Витамин: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
илустрирање, ситна поправка
сНема опис на уредувањето
Ред 4:
 
Витамините се среќаваат во две основни форми: ''активна'' (дејствуваат веднаш во организмот) и ''неактивна'' (за да дејствуваат, треба да се активираат). Повеќето витамини, животните ги внесуваат во активна форма, но има и такви, како витамините A и D кои се внесуваат во [[Организам|организмот]] во неактивна форма. Витамините во неактивна форма се означуваат како [[провитамин]]и. Сите витамини [[раствор]]ливи во [[вода]], освен витаминот C, влегуваат во структурата на одредени [[ензим]]и како [[коензим]]и. Делумниот недостиг на определен витамин во организмот се нарекува [[хиповитаминоза]], додека целосниот недостиг-[[авитаминоза]]. Меѓутоа, и преголемата застапеност на одреден витамин во организмот е штетна, состојба означена како [[хипервитаминоза]]. При различните хипо-, а- или хипервитаминози, доаѓа до различни нарушувања на организмот.
 
== Историја ==
{| class="wikitable" style = "float:right; font-size:90%; margin-left:15px"
|+ Години на откривање на витамините и нивните извори
|- class="hintergrundfarbe6"
! Година на откривање !! Витамин !! Извор
|-
| 1913 || Витамин A ([[Ретинол]]) || Масло од црн дроб од бакалар
|-
| 1910 || Витамин B<sub>1</sub> ([[Тиамин]]) || [[Ориз]]
|-
| 1920 || Витамин C ([[Аскорбинска киселина]]) || [[Цитрус]]
|-
| 1920 || Витамин D ([[Калциферол]]) || Масло од црн дроб од бакалар
|-
| 1920 || Витамин B<sub>2</sub> ([[Рибофлавин]]) || [[Месо]], [[јајца]]
|-
|}
Вредноста да се јаде посебна храна за да се одржи здравјето била позната уште многу пред витамините да бидат идентификувани. Античките Египќани знаеле дека еден човек хранејќи се со [[црн дроб]] може да се излекува од [[ноќно слепило]], болест за која сега се знае е предизвикана од недостиг на [[витамин А]].<ref name="Challem"/> Развојот на прекуокеанските патувања во текот на ренесансата, резултирал со подолги периоди без пристап на свежо овошје и зеленчук и голем дел од луѓето на бродовите се разболувале поради недостиг на витамини.
 
Во 1747 година, шкотскиот хирург [[Џејмс Линд]] открил дека овошјето од родот [[Citrus]] ја спречува појавата на [[скорбут]], особено смртоносна болест, при која не доаѓа до правилно формирње на [[колаген]], предизвикувајќи слабо заздравување на раните, краварење на непцата, тешка болка и смрт.<ref name="Challem">Jack Challem (1997). [http://web.archive.org/web/20051130103653/http://www.thenutritionreporter.com/history_of_vitamins.html "The Past, Present and Future of Vitamins"]</ref>
 
== Преглед на витамините и нивното дејство ==
Ред 32 ⟶ 53:
|'''К''' ([[Филохинон]])<br />||Масторастворлив. Фактор на [[коагулација]]та, транспорт на [[електрон]]и при синтеза на АТР||Спречува крвавење||[[Хеморагија]]||Најмногу се создава од [[Бактерија|бактериите]] на [[Мало црево|дебелото црево]]. Се содржи во [[карфиол]], лиснат зеленчук и др.
|}
 
== Наводи ==
{{наводи}}
 
[[Категорија:Витамини|*]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Витамин