Стар век: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с r2.7.2+) (Робот: Менува es:Historia antigua |
сНема опис на уредувањето |
||
Ред 2:
'''Антиката''' или '''стариот век''' е дел од [[историја|историјата]],<ref>Crawford, O. G. S. (1927). Antiquity. [Gloucester, Eng.]: Antiquity Publications [etc.]. (cf., History education in the United States is primarily the study of the written past. Defining history in such a narrow way has important consequences ...)</ref> која се занимава со проучување на човечката историја, вклучувајќи го времето на [[Стар Век|Стариот век]]<ref>[http://www.historyofworld.net/ancient-history_m,7~o,3~i,47.html ancient-history<!-- Bot generated title -->]</ref> , раното средновековие во [[Европа]] и [[Чин (династија)|династијата Чин]] во [[Кина]]<ref>Foster, S. (2007). [http://books.google.com/books?id=zKU1ifOwMcUC Adventure guide. China]. Hunter travel guides. Edison, NJ: Hunter Publishing. Page 6-7 (cf., "Qin is perceived as 'China's first dynasty' and [... developed] writing.)</ref>. Овој период опфаќа раната империја на [[Кина]], царствата на [[Индија]] во период од 5000 години, [[клинесто писмо|клинестото писмо]] создадено од [[Сумер|сумерите]] во околу [[30 век п.н.е.]], која претставува и најстарата скрипта која била откриена до денес. Но, античката историја, во никој случај не треба да се поистоветува со [[праисторија|праисторијата]].
Терминот класична античност во најголем дел се употребува за античката историја на [[Стара Грција|древна Грција]] во [[776 п.н.е.]] односно времето кога се одржала првата [[Олимпијада]]. Во оваа категорија спаѓа и основувањето на [[Рим]] од [[753 п.н.е.]], со кое се дало почетокот на [[Стар Рим|древниот Рим]]. Датата за завршувањето на Античката историја според многу западни учени завршува со пропаѓањето на [[Западна Римска империја|Западната Римска империја]] во [[476]] година<ref>Clare, I. S. (1906). Library of universal history: containing a record of the human race from the earliest historical period to the present time; embracing a general survey of the progress of mankind in national and social life, civil government, religion, literature, science and art. New York: Union Book. Page 1519 (cf., Ancient history, as we have already seen, ended with the fall of the
Western Roman Empire; [...])</ref><ref>United Center for Research and Training in History. (1973). Bulgarian historical review. Sofia: Pub. House of the Bulgarian Academy of Sciences]. Page 43. (cf. ... in the history of Western Europe, which marks both the end of ancient history and the beginning of the Middle Ages, is the fall of the Western Empire.)</ref> или по смртта на императорот [[Јустинијан I]]<ref>Robinson, C. A. (1951). Ancient history from prehistoric times to the death of Justinian. New York: Macmillan.</ref> или со ширењето на [[ислам|исламот]]<ref>Breasted, J. H. (1916). [http://books.google.com/books?id=vwZqAAAAIAAJ Ancient times, a history of the early world: an introduction to the study of ancient history and the career of early man]. Boston: Ginn and Company.</ref> или времето кога живеел [[Карло Велики]]<ref>Myers, P. V. N. (1916). [http://books.google.com/books?id=gSQOAAAAYAAJ Ancient history]. New York [etc.]: Ginn and company.</ref>.
