Математичка економија: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето |
дополнување, изменета категоризација, интервики |
||
Ред 221:
== Критики и заштита ==
=== Адекватноста на математиката
Фридрих Хаек верувал дека употребата на формални техники проектира научна точност која не може соодветно да ги вклучува информационите ограничувања со кои се соочуваат економските посредници. <!-- Потребен е цитат за ова: Грижата на Хаек не прераснала во општа критика на математичките алатки во економијата. --><ref>
{{cite journal
| last = Хаек
| first = Фридрих
| authorlink = Фридрих Хаек
| coauthors =
| title = Употребата на знаењето во општеството
| journal = „American Economic Review“
| volume = 35
| issue = 4
| pages = 519–530
| publisher =
| month = септември, | year = 1945
| jstor =1809376
| doi =
}}
</ref>
Во интервју, економскиот историчар Роберт Хејлбронер изјавил:<ref>
{{Cite news
| last = Хејлбронер
| first = Роберт
| author-link = Роберт Хејлбронер
| last2 =
| first2 =
| title = Крајот на лошата наука?
| newspaper = „Challenge Magazine“
| pages =
| date = мај-јуни, 1999
| url =http://findarticles.com/p/articles/mi_m1093/is_3_42/ai_54682627/print }}
</ref>
{{Цитатник|Претпоставувам дека научниот пристап започна да пенетрира и дека наскоро ќе доминира во професијата во следните дваесет до триесет години. Ова се случи поради „инвенцијата“ на математичката анализа во различни видови и, навистина, значителните подобрувања во истата. Ова се годините во кои не само што имаме повеќе податоци, туку и пософистицирана употреба на податоците. Значи постои силно чувство дека ова е превземање на доминантната функција од стана на податоците, што врз основа на чистата нумерологија, чистите равенки и чистиот поглед на списаниските страни, претставува значајна сличност со науката ... Една централна активност изгледа научно. Го разбирам тоа. Мислам дека е генијално. Тоа постанува универзален закон. Но, сличноста со науката не е исто како и самата наука.}}
Хејлбронер изјавил дека „некои/повеќето од економијата не е природно квантитативна, па според тоа не е подложна на математичко толкување“.<ref>Бид & Овен, 584</ref>
=== Тестирање на предвидувањата на математичката економија ===
Филозофот Карл Попер дискутирал за научната положба на економијата во 1940-тите и 1950-тите. Тој тврдел дека математичката економија страда од можноста да биде [[Тавтологија (логика)|тавтологизирана]]. Со други зборови, доколку економијата стане математичка теорија, математичката економија престане да се потпира на емпириските побивања, тогаш започнува да се потпира на математичките докази и побивања.<ref name="Boland">{{cite book|last=Боланд|first=Л.|title=Карл Попер: Оценка на векот|editor=К. Жарви, К. Милфорд, Д. В. Милер|publisher=„Ashgate Publishing“|location=Лондон|year=2007|pages=219|chapter=Седум декади на економска методологија|isbn=978-0-7546-5375-2|url=http://books.google.com/?id=w-BEoTj0axoC|accessdate=2008-06-10}}</ref> Според Попер, лажните претпоставки можат да бидат тестирани од експерименти и набљудувани, додека вистинитите претпоставки можат да бидат изучувани математички во поглед на нивните последици и нивнта конзистеност во однос на другите претпоставки.<ref>
{{cite journal
| last = Бид
| first = Клв
| coauthors = Кејн, Овеј
| title = Која е критиката за математизацијата на економијата?
