Помош:Како да уредам страница: Разлика помеѓу преработките

Избришана содржина Додадена содржина
MerlIwBot (разговор | придонеси)
с Робот: Брише pt:Wikipedia:Como editar uma página (missing)
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
{{страница за помош|ВП:КАКО|ВП:КДУС}}
{{dablink|Видете исто така [[Помош:Како да почнам нова статија]], [[Википедија:Помошна табела]] и [[Википедија:Почетен курс]]}}
 
Образованието во Индија
[[Википедија]] е [[Вики|мрежно место]], што значи дека секој може лесно да промени било која [[Помош:Заштитени статии|незаштитена]] [[Помош:Статија|статија]] и тие промени да ги прати веднаш до страницата.
Образованието во Индија е овозможено од јавниот сектор како и од приватниот сектор со контрола и финансии кои доаѓаат од три нивоа: централно, државно и локално. Наланда Универзитетот е најстариот образовен систем кој постоел во светот.Западното образование стана вкоренето во Индиското општество со формирањето на Британскиот Раџ.
Образованието во Индија е под контрола на Унијата на Владата како и под државата, со тоа што некои одговорности се на Унијата, а пак владата има автономија за други. Повеќе ставови од Индискиот Устав го овозможуваат образованието како основно право. Повеќе Универзитети во Индија се контролирани од Унијата или од државната власт.
Индија постигна успех во однос на зголемување на стапката на присутност на основно образование и ширење на писменоста на окулу две третини од населението. Подобрениот образовен систем на Индијаш често се наведува како едно од главните придонесувања за економскиот раст на Индија. Повеќе од напредокот особено во високото образование, научното истражување е заслужно на повеќе јавни институции. Приватното образование на пазарот во Индија е застапено само 5% проценти, но сепак во однос на вредоноста во 2008 е проценето во вредност од $ 40 милијарди долари, а до 2012 ќе се зголеми до $ 68-70000000000.
Сепак Индија продозжува да се соочува со големи предизвици. И покрај големите инвестиции во образованието, 25% од населението е сеуште неписмено. Само 15% проценти од индиските студенти стигнале до средно образование, а само 7% од тие 15% кои стигнале до средно, дипломирале. Квалитетот на образованието без разлика дали основно или средно образование е значително сиромашно во споредба со големите земји во развој. Почнувајќи од 2008 вишите-средни институции во Индија нудат доволно места само за 7% од целосната бројка на населенето во Индија кое е на возраст соодветна за универзитет, 25% од работните места за наставници на национално ниво се празни и 57% од универзитетските професори немаат ниту магистарски ниту докторски студии.
Од 2011 г. Во Индија постојат 1522 колеџи за инжињерство кои доделуваат дипломи за завршено образование со годишна бројка на студенти од 582 000 плус 1244 политехники со годишна бројка од 265 000 студенти. Сепак овие институции се соочуваат со недостиг на факлутет и со текот на времето загриженоста расте за квалитетот на образованието.
Историја
Монашките наредби за образованието под надзор на гуру беше омилениот начин на образование за благородништвото во древна Индија. Знаењето во овие наредби беше често поврзано со задачите кои дел од општеството треба да ги изведе. Свештеничката класа, Брахимните (заедничко име за свештениците во Индија) беа обучувани во областа на религијата, филизофијата и други помошни гранки, додека војничката класа, Кшатрија (заедничко име за војниците во Индија) беа обучувани во различни аспекти на војување. Бизнис класата, Вашиа (заедничко име за трговците во Индија) ја учеа нивната трговија и работничката класа, Шудрас (заедничко име за работничката класа во Индија) генерално беа лишени од предностите за образование. Книгата на законите, Манусмирти и трактатот за statecraft на Arthashastra беа меѓу највлијателните дела од оваа ера кои се одразуваа на преспективата и разбирањето на светот во тоа време.
Секуларна будистички институции исечени заедно со манастири. Овие институции пренесуваат практична настава на пример медицина. Голем број на урбани центри за учење станаа се повеќе видливи од периодот помеѓу 200 п.н.е. и 400 н.е.. Важни урбани центри за учење биле Такслиа (денешен Пакистан) и Наланда, меѓу другите. Овие институции пренесуваше знаење систематски и привлече голем број на странски студенти да студираат на теми како што се будистичка литература, логика, граматика итн.
До посетата на исламскиот начин Алберуни (973-1048 н.е.), Индија веќе имаше софистициран систем на математика.
Со доаѓањето на Британските махараџи во Индија исто така во Индија пристигнало и модерното европско образование.Британските махараџи се колебаа да за воведувањето на масивен образовен систем, бидејќи тоа не беше во нивни интерес. Колонијалната образовна политика беше еден од начините намерно да се намали домороднота култура и политика, пристап кој стана познат како ,,Макалаусим,,. Ова драматично го промени целиот образовен систем. Образовани луѓе не успеаа да добијат работа, бидејќи јазикот на кој тие го добиле своето образование стана излишен. Превземено
од говор даден на Вивекананда кругот на изучување IIT-Мадрас, јануари 1998 година.
Системот набргу се зацврсти во Индија во однос на бројот на основни, средни и виско-
ки центри за образование кои беа отсечени во текот на колонијалната ера. Помеѓу 1867 и 1941 Британците го зголемија процентето на населението во основното и средното образование од околу 0,6 % од населението во 1867 година на повеќе од 3,5% од населението во 1941 година. Сепак ова е многу помала бројка во однос на еквивалентната бројка за Европа, каде што во 1911 година помеѓу 8 и 18% од населението посетуваше основно и средно образование. Тие исто така направија напори за подобрување на писменоста. Во 1901 година, стапката на писменост во Индија беше околу 5%; до независноста на Индија изнесуваше речиси 20%.
 
Заслугата за поттикнување на образованието кај населението по прогласувањето на независноста во 1947 година главно оди на првиот премиер Џавахарлал Нехру. Првиот образовен Индиски министер Маулана Азад размислувал за силна централна контролна влада врз образованието во целата земја, со единствен образовен систем. Сепак, со оглед на културната и јазичната разновидност на Индија, само високото образование, кое се занимава со науката и технологијата, дојде под надлежност на централната Влада. Владата исто така, одржа сили за да се создаде национална политика за развој на образованието и можност да се регулираат избрани аспекти
'''Уредувањето''' на Вики страница е многу лесно. Едноставно кликнете на „'''Уреди'''“ јазичето најгоре (или кликнете на уреди линкот десно или долу) на Вики страница. Тоа ќе ве донесе до страница со поле за текст во кој се наоѓа постоечкиот текст на страницата кој може да го менувате. '''Ако само сакате да експериментирате, тоа правете го во [[Помош:Како да уредам страница/песок|песокот]]'''; а не овде. Треба да напишете кратко резиме во малото поле под полето за текст. Откако ќе завршите, кликнете на копчето „'''Прегледај'''“ да видите како изгледаат вашите промени. Можете да ги видите и разликите меѓу вашите промени и веќе постоечката страница со кликнување на копчето "'''Прикажи промени'''’. Ако сте задоволни со промените, кликнете на "'''Зачувај'''" и вашите промени веднаш ќе се појават во статијата. Не се потпишувајте во статиите, софтверот автоматски ги памти сите промени (како и тоа кој ги направил).
во текот на образованието во Индија.
 
Централната власт на Индија формулираше Национална политика за образование (NPE) во 1968 и 1986 и исто така ја зајакнаа Програмата за акција (POA) во 1992. 208 Владата започна неколку мерки за лансирање на DPEP (Програма за окружно основно образование) и SSА (Sarva Shiksha Abhiyan, иницијатива во Индија за образование за сите) и поставување на ,,Navodaya Vidyalaya,, и други селективни училишта во секоја област, напредокот во женското образование, интердисциплинарни истражувања и воспоставувањето на отворени универзитети. Националната политика за образование на Индија, исто така содржи Национален систем за образование кој содржи униформност, земајќи ги во предвид потребите на регионалното образование. NPE сто така се грижи за вискоте трошоци во образованието предвидувајќи буџет од повеќе од 6% од бруто домашниот производ. Додека потребата за пошироки реформи во основното и средното сектори сеуште стои под знак прашалник, акцентот е исто така на развојот на науката и технологијата во образовната инфраструктура.
Можете да кликнете и на „'''Разговор'''“ јазичето за да ја видите соодветната [[Помош:Разговор|страница за разговор]], која содржи коментари околу статијата од други Википедија корисници. Кликнете на „'''нова секција'''“ јазичето за да додадете нова секција, или да ја уредите страницата исто како и статиите. Кога уредувате страници за разговор, потпишете ги вашите промени (видете [[Википедија:Потписи]]).
 
Преглед
== Совети за уредување на Википедија статии ==
Образовниот систем во Индија е поделен на различни нивоа, како што се предучилишно ниво, основно ниво, основно образование, средно образование, додипломски студии и постдипломски студии. Националниот совет за образовни истражувања и обука (NCERT) е врвното тело за прашања за наставна програма поврзани со училишното образование во Индија. NCERT обезбедува поддршка и техничка помош на голем број на училишта во Индија и надгледува многу аспекти на спроведување на политиките за образование. Во Индија постојат различни тела на наставна програма кои го регулираат училишниот образовен систем, а тие се:
Одбори на државната власт, во кои мнозинството од индиски деца се запишани.
Централниот одбор на средното образование (CBSE). CBSE спроведува две испитувања, имено, испит за сите студенти од средните училишта AISSE (Клас / Одделение 10) и испит за диплома за сите студенти од вишите училишта AISSCE (Клас / Одделение 12).
Советот за испити за диплома за Индиски училишта (CISCE). CISCE спроведува три испити, имено, Индиска диплома за завршено средно образование (ICSE - Клас / Одделение 10), Индиска школска диплома (ISC- Клас / Одделение 12) и диплома за стручно образование (CVE - Клас / Одделение 12).
Националниот Институт за отворено школување (NIOS).
Меѓународни училишта поврзани со меѓународната Бакалаурете ( Baccalaureate) програма и / или меѓународни испити на Кембриџ.
Исламските ,,Мадараш,, училишта, чии одбори се контролирани од страна на локалните лидери на власта, или самостојно, или поврзани со Дарул Улом Деобанд (Darul Uloom Deoband).
Автономни училишта како Вудсток школите, Ауровил, Пата Баван и Ананда Марга Гурукула.
Покрај тоа, NUEPA (Националниот универзитет за едукативни планирања и администрација) и NCTE (Националниот совет за образование на наставници) се одговорни за управување на образовниот систем и акредитација за наставници.
 
Модел 10+2+3
'''Секогаш''' пишувајте од [[ВП:НГТ|неутрална гледна точка]], бидејќи Википедија не е место за промовирање на различни погледи. Исто така, видете и некои [[Википедија:Начела и насоки|начела и насоки]] кои би требало да ве водат во уредувањето на статиите.
Централните и повеќето државни одбори подеднакво го следат моделот за образование: 10+2+3. Во овој модел, 10 години поминати во основното и средното образование се проследено со 2 години во високо средно (вишо образование) , а потоа 3 години високо образование за диплома. 10 години понатаму се поделени на 5 години основно образование и 3 години на високо основно, проследено со 2 години во средно училиште.Овој модел потекнува од препорака на Комисијата за образование од 1964-1966.
 
