Обелиск: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
Создадена страница со: {{Other uses}} thumb|150px|right|One of the two [[Luxor obelisks in the Place de la Concorde in Paris...
 
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
{{Other uses}}
[[Image:Louxor obelisk Paris dsc00780.jpg|thumb|150px|right|OneЕден ofод theдвата twoЛуксор [[Luxor]]обелисци obelisksна inплоштадот theКонкорд [[Placeво deПариз, laцрвен Concorde]]гранитен inмонолитен [[Paris]]; a red granite [[Monolithos|monolithic]] columnстолб, 2323м. metres (75 ft) highвисок, includingвклучувајќи theја base,основата whichкоја weighs overтежи 250 metric tons (280 short tons)toni.]]
 
Обелиск (грч. ὀβελίσκος , забоден, шилест столб, во форма на клин) е висок, камен споменик со четири страин кој завршува со врв во облик на пирамида и се вели дека наликува на скаменет зрак од сончевиот диск. Два Обелиска вообичаено стоеле пред еден храм. Античкиот обелиск бил монолитен, додека поголемиот број современи форми на обелиск се направени од неколку камења и може да имаат внатрешни простори.
Ред 15:
Највисокиот египетски обелиск се наоѓа на плоштадот пред Базиликата Латеран во Рим со висина од 105.6 стапки и тежина од 455 тони.
Сите обелискци во Римската Империја не биле поставени во Рим. Херод Великиот ги имитирал неговите римски господари и поставил Египетски обелиск од црвен гранит во хиподромот на неговиот нов град Цезареа во северна Јудеа. Овој обелиск е висок приближно 40 стапки и тежок 100 тони. Го откриле археолозите и бил повторно издигнат на неговата претходна локација.
Источниот Император Теодосиј, во Константинопол испорачал обелиск во 390 година и му бил поставен во неговиот хиподром, каде издржал Крстоносни војни и Селџуци и с#се уште стои во плоштадот Хиподром во денешен Истанбул.
Овиј обелиск е 95 стапки висок и тежи 380 тони. Неговата долна половина како што се верува исто така постоела некогаш во Истанбул но денес ја нема. Обелискот во Истанбул е 65 стапки висок.
Рим е главниот град на обелискот во светот. Најистакнатиот е 25.5м/83.6 стапки високиот и 331 тони тежок обелиск на плоштадот Свети Петар во Рим. На оваа локација обелискот бил поставен од 37 год., на ѕидот на Циркусот на Неро, во крилото на Базиликата Св. Петар:
„Плиниј Постариот во неговото Природознание (НатуралNatural ХисторѕHistory) се однесува на пренесувањето на обелискот од Египет во Рим по наредба на Императорот Гај (Калигула) како на извонреден настан. Лаѓата која го носела имала огромни јарболи од чамово дрво кое четири човекови раце не можеле да го заобиколат. Сто и дваесет бушели (мерка за количина) леќа биле потребни за одржување рамнотежа. Откако ја исполнил својата цел, гигантскиот брод не бил повеќе потребен. Па така, исполнет со камења и цемент бил потонат за да ги постави темелите на најголемиот кеј на новото пристаниште во Остија“.
Повторното издигнување на обелискот го обесхрабрил дури и Микеланџело, но Сикст Петти бил одлучен во издигањето на обелискот пред Св. Петар чиј брод туку што не почнал да се прави. Тој имал дрвена макета во вистински димензии којашто била издигната во месеците на неговото избирање.
Доменико Фонтана, помошник во изградба на Базиликата, на Џакомо Дела Порта претставил пред Папата мал модел на кран од дрво и мал обелиск од олово, кој самиот Сикст можел да го крене со покревање на мала дигалка со неговиот прст. Фонтана го добил проектот.
Обелискот половина закопан во отпадокот на годините, прво бил ископан онака како што стоел, потоа од 30 април до 17 мај, 1586 год. требало да се премести на ролери до плоштадот за што биле потребни 1000 луѓе, 140 коњи за влечење товар и 47 кранови. Повторното издигнување било закажано за 14 септември, на Постот на Издигнување на крстот и се случувало пред голема маса народ. Обелискот било големо дело во архитектурата, му создал репутација на Фонтана кој го објаснил во илустрираната книга со изгравирани, бакарни плочки За пренесувањето на ватиканскиот обелиск и делото на нашиот Господин Папа Сикст Петти (1590год.) (ДеллаDella Траспортатионеtransportatione деллdell'Обелисцоobelisco ВатицаноVaticano етet деллеdelle Фабрицхеfabriche диdi НостроNostro СигнореSignore ПапаPapa СистоSisto ВV (1590)), и со самото тоа поставил нов стандард во пренесувањето технички информации и влијаел на на последователните објави во областа на архитектурата со голема прецизност.
Пред да биде повторно издигнат обелискот бил ослободен од лоши духови. Се вели дека Фонтана имал повеќе тимови од коњи со кои би можел да избега во случај ако неговиот потфат пропадне. Кога Карло Мадерно го правел бродот на Базиликата морал да постави мала навртка во неговата оска да се постави обелискот.
Обелискот стои пред црквата Тринита деи Монти, на врвот на Шпанските скали. Друг обелиск во Рим е извајан како да е носен на грбот на слон. Рим изгубил еден од своите обелисци кој го красел храмот на Исис, откриен во 16от век.
Ред 35:
**Фараон Рамзес Втори, Остров Џезира, Каиро, 20.4 м.
**Фараон Рамзес Втори, Меѓународен Аеродром Каиро, 16.9 м.
**Фараон сетиСети Втори, Храм Карнак, Луксор, 7 м.
**Фараон Сенусрет Први, Фајум (античка локација на Крокодилопол), 12.9м.
*Во Франција еден
Ред 69:
 
Дел од обелискците биле гравирани во Кралството Аксум. Заедно со 21м. високиот обелиск на кралот Езана, последниот издигнат и единствен сочуван е најпознат пример за аксумските обелисци е така наречениот обелиск на Аксум кој е висок 24м. Бил гравиран околу 4от век и со текот на времето се срушил и се разделил на три дела. Во ваква состојба бил пронајден од италјански војници во 1935 год. по Втората италјанско-етиопска војна, кога бил грабнат и однесен во Рим, 1937год. и поставен на плоштадот Порта Капена. Со договорот на ООН во 1947 Италија се согласила да го врати обелискот но не го исполонила се до 1997, после години на пристисок и разни контроверзни спогодби. Во 2003 год. италијанската влада ги направила првите чекори кон враќање на обелискот и во 2008 год. конечно бил повторно издигнат.
Најголемиот познат обелиск, Големиот обелиск во Аксум, којшто денес е срушен со висина од 33м. и димензии на основата 3м со 2 м. (и тежина од 520 тони) е еден од најголемите еднокамени споменици некогаш направени во човековата историја (најголемиот се наоѓа или во Баалбек или во Рамессеум) најверојатно паднал при изградбата или веднаш по неа уништувајќи голем дел од гробницата под него. ОбелискцитеОбелисците чијшто соодветен термин е стелае, или тамошното хавилт или хавилти бидејќи не завршува со пирамида, се користеле да ги означат гробиштата или подземните гробници. Најголемите означувачи на гробови биле наменети за кралските гробници и накитени со повеќе-катни лажни прозорци и лажни врати додека оние на благородниците биле помали и помалку накитени. Постојат стотици помали стелае на „стелае полињата“ а само неколку големи.
 
===Старите римски обелисци===
Ред 229:
[[da:Obelisk]]
[[de:Obelisk]]
[[en:Obelisk]]
[[et:Obelisk]]
[[es:Obelisco]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Обелиск