Ред 38:
=== Праисторија ===
{{main|Праисторија }}
[[Праисторија|Праисторијата]] е термин кој најчесто се однесува на периодот од историјата на човештвото кога не постоела писмена историја. Во почетокот на човечките миграции<ref> H. Liu, F. Prugnolle, A. Manica, F. Balloux, ''A Geographically Explicit Genetic Model of Worldwide Human-Settlement History.'' The American Journal of Human Genetics, Volume 79 , Issue 2 , Pages 230 - 237</ref> во [[Долен Палеолит|Долниот палеолит]] народите се населиле главно во [[Евроазија]]. Во [[Среден Палеолит|Средниот палеолит]] народот главно мигрирал од [[Африка]] покрај крајбрежјата кон [[Јужна Азија]] и [[Југоисточна Азија]] и [[Австралија|Австралиските острови]]. Пред околу педесет илјади години, народот се населил од [[Азија]] на [[
Во околу [[10 век п.н.е.]] започнало развој на [[селско стопанство|селското стопанство]], кое претставува и датумот за почетокот на древната епоха. Во [[7 век п.н.е.]] се создала кинеската цивилизација. Во [[5 век п.н.е.]] кон крајот на [[Неолит|неолитската]] цивилизација биле изработени првите примитивни запрежни велосопеди и започнале да се распространуваат пишените дела. Во [[4 век п.н.е.]] се развила Трипилската култура на територијата на денешните држави [[Украина]], [[Молдавија]] и [[Романија]]. Во околу [[3400 п.н.е.]] се развила [[сумер|сумерската цивилизација]]<ref>{{Harvnb|Diamond|1999|p=218}}</ref> со создавање на [[клинасто писмо|клинастото писмо]] на [[Блиски
=== Хронологија на античката историја ===
Ред 304:
{{main|Античка Македонија}}
Античка Македонија било античко кралство на територијата на денешна [[Република Македонија|Македонија]] и Беломорска или [[Егејска Македонија]], во северниот дел на денешна [[Грција]]. Се граничело со кралството [[Епир]] на запад и областа [[Тракија]] на исток.<ref name="Britannica">"Macedonia" - Britannica 2006
</ref> Во даден временски период Македонија била најмоќната држава на светот кога [[Александар Македонски]] го освоил скоро цел познат свет во тоа време и со тоа го започнал македонскиот период на светската историја. [[Антички Македонци|Античките Македонци]] живееле во јужната област на тогашна Македонија уште од архаичното време. Првата македонска држава се јавува во [[VIII век п.н.е.|VIII]] или раниот [[VII век п.н.е.]] под водството на [[Аргеади|династијата Аргеади]], кога Македонците мигрирале таму од позападните краишта. Првиот крал за кој има документација е [[Пердика I]]. За време на кралот Филип II, ([[359 п.н.е.|359]]–[[336 п.н.е.|336]] п.н.е.) Македонија се проширила на територијата на [[Пајноци|Пајонците]], [[Тракијци|Тракијците]] и [[Илири|Илирите]]. Ова ги придодало кон кралството [[Битола|битолската]] и [[Гевгелија|гевгелиската]] област (во параметри на денешна [[Република Македонија|Македонија]]). Синот на Филип, [[Александар Македонски]] ([[336 п.н.е.|336]]–[[323 п.н.е.|323]] п.н.е.) за релативно краток период успеал да ја наметне македонската власт не само врз Грција, туку и врз [[Персиско царство|персиското царство]], вклучувајќи го и [[Египет]],
[[Податотека:MacedonEmpire.jpg|right|300px|thumb|Македонската империја во времето на Александар Велики]]
И покрај распадот на царството во помали кралства раководени од генералите на Александар, Mакедонија останала многу атрактивна територија. За кратко време била владеена од страна на [[Деметер I]] ([[294 п.н.е.|294]]–[[288 п.н.е.|288]] п.н.е.), но потоа започнала граѓанска војна. [[Антипатер]] и неговиот син [[Касандар]] ја зазеле власта, но ја изгубиле по смррта на Касандар во [[297 п.н.е.]].
Ред 325:
{{main|Римска империја}}
[[Податотека:Roman Republic Empire map.gif|right|300px|thumb|Римската империја низ вековите]]
Римската држава била создадена на [[Апенински полуостров|Апенинскиот полуостров]]. Во [[Стар век|
Латините имале најзначајна улога во историјата на Рим. Ја населувале областа [[Лацио|Лациј]] во Средна Италија, јужно од Етрурците и од долниот тек на [[река]]та [[Тибар]] која била граница со Етрурците. Во оваа област имало повеќе градови меѓу кои бил и градот [[Рим]] (Рома), кој имал прекрасна местоположба. Се наоѓал 25 км од морето, на левиот брег на пловната река Тибар, преку која бил поврзан со морето. Градот се простирал на седум добро утврдени ритчиња, кои се обединиле за да можат полесно да се бранат од надворешните напади. Според легендата Рим бил основан во 753 година п.н.е но според [[Археологија|археолошките]] податоци порано околу [[10 век]] п.н.е.
| |||