Основно образование
Наведете ги вашите извори за други да можат да ја проверат и прошират вашата статија. Повеќето Википедија статии немаат добри наводи, и ова допринесува до најголемата критика - Википедија не е сигурен извор. Помогнете со истражување на интернет и користење на разни печатени ресурси за статиите на кои работите, а потоа наведете ги во соодветна форма. Нив можете да ги вметнете на два начина, како академска форма, т.е. коментар во текстот напишан во заграда (Пример, 2004, стр. 22-23) или како фуснота<sup>[[Wikipedia:WikiProject Fact and Reference Check|1]]</sup> на која се сместува на крајот на статијата.
Индиската влада поставува акцент на основното образование над возраст од 14 години. Индиската влада, исто така, го забрани детскиот труд со цел да обезбеди децата да добијат безбедни услови за работа.Сепак, и бесплатно образование и забраната на детскиот труд е тешко да се спроведе поради економските разлики и социјалните услови. 80% од сите признати училишта, кои се основни училишта се подржани од страна на Владата, со што тоа ја прави Владата најголем снабдувач наобр азованието во земјата.
Но, поради недостиг на средства и политичка волја, овој систем страда од масивни дупки вклучувајќи ги учениците и наставниците, недостаток на инфраструктура и сиромашно ниво на обука на наставниците.
Бројките објавени од страна на Индиската Влада во 2011 година покажуваат дека имало 5.816.673 наставници од основните училишта во Индија. Додека во март 2012 имаше 2.127.000 наставници од средните училишта во Индија. Образованието е направено бесплатно за деца на возраст од 6 до 14 години или деца над VIII одделение според правото на децата бесплатно и задолжително да се образуваат донесено 2009 година. Имаше неколку напори за подобрување на квалитетот на образованието од страна на владата. Програмата за опфат на образовната ревитализација (DERP) беше лансирана со цел да го генерализира основното образование во Индија со реформирање на веќе постоечкото основно образование. 85% од DERP беше финансирана од страна на централната власт и преостанатите 15% е од страна на државата.
DERP, која отвори 160.000 нови училишта, вклучувајќи 84.000 алтернативни училишта обезбедувајќи алтернативно образование за околу 3,5 милиони деца исто така, беше поддржана од УНИЦЕФ и други меѓународни програми.
Оваа шема за основно образование исто така, покажува висока бруто стапка на запишување од 93-95% за последните три години во некои држави. Значително подобрување на бројот на вработени и запишување на девојчиња е исто така дел од оваа програма. На тековната шема за универзализација на ,,Образование за сите'' е Сарва Шишка Абхуан (Sarva Shiksha Abhiyan) кој е еден од најголемите иницијатори за образование во светот. Бројот на уписи е подобрен, но нивото на квалитет останува ниско.
 
Приватно образование
По креирањето на нова статија, препорачливо е да:
Според сегашните проценки, 80% од сите училишта се државни училишта,што ја прави владата главен снабдувач на образование. Меѓутоа поради лошиот квалитет на јавното образование, 27% од индиските деца приватно се образуваат. Повеќе од 50% деца се запишуваат во приватните училишта во урбани средини, според тоа балансот веќе е навален кон приватно школување во градовите, дури и во руралните области,речиси 20% од децата во 2004/5 беа запишани во приватни училишта.Според некои истражувања, приватни училишта често обезбедуваат супериорни резултати во однос на државните училишта. Меѓутоа, други сугерираат дека приватните училишта не успеваат да обезбедат образование на најсиромашните семејства, селективно тие се само една петина од училиштата во Индија и во минатото ги игнорираа наредбите од судот за нивно регулирање.
*користете '''Што води овде?''' (со вашата прикажана статија) да ги проверите статиите кои веќе содржат врски кон вашата, и да се осигурате дека сите тие очекуваат исто значење; и да го
*користете го '''Пребарај''' копчето за пребарување на Википедија за вашиот наслов и потенцијални варијанти - со цел да најдете статии во кои се споменува насловот и да направите врски кон вашата статија.
 
Во полза на приватните училишта, беше укажано дека приватните училишта ја покриваат целата наставна програма и нудат воннаставни активности, како што се саеми за наука, општо познавање, спорт, музика и драма. Односот ученик-наставник е многу подобрен во приватните училишта (во приватни училишта има повеќе наставници-жени во однос на државните училишта). Има некои несогласувања окулу тоа кос систем има подобро образовен кадар.
== Ситни промени ==
Според најновите DISE истражувања, процентот на необучени наставници (paratechers) е 54,91% во приватните, во споредба со 44,88% во државни училишта, а само 2,32% од наставниците во самостојните училишта добиваат обука во споредба со 43,44% за државните училишта. Конкуренцијата во образовниот пазар е интезивна, но сепак повеќето училишта прават профит. Сепак, бројот на приватни училишта во Индија е сеуште низок-уделот на приватните институции е 7%. Дури и најсиромашните често одат во приватни училишта и покрај фактот дека државните училишта се бесплатни.
''Видете [[Википедија:Ситна промена]]''
Студија покажа дека 65% од учениците од сиромашните квартови во Хајдерабад посетуваат настава во приватните училишта.
 
Домашно образование
Кога уредувате статија, [[Помош:Како да се најавам|најавен]] корисник може да означи промена како „ситна“. Ситни промени главно значат правописни исправки, форматирање и ситно преуредување на текстот. Можно е да се ''сокријат'' ситните промени кога се гледаат [[Помош:Скорешни промени|скорешните промени]]. Означување на голема промена како ситна се смета за лошо однесување, уште повеќе ако се избрише текст. Ако случајно се обележи некоја измена како ситна, корисникот треба да ја уреди статијата повторно, ја означи како крупна (т.е. да се осигура дека копчето „Ова е ситна промена“ не е штиклирано), и во делот за коментар да напише дека претходната промена е голема.
Домашното образование е легално во Индија, иако е помалку позната опција. Ставот на Индиската Влада за ова прашање е дека родителите се слободни да ги учат своите деца дома, доколку сакаат и имаат средства. Министерот за развој на човечки ресурси Капил Сибал изјави дека и покрај RTE акт од 2009 година, ако некој одлучи да не го испрати своето дете на училиште, Владата нема да се меша.
 
Средно образование
==Вики јазик==
Националната политика за образование (НСВ) во 1986 обезбеди образование за науката и технологијата и воведе традиционалните елементи како што е јога во Индискиот систем за средно образование. Средно образование опфаќа деца од 14-18 возраст кои покриваат 88,5 милиони деца во согласност со Пописот, 2001 година. Но бројките од уписите покажуваат дека само 31 милиони од овие деца посетувале настава во 2001-02, што значи дека две третини од населението остана надвор од училиштето.
'''Вики јазик''' е синтаксен систем кој се користи кога уредувате Википедија страница.
Значајна карактеристика во средните училишта во Индија е вниманието кое е свртено кон вклучувањето на на маргинализираните делови на општеството. Професионалци од воспоставените институции често повикуваат на поддршка за стручната обука. Друга карактеристика на системот за средно образование во Индија е акцентот кој паѓа на стручната обука врз основа на одраната професија со цел да се помогне на студентот да ги стекне вештините, потребни за избраната професија. Една значајна нова можност е продолжување на ССА во средно образование во форма на ,,Madhyamik Shiksha Abhiyan’’.
Програма со посебно интрегрирано образование за деца со посебни потреби (IEDC) започна во 1974 чии фокус било основното образование, но подоцна била претворена во образование, кој акцент се ставало на средното образование. Друга забележлива специјална програма е проектот ,, Kendriya Vidyalaya” кој започна за вработените од централната власт во Индија, кои беа распределини низ целата земја. Владата го започна ,, Kendriya Vidyalaya” проектот во 1965 година со цел да обезбеди подеднаква едукација во институции следејќи иста програма со исто темпо, без оглед на локацијата на кое е префрлено семејството на работникот.
Повеќејазичен веб портал за основно образование е на располагање со богати мултимедијални содржини за деца и форуми за разговори на тема образовни прашања. Индиските портали за развој се на иницијатива на национално ниво и имаат за цел да ги олеснат руралните подобрувња преку обезбедување на одзив информации, производи и услуги на локалните јазици.
Високо образование
,,Многу делови од нашиот образовен систем се занемарени. Во речиси половина области во земјата, уписите во високото образование се страшно ниски, речиси две третини од нашите универзитети и 90% од нашите колеги се оценети под параметрите за квалитет. Загрижен сум, бидејќи на состаноците на многу државни Универзитети се полемизира за ова и стана предмет на општествени размислувања, постојат поплаки за фаворизирање и корупцијата.
-премиерот Манмохан Синг 2007
 
