Хејмаркетски немири: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Bjankuloski06 ја премести страницата Хајмаркетски немири на Хејмаркетски немири
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
'''ХајмаркетскиХејмаркетските немири''' од [[4 мај]] [[1886]] година се немири во [[Чикаго]] по повод штрајкот од [[1 мај]] за добивање 8-часовен работен ден. Немирите резултирале со жртви, а самиот тек на настаните и денес останува контроверзен. ХајмаркетскитеХејмаркетски немири имаат голема улога во прогласувањето на 1 мај за [[Меѓународен ден на трудот]].
{{Без извори|датум=ноември 2009}}
'''Хајмаркетски немири''' од [[4 мај]] [[1886]] година се немири во [[Чикаго]] по повод штрајкот од [[1 мај]] за добивање 8-часовен работен ден. Немирите резултирале со жртви, а самиот тек на настаните и денес останува контроверзен. Хајмаркетските немири имаат голема улога во прогласувањето на 1 мај за [[Меѓународен ден на трудот]].
 
== Позадина ==
Ред 6 ⟶ 5:
Конвенцијата на Федерацијата на организираните трговски и работнички сојузи на САД и Канада во [[1884]] година упатува барање до 1 мај 1886 година да биде донесен закон за 8-часовен работен ден. Истовремено, се одвиваат подготовки за [[генерален штрајк]] на тој ден, во случај да не биде донесен таков закон.
 
Бидејќи не е донесен законот, во знак на протест на 1 мај 1886 година се одржуваат собири ширум [[САД]]. Најголемиот собир се случува во [[Чикаго]], каде што присуствуваат околу 90,.000 луѓе. Во следните неколку дена во целата земја штрајкуваат 350,.000 работници во 1,.200 фабрики.
 
Во Чикаго на [[3 мај]] доаѓа до судир помеѓу работници што штрајкувале и работници што биле донесени како [[штрајкбрехер]]и. Чикашката [[полиција]] интервенира и ги напаѓа штрајкувачите, при што се убиени четворица од нив, а повеќемина се повредени. Тоа предизвикува лутина кај работното население на Чикаго, а чикашките [[анархизам|анархисти]] за следниот ден упатуваат повик за собир на [[ХајмаркетскиХејмаркетски плоштад|ХајмаркетскиотХејмаркетски плоштад]]. Во повикот се тврди дека полицијата ги убила штрајкувачите во име на интересите на капиталистите и се повикуваат работниците да ја бараат правдата.
 
== Собирот на ХајмаркетскиотХејмаркетскиот плоштад ==
 
Собирот започнува мирно, вечерта на 4 мај. Говор држи анархистот [[Август Спис]], кој во својот говор, според сведоштвото на многумина присутни, кажува дека не е таму за да провоцира никого.
Ред 17 ⟶ 16:
 
== Судење и егзекуции ==
[[Image:Haymarket Martyr's Memorial.jpg|thumb|Споменик за жртвите на ХајмаркетскитеХејмаркетски немири, Чикаго]]
Во врска со убиството на полицаецот Деган се обвинети осуммнина кои непосредно или посредно биле поврзани со организирањето на собирот. Тоа се: [[Август Спис]], [[Алберт Парсонс]], [[Адолф Фишер]], [[Џорџ Енгел]], [[Луис Линг]], [[Михаел Шваб]], [[Самуел Филден]] и [[Оскар Небе]]. Од нив петмина се германски имигранти, а уште еден со германско потекло.
 
Ред 26 ⟶ 25:
Одбраната го изнесува случајот пред Врховниот суд на Илиноис, а потоа и пред [[Врховен суд на САД|Врховниот суд на САД]]. Ниту во првиот ниту во вториот случај првобитната пресуда не е преиначена. По завршувањето на жалбената постапка, [[гувернер]]от на [[Илиноис]], [[Ричард Оглезби]], ги преиначува пресудите за Филден и Шваб од смртни во доживотни, а бесењето на останатите е закажано за [[11 ноември]] [[1887]] година. Претходниот ден Линг извршува самоубиство, а останатите четворица, Спис, Парсонс, Фишер и Енгел на закажаниот ден за нивно егзекутирани се изведени пред бесилка. При тоа тие ја пеат „[[Марсељеза]]та“, химна на меѓународното револуционерно движење во тоа време, а при бесењето, Спис извикува: „Ќе дојде време кога нашето молчење ќе биде помоќно од гласовите што ги задушувате денес.“
 
Судењето на осуммината чикашки анархисти (познати како „[[ХајмаркетскиХејмаркетски маченици]]“) во левичарски, но и во научни кругови се смета за едно од најсериозните кршење на правдата во историјата на САД.
 
[[Категорија:Историја на САД]]