Инфрацрвено зрачење: Разлика помеѓу преработките
| [непроверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
не е точно |
с Reverted 3 edits by 62.162.217.202 (talk) identified as vandalism to last revision by EmausBot. (TW) |
||
Ред 1:
[[Податотека:Infrared_dog.jpg|thumb|right|300px|Слика на куче во средното ("термално") инфрацрвено подрачје (температурата е прикажана со боја)]]
[[Податотека:ESO - Beta Pictoris planet finally imaged (by).jpg|thumb|right|300px|Ѕвездата [[Бета Пикторис]] (β) од соѕвездието [[Пиктор (соѕвездие)|Пиктор]] видена во инфрацрвениот спектар]]
'''Инфрацрвеното зрачење''' или '''инфрацрвената светлина''' ([[латински јазик|лат.]] ''infra'' = "под"; скратено IR од [[англиски јазик|анг.]] ''infrared)'' го опфаќа [[електромагнетно зрачење|електромагнетното зрачење]] со [[бранова должина|бранови должини]] поголеми од брановата должина на видливата црвена светлина, а помали од бановата должина на [[радио бранови|радиобрановите]]. Тоа е опсегот од приближно 750 [[нанометар|nm]] do 3 [[милиметар|mm]], односно од 4,5*10<sup>14</sup> до 10<sup>12</sup> [[Херц|Hz]]. Опсегот на енергијата што тие ја пренесуваат се движи од 4,7 до 0,01 [[електронволт|eV]]. Името доаѓа од [[латински јазик|латинскиот]] збор ''infra'', што значи ''под'' – ги опфаќа брановите должини под црвената светлина.<ref> Dr. S. C. Liew [http://www.crisp.nus.edu.sg/~research/tutorial/em.htm] "Electromagnetic Waves", publisher=Centre for Remote Imaging, Sensing and Processing, 2006.</ref>
Овие бранови ги испуштаат загреаните тела и некои [[молекул]]и кога ќе се најдат во побудена состојба. Добро ги апсорбираат повеќето материјали при што [[енергија]]та на инфрацрвеното зрачење се претвора во внатрешна енергија, што резултира со покачување на [[температура]]та. [[Сонце|Сончевата]] светлина овозможува просечна [[топлинско зрачење|сила на зрачење]] од 1004 [[ват|W]] по квадратен метар; од тоа на инфрацрвеното зрачење отпаѓаат 527 W, 445 W на [[светлина|видливата светлина]] и 32 W на [[ултравиолетово зрачење|ултравиолетовото зрачење]].<ref> [http://rredc.nrel.gov/solar/spectra/am1.5/] "Reference Solar Spectral Irradiance: Air Mass 1.5", 2009.</ref>
== Преглед ==
Инфрацрвената [[термографија]] или термалното снимање многу се користи за воени и цивилни потреби. Воената примена најчесто е за откривање цели во мрак, следење и откривање на непријателот, како и за следење на целите при гаѓање со проектили. Цивилната примена го вклучува проучувањето на степенот на термичко искористување на објектите, далечинско мерење на [[температура]]та, блиски [[безжична комуникација|безжични комуникации]], [[спектроскопија]] и [[временска прогноза]].
Инфрацрвената [[астрономија]] користи [[телескоп]]и со инфрацрвени уреди за откривање на подрачјата што се покриени со прашина, како што се молекуларните облаци, за откривање на [[планета|планети]] и за набљудување на објекти со големо [[црвено поместување]] кои потекнуваат од периодот на настанувањето на [[вселена]]та.<ref> [http://www.ipac.caltech.edu/Outreach/Edu/importance.html] "IR Astronomy: Overview", publisher=NASA Infrared Astronomy and Processing Center, 2006.</ref>
Човековото тело нормално зрачи со бранова должина од околу 12 μm, како што може да се пресмета од [[Виенов закон за поместување|Виеновиот закон за поместување]].
== Различни подрачја на инфрацрвеното зрачење ==
[[Податотека:Atmosfaerisk spredning.gif|thumb|right|300px|Цртеж на атмосферската проѕирност во делот на инфрацрвеното зрачење]]
[[Податотека:fibreoptic.jpg|thumb|right|300px|Сноп оптички влакна]]
[[Податотека:PEO ANAVS-6 NVG.jpg|thumb|right|300px|Уред за ноќно гледање]]
[[Податотека:Silicon wafer with mirror finish.jpg||thumb|right|300px|Силиконска плочка полирана како огледало]]
Инфрацрвеното зрачење опфаќа широк опсег на [[Електромагнетно зрачење|електромагнетното зрачење]], а бидејќи нашите [[сетилен систем|сетила]] покриваат самоодредено подрачје на инфрацрвениот спектар, постојат различни поделби што подетално ги определуваат тие подрачја.