Високото образование во Индија е трето по големина, по Кина и Соединетите Американски Држави. Главниот раководен орган на високото образование е Универзитетот ,,Грантовата Комисија'' (Grants Commission), кој наметнува свои ставови, ја советува владата и помага во кординацијата помеѓу центарот и државата. Акридетацијата за високо образование е нагледуван од 12 автономни институции основани од страна на ,,Грантовата Комисија''. Образовниот систем во Индија е реформиран. Во иднина Индија ќе биде еден од најголемите образовни центри.
Во левата колона во долната табела можете да ги видите можните ефекти. Во десната колона се наоѓаат како добиените ефекти се постигнати. Со други зборови, текстот во сорсот на десната страна се прикажува како оној на левата во статијата.
Почнувајќи од 2009 година, Индија има 20 централни универзитети, 215 државни универзитети, 100 кои се сметаа за универзитети, 5 институции кои се основани и работат под државен акт и 33 институции кои се од национално значење. Други институции вклучуваат 16000 колеџи, вклучувајќи 1800 колеџи исклучиво за жени кои функционираат во рамките на овие универзитети и институции. Акцент во високото образование се става на науката и технологијата. Индиските образовни институции до 2004 се состоеа од голем број институти за технологија. Учењето надалечина е исто така уште една одлика на индискиот систем за високо образование.
Некои институции во Индија, како што е Индискиот Институт за технологија (IITs), се глобално признаени за нивниот стандард на образование за додипломски студии во областа на инженерство. На ИИТс годишно се запишуваат окулу 10 000 студенти и дипломците придонесуваат за развој на јавниот и приватниот сектор. Сепак, ИИТс немале значително влијание врз основните, научни истражувања и иновации. Неколку други институти за фундаменталните истражувања, како Индиско Здружение за одгледување на науки (ИАКС), Индискиот институт за наука (IISC), Тата Институтот за фундаментални истражувања (TIFR), ,,Харишхандра'' Институт за истражување (HRI), се признати за нивниот стандард на истражување во основните науки и математика. Сепак, Индија не успеа да произведе универзитети од светска класа, како во јавниот, така и во приватниот сектор.
Покрај најдобро рангираните универзитети кои обезбедуваат високо конкурентно образование на ниво на светска класа на нивните ученици, Индија е исто така дом на многу универзитети кои се основани со единствена цел, за правење лесни пари.
Регулаторните тела, како ,,UGC" и ,,AICTE" многу се обидуваат да ја искоренат заканата на приватните универзитети, кои всушност се курсеви без припадност или признание. Индиската влада не успеа да ги провери овие таканаречени образовни продавници раководени од големи бизнисмени и политичари. Многу приватни колеџи и универзитети не ги исполнуваат потребните критериуми дадени од страна на Владата и централните органи (UGC, AICTE, MCI, BCI итн) и си поигруваат со студентите. На пример, многу институции во Индија, продолжуваат да работат како неавторизирани курсеви, бидејќи не постои доволно силно законодавство кое ќе поведе правна постапкапротив нив. Механизмот на обезбедување на квалитетот не успеа да ги запре погрешните интерпретации и злоупотребата во високото образование. Во исто време, регулаторните тела беа обвинети за корупција, посебно во случај на институциите кои се сметаа за универзитети, а не беа. Во овој контекст на недостаток на механизам за обезбедување на квалитет, институциите треба да се чекор напред и да постават високи стандарди на саморегулација.
Владата на Индија е свесна за состојбата на секторот за високо образование и се обидува да донесе реформи, сепак, 15 амандмани се уште чекаат на дискусија и одобрување во Парламентот. Една од најзборуваните теми во врска со законите е странските ,,Универзитети Бил" кои би требало да го олеснат влезот на странските универзитети со цел да се постават кампуси во Индија. Предлог-законот е сеуште предмет на дискусија, па дури и ако се усвои, неговата изводливост и ефективност е дискутабилна, бидејќи го промашува контекстот, разновидноста и сегментот на меѓународните странски институции заинтересирани за Индија. Еден од ефективните пристапи да се интернационализација Индиското високо образование е да се развие кохерентна и сеопфатна политика која има за цел да вгради совршеност, со институционалната разновидност и помагала во градењето капацитети.
Три Индиски универзитети беа наведени на листата на 200 најдобри Универзитети во светот во ,,Times Higher Education"- Индискиот институт за технологија, Индиски институт за менаџмент, и Џавахарлал Нехру универзитет во 2005 и 2006 година. Шест Индиски институти за технологија и Бирла институтот за технологија и наука-Пилани беа рангирани меѓу најдобрите 20 школи за технологија и наука на листата на Азијавик во Азија. Индиското школо за бизнис кое се наоѓа во Хајдерабад, беше рангирано како 12 во глобалната листа на МБА од страна на Фајненшл тајмс-Лондон во 2012 година, додека сите институти во Индија за медицински науки се признати како глобални лидери во медицински истражувања и третмани.
Техничко образование
Бројот на дипломирани студенти од техничките факултети се зголеми на над 700.000 во 2011 година од 550.000 во ФУ 2010 година. Сепак, 75% од технички дипломирани студенти и повеќе од 85% од општо дипломирани студенти се невработени од страна на големите глобални индустрии во Индија вклучувајќи ја и информатичката технологија.
Од првиот петгодишен план, па наваму, вниманието во Индија беше насочено кон развивање на работна сила наклонета кон науката. Националната политика за образование, која важеше за врвно тело за регулирање и развој на високото техничко образование, дојде на власт, како и ,,Советот за техничко образование за цела Индија" во 1987 година преку акт на индискиот парламент. На Централна (федерално) ниво, Индискиот Институт за технологија, Индискиот Институт за вселенска наука и технологија, Националниот Институт за технологија и Индискиот инаститут за информатичка технологија, Раџив Ганди Институтот за нафтена технологија се сметаа за институти од национално значење.
Индискиот институт за технологија е меѓу првите национални образовни установи. Од 2002 година, неколку ,,Регионални Инженеринг колеџи" (RECS) биле претворени во ,,Национални институти за технологија", а со тоа давајќи им статус на институти од национално значење.
UGC има меѓу-универзотетски центри на бројни локации низ Индија за промовирање на заеднички истражувања, на пример, ,,Центаро на нуклеарна наука" на Џавахарлал Нехру Универзитетот, Њу Делхи. Покрај тоа постојат некои британски основани колеџи како ,,Харкурт Батлер Технолошкиот институт" кој се наоѓа во Канпур и ,,Кралот Џорџ Медицинскиот универзитет" кој се наоѓа во Лакнау, кои се важни центари на високото образование.
Централните универзитети како што се Банарс Хинду универзитет, Џамиа Милаиа Исламиа универзитет, Делхи Универзитет, Мумбаи универзитет, Универзитетот на Калкута, итн се премногу млади во однос на техничкото образование во земјата.
Во прилог на погоре наведените институти, напорите за подобрување на техничко образование се надополнети со голем број на признати ,,Професионални Инженерски Општества" како што се:
• Институција на машински инженери (Индија)
• Институција на инженери (Индија)
• Институција за Хемиски инженеринг (Индија)
• Институција на инженери за Електроника и Теле-комуникација (Индија)
• Индиски институт за метали
• Институција на индустриски инженери (Индија)
• Институт за урбанисти (Индија)
• Индискиот институт на архитекти
кој содржат ,,Инженеринг / Технички Испитувања" (ITI) на различни нивоа (добивање на диплома) со цел за подобрување на нивните технички квалификации.
Отворено учење и учење на далечина
На ниво на училиште, Националниот институт за отворено Школување (NIOS) обезбедува можности за продолжување на образованието за оние кои го пропушти завршувањето на образованието. Илјадници студенти се запишуваат со средните и високите средни училишта преку отворено учење и учење на далечина.
Индира Ганди Националниот Отворениот Универзитет (IGNOU), го кординира учењето на далечина на повисоко ниво на образование. На неа се запишуваат окулу 15 илјади студенти, сервисирани преку 53 регионални центри и 1400 центри за учење со 25 000 советници. Центар за далечинско и отворено учење (DEC) кординира 13 државни отворени Универзитети и 119 институции за дополнителни курсеви на други Универзитети. Иако институциите за далечинското образование многу брзо се проширија, тие треба да ги надградат своите перфоманси и стандарди. Постојат голем број напредмети опфатени од режимот далечина, кои немаат соодветна инфраструктура. Има силна потреба да се поправат овие нерамнотежи.
Центар за далечинско и отворено учење Ајрун Сајн, Џамиа Милиа Исламиа Универзитетот се основани со помош на Советот за далечинско образование во септември 2002 година. Главните цели на Центарот е да обезбеди можности за високо образование кои не се во состојба да се подготват за формалниот систем на образование. Системот за отворено учење му овозможува на ученикот да го утврди своето темпо на учење. Начинот на учење е преку самостојно учење, печатен материјал, надополнето со аудио и видео програми. Студентите имаат пристап до материјалот преку интернет и разни други медиуми.
Писменост
Според пописот од 2011 година, "секој човек постар од 7 години кој може да чита и пишува на кој било јазик се вели дека е образуван".
Согласно овој критериум, според анкета од 2011 година, Националната стапка на писменост изнесува околу 74,07%. Владината статистика од 2011 година исто така покажа дека зголемување на писменоста е повеќе застапено во руралните области отколку во урбаните средини. Женската писменост беше во просек од 65%, а машката писменост изнесуваше 82%. Во индиските држави, Керала покажа највисока стапка на писменост од 93%, а Бихар во просек од 63,8% писменост. Во 2001 година статистиката исто така, посочи дека вкупниот број на "апсолутно необразвани" во земјата изнесуваше 304.000.000.
Постигнувања
Статистиката на ,,Свететската Банка" покажа дека помалку од 40 проценти од адолесцентите во Индија, посетиле средни училишта.Економистите објавиа дека половина од вкупната бројка на 10-годишните деца од рурални средини знаат да читаат на основно ниво, 60% беа во можност да поделат (математичка операција) и половина го напуштиле училиштето по 14-годишна возраст.
Една оптимистичка проценка е дека само еден од пет, кои бараат работа, никогаш немале каков било вид на стручна обука.
Високо образование
Според извештајот за високо образование во Индија (прашања поврзани со проширувањето, инклузивност, квалитет и финансии), пристапот до високот образование се зголемил од 0,7% во 1950/51 на 1,4% во 1960/61 година. Од 2006/7 се зголеми за околу 11 проценти. Планот е до 2012 да се зголеми до 15%.
Образование за жените
Жените имаат многу пониска стапка на писменост отколку мажите. Далеку помалку девојки се запишуваат во училиштата, и многу од нив се откажуваат. Конзервативната културни ставови спречува некои девојки од одат на училиште.
Бројот на писмени жени кај женската популација на Индија беше меѓу 2-6% од британските махараџи па наваму, до формирање на Република Индија во 1947 година. Заедничките напори доведоа до подобрување од 15,3% во 1961 до 28,5% во 1981 година. Од 2001 година, писменост на жени надмина 50% од вкупната женска популација, иако овие статистики се 'уште се многу ниски во споредба со светските стандарди, па дури и со машката писменост во Индија. Неодамна, Индиската Влада започна ,,Саакшар Барат" мисија за женска писменост. Оваа мисија има за цел да ја урне женската неписменост, половина од сегашното ниво.
Сита Ананта Раман го истакнува напредокот на образованието кај жените во Индија: Од 1947 индиската влада се обиде да ги мотивира девојки за посетуваат училишта, преку програми за пладневен оброк, бесплатни учебници и униформи. Оваа постапка покрена запишување во основното образование помеѓу 1951 и 1981 година.
Во 1986 Националната политика за образование одлучи да го реструктуира образование во склад со социјалната рамка на секоја држава и со поголеми национални цели. Таа истакна дека образованието е потребно за демократија и од важно значење за подобрување на состојбата на жените. Новата политика се насочи кон општествени промени преку текстови, наставните програми, зголемено финансирање за училишта, проширување на бројот на училиштата и политички подобрувања. Беше ставен посебен акцент на проширување на професионалните центри и основното образование; средното и високото образование; и руралните и урбаните институции за девојки. Во извештајот се зборува исто така за ниската стапка на посетеност во училиштата. Мисијата за национална писменост исто така, се обиде да работи со женски учители во селата. Иако минималната возраст за брак сега е 18 години, многу девојки се женат многу порано. Затоа, во средното образование, женски стапката на напуштање на училиштата е голема.
Сита Ананта Раман, исто така, тврди дека додека работната сила на образованите индиски жени го одржува професионализмот, сепак мажите кој се побројни во многу области добиваат повисоки приходи за исти позиции.
Образованието на жените во Индија игра значајна улога во подобрувањето на животните стандарди во земјата. А поголема стапка на писменост кај жените го подобрува квалитетот на животот и дома и надвор од дома, преку поттикнување и промовирање на образованието на децата, посебно кај женските деца, и во намалување на смртноста на доенчињата. Неколку студии покажале дека пониско ниво на стапка на писменост кај жените резултира со повисоки нивоа на плодноста и морталитет на новороденчињата, посиромашните исхрана, понизок потенцијал на заработувчка и недостатокот на способност да донесуваат одлуки во рамките на едно домаќинство. Пониското ниво на образование кај жените, исто така, покажа дека негативно влијае на здравјето и условите за живот на децата. Една анкета која беше спроведена во Индија покажа резултати кои го поддржуваат фактот дека смртноста на доенчињата е обратно поврзан со женски стапка на писменост и образовно ниво. Истражувањето исто така покажа корелација помеѓу образованието и економскиот раст.
Во Индија, беше откриено дека постојат големи разлики помеѓу стапкате на писменост кај жените во различни држави. На пример, додека Керала има стапка на женска писменост од околу 86 проценти, Бихар и Утар Прадеш имаат околу 55. - 60 отсто. Овие вредности се уште се во корелација со нивото на здравје на Индијанците, каде беше откриено дека Керала е државата со најнизок процент на смрт на доенчиња, додека Бихар и Утар Прадеш се тврди дека имаат голем процент на најнизок животен век во Индија. Понатаму, разлика во женски стапка на писменост во руралните и урбаните средини е исто така значајна за Индија. Од 24 држави во Индија, 6 од нив имаат женски стапка на писменост под 60 проценти. Руралната држава Раџастан има стапка на женска писменост на помалку од 12 проценти.
Образованието во руралните средини
По осамостојувањето, Индија, гледаше на образованието како ефективна алатка за донесување општествени промени преку развој на заедницата. Административната контрола ефективно започна во 1950 година, а во 1952 година, владата групираше села под контрола на ,,Заедницата на блокови за развој” -орган во согласност со националнота програма која може да го контролира образованието во над 100 села. Директорот на овој орган надгледуваше географска површина од 150 квадратни милји (390 км2), која може да содржи население од околу 70.000 луѓе.
И покрај некои пречки, руралните образовни програми продолжи со работата во текот на 1950 година, со поддршка од приватни институции. Голема мрежа на рурално образование е основано уште пред да биде основан руралниот Институт ,,Гандиграм (Gandhigram)” и 5 200 заедници за развој беа поставени во Индија. Беа поставени детски градинки, основни училишта, средни училишта, и училишта за образование на возрасни жени.
Владата продолжила да гледа на руралното образование како агенда која може да биде релативно ослободена од бирократски заостаната и општа стагнација. Сепак, во некои случаи недостаток на финансирање е избалансиран со добивките од руралните образовани институти во Индија. Некои идеи не се најдоа како прифатлива меѓу сиромашните во Индија и инвестициите направени од страна на владата, понекогаш даваат малку резултати. Денес, државните рурални училишта и понатаму се лошо финансирани и со слаб кадар. Неколку фондации, како што е ,,Фонадацијата за рурален развој” (Хајдерабад), активно изгради високо-квалитетни рурални училишта, но бројот на ученици кои ги посетува е мал.
Проблеми
• Квалитет на работната сила, финансии и инфраструктура
Една студија покажа дека 25% од наставниците од јавниот сектор и 40% од здравствените работници, исто така од јавниот сектор биле отсутни во текот на истражувањето. Покрај наставниците кои биле платени да предаваат, стапките на отсуство се движеле од 15% во Махараштра до 30% во Бихар. Само во 1 од речиси 3000 државни училишта, директорот го отпушта наставникот ако константно го повторува своето отсуство. Една студија за наставници од Кремер и др. откриле дека ,,само околу половина наставници предавале за време на ненајавените посети од страна на владата во основните училишта во Индија."
Една студија во 188 државни основни училишта, покажа дека 59% од училиштата немало вода за пиење и 89% од училиштата немале тоалети. Во 2003-04 година податоци од страна на ,,Националниот Институт за образовно планирање и администрација" откри дека само 3,5% од основните училишта во Бихар и Чатисгар имале тоалети за девојки. Во Мадја Прадеш, Махараштра, Андра Прадеш, Гуџарат, Раџастан и Химачал Прадеш, стапки беа 12-16%. Всушност, бројот на средните училишта е речиси половина од бројот на високите основните училишта достапни во земјата.
Проблеми во врска со наставната програма
Модерното образование во Индија е често критикувано бидејќи се базира на учењето напамет отколку за решавање на проблемот.
Бизнис Вик ја критикува Индиската наставна програма, велејќи дека таа се врти околу учење напамет и Експрес Индија сугерира дека студентите се фокусирани на техниките за тестови и испити.
Учество
Во средни училишта (одделенија 9 и 10), стапката на упис е 52%, додека во високи средни училишта (одделенија 11 и 12), изнесува 28%. Додека стапката на запишување во предучилишните е само 18%, постои стапка од 48% на напуштање во основното образование.
Контраверзии
Во јануари 2010 година, Владата на Индија одлучи да ги повлече институциите кои се сметаа за универзитети (а не беа). Владата тврди во својата писмена изјава дека ги немале во предвид академските размислувања.
Универзитетот Грант Комисија утврди 39 лажни институции кои работат во Индија. Само 10% од производителите во Индија нудат стручно усовршување на своите вработени, во споредба со над 90% во Кина.
Иницијативи
По осамостојувањето на Индија голем број на правила беа формулирани за засотанатите планирани тела и племиња на Индија, а во 1960 година беше објавена листаод страна на централната власт која идентификувала 405 планирани тела и 225 племиња. Во 1975 година беа направени измени, кои идентификувале 841 планирани тела и 510 племиња.
Било откриено дека вкупниот процент на планирани тела и племиња заедно во комбинација е 22,5 проценти, од кои процентот на планирани тела изнесувал 17%, а на племињата 7,5%.По овој извештај многу планирани тела и племиња се индетификуваа себеси како ,,Далит (Dalit)”, што на терминологијата на Маратски јазик што буквално значи "угнетени".
Планирани тела и племиња се предвидени за многу образовни програми во Индија. Исто така специјални резервации се обезбедени за планираните тела и племиња во Индија, на пример, резервација од 15% во (Kendriya Vidyalaya) Кендриа Видајала за Планираните тела и друга резервација од 7,5% во Кендрија Вадијала за планиранитеплемиња.Слични резервации се одржуваат со Планираните тела и племиња во многу програми и образовни институции во Индија.Далечните и распространети региони на североисточниот дел на Индија се утврдени со ,,Нон Лапсибле (Non Lapsible) Централен опсег на ресурси (NLCPR)” од 1998-1999 година.NLCPR има за цел да обезбеди средства за развој на инфраструктурата во овие оддалечени области.
 
