Македонци во Грција: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [непроверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Одбиена последната промена во текстот (од 78.90.41.139) и вратена ревизијата 2848303 на Македонец |
обновување |
||
Ред 1:
{{Инфокутија народ|
|group=Македонци од Грција<br>Егејски Македонци
|image=|image = |image = <table border=0 align="center">
<tr>
<td>[[File:Gotze.jpeg|75x95px]]</td>
<td>[[File:IvanHNikolov.jpg|75x95px]]</td>
<td>[[File:Anton dimitrov.jpg|75x95px]]</td>
</tr>
<tr>
<td><small>[[Гоце Делчев|Делчев]]</small></td>
<td><small>[[Иван Хаџиниколов|Хаџиниколов]]</small></td>
<td><small>[[Андон Димитров|Димитров]]</small></td>
</tr>
<tr>
<td>[[File:AleksandarTurandjov.jpg|75x95px]]</td>
<td>[[File:Andrei1.jpg|75x95px]]</td>
<td>[[File:Pavle filipov voskopulos.gif|75x95px]]</td>
</tr>
<tr>
<td><small>[[Александар Турунџев|Турунџев]]</small></td>
<td><small>[[Андреја Чипов|Чипов]]</small></td>
<td><small>[[Павле Воскопулос|Воскопулос]]</small></td>
</tr>
<tr>
</table>
<table border=0 align="center">
<tr>
<td>[[File:Nof 2.jpg|x153px]]</td>
</tr>
<tr>
<td>Македонки во [[ДАГ|Демократската армија]] за време на [[Граѓанска војна во Грција|Грчката граѓанска војна]]
</tr>
</table>
|caption=
|population= >500.000
|region1={{државнознаме|Грција}}
|pop1= 250.000 - 1.000.000<ref name=VE>[http://www.youtube.com/watch?v=R-LU2hzhgJc&feature=related Во Центар со Васко Ефтов, Македонците во Грција]</ref>
|ref1=
|region2={{државнознаме|Македонија}}
Ред 48 ⟶ 83:
|pop13= 11.980
|ref13= <ref>[http://faq.macedonia.org/history/12.1.3.html Aegean Macedonians Address To UNHCR]</ref>
|languages= [[македонски јазик|македонски]] и [[грчки јазик|грчки]]
|religions= [[православие]]; [[католицизам]]
|related= [[Македонци]]<br>[[Јужни Словени]]
}}
'''Грчките Македонци''' се граѓаните на [[Република Грција]] кои имаат [[Македонци|македонска национална свест]] или Македонците кои водат потекло од територијата на денешна Грција. Најголем дел од Македонците во Грција живеат или потекнуваат од [[Егејска Македонија]] (тие се познати како [[Егејци#Егејци|'''егејски Македонци''' или '''Егејци''']]) и има други македонски емигранти во другите делови на грчката република. Тие не се официјално признато етничко малцинство во Грција. Според тврдењата дадени од [[Виножито (политичка партија)|Виножито]], единствената политичка организација на Македонците во Грција, денес во државата има околу 400.000 Македонци.<ref name=VE />
'''Егејски Македонци''' или едноставно '''Егејци''' или поретко '''Грчки Македонци''', е етно-географски поим со кои се нарекуваат [[Македонци]]те од [[Егејска Македонија|Егејскиот дел на Македонија]]. Терминот Егејци започнал да се користи за Македонците од Егејска Македонија во времето на [[Грчка граѓанска војна|Граѓанската војна во Грција]] од [[1945]]-[[1949]] година, кога грчките монархофашистички власти започнуваат масовно протерување и [[геноцид]] врз македонското население од Егејска Македонија кое учествувало или го помагало [[НОФ]] и комунистичкото движење. Најголемиот дел од егејските Македонци кои живеат денес во [[Република Македонија]] водат потекло од [[Лерин|Леринско]], [[Воден|Воденско]], [[Костур (град)|Костурско]], [[Кајлар|Кајларско]] и др.▼
Во ноември [[1919]] година, Грција и [[Бугарија]] потпишаа конвенција за исселување на населението што живееше во двете држави и 86.571 Македонци и Бугари беа принудени да заминат од Грција во Бугарија. Исто така, како последица на [[Грчка граѓанска војна|Грчката граѓанска војна]] се случи [[Народно Ослободителен Фронт#Егзодус на етничките Македонци од Грција|егзодусот на Македонците од Грција]].