| journal = „Kyklos“
| volume = 44
| issue = 4
| pages = 581–612
| publisher =
| year = 1991
| url =
| doi =10.1111/j.1467-6435.1991.tb01798.x
| accessdate = }}
</ref>
Споделувајќи ги грижите на Попер, општо, околу претпоставките во економијата, а не само математичката економија, Милтон Фридмен изјавил дека „сите претпоставки се нереалистични“. Фридмен предложил судење на економските модели според нивните претпоставени изведби, а не судење од стана на математиката.<ref>{{cite book
| last = Фридмен
| first = Милтон
| authorlink = Милтон Фридмен
| coauthors =
| title = Есеј за позитивна економија
| publisher = „University of Chicago Press“
| year = 1953
| location = Чикаго
| pages = 30, 33, 41
| url =http://books.google.com/?id=rSGekjfpf4cC
| doi =
| isbn = 978-0-226-26403-5}}
</ref>
=== Математичката економија како форма на чиста математика ===
{{Поврзано|Чиста математика|Применета математика|Инженерство}}
Имајќи ја впредвид математичката економија, Џ. М. Кејнс, во „Општата теорија“, напишал:<ref>{{cite book
| last = Кејнс
| first = Џон Мајнард
| authorlink = Џон Кејнс
| coauthors =
| title = Оптата теорија за вработување, интерес и пари
| publisher = „Macmillan“
| year = 1936
| location = Кембриџ
| pages = 297
| url =http://www.marxists.org/reference/subject/economics/keynes/general-theory/ch21.htm
| doi =
| isbn = 0-333-10729-2}}</ref>
{{Цитатник|Голема е кривицата на симболичните псевдоматематички методи за формализирање на системи од економски анализи ... тоа дека тие експресно пертпоставуваат строга независност помеѓу вклучените фактори и ја губат нивната уверливост и авторитетност доколку оваа хипотеза не е дозволена: каде што, обично, не манипулираме слепо и цело време сме свесни за нашите активности и што зборовите значат, можеме близу да си ги чуваме потребните резерви и квалификации и усогласувањата кои ќе мораме да ги направиме подоцна, на начин на кој не би можеле да ги сочуваме делумно комплицираните диференцијали како резерви на неколку страни алгебра за кои се претпоставува дека ќе исчезнат.}}
=== Одбрана на математичката економија ===
Како одговор на овие критики, Пол Семјуелсон тврдел дека математиката е јазик, повторувајќи тези од Вилард Гибс. Во економијата, математичкиот јазик е понекогаш потребен за претставување на суштинските проблеми. Покрај тоа, математичката економија доведе до концептуален напредок во економијата.<ref>Пол. А. Семјуелсон (1952). „Економска теорија и математика - Оценка“, ''American Economic Review'', 42(2), стр. [http://cowles.econ.yale.edu/P/cp/p00b/p0061.pdf 56, 64-65] (притисни '''crtl''' и '''+''').</ref> Во основа, Семјуелсон дал пример од микроекономијата, пишувајќи дека „малку луѓе се доволно генијални за да ги сфатат (нејзините) посложени делови“... ''без'' да се засноваат на математичкиот јазик, додека пак, повеќето обични индивидуи можат да го направат истото ''со'' математичка помош.“<ref>Д. В. Бушо и Роберт Кловер (1957). ''Вовед во математичка економија'', стр. [http://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.b3513586;page=root;view=image;size=100;seq=11;num=vii vii.]</ref>
Некои економисти тврдат дека математичката економија заслужува подршка исто колку и другите форми на математика, особено нејзините посродни области во математичката оптимизација и математичката статистика и повеќе во теоретската компјутрска наука. Математичката економија и другите математички науки имаат историја во која теоретскиот напредок има регулрани придонеси во реформата на поприспособливите гранки на економијата. Во основа, следејќи ја програмата на Џон фон Нојман, теоријата на игри сега ги обезбедува основите за опишување на поголемиот дел од применетата економија, од теоријата на статистички одлуки (како „игра против природата“) и економетријата на теоријата за општа рамнотежа и индустриска организација. Во последната декадам, со зголемената употреба на интернетот, математичките економисти, експертите за оптимизација и комјутерските научници работеле на проблемите во одредувањето на цената на онлајн услугите - нивните придонеси се засноваат на употребата на математиката од теоријата за кооперативни игри, недиференцијалната оптимизација и комбинаторните игри.