Жените од недоволно развиени подрачја или од послабите општествени групи во државата Андра Прадеш, Асам, Бихар, Џарканд, Карнатака, Керала, Гуџарат, Утар Прадеш, и Утаранчал, потпаѓаат под ,,Махлиа Сакакуа програмата", иницирана во 1989 година. Освен одредбите за едукација, оваа програма, исто така, има за цел да ја подигне свеста за одржување на состаноци и семинари во руралните средини. Владата обезбеди 340 милиони (US $ 6.200.000) во текот на 2007-08 да се спроведе оваа програма во повеќе од 83 области, вклучувајќи повеќе од 21, 000 села.
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0"
Во моментов постојат 68 Бал Баванс и 10 Бал Кендра поврзани со Националниот Бал Баван. Планот вклучува образовни и социјални активности и признавање на деца со значително талент за одредена образовна насока. Голем број на програми и активности се одржуваат според оваа програма, која, исто така, вклучува културна размена и учество во повеќе меѓународни форуми.
|-
Малцинствата во Индија, особено оние кои се сметаат за "образовно заостанати" од страна на владата, е предвидено да посетат настава во 1992 година како вид дополнување од старана на Индиската Национална политика за образование (NPE). Владата иницираше ,,Интензивна програма за воспитно постари малцинства" и програма за финансиска помош или модернизација на ,,Мадарса образованието" како дел од ревидираната програма за акција (1992). И двете програми беа отворени на национално ниво до 1994 година. Во 2004 година, Индискиот Парламент донесе акт со кој се овозможи на малцинските образовни институции да бараат универзитетски припадности, доколку тие ги поминат потребните норми. Изненадувачки, во областа на синди јазик, (на 8-ми јазик по ред, кој е претежно зборуван од страна на Синдите во Индија кои немаат сопствена држава) владата не дала значаен придонес. Синдите се лингвистичко малцинство и повеќето земји немаат Синди училишта или училишта со Синди јазик. Синдите со околу десет милиони жители имаат помалку од 100 наставници кои предаваат на овој јазик. Синдите, во основа го црпат своето потекло од долината на Инд. Додека јазикот има индо-ариевско потекло, тој претежно се зборува во Пакистан и под покровителство на Владата на Пакистан. Повеќето од Синди здруженија стравуваат дека поради апатија на индиската Влада, Синди јазик и култура ќе биде само приказна за идните генерации. Рајеш Тадани, претседател на Бихар Синди здружението, кој беше избран од страна на првиот гувернер на Бихар, Џарамдас Доултрам, започна совесна кампања во оваа насока. Оваа кампања ги собра знаменитостите и започна признавање низ целиот свет.
! Како изгледа
Креативно учење
! Што внесувате
Здружението за промоција на Креативно учење управува со училишта за деца уште од 1997 година во Патна, каде организацијата има развиено уникатена наставна методологија за учење врз основа на теоријата од страна на Хауард Гарднер наречена ,,Креативно учење".
|- valign="top"
Организацијата истакнува седум основни надлежности кои се од суштинско значење во секој природен процес на учење - моќ на набљудување, концентрација, помнење, имагинација, моќ на изразување - комуникација и емоционална контрола.
|
Учество на Централната власт
Почнете ја вашата секција вака:
• Буџет
 
Како дел од десеттиот петгодишен план (2002-2007), Централната Влада на Индија истакна расход на 65,6% од вкупниот буџет за образование од 438.250.000.000 (US $ 7980000000), односно 287.500.000.000 (US $ 5230000000) за основното образование ; 9,9%, односно 43250000000 (US $ 787.150.000) на средно образование; 2,9%, односно 12,5 милијарди (US $ 227.500.000) за образование на возрасни; 9,5%, односно 41765000000 (US $ 760.120.000) на високото образование; 10,7%, односно 47000000000 (US 855.400.000 $) за техничко образование, а останатите 1,4%, односно 6235000000 (US $ 113.480.000) на разни образовни програми. Според Обединетите нации за образование, наука и култура (УНЕСКО), Индија има највисока јавни расходи за високото образование на студентите во светот.
'''<font style="font-size:150%;color:grey;">Нова секција</font>'''
Јавни расходи за образование во Индија
 
Во текот на финансиската година 2011-12, Централниот Владата на Индија одвои 38.957 милиони за Министерството за образование и писменост која е главниот оддел кој се занимава со основното образование во Индија. Во рамките на оваа распределба, голем удел на 21.000 милиони, е предводник на програмата Сарва Сикша Абијан (Sarva Siksha Abhiyan). Меѓутоа, буџетската распределба на 21.000 милиони се смета за многу ниска со оглед на препораката од официјално назначениот Анил Бордиа комитет од РС 35.659 за годината 2011-12.
'''<font style="font-size:130%;color:grey;">Подсекција</font>'''
Ова повисока распределба е потребна за да се спроведе правото на неодамнешниот донесен закон за децата за бесплатно и задолжително образование, 2009. Неодамна, неколку големи одлуки кои беа најавни беа извршени со цел за развој за подобра состојба на работите во образовниот сектор во Индија, најзначајни е ,,Националната Општа Минимална програма (NCMP) на Владата на Обединетата прогресивна алијанса (UPA)". Одлуките се; (а) прогресивно зголемување на потрошувачката за образованието на околу 6 проценти од ГДП, (б) да се поддржи ова зголемување на расходите за образование, и да се зголеми квалитетот на образованието, ќе има воведување на образовен пристап преку сите централни владини даноци, (в) да се осигура дека никој не е одбиен во образованието поради економската заостанатост и сиромаштијата, (г) да се воведе право на образование т.е. основно право за сите деца на возраст од 6-14 години, (д) да биде образованието на универзално ниво преку водечките програми како што се Сарва Сикша Абијан (Sarva Siksha Abhiyan) и воведување на попладневен оброк. Меѓутоа дури и по пет години не беше забележан напредок на овој фронт. Иако земјата се насочи кон посветување на 6% удел на ГДП кон образовниот сектор, напредокот беше дефинитивно помал од очекувањата. Расходите за образование стабилно се зголемуваа од 0,64% од БДП во 1951-52 до 2,31% во 1970-1971, а потоа го достигнаа врвот од 4,26% во 2000-01.Сепак, не го достигна процентот од 3,49% во 2004-05.
 