=== Поделба според CIE ===
Меѓународната комисија за осветлување (CIE – [[француски јазик|франц.]] ''Commission internationale de l'éclairage'') го дели инфрацрвеното зрачење на три подрачја:<ref> Henderson Roy, [http://info.tuwien.ac.at/iflt/safety/section1/1_1_1.htm] "Wavelength considerations", publisher=Instituts für Umform- und Hochleistungs, 2007. [http://web.archive.org/web/20071028072110/http://info.tuwien.ac.at/iflt/safety/section1/1_1_1.htm]</ref>
* IC – A: 700 nm–1400 nm (0,7 µm – 1,4 µm)
* IC – B: 1400 nm–3000 nm (1,4 µm – 3 µm)
* IC – C: 3000 nm–1 mm (3 µm – 1000 µm)
Сепак, најчесто инфрацрвеното зрачење се дели на 5 подрачја:<ref> Byrnes James: "Unexploded Ordnance Detection and Mitigation", publisher=Springer, 2009.</ref>
* '''''Блиско инфрацрвено подрачје''''': (0,7 µm – 1,4 µm), подрачје што е одредено од апсорпцијата на [[водена пареа|водената пареа]]. Обично се користи кај [[оптички влакна|оптичките влакна]] во [[телекомуникација]]та, поради малите загуби од придушувањето на [[силициум диоксид|силициумовиот диоксид]] (SiO<sub>2</sub>). За активно откривање на цели во мракот ова подрачје е многу чувствително и се користи кај очилата за ноќно набљудување.
* '''''Краткобраново инфрацрвено подрачје''''': (1,4 µm – 3 µm), подрачје каде што апсорпцијата на водената пареа значително се зголемува, на бранова должина од 1450 nm. Подрачјето од 1530 до 1560 nm е многу важно подачје за телекомуникациите на голема оддалеченост.
* '''''Среднобраново инфрацрвено подрачје''''': (3 µm – 8 µm), подрачје што е значајно затоа што има “атмосферски прозорец“ или подрачје во кое ниту еден [[стакленички гас]] не го впива [[Сонце|сончевото]] [[топлинско зрачење]].
* '''''Долгобраново инфрацрвено подрачје''''': (8 µm – 15 µm), подрачје на “термално снимање“ каде можат да се добијат најдобри инфрацрвени слики, кога нема светлина од Сонцето или [[Месечина]]та.
* '''''Далечно инфрацрвено подрачје''''': (15 µm – 1000 µm), подрачје што е значајно за далечниот инфрацрвен [[ласер]].
=== Поделба според ISO 20473 ===
[[Меѓународна организација за стандардизација|Меѓународната организација за стандардизација]] во својот ISO 20473 инфрацрвеното зрачење го дели на 3 подрачја:<ref> "ISO 20473:2007", publisher= ISO, 2007.</ref>
{| class="wikitable"
|-
!width="200pt" align="left"| ознака
!width="200pt" align="center"| кратенка
!width="300pt" align="center"| бранова должина
|-
|align="left"| блиско инфрацрвено подрачје
|align="center"| NIR
|align="center"| 0,78 - 3 µm
|-
|align="left"| средно инфрацрвено подрачје
|align="center"| MIR
|align="center"| 3 - 50 µm
|-
|align="left"| далечно инфрацрвено подрачје
|align="center"| FIR
|align="center"| 50 - 1000 µm
|-
|}
=== Астрономска поделба на инфрацрвеното зрачење ===
[[Астроном]]ите го делат инфрацрвеното зрачење на 3 подрачја:<ref> IPAC Staff: [http://www.ipac.caltech.edu/Outreach/Edu/Regions/irregions.html] "Near, Mid and Far-Infrared", publisher=NASA ipac, 2007.</ref>
{| class="wikitable"
|-
!width="200pt" align="left"| ознака
!width="200pt" align="center"| кратенка
!width="300pt" align="center"| бранова должина
|-
|align="left"| блиско инфрацрвено подрачје
|align="center"| NIR
|align="center"| (0,7-1) до 5 µm
|-
|align="left"| средно инфрацрвено подрачје
|align="center"| MIR
|align="center"| 5 до (25-40) µm
|-
|align="left"| далечно инфрацрвено подрачје
|align="center"| FIR
|align="center"| (25-40) до (200-350) µm.
|}
=== Поделба според електронски уреди ===
Инфрацрвеното зрачење може да се подели според различни електронски уреди што имаа чувствителност во тие подрачја:<ref> Miller; ''Principles of Infrared Technology'', Van Nostrand Reinhold, 1992.</ref>
* '''''Блиско инфрацрвено подрачје''''': (0,7 µm – 1,0 µm), подрачје од крајот на чувството на човековото [[око]] до одзивот на [[силициум]]от.
