Помпеја: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с r2.7.3) (Робот: Додава kk:Помпеи
с r2.7.3) (Робот: Додава jv:Pompeii; козметички промени
Ред 36:
[[Податотека:Palestra, Pompeii.jpg|thumb|right|Поглед на палестрата од ворвот на амфитеатарот]]
 
Откопаниот град дава слика на римскиот живот во [[I век]], замрзнат во моментот на катастрофата на [[24 август]] [[79]] н.е. Изненадувачки добро зачувани се [[Форум (римски)|форумот]], бањите, многу куќи и некои приградски вили како [[Вила на мистериите|Вилата на мистериите]].
 
Помпеја било живо место, кое денес како рушевина изобилува со дури и најситните детали од секојдневниот живот. На пример, на подот на една куќа (Сириковата) наоѓаме хумористичен напис ''Salve, lucru'' (Здраво, добивко), кој ни укажува на трговска фирма на двајца ортаци Сирико и Нумијан (ова може да е прекар, бидјќи ''нумус'' значи монета, пари). Други куќи изобилуваат со детали во врска со занимања и категории, како кај перачите (''fullones''). Пронајдени се и бочви вино со најраната пронајдена маркетиншка игра на зборови, ''Vesuvinum'' (кованка од ''Vesuvius'' и ''vinum''). [[Графити]]те по ѕидовите ни даваат увид во вистинскиот уличен [[латински]]. Во 89 п.н.е., по последната окупација на градот од страна на римскиот генерал [[Луциј Корнелиј Сула]], Помпеја конечно е припоена кон [[Римска Република|Римската Република]]. Во републичкиот период, Помпеја доживува огромен инфраструктурен развој, од кој најголемиот дел се случил во периодот на [[Октавијан Август]]. Во градот откриени се и [[амфитеатар]], [[палестра]] со централен [[нататориум]] или базен, аквадукт кој носел вода за 25 улични чешми, најмалку четири јавни бањи и голем број на приватни куќи ([[домус]]и) и дуќани. Аквадуктот се разгранувал од три глави цевки од т.н. [[кастелум аквае]], каде водата се собирала пред да се доведе во градот; во случај на екстремна [[суша]] водата најпрвин не стигнувала до јавните бањи (најнеопходното место), па приватните куќи и дуќани, па дури кога сосема ќе снема вода, тогаш би снемало во јавните чешми (најопходното место).
 
Големиот број на добро зачувани фрески на одличен начин ни го прикажуваат секојдневниот живот во Рим. Овие се од големо значење за [[историја на уметност|историјата на уметноста]] на античкиот свет, со измислувањето на т.н. [[Помпејски стилови]] (Прв/Втор/Трет стил). Некои аспекти од културата биле јасно еротски, како на пример славењето на фалусот, откриено по разните посветени предмети кои до скоро биле сместени во тајна збирка во Наполскиот Универзитет.
 
Во времето на ерупцијата градот имал некои 20,000 жители, и бил сместен во област во која римјаните имале вили за одмор. Проф. Вилијам Абот вели, „Во времето на ерупцијата, Помпеја го достигнала својот општествен врв и многу римјани често доаѓале во Помпеја на одмор.“ Ова е единствениот антички град чија целосна топографска структура е сосема позната, точно како што била, без подоцнежни преиначувања и додавки. Градот не е распореден по правилен план како другите римски градови заради незгодниот терен. Но сепак неговите улици се прави во решеткаста композиција, во најлистата римска традиција; поплочени се со многуаголни камења, со куќи и дуќани на обете страни од улицата.
Ред 46:
Освен форумот наоѓаме и други зданија од јавен карактер: ''[[макелум]]'' (голем прехрамбен пазар), ''[[пистринум]]'' (мелница), ''[[термополиум]]'' (вид на бар за ладни и топли пијалоци), ''[[каупона|каупони]]'' (мали кафеани). Најдени се и еден [[амфитеатар]] и два театра, заедно со палестра [[гимназиум]]. Пронајден е и хотел (ан) (1,000 м²) на кратко растојание од градот.
 
Во 2002 направено е важно окртитие на устието на реката [[Сарно]] кое укажува на тоа дсека простанштето било населено со луѓе кои живееле на[[палафит]]и (наколни куќи), во рамките на каналски систем како во [[Венеција]]. Овие изчувања се на самиот почеток.
 
=== 62-79 ===
Ред 105:
| id = ISBN 1-74081-195-X }}
* Butterworth, Alex and Ray Laurence. ''Pompeii: The Living City.'' New York: St. Martin's Press, 2005. ISBN 978-0-312-35585-2
* Ellis, Steven J.R., 'The distribution of bars at Pompeii: archaeological, spatial and viewshed analyses' in: ''Journal of Roman Archaeology'' 17, 2004, 371-384.
* Senatore, M.R., J.-D. Stanley, and T.S. Pescatore. 2004. Avalanche-associated mass flows damaged Pompeii several times before the Vesuvius catastrophic eruption in the 79 C.E. ''Geological Society of America meeting.'' Nov. 7-10. Denver. [http://gsa.confex.com/gsa/2004AM/finalprogram/abstract_77814.htm Abstract].
* Maiuri, Amedeo, ''Pompeii'', pp, 78-85, in Scientific American, ''Special Issue: Ancient Cities'', c. 1994.
Ред 119:
=== Македонски ===
* [http://www.vest.com.mk/default.asp?id=59886&idg=3&idb=834&rubrika=Kaleidoskop Мирисот на Помпеја] {{mk}}
* [http://a1.com.mk/vesti/default.asp?VestID=53499 Античкиот град Помпеја се отвора за хендикепирани лица] {{mk}}
* [http://www.prespa.net/news/12564/10-%D0%BD%D0%B0%D1%98%D0%BB%D0%B5%D0%B3%D0%B5%D0%BD%D0%B4%D0%B0%D1%80%D0%BD%D0%B8-%D0%B3%D1%80%D0%B0%D0%B4%D0%BE%D0%B2%D0%B8.php Десет најлегендарни градови - Помпеја] {{mk}}
* [http://www.star.taratur.com/node/1486/print Во Помпеја обновен е бордел] {{mk}}
* [http://www.vest.com.mk/default.asp?id=17724&idg=1&idb=409&rubrika=Kaleidoskop Реставрирана еротска фреска] {{mk}}
 
=== Други јазици ===
Ред 174:
[[it:Scavi archeologici di Pompei]]
[[he:פומפיי]]
[[jv:Pompeii]]
[[ka:პომპეი]]
[[kk:Помпеи]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Помпеја