Дефинитивно е потребен повторно чекор напред. Како дел од вкупните владини расходи идеално би требало да биде околу 20% од вкупниот буџет, сепак опадна од околу 11,1 проценти во 2000-2001 година на околу 9,98 отсто во текот на ,,UPA" правилотo.Извештај издаден од мрежа за социјална одговорност (НСА) со наслов "НСА Одговор на секторот за образовани интервенции во буџетот на Унијата: Секторот за образование обезбедува значаен откровение за овој факт. Поради намалениот приоритет на образованието во јавната политичка парадигма во Индија, има експоненцијален раст во приватниоте расходи за образование. Според достапните информации, приватниот трошоци од страна на население од работничката класа за образованието на нивните деца во Индија се зголемија за околу 1150 проценти или околу 12,5 пати во текот на последната деценија.
'''<font style="font-size:110%;color:grey;">Под-подсекција</font>'''
Законодавна рамка
 
Член 45 од Уставот на Индија првично гласи:
*Почнете со второстепен наслов (<tt><nowiki>==</nowiki></tt>); не користете наслов за прво ниво (=).
"Државата ќе обезбеди, во рок од десет години почнувајќи од отпочнувањето на овој Статут, бесплатно и задолжително образование за сите деца додека тие ја завршат чеитиринаесеттата година Оваа статија беше начелото на државната политика во Индија,што значи дека тоа е во рамките на правилата кои требаше да се следат. Сепак, спроведувањето на ова начело стана прашање на дебата бидејќи содржеше емотивна и практична вредност, и беше законски единственото државно начело во Индискиот устав да има рок.
*Не прескокнувајте нивоа.
Следниве иницијативи од страна на Врховниот суд на Индија во текот на 1990-тите години 93 амандмантска стапка предложи три посебни измени на Индискиот устав:
*[[#Содржина|Содржината]] автоматски се додава на статијата кога има четири или повеќе секции.
Уставот на Индија беше изменет за да се вклучи новиот член, 21А, кој гласи:
*Доколку можете, вметнете ги подсекциите по азбучен редослед. Доколку листате држави, наведете ги по азбучен редослед.
"Државата ќе обезбеди бесплатно и задолжително образование за сите деца на возраст од 6-14 години во таков начин што државата може, според закон, да утврди
|
Член 45 се предлага да биде заменет од страна на член, кои гласи:
<pre><nowiki>
"Обезбедување за згрижување во раното детство и воспитание на деца на возраст под шест години. Државата ќе обезбеди згрижување во раното детство и образование за сите деца додека тие ја завршат шеснаесеттата година".
== Нова секција ==
Друга статија, 51A, и беше потребна дополнителна клаузула:
 
"... Родител или старател [треба] да (му) обезбеди можности за образование на неговото дете или, како што може да биде случај, на возраста од 6-14 години.
=== Подсекција ===
Предлог-законот беше усвоен едногласно во Лок Сабха, Долниот дом на индискиот Парламент, на 28 ноември 2001 година. Тој подоцна беше усвоен од страна на горниот дом-на Раја Сабха-на 14 мај 2002 година. Откако се потпиша претседателот на Индија, Индискиот устав беше изменет формално за 86ти пат и законот стапи на сила. Од тогаш оние кои се на возраст од 6-14 го имаат основното право на образование.
 
Член 46 од Уставот на Индија вели дека:
==== Под-подсекција ====
"Државата ќе промовира, образование со посебна грижа и економски интереси на послабите категории на луѓе, а особено на распоредените касти и племиња, и ќе ги заштити од социјалната неправда и сите форми на социјална експлоатација".
 
Други одредби за распоредените касти и племиња може да се најде во членовите 330, 332, 335, 338-342. 5 и 6 Распоред на Уставот, исто така, направи специјални одредби за планираните тела и племиња.
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
Единечна [[нова линија]]
обично нема влијание на изгледот.
Може да се користат за одделување
на реченици во параграф.
Некои уредувачи го користат тоа
и го помага уредување функцијата ''разл''
(интерно се користи за различни верзии
на страница).
 
Но празна линија
почнува нов параграф.
 
* Кога се користи во листа, нова линија ''има'' влијание на изгледот ([[#листи|види подолу]]).
|
<pre><nowiki>
Единечна [[нова линија]]
обично нема влијание на изгледот.
Може да се користат за одделување
на реченици во параграф.
Некои уредувачи го користат тоа
и го помага уредување функцијата ''разл''
(интерно се користи за различни верзии
на страница).
 
Но празна линија
почнува нов параграф.
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
Можете да користите <br/>
тагови без почнување на нов параграф.
 
* Користете го повремено.
* Затварајте тагови поѓу линии, не почнувајте [[врска]] или ''искосен'' или '''здебелен''' текст на една линија и го затворите во друга.
|
<pre><nowiki>
Можете да користите <br/>
тагови без почнување на нов параграф.
</nowiki></pre>
|- id="листи" valign="top"
|
* Листи се креираат лесно:
** Почнете ја секоја линија со ѕвездичка.
*** Повеќе ѕвездички значат подлабоко ниво.
**** Нова линија во листа
означува крај на елемент во листата.
 
* Празна линија почнува нова листа.
|
<pre><nowiki>
* Листи се креираат лесно:
** Почнете ја секоја линија со ѕвездичка.
*** Повеќе ѕвездички значат подлабоко ниво.
**** Нова линија во листа
означува крај на елемент во листата.
 
* Празна линија почнува нова листа.
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
# Нумерирани листи се исто така корисни
## добро организирани
## лесно се следат
### уште полесни
|
<pre><nowiki>
# Нумерирани листи се исто така корисни
## добро организирани
## лесно се следат
### уште полесни
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
* Можете да користите и комбинирани
*# и да ги вгнездите
*#* вака
|
<pre><nowiki>
* Можете да користите и комбинирани
*# и да ги вгнездите
*#* вака
</nowiki></pre>
|- valign="top" id="дефиниција"
|
; Листа на дефиниции : листа на дефиниции
; елемент : дефиниција
; друг елемент
: дефиниција на другиот елемент
 
* Еден елемент по линија; нова линија може да се појави пред двете точки, но користење на празно место пред двете точки го подобрува парсирањето.
|
<pre><nowiki>
; Листа на дефиниции : листа на дефиниции
; елемент : дефиниција
; друг елемент
: дефиниција на другиот елемент
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
: Две точки назабуваат линија или параграф.
Рачна нова линија почнува нов параграф.
 
* Ова главно се користи за прикажување материјали, но се користи и во дискусии во [[Помош:Разговор|страниците за разговор]].
|
<pre><nowiki>
: Две точки назабуваат линија или параграф.
Рачна нова линија почнува нов параграф.
</nowiki></pre>
|- valign=top
|
Кога има потреба за посебни блокови за текст
<blockquote>
'''blockquote''' командата ќе ги назаби двете маргини наместо само левата како двете точки.
</blockquote>
Ова е корисни за вметнување блокови на цитиран текст.
|
<pre><nowiki>
<blockquote>
'''blockquote''' командата ќе ги назаби
двете маргини наместо само
левата како двете точки.
</blockquote>
</nowiki></pre>
|- valign=top
|
АКО линија почнува со празно место, ТОГАШ
автоматски ќе биде форматирано како
што е типкано;
во фонт со фиксна ширина;
линиите нема да се прекршат;
КРАЈАКО
 
*Ова е корисно за:
** вметнување преформатиран текст;
** опис на алгоритми;
** изворен код на програма;
** [[ASCII уметност]];
** хемиски структури;
* '''ПРЕДУПРЕДУВАЊЕ''': Ако го направите текстот широк, автоматски ја присилувате страната да биде широка и со тоа помалку читлива, посебно за корисниците кои користат пониски резолуции. Никогаш не почнувајте обични линии со празно место.
|
<pre><nowiki>
АКО линија почнува со празно место, ТОГАШ
автоматски ќе биде форматирано како
што е типкано;
во фонт со фиксна ширина;
линиите нема да се прекршат;
КРАЈАКО
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
<center>Центриран текст.</center>
 
* Имајте го во предвид американскиот спелинг на "center."
|
<pre><nowiki>
<center>Центриран текст.</center>
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
[[Хоризонтална одделувачка линија]]:
ова е над неа
----
а ова е под неа.
 
* Се користи за
**појаснување - но да се користи спорадично, само кога се одделуваат целосно различни, неповрзани (групи) значења
**одвојување на нишки во страници за Разговор.
|
<pre><nowiki>
[[Хоризонтална одделувачка линија]]:
ова е над неа
----
а ова е под неа.
</nowiki></pre>
|}
=== Врски и адреси ===
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0"
|-
! Како изгледа
! Што внесувате
|- valign="top"
|
[[Екологија]] е наука за развојот на планета Земја.
 
* Врска кон друга википедија статија.
* Интерно, првата буква од бараната страна автоматски се прави голема а празните места се заменуваат со долна цртичка.
* Горната врска е до адресата mk.wikipedia.org/wiki/Екологија, што е всушност Вики статија со наслов „Екологија“.
|
<pre><nowiki>
[[Екологија]] е наука за развојот на планета Земја.
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
[[Екологија|Екологијата]] е важна наука.
 
* Иста цел, различно име.
* Се користи знакот „цевка“.
|
<pre><nowiki>
[[Екологија|Екологијата]] е важна наука.
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
Види го [[Wikipedia:Упатство за стил]].
 
* Врска кон друг Вики [[Wikipedia:namespace|namespace]].
|
<pre><nowiki>
Види го [[Wikipedia:Упатство за стил]].
</nowiki></pre>
|- id="link-to-section" valign="top"
|
[[Северен Пол#Поврзани Статии]] е врска
кон секција на друга страна.
 
[[#Врски и адреси]] е врска кон
секција на сегашната страна.
 
[[#пример]] е врска кон
симбол кој е креиран со
<div id="пример">ид атрибут</div>
 
* Делот по знакот # мора да одговара на наслов на некоја секција на целната страна. Тој мора да одговара по синтакса, како и големина на букви. Врски кон непосточки секции се третираат како врски кон почетокот на страната.
* Може да се креираат називи со додавање на <code>id="..."></code> атрибутот на скоро било кој HTML елемент.
|
<pre><nowiki>
[[Северен Пол#Поврзани Статии]] е врска
кон секција на друга страна.
 