== Населеност ==▼
Првичната населеност на [[Македонци]] во [[Егејска Македонија|Егејскиот дел на Македонија]] ја опфаќала речиси целата територија на север од границите со останатите делови на [[Македонија]] на југ се до долината на реката [[Бистрица]], [[Солун]]ско и [[Драм]]ско. Во времето на појавата на етногеографскиот термин ''Егејци'', по големите прогони, иселувања, протерувања и меѓудржавни договори за размена на население, како и процесите на насилна асимилиција, убиства и уништување на имотите и условите за живот на Македонците од страна на грчките власти, населеност на Македонците во егејска Македонија, значително се намалува и опаѓа, особено во источните и јужните краишта. Токму затоа, во времето на [[Граѓанска војна во Грција|Граѓанската војна во Грција]] најсилните упоришта на [[ДАГ]] се наоѓаат во западните делови на егејскиот дел на Македонија и планинските предели кон границата со [[Албанија]], каде што во најголем дел биле населени [[Македонци]].▼
Најголемиот дел од егејските Македонци кои живеат денес во [[Република Македонија]] водат потекло од [[Лерин|Леринско]], [[Воден|Воденско]], [[Костур (град)|Костурско]], [[Кајлар|Кајларско]] и др.
== Егејци ==
[[Податотека:Greece linguistic minorities.svg|thumb|left|Малцинствата во Грција.]]
▲'''Егејски Македонци''' или едноставно '''Егејци
=== Народно Ослободителен Фронт ===▼
▲=== Населеност ===
▲Првичната населеност на [[Македонци]] во [[Егејска Македонија|Егејскиот дел на Македонија]] ја опфаќала речиси целата територија на север од границите со останатите делови на [[Македонија]] на југ се до долината на реката [[Бистрица]], [[Солун]]ско и [[Драм]]ско. Во времето на појавата на етногеографскиот термин ''Егејци'', по големите прогони, иселувања, протерувања и меѓудржавни договори за размена на население, како и процесите на насилна асимилиција, убиства и уништување на имотите и условите за живот на Македонците од страна на грчките власти, населеност на Македонците во егејска Македонија, значително се намалува и опаѓа, особено во источните и јужните краишта. Токму затоа, во времето на [[Граѓанска војна во Грција|Граѓанската војна во Грција]] најсилните упоришта на [[ДАГ]] се наоѓаат во западните делови на егејскиот дел на Македонија и планинските предели кон границата со [[Албанија]], каде што во најголем дел биле населени [[Македонци]].
== Јазик ==
{{Главна|Дијалекти на македонскиот јазик}}
[[Податотека:Makedonski dijalekti-prilagodeno.png|мини|Македонските дијалекти во целиот регион.]]
Од Македонците во Грција користен е [[македонскиот јазик]]. Македонците од егејско потекло го користат [[Дијалекти на македонскиот јазик#Југ|јужното наречје на македонскиот јазик]]. Во ова наречје спаѓаат [[Горнопреспански дијалект|горно]] и [[долнопреспански дијалект]], понатаму [[костурски дијалект]], [[нестрамско-костенарски дијалект]], [[солунско-воденски дијалект]], [[прилепско-битолски дијалект]] (во [[Лерин]]ско) и [[Сер-Драма-Лагадин-Неврокопски дијалект]]. Македонскиот јазик е главно користен од постарото македонско население.
Македонскиот јазик не е признаен како малцински или регионален јазик во Грција, и е познат во грчката јавност како „славомакедонски јазик“ ({{lang-el|Σλαβομακεδονική γλώσσα}}).