Роберт М. Солоу заклучил дека математичката економија е јадрото на „инфраструктурата“ на современата економија:
{{Цитатник|Економијата не е повеќе составен разговорен дел за дами и господа. Таа стана технички предмет. Како и секој друг технички предмет привлекува некои луѓе кои се позаинтересирани во техниката отколку во предметот. Тоа е многу лошо, но можеби неизбежно. Во секој случај, не се залажувајте себе си: техничкото јадро на економијата е неопходна инфраструктура за политичката економија. Тоа е поради тоа што, доколку се консултирате барајќи просветлување за денешниов свет, ќе бидете водени од техничката економија, историја или потполно ништо.<ref>{{Cite news|title=Широкиот, широк свет на богатство (''The New Palgrave: A Dictionary of Economics'''. Уреден од Џон Итвел, Мари Милгејт и Питер Њумен. Четири тоа. 4.103 стр. Њујорк: „Stockton Press“. $650)|last=Солоу|first=Роберт М.|authorlink=Роберт М. Солоу|date=20 март, 1988|journal=„New York Times“|url=http://www.nytimes.com/1988/03/20/books/the-wide-wide-world-of-wealth.html?scp=1|ref=harv}}</ref>
}}
== Математички економисти ==
=== 19. век ===
{{MultiCol}}
* Енрико Бароне
* Антоин Августин Курнот
{{ColBreak}}
* Франсис Исидро Еџворт
{{ColBreak}}
* Ирвинг Фишер
{{ColBreak}}
* Вилијам Стенли Џивонс
{{EndMultiCol}}
=== 20. век ===
{{MultiCol}}
* Чарламбос Д. Алипрентис
* Р. Џ. Д. Ален
* Морис Алајас
* Кенет Џ. Ароу
* Роберт Џ. Омен
* Ајвис Баласко
* Дејвид Блеквел
* Лоренс Блум
* Грасиела Чичилниски
<!-- * Бернард Корнет -->
* Џорџ Б. Данциг
* Жерард Дебро
* Жаквес Дрезе
* Дејвид Гејл
{{ColBreak}}
* Николас Џорџеску-Роген
* Роџер Геснери
* Френк Хан
* Џон Харсениј
* Џон Р. Хикс
* Вернер Хилдербренд
* Харолд Хотлинг
* Леонид Хурвиц
* Леонид Канторович
* Тјалинг Купменс
* Дејвид М. Крипс
* Харолд В. Кун
* Едмонд Малинвод
<!-- * Дејвид Лунбергер - истакнат по изучувањето на оптимизацијата и контролата -->
{{ColBreak}}
* Андре Мас-Колел
* Ерик Маскин
* Нимрод Мегидо
* Џејмс Мирлис
* Роџер Маерсон
* Џон Форбс Неш Џуниор
* Џон фон Нојман
* Едвард Прескот
* Рој Реднер
* Френк Ремзи
* Доналд Џон Роберт
* Пол Семјуелсон
* Томас Сарџент
{{ColBreak}}
* Леонид Џ. Севиџ
* Херберт Скарф
* Рејнхард Селтен
* Амартја Сен
* Лојд С. Шепли
* Стивен Смели
* Роберт Солоу
* Хуго Ф. Соненшејн
* Алберт В. Такер
* Хирофуми Узава
* Роберт Б. Вилсон
* Херман Волд
* Николас Јанелис
{{EndMultiCol}}
== Надворешни врски ==
* ''Списание за математичка економија'' [http://www.elsevier.com/wps/find/journaldescription.cws_home/505577/description#description Цели и Опсег]
*{{dmoz|Science/Math/Applications/Mathematical_Economics_and_Financial_Mathematics/|Математичка економија и финансиска математика}}
Ред 242 ⟶ 398:
== Наводи ==
{{наводи}}
[[Категорија:Математичка економија]]
[[Категорија:Економска методологија]]
[[be:Матэматычная эканоміка]]
[[bg:Математическа икономика]]
[[de:Wirtschaftsmathematik]]
[[et:Majandusmatemaatika]]
[[el:Μαθηματική Οικονομική]]
[[en:Mathematical economics]]
[[es:Economía matemática]]
[[fa:اقتصاد ریاضی]]
[[fr:Économathématiques]]
[[kk:Математикалық экономика]]
[[lo:ເສດຖະຄະນິດສາດ]]
[[hu:Matematikai közgazdaságtan]]
[[nl:Wiskundige economie]]
[[ja:数理経済学]]
[[pl:Ekonomia matematyczna]]
[[pt:Economia matemática]]
[[ru:Математическая экономика]]
[[tr:Matematiksel ekonomi]]
[[uk:Математична економіка]]
[[vi:Toán kinh tế]]
[[zh:数理经济学]]
| |||