[[#Врски и адреси]] е врска кон
секција на сегашната страна.
 
[[#пример]] е врска кон
симбол кој е креиран со
<div id="пример">ид атрибут</div>
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
Автоматски сокриј нешто од насловот на статијата:
[[Јава (програмски јазик)|Јава]].
 
Автоматски сокриј namespace:
[[Wikipedia:Портал|Портал]].
 
Горните два примера може да се комбинираат:
 
Но не и:
[[Wikipedia:Manual of Style#Links|]]
 
* Серверот автоматски го пополнува делот по знакот | кога зачувувате страница. Следниот пат кога ќе ја уредувате страницата ќе ја видите целата експандирана врска. Кога се [[Помош:Преглед|прегледува]] промената, не се врските не се експандирани, барем се додека не кликнете на '''Зачувај''' копчето. Истото се однесува и на врски кон секции на истата страна.
|
<pre><nowiki>
Автоматски сокриј нешто од насловот на статијата:
[[Јава (програмски јазик)|]].
 
Автоматски сокриј namespace:
[[Wikipedia:Портал|Портал]].
 
Горните два примера може да се комбинираат:
 
Но не и:
[[Wikipedia:Manual of Style#Links|]]
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
[[Времето во Скопје]] е страница
што сѐ уште не постои.
 
* Можете да ја креирате со кликнување на врската (но немојте да ја креирата токму оваа страница).
* За да креирате нова статија:
*# Направете врска кон неа на некоја поврзана статија.
*# Зачувајте ја таа статија.
*# Кликнете на врската што ја направивте. Новата страна ќе се отвори за уредување.
* За повеќе информации видете [[Помош:Како да почнам нова статија|Како да почнам нова статија]] и прочитајте ја статијата за [[Помош:Именување|именување]].
* Ве молиме не креирајте статии без претходно поврзување од некоја друга статија.
|
<pre><nowiki>
[[Времето во Скопје]] е страница
што сѐ уште не постои.
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
Кога додавате коментар во страниците за Разговор,
треба да додате и потпис со внесување три
знаци тилда (~) за додавање на вашето име:
: [[Корисник:Misos|Misos]]
или четири за додавање на името и датумот/времето:
: [[Корисник:Misos|Misos]] 13:16, 29 Август 2005 (UTC)
Пет тилди го даваат само датумот/времето:
: 13:16, 29 Август 2005 (UTC)
 
* Првите две додаваат врска кон вашата [[Помош:Корисничка страна|корисничка страна]].
|
<pre><nowiki>
Кога додавате коментар во страниците за Разговор,
треба да додате и потпис со внесување три
знаци тилда (~) за додавање на вашето име:
: ~~~
или четири за додавање на името и датумот/времето:
: ~~~~
Пет тилди го даваат само датумот/времето:
: ~~~~~
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
* Една статија се [[Помош:Пренасочување|пренасочува]] кон друга со додавање на наредба како на десната страна на '''првата''' линија во статијата (пр. статијата [[ОН]] е пренасочување кон статијата за [[Обединети Нации]]).
* Имајте во предвид дека иако можете да креирате врска кон секција, не можете да направите пренасочување кон секција.
|
<pre><nowiki>
#REDIRECT [[ОН]]
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
* Врски кон статија со ист наслов во друг јази се додаваат во облик: <nowiki>[[јазичен код:Наслов]]</nowiki>.
* Нема разлика каде ќе ги поставите овие врски, тие секогаш се прикажуваат на исто место кога ќе зачувате страница. Сепак, пожелно е тие да стојат на крајот од текстот.
* Видете [[Помош:Меѓујазични врски]] и [[meta:List of Wikipedias|листа на јазици и кодови]].
|
<pre><nowiki>
[[fr:Wikipédia:Aide]]
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
Страниците '''Што е поврзано со ова''' и '''Поврзани промени'''
можат да се поврзат со:
[[Специјални:Whatlinkshere/Помош:Како да уредам страница]]
и
[[Специјални:Recentchangeslinked/Помош:Како да уредам страница]]
|
<pre><nowiki>
Страниците '''Што е поврзано со ова''' и '''Поврзани промени'''
можат да се поврзат со:
[[Специјални:Whatlinkshere/Помош:Како да уредам страница]]
и
[[Специјални:Recentchangeslinked/Помош:Како да уредам страница]]
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
'''Придонесите''' на корисник може да се додадат со:
[[Специјални:Contributions/КорисничкоИме]]
или
[[Специјални:Contributions/192.0.2.0]]
|
<pre><nowiki>
'''Придонесите''' на корисник може да се додадат со:
[[Специјални:Contributions/КорисничкоИме]]
или
[[Специјални:Contributions/192.0.2.0]]
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
* За да додате статија кон одредена [[Помош:Категоризација|Категорија]], додадете врска како онаа десно било каде во статијата. Како и кај меѓујазичните врски, нема разлика каде ќе ја поставите врската бидејќи секогаш ќе се појави на исто место кога ќе ја зачувате страницата. Сепак, пожелно е да се постави на крајот на текстот.
|
<pre><nowiki>
[[Категорија:Меѓународни институции]]
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
* За да направите врска ''кон'' [[Помош:Категоризација|категорија]] без да ја додадете статијата во таа категорија, додадете две точки (:) во врската.
|
<pre><nowiki>
[[:Категорија:Меѓународни институции]]
</nowiki></pre>
|- id="надворешни-врски" valign="top"
|
Постојат три начини да креирате врски кон надворешни извори:
# Чиста адреса: http://www.nupedia.com/ (лош стил)
# Неименувана врска: [http://www.nupedia.com/] (се користи само за фусноти)
# Именувана врска: [http://www.nupedia.com Нупедија]
 
:Видете [[MetaWikiPedia:Interwiki_map]] за листа на кратенки.
 
* Средни загради укажуваат на надворешна врска. Обратете внимание на празното место (не |) за одделување на адресата од текстот во „именуваната“ верзија.
* Во адресата, сите симболи мораат да бидат меѓу :<br/>'''A-Z a-z 0-9 . _ \ / ~ % - + &amp; # ? ! = ( ) @ \x80-\xFF'''
* Адресите мораат да почнат со протоколот (пр. <nowiki>[http://www.nupedia.com], а не [www.nupedia.com]</nowiki>)
* Ако адреса содржи знак надвор од листата, треба да се кодира со помош на знакот за процент (%) следен од хексадецималниот код на знакот, кој може да се најде во [[ASCII]] табелата. На пример, знакот капа (^) ќе се кодира како '''%5E'''.
* Постои класа која може да се користи за отстранување на сликата до надворешните врски. Се користи во [[Шаблон:Ref]] за да се спречи експандирањето на адресите при печатење. Тоа '''не смее''' да се користи во тело на статија. Сепак, постојат исклучоци: викиврски во Слики. На пример:
** Вики: <nowiki><span class="plainlinksneverexpand"> [http://www.sysinternals.com/ntw2k/freeware/winobj.shtml WinObj]</span></nowiki>
** Приказ: <span class="plainlinksneverexpand"> [http://www.sysinternals.com/ntw2k/freeware/winobj.shtml WinObj] </span>
* Видете [[Помош:Надворешни врски]] за информација за стилови.
|
<pre><nowiki>
Постојат три начини да креирате врски кон надворешни извори:
# Чиста адреса: http://www.nupedia.com/ (лош стил)
# Неименувана врска: [http://www.nupedia.com/] (се користи само за фусноти)
# Именувана врска: [http://www.nupedia.com Нупедија]
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
Врски кон други викија:
# [[Интервики]] врска: [[Wiktionary:Hello]]
# Именувана интервики врска: [[Wiktionary:Hello|Hello]]
# Интервики врска без префикс: [[Wiktionary:Hello|Hello]]
 
* Сите овие врски водат кон адресата http://en.wiktionary.org/wiki/Hello
* Приметете дека интервики врските го користат '''интерниот''' стил за врски.
* Видете [[MetaWikiPedia:Interwiki_map]] за листа на кратенки; ако сајтот кон кој сакате да додаде врска не е во листата, користете надворешна врска ([[#надворешни-врски|видете погоре]]).
 
Врски кон wiktionary на друг јазик
# [[Wiktionary:fr:bonjour]]
# [[Wiktionary:fr:bonjour|bonjour]]
# [[Wiktionary:fr:bonjour|fr:bonjour]]
 
* Сите горни врски водат кон адресата http://fr.wiktionary.org/wiki/bonjour
|
<pre><nowiki>
Врски кон други викија:
# [[Интервики]] врска: [[Wiktionary:Hello]]
# Именувана интервики врска: [[Wiktionary:Hello|Hello]]
# Интервики врска без префикс: [[Wiktionary:Hello|Hello]]
 
Врски кон wiktionary на друг јазик
# [[Wiktionary:fr:bonjour]]
# [[Wiktionary:fr:bonjour|bonjour]]
# [[Wiktionary:fr:bonjour|fr:bonjour]]
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
ISBN 012345678X
 
ISBN 0-12-345678-X
 
* Врски кон книги и нивните [[Помош:ISBN|ISBN]]. Ова е посакуваниот начин за врски кон онлајн книжари, бидејќи му дава на читателот избор на продавачи.
* ISBN врски не бараат додатни тагови кога се користи прикажаниот формат.
|
<pre><nowiki>
ISBN 012345678X
 
ISBN 0-12-345678-X
</nowiki></pre>
|- valign=top
|
Формати за датум:
# [[Јули 20]], [[1969]]
# [[20 Јули]] [[1969]]
# [[1969]]-[[07-20]]
# [[1969-07-20]]
 
* Врските кон датуми можат да бидат во еден од горните формати, за секој да може да го подеси редоследот. Ако корисникот е [[Специјални:Userlogin|пријавен]], може да го [[Special:Preferences|подеси]] изгледот..
|
<pre><nowiki>
Формати за датум:
# [[Јули 20]], [[1969]]
# [[20 Јули]] [[1969]]
# [[1969]]-[[07-20]]
# [[1969-07-20]]
 
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
[[media:Sg_mrob.ogg|Звук]]
 
*За да додадете врска кон не-сликовни датотеки како звуци, користете ја „media“ врската. За слики, видете ја [[#Слики|следната секција]].
 
|
<pre><nowiki>
[[media:Sg_mrob.ogg|Sound]]
</nowiki></pre>
|}
 
=== Слики ===
Само слики што се подигнати на Википедија може да се користат. За да подигнете слики, корситете ја [[Специјални:Upload|страната за подигање]]. Листата на веќе подигнати слики се наоѓа [[Специјални:Imagelist|овде]].
 
