот пропаст го доживува во времето на Сасанската династија. Зороастриската етика се состои од добри мисли, добри зборови и добри дела. Луѓето по својата смрт го преминуваат мостот што води во пеколот. Ако верниците во текот на својот живот биле лоши, мостот ќе се сруши и тие ќе пропаднат во пеколот. Наспроти нив, праведниците ќе го пронајдат патот до Светлоста.
 
=== Кина ===
Ред 395:
{{main|Историја на христијанството}}
 
Почетоците на христијанството започнуваат од мисионерството на [[Исус Христос]] и неговите [[дванаесет апостоли]]. Христијанството е аврамска религија. Таа се разликува значително од другите религии по тврдењето дека [[Исус Христос]] е Божји Син. Огромен дел од христијанските верници веруваат во Светото Тројство, кое се состои од три оделни лица: Отецот, Синот и Светиот Дух. Раното христијанство се однесува на периодот кога религијата била распространувана во грчко-римскиот свет и надвор од него во периодот од [[1I век]] до неговото воведувањето како државна религија од страна на [[Константин I Велики]] во Римската империја во [[313]] година и [[Прв Вселенски собор|Првиот Вселенски собор]] во [[Никеја]] во [[325]] година. Раното христијанство може да биде распределено на два периоди: апостолски период, кога апостолите проповедале на различни места, и поаспостолски период кога религијата била распространувана од страна на бискупите на новата црква.
 
== Америка ==
Ред 402:
{{main|Ацтеки}}
 
'''Ацтеки''' е термин кој се користи за некои етнички групи од централно [[Мексико]], односно оние групи кои зборувале [[Наватл]]. Од [[12XII век]], долината на Мексико претставувало јадро на [[Ацтечка цивилизација|Ацтечката цивилизација]]. Таму се наоѓала и престолнината на Ацтеките, [[Тенохтитлан]]. Ацтеките се [[Американски староседелци|индијански народ]] кој претежно живее во [[Мексико]]. Во својот врвен расцут, ацтечката култура била богата со [[Ацтечка митолигија|митолошки]] и [[Религија на Ацтеките|религиозни]] традиции, како и постигнување на забележителни архитектурни и уметнички постигнувања. Особено традиционален елемент од ацтечката култура е преносот на човечки жртви. Во [[1521]] година, со [[Шпанска колонизација на Америка|Шпанската колонизација на Америка]], [[Ернан Кортес]], заедно со голем број на местни сојузници го завладеале [[Тенохтитлан]] и ја поразиле Ацтекската империја која тогаш била под раководство на [[Монтезума II]].
 
== АнтичкаДревна технологија ==
 
=== Античка ЕгипетскаСтароегипетска технологија ===
 
Најпознати древни градби од времето на [[Стар Египет]] се:
Ред 413:
* [[Абу Симбел]]
 
=== АнтичкаДревна Индискаиндиска технологија ===
 
=== АнтичкаДревна Кинескакинеска технологија ===
[[Податотека:GreatWall 2004 Summer 4.jpg|right|150|thumb|Кинески Ѕид]]
Најпознати древни градби од времето на [[Кина]] се:
* [[Кинески Ѕид|Кинескиот ѕид]], чија градба започнала во [[5V век п.н.е.]] и чија цел била одбрана на кинеската територија од монголците
 
=== Античка ГрчкаСтарогрчка технологија ===
[[Податотека:Statue of Zeus.jpg|right|150px|thumb|Статуа на Зевс во Олимпија]]
Најпознати древни градби од времето на [[Стара Грција]] се:
Ред 430:
* [[Делфи]]
 
=== Античка Римска технологија ===
Најпознати древни градби од времето на [[Стар Рим]] се:
* [[Понт дуди Гард]]
* [[Колосеум]]
* [[ВиаВија Апија]]
* [[Пантеон (Рим)|Пантеон]]
 
== Наводи ==
{{наводи|2}}
 
[[Категорија:АнтичкаСтар век| историја]]
{{reflist|2}}
[[Категорија:Историски периоди]]
 
[[Категорија:Античка историја]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Стар_век