Во 19 и 20 век македонскиот јазик и дијалекти беа презервирани со учењето во училиштата на [[Бугарската егзархија]]. Во [[1925]] година со донесување на одлуката од страна на грчката влада за печатење на ''[[Абецедар]]от'' јавно е признаено постоењето на словенско население во северните делови на Грција. Абецедарот имаше цел за образование на македонски јазик во Грција, но за жал тоа се случи за многу мало време. Со доаѓањето на [[Јоанис Метаксас]] на власт македонскиот јазик беше официјално забранет. За време на [[Граѓанската војна во Грција]] македонскиот јазик беше учен во 87 училишта на 10.000 ученици во северна Грција од страна на [[Комунистичка партија на Грција|комунистичките сили]].
Во 2006 година се издаде нова верзија на Абецедарот од страна на Виножито. Денес македонскиот јазик се учи во Грција но во тајност поради страв од грчките власти.<ref>[http://www.novamakedonija.com.mk/NewsDetal.asp?vest=32310108242&id=9&setIzdanie=21941 Нова Македонија - Македонскиот јазик во Грција се учи тајно како во турско]</ref> Курсови по македонски јазик има во Воден, Лерин,[[Овчарани]], Солун и други градови со македонско население.
Бројот на зборувачи на македонскиот јазик во Грција денес не е познат, но според ''[[Ethnologue]]'' има 180.000 македонски зборувачи само во административната област [[Западна Македонија (периферија)|Западна Македонија]].
* [[Античка Македонија]]
* [[Словенски миграции на Балканскиот полуостров]]
* [[Македонска Славинија]]
* [[Самоилово царство]]
* [[Македонска револуционерна организација]]
* [[Освестување и обединување на македонската нација]]
* [[Солунски атентати]]
* [[Балкански војни]]
* [[Грчка пропаганда во Македонија]]
* [[Јоанис Метаксас]]
* [[Грчка граѓанска војна]]
* [[ДАГ]]
[[Податотека:Nova zora005.jpg|мини|Насловна страница на Нова Зора.]]
Првиот македонски [[медиум]] во Грција беше [[весник]]от ''[[Црвена Ѕвезда (весник)|Црвена Ѕвезда]]''. Тој беше пишуван на локален [[солунско-воденски дијалект]], но со [[грчка азбука]]. Потоа се појавија ''Единство'', ''Словено-Македонски Глас'', ''Нова Македонка'', ''Слoбода'', ''Победа'', ''Преспански Глас'', ''Искра'', ''Стражар'' и други. ''[[Непокорен]]'' се издаваше на 1-ви мај 1947 година до август 1949 и служеше како пример за македонски медиум во Грција. Тој бил орган на Главниот одбор на [[НОФ]]. Исто така, за време на граѓанската војна посоел и македонскиот весник ''Билтен''. По граѓанската војна се забранила употребата на македонскиот јазик.
Во 1990 со освестувањето на македонската заедница во Грција одново почнаа да се создаваат печатени медиуми на македонски јазик. Прво се појави ''Τα Μογλενά'', потоа ''Лоза'', ''Зора'' и ''Македонико''. Ова беше проследено со издавање на публикацијата ''Задруга'' во раната [[2010]]. Во мај 2010 излезе месечниот весник ''Нова Зора''.<ref>[http://www.ohridon.com/m-vesti/1656.html КОНЕЧНО НОВА ЗОРА - МАКЕДОНСКИ ВЕСНИК ВО ГРЦИЈА]</ref> Задруга и Нова Зора се печатени и на македонски, и на грчки јазик. Нова Зора има над 20.000 тираж на секое издание.
Неколку македонски радио станици беа поставени во егејска Македонија. Но, исто како другите македонски медиуми, станиците му претставуваа пречка на грчките власти и македонското радио ''Македонски Глас'' беше затворено.
== Дијаспора ==
| |||