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0"
|-
! Како изгледа
! Што внесувате
|- valign="top"
|Слика:
[[Слика:wiki.png]]
|<pre>Слика:
<nowiki>[[Image:wiki.png]]</nowiki></pre>
 
 
 
|- valign="top"
|Со алтернативен текст:
[[Слика:wiki.png|jigsaw globe]]
|<pre>Со алтернативен текст:
<nowiki>[[Слика:wiki.png|глобус]]</nowiki></pre>
* Алтернативниот текст се прикажува кога ќе се помине со глувчето над сликата или кога сликате нема да се вчита во прелистувачот, или кога ќе се прочита на глас.
 
|- valign="top"
|Лебдечки на десната страна од страницата со наслов:
[[Слика:wiki.png|рамка|Википедија Енциклопедија]]<br clear=all>
|<pre>Лебдечки на десната страна од страницата со наслов:
<nowiki>[[Слика:wiki.png|рамка|Википедија Енциклопедија]]</nowiki></pre>
* Тагот рамка автоматски ја поставува сликата десно.
* Насловот исто така се користи како алтернативен текст.
 
|- valign="top"
|Лебдечки на десната страна од страницата ''без'' рамка:
[[Слика:wiki.png|десно|Википедија Енциклопедија]]
|<pre>Лебдечки на десната страна од страницата ''без'' рамка:
<nowiki>[[Слика:wiki.png|десно|Википедија Енциклопедија]]</nowiki></pre>
* На [[En:Wikipedia:Extended image syntax|следната страна]] од англиската википедија се објаснети повеќе опции.
 
 
|- valign="top"
|Врска кон страницата за опис на сликата:
[[:Слика:wiki.png]]
|<pre>Врска кон страницата за опис на сликата:
<nowiki>[[:Слика:wiki.png]]</nowiki></pre>
* Кликнување на слика прикажана на страницата води кон страницата за опис на сликата.
 
|- valign="top"
|Директна врска кон слика без да се прикаже сликата:
[[media:wiki.png|Лого]]
|<pre>Директна врска кон слика без да се прикаже сликата:
<nowiki>[[медија:wiki.png|Лого]]</nowiki></pre>
* За да вклучите врски кон слики наместо да ги прикажете, користете ја „media“ врската.
 
|}
 
Видете ја [[Wikipedia:Image use policy|image use policy]] како упатство за користење на слики на Википедија.
 
За понатамошна помош околу сликите, вклучувајќи и понапредни можности видете ја англиската страна за [[En:Wikipedia:Extended image syntax|напредна синтакса за слики]].
 
=== Форматирање текст ===
{| border="1" cellpadding="2" cellspacing="0"
|- valign="top"
! Како изгледа
! Што внесувате
|- id="нагласување" valign="top"
|
''Нагласи'', '''силно''', '''''уште посилно'''''.
* Ова се двојни, тројни и квартерни апострофи, ане двојни наводници.
|
<pre><nowiki>
''Нагласи'', '''силно''', '''''уште посилно'''''.
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
<math>\sin x + \ln y</math><br>
sin''x'' + ln''y''
<!-- no space between roman "sin" and italic "x" -->
 
<math>\mathbf{x} = 0</math><br>
'''x''' = 0
 
Во обичен текст треба да се користи [[#нагласување|вики јазикот за нагласување]], а не use <code>&lt;i&gt;</code> или <code>&lt;b&gt;</code>. Сепак, математчки формули често се пишуваат со искосени букви, некогаш здебелени. Сложени формули треба да користат [[Помош:Формули|<code>&lt;math&gt;</code> јазик]], а едноставни формули може да користат <code>&lt;math&gt;</code>; или <code>&lt;i&gt;</code> и <code>&lt;b&gt;</code>; или <code><nowiki>''</nowiki></code> и <code><nowiki>'''</nowiki></code>. Според [[en:Wikipedia:WikiProject Mathematics#Italicization and bolding|Википроектот за математика]], вики јазикот се препорачува пред HTML како <code>&lt;i&gt;</code> и <code>&lt;b&gt;</code>.
|
<pre><nowiki>
<math>\sin x + \ln y</math>
sin''x'' + ln''y''
 
<math>\mathbf{x} = 0</math>
'''x''' = 0
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
Фонт за <tt>monospace текст</tt>
или за програмски код: <code>int main()</code>
 
* Заради подобра семантика, се препорачува користење не <code>&lt;code&gt;</code> пред <code>&lt;tt&gt;</code>.
|
<pre><nowiki>
Фонт за <tt>monospace текст</tt>
или за програмски код: <code>int main()</code>
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
Можете да користите <small>мал текст</small> за индекси.
|
<pre><nowiki>
Можете да користите <small>мал текст</small> за индекси.
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
Можете да <s>прешкртате избришен материјал</s>
и да <u>подвлечете нов материјал</u>.
 
Можете и да означите <del>избришан материјал</del> и
<ins>вметнат материјал</ins> со користење на логички маркап
наместо визуелен.
 
* Кога уредувате обични Википедија статии, само зачувајте ги вашите промени и не ги означувајте на ниеден посебен начин.
* Кога менувате ваши претходни мислења во страниците за разговор, пожелно е да ги означите избришаните или вметнатите делови.
|
<pre><nowiki>
Можете да <s>прешкртате избришен материјал</s>
и да <u>подвлечете нов материјал</u>.
 
Можете и да означите <del>избришан материјал</del> и
<ins>вметнат материјал</ins> со користење на логички маркап
наместо визуелен.
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
'''Дијакритички знаци:'''
<br/>
À Á Â Ã Ä Å <br/>
Æ Ç È É Ê Ë <br/>
Ì Í
Î Ï Ñ Ò <br/>
Ó Ô Õ
Ö Ø Ù <br/>
Ú Û Ü ß
à á <br/>
â ã ä å æ
ç <br/>
è é ê ë ì í<br/>
î ï ñ ò ó ô <br/>
&oelig; õ
ö ø ù ú <br/>
û ü ÿ
 
* Видете [[meta:Help:Special characters|специјални знаци]].
|
<br/>
<pre><nowiki>
&amp;Agrave; &amp;Aacute; &amp;Acirc; &amp;Atilde; &amp;Auml; &amp;Aring;
&amp;AElig; &amp;Ccedil; &amp;Egrave; &amp;Eacute; &amp;Ecirc; &amp;Euml;
&amp;Igrave; &amp;Iacute; &amp;Icirc; &amp;Iuml; &amp;Ntilde; &amp;Ograve;
&amp;Oacute; &amp;Ocirc; &amp;Otilde; &amp;Ouml; &amp;Oslash; &amp;Ugrave;
&amp;Uacute; &amp;Ucirc; &amp;Uuml; &amp;szlig; &amp;agrave; &amp;aacute;
&amp;acirc; &amp;atilde; &amp;auml; &amp;aring; &amp;aelig; &amp;ccedil;
&amp;egrave; &amp;eacute; &amp;ecirc; &amp;euml; &amp;igrave; &amp;iacute;
&amp;icirc; &amp;iuml; &amp;ntilde; &amp;ograve; &amp;oacute; &amp;ocirc;
&amp;oelig; &amp;otilde; &amp;ouml; &amp;oslash; &amp;ugrave; &amp;uacute;
&amp;ucirc; &amp;uuml; &amp;yuml;
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
'''Знаци:'''
<br/>
¿ ¡ § ¶<br/>
&dagger; &Dagger; &bull; &ndash; &mdash;<br/>
&lsaquo; &rsaquo; « »<br/>
&lsquo; &rsquo; &ldquo; &rdquo;
|
<br/>
<pre><nowiki>
&amp;iquest; &amp;iexcl; &amp;sect; &amp;para;
&amp;dagger; &amp;Dagger; &amp;bull; &amp;ndash; &amp;mdash;
&amp;lsaquo; &amp;rsaquo; &amp;laquo; &amp;raquo;
&amp;lsquo; &amp;rsquo; &amp;ldquo; &amp;rdquo;
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
'''Комерцијални симболи:'''
<br/>
&trade; © ® ¢ &euro; ¥<br/>
£ ¤
|
<br/>
<pre><nowiki>
&amp;trade; &amp;copy; &amp;reg; &amp;cent; &amp;euro; &amp;yen;
&amp;pound; &amp;curren;
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
'''Индекси:'''
<br/>
x<sub>1</sub> x<sub>2</sub> x<sub>3</sub> или
<br/>
x&#8320; x&#8321; x&#8322; x&#8323; x&#8324;
<br/>
x&#8325; x&#8326; x&#8327; x&#8328; x&#8329;
 
'''Степени:'''
<br/>
x<sup>1</sup> x<sup>2</sup> x<sup>3</sup> или
<br/>
x&#8304; x&sup1; x&sup2; x&sup3; x&#8308;
<br/>
x&#8309; x&#8310; x&#8311; x&#8312; x&#8313;
 
*Методите на индексирање не би требало да се користат по секоја цена, бидејќи зависат од Јуникод подршката на корисничките компјутери. За 1-2-3 индексите, сепак е преорачливо да се користат (пр мерни единици) бидејќи повеќето пребарувачи полесно се справуваат со нив.
 
&epsilon;<sub>0</sub> =
8.85 &times; 10<sup>&minus;12</sup>
C&sup2; / J m.
 
1 [[хектар]] = [[1 E4 m&sup2;]]
|
<br/>
<pre><nowiki>
x<sub>1</sub> x<sub>2</sub> x<sub>3</sub> или
<br/>
x&amp;#8320; x&amp;#8321; x&amp;#8322; x&amp;#8323; x&amp;#8324;
<br/>
x&amp;#8325; x&amp;#8326; x&amp;#8327; x&amp;#8328; x&amp;#8329;
</nowiki></pre>
 
<pre><nowiki>
x<sup>1</sup> x<sup>2</sup> x<sup>3</sup> или
<br/>
x&amp;#8304; x&amp;sup1; x&amp;sup2; x&amp;sup3; x&amp;#8308;
<br/>
x&amp;#8309; x&amp;#8310; x&amp;#8311; x&amp;#8312; x&amp;#8313;
 
&amp;epsilon;<sub>0</sub> =
8.85 &amp;times; 10<sup>&amp;minus;12</sup>
C&amp;sup2; / J m.
 
1 [[хектар]] = [[1 E4 m&amp;sup2;]]
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
'''Грчки симболи:'''
<br/>
&alpha; &beta; &gamma; &delta; &epsilon; &zeta;<br/>
&eta; &theta; &iota; &kappa; &lambda; &mu; &nu;<br/>
&xi; &omicron; &pi; &rho; &sigma; &sigmaf;<br/>
&tau; &upsilon; &phi; &chi; &psi; &omega;<br/>
&Gamma; &Delta; &Theta; &Lambda; &Xi; &Pi;<br/>
&Sigma; &Phi; &Psi; &Omega;
|
<br/>
<pre><nowiki>
&amp;alpha; &amp;beta; &amp;gamma; &amp;delta; &amp;epsilon; &amp;zeta;
&amp;eta; &amp;theta; &amp;iota; &amp;kappa; &amp;lambda; &amp;mu; &amp;nu;
&amp;xi; &amp;omicron; &amp;pi; &amp;rho; &amp;sigma; &amp;sigmaf;
&amp;tau; &amp;upsilon; &amp;phi; &amp;chi; &amp;psi; &amp;omega;
&amp;Gamma; &amp;Delta; &amp;Theta; &amp;Lambda; &amp;Xi; &amp;Pi;
&amp;Sigma; &amp;Phi; &amp;Psi; &amp;Omega;
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
'''Математички симболи:'''
<br/>
&int; &sum; &prod; &radic; &minus; &plusmn; &infin;<br/>
&asymp; &prop; &equiv; &ne; &le; &ge;<br/>
&times; &middot; &divide; &part; &prime; &Prime;<br/>
&nabla; &permil; &deg; &there4; &alefsym; &oslash;<br/>
&isin; &notin; &cap; &cup; &sub; &sup; &sube; &supe;<br/>
&not; &and; &or; &exist; &forall; &rArr; &hArr;<br/>
&rarr; &harr;<br/>
* Видете [[en:Wikipedia:WikiProject Mathematics|Википроект за математика]].
|
<br/>
<pre><nowiki>
&amp;int; &amp;sum; &amp;prod; &amp;radic; &amp;minus; &amp;plusmn; &amp;infin;
&amp;asymp; &amp;prop; &amp;equiv; &amp;ne; &amp;le; &amp;ge;
&amp;times; &amp;middot; &amp;divide; &amp;part; &amp;prime; &amp;Prime;
&amp;nabla; &amp;permil; &amp;deg; &amp;there4; &amp;alefsym; &amp;oslash;
&amp;isin; &amp;notin; &amp;cap; &amp;cup; &amp;sub; &amp;sup; &amp;sube; &amp;supe;
&amp;not; &amp;and; &amp;or; &amp;exist; &amp;forall; &amp;rArr; &amp;hArr;
&amp;rarr; &amp;harr;
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
'''Одделување во едноставни математички формули:'''
<br/>
Очигледно, ''x''&sup2;&nbsp;&ge;&nbsp;0 е точно.
*To space things out without allowing line breaks to interrupt the formula, use non-breaking spaces: <tt>&amp;nbsp;</tt>.
|
<br/>
<pre><nowiki>
Очигледно, ''x''&amp;sup2;&amp;nbsp;&amp;ge;&amp;nbsp;0 е точно.
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
'''Сложени формули:'''
<br/>
: <math>\sum_{n=0}^\infty \frac{x^n}{n!}</math>
* Видете [[Помош:Формули]] за како да го кориситите <tt>&lt;math></tt>.
* Формула прикажана на една линија може да се назаби со користење на две точки (:).
|
<br/>
<pre><nowiki>
: <math>\sum_{n=0}^\infty \frac{x^n}{n!}</math>
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
'''Спречување на интерпретација на вики јазикот:'''
<br/>
<nowiki>Врска &rarr; (''до'') [[Википедија ЧПП]]</nowiki>
* Се користи за прикажување буквални податоци кои во спротивно би имале специјално значење.
* Ги избегнува сите вики обележја, вклучувајќи ги и сличните на HTML тагови.
* Не ги избегнува HTML наводи за знаци.
* За да се избегнат HTML наводи за знаци како <tt>&amp;rarr;</tt> се користи <tt>&amp;amp;rarr;</tt>
|
<br/>
<pre><nowiki>
&lt;nowiki>Врска &amp;rarr; (''д'')
[[Википедија ЧПП]]&lt;/nowiki>
</nowiki></pre>
|- valign="top"
|
'''Коментирање на кодот на страницата:'''
<br/>
''не се прикажува при прегледување на страната, само при уредување''
* Служи за оставање на коментари за идни уредници.
* Скоро сите коментари треба да одат на [[Помош:Разговор|страниците за разговор]].
|
<br/>
<pre><nowiki>
&lt;!-- коментар -->
</nowiki></pre>
|}
 
=== Содржина ===
Според сегашната состојба на вики јазикот, при постоење на барем четири наслови содржината автоматски се прикажува на почетокот на првиот наслов (или по воведната секција). Додавање на <nowiki>__TOC__</nowiki> било каде во текстот приморува содржината да се покаже токму таму (наместо пред првиот наслов). Додавање на <nowiki>__NOTOC__</nowiki> билокаде приморува содржината да не се прикажува. Видете [[Помош:Секции#Компактна_содржина|компактна содржина]] за азбучни или годишни наслови.
 
=== Табели ===
Постојат два начина за креирање на табели
*специјалниот Вики јазик (видете [[Помош:Користење_табели]])
*со обичните HTML елементи: &lt;table&gt;, &lt;tr&gt;, &lt;td&gt; или &lt;th&gt;.
 
За повеќе информации погледнете [[Помош:Користење_табели|Како да користам табели]].
 
===Променливи===
 
''(Видете и [[Помош:Променливи]])''
{|
|-
! Код
! Приказ
|-
| <nowiki>{{CURRENTMONTH}}</nowiki> || {{CURRENTMONTH}}
|-
| <nowiki>{{CURRENTMONTHNAME}}</nowiki>
| {{CURRENTMONTHNAME}}
|-
| <nowiki>{{CURRENTMONTHNAMEGEN}}</nowiki>
| {{CURRENTMONTHNAMEGEN}}
|-
| <nowiki>{{CURRENTDAY}}</nowiki> || {{CURRENTDAY}}
|-
| <nowiki>{{CURRENTDAYNAME}}</nowiki> || {{CURRENTDAYNAME}}
|-
| <nowiki>{{CURRENTYEAR}}</nowiki> || {{CURRENTYEAR}}
|-
| <nowiki>{{CURRENTTIME}}</nowiki> || {{CURRENTTIME}}
|-
| <nowiki>{{NUMBEROFARTICLES}}</nowiki>
| {{NUMBEROFARTICLES}}
|-
| <nowiki>{{PAGENAME}}</nowiki> || {{PAGENAME}}
|-
| <nowiki>{{NAMESPACE}}</nowiki> || {{NAMESPACE}}
|-
| <nowiki>{{REVISIONID}}</nowiki> || {{REVISIONID}}
|-
| <nowiki>{{localurl:pagename}}</nowiki>
| {{localurl:pagename}}
|-
| <nowiki>{{localurl:</nowiki>''Wikipedia:Sandbox''<nowiki>|action=edit}}</nowiki>
| {{localurl:Wikipedia:Sandbox|action=edit}}
|-
| <nowiki>{{SERVER}}</nowiki> || {{SERVER}}
|-
| <nowiki>{{ns:1}}</nowiki> || {{ns:1}}
|-
| <nowiki>{{ns:2}}</nowiki> || {{ns:2}}
|-
| <nowiki>{{ns:3}}</nowiki> || {{ns:3}}
|-
| <nowiki>{{ns:4}}</nowiki> || {{ns:4}}
|-
| <nowiki>{{ns:5}}</nowiki> || {{ns:5}}
|-
| <nowiki>{{ns:6}}</nowiki> || {{ns:6}}
|-
| <nowiki>{{ns:7}}</nowiki> || {{ns:7}}
|-
| <nowiki>{{ns:8}}</nowiki> || {{ns:8}}
|-
| <nowiki>{{ns:9}}</nowiki> || {{ns:9}}
|-
| <nowiki>{{ns:10}}</nowiki> || {{ns:10}}
|-
| <nowiki>{{ns:11}}</nowiki> || {{ns:11}}
|-
| <nowiki>{{ns:12}}</nowiki> || {{ns:12}}
|-
| <nowiki>{{ns:13}}</nowiki> || {{ns:13}}
|-
| <nowiki>{{ns:14}}</nowiki> || {{ns:14}}
|-
| <nowiki>{{ns:15}}</nowiki> || {{ns:15}}
|-
| <nowiki>{{SITENAME}}</nowiki> || {{SITENAME}}
|}
 
'''NUMBEROFARTICLES''' е бројот на страници во главниот namespace кои содржат врски и не се пренасочувања, т.е. број на статии, никулци и страни за појаснување.
 
===Шаблони===
 
[[Wikipedia:МедијаВики|МедијаВики]] софтверот има подршка за шаблони. Според тоа, стандардизирани текстови може да се внесуваат во статиите. На пример, со внесување на <nowiki>{{никулец}}</nowiki> ќе се испише текстот "''Оваа статија е '''[[Wikipedia:Што е никулец?|никулец]]'''. Кликни на [{{SERVER}}{{localurl:{{NAMESPACE}}:{{PAGENAME}}|action=edit}} "уреди"] да ја прошириш статијата.''" кога ќе ја зачувате статијата. Видете [[Помош:Шаблони]] за комплетна листа. Други често користени шаблони се: <nowiki>{{појасн}}</nowiki> за страници за појаснување, <nowiki>{{spoiler}}</nowiki> за предупредување spoiler и <nowiki>{{секник}}</nowiki> за никулец за секција. Постојат многу специфични никулци за одредени теми, како: <nowiki> {{Geo-stub}}, {{Hist-stub}}, и {{Linux-stub}}</nowiki>. За комплетна листа видете [[WP:WSS/ST]].
 
===Криење на врската „уреди“===
 
Вметнете '''<nowiki>__NOEDITSECTION__</nowiki>''' во документот за да спречите појавување на уреди врската до секој наслов на секција.
 
==Повеќе информации за уредување на вики страници==
 
* [[Помош:Како да почнам нова статија|Како да почнам нова статија]]
* Совети за [[Wikipedia:Придонесување кон Википедија|придонесување кон Википедија]]
* [[Википедија:Често поставувани прашања|Википедија ЧПП]]
* [[Помош:Формули]]
* [[Помош:Табели]]
* [[Помош:Содржина]]
 
{{DEFAULTSORT:Уредување}}
[[Категорија:Википедија_помош]]
[[Категорија:Википедија:Уредување]]
[[Категорија:Википедија:Помош]]
 
<!-- Interlanguage links -->
[[am:Help:Editing]]
[[ang:Wikipedia:How to edit a page]]
[[ar:ويكيبيديا:مساعدة التحرير]]
[[bg:Уикипедия:Как се редактират страници]]
[[ca:Viquipèdia:Com s'edita una pàgina]]
[[cs:Wikipedie:Jak editovat stránku]]
[[de:Wikipedia:Seite bearbeiten]]
[[en:Wikipedia:How to edit a page]]
[[es:Wikipedia:Cómo se edita una página]]
[[fi:Wikipedia:Kuinka sivuja muokataan]]
[[fr:Wikipédia:Syntaxe wikipédia]]
[[ga:Vicipéid:Conas alt a chur in eagar]]
[[he:ויקיפדיה:איך לערוך דף]]
[[hu:Wikipédia:Hogyan szerkessz egy lapot]]
[[id:Wikipedia:Menyunting sebuah halaman]]
[[it:Aiuto:Guida essenziale]]
[[ja:Wikipedia:編集の仕方]]
[[nl:Help:Uitleg]]
[[nn:Hjelp:Redigering]]
[[no:Wikipedia:Hvordan man redigerer en side]]
[[pl:Wikipedia:Formatowanie tekstu na Wikipedii]]
[[ro:Wikipedia:Cum să editezi o pagină]]
[[simple:Wikipedia:How to edit]]
[[sl:Wikipedija:Urejevanje slovenskih strani]]
[[sr:Википедија:Како се мења страна]]
[[sv:Wikipedia:Hur man redigerar en sida]]
[[vi:Help:Sửa đổi]]
[[zh-min-nan:Help:Pian-chi̍p]]
[[zh:Wikipedia:如何编辑页面]]