* '''''Краткобраново инфрацрвено подрачје''''': (1,0 µm – 3 µm), подрачје од одзивот на силициумот до подрачјето на “атмосферски прозорец“. Тоа подрачје го покрива полупроводникот [[Индиум|In]][[Галиум|Ga]][[Арсен|As]] на [[бранова должина]] од околу 1,8 µm, а помалку се чувствителни [[соли]]те на [[олово]]то.
* '''''Среднобраново инфрацрвено подрачје''''': (3 µm – 5 µm), подрачје на “атмосферски прозорец“ што го покриваат полупроводниците [[Индиум|In]][[Антимон|Sb]], [[Жива|Hg]][[Кадмиум|Cd]][[Телур|Te]] и делумно [[Олово|Pb]][[Селен|Se]].
* '''''Долгобраново инфрацрвено подрачје''''': (8 µm – 12 µm ili 7 µm – 14 µm), го покриваат полупроводниците HgCdTe и [[болометар|микроболометрите]].
* '''''Големо долгобраново инфрацрвено подрачје''''': (12 µm – 30 µm), го покрива [[силициум]]от со примеси.
=== Поделба според телекомуникациските подрачја ===
Во комуникациите со [[оптички влакна]] инфрацрвеното зрачење се дели на 7 појаси:<ref> Ramaswami Rajiv, 2002. [http://ieeexplore.ieee.org/iel5/35/21724/01006983.pdf] "Optical Fiber Communication: From Transmission to Networking", publisher=IEEE, 2006.</ref>
{| class="wikitable"
|-
!појас
!опис
!опсег на брановите должини
|-
|O појас
|изворен
|1260–1360 nm
|-
|E појас
|проширен
|1360–1460 nm
|-
|S појас
|краткобранов
|1460–1530 nm
|-
|C појас
|основен
|1530–1565 nm
|-
|L појас
|долгобранов
|1565–1625 nm
|-
|U појас
|голем долгобранов
|1625–1675 nm
|}
C – појасот преовладува кај телекомуникациските мрежи на голема оддалеченост.
== Топлинско зрачење ==
Инфрацрвеното зрачење често се нарекува “топлинско зрачење“ затоа што многумина веруваат дека [[топлина]]та доаѓа од инфрацрвеното зрачење. Но, тоа е заблуда затоа што и останатото [[електромагнетно зрачење]], дури и видливата светлина, ги загрева површините што го впиваат. Инфрацрвеното зрачење од [[Сонце]]то придонесува за загревање на [[Земја]]та за околу 49%, додека останатото е од видливиот дел на [[спектар]]от и помал дел, околу 3%, од ултравиолетовиот дел на спектарот. Објектите што имаат собна [[температура]] зрачат во инфрацрвеното подрачје главно со бранова должина од 8 do 25 µm.<ref> "Introduction to Solar Energy", publisher=Rodale Press, Inc., 1980. [http://www.azsolarcenter.com/design/documents/passive.DOC]</ref>
Топлината е [[енергија]] што ќе оствари пренос на топлината ако постои разлика во температурите. Таа може да се пренесе со [[кондукција на топлината]] или спроводливост, со [[конвекција]] или пренесување на топлината, и со [[електромагнетно зрачење]], а тоа е единствениот начин топлината да може да се пренесе во [[вакуум]].
{| class="bordered infobox" style="width:22em"
| style="text-align:left;"|[[Податотека:Human-Visible.jpg|229px]]
|-
| style="text-align:left;"|[[Податотека:Human-Infrared.jpg|284px]]
|-
|<small>Најголем дел од човековото електромагнетно зрачење е во подрачјето на инфрацрвеното зрачење. Некои материјали се проѕирни за инфрацрвеното зрачење, но се непроѕирни за видливата светлина, како што е пластичната црна вреќа. Некои материјали се проѕирни за видливата светлина, но се непроѕирни и го одбиваат инфрацрвеното зрачење, како што е стаклото на очилата.</small>
|}
Поимот '''емисивност''' е многу важен за разбирањето на инфрацрвеното зрачење на некој објект. Тоа својство на материјата го споредува топлинското зрачење на некој објект со топлинското зрачење на идеалното [[црно тело]]. Со други зборови, два објекта што имаат иста температура нема да се појават со ист интензитет на термалната слика; оној што има поголема емисивност, ќе биде поинтензивен.<ref> McCreary Jeremy, 2004. [http://dpfwiw.com/ir.htm] "Infrared (IR) basics for digital photographers-capturing the unseen", publisher=Digital Photography For What It's Worth</ref>
== Примена ==
=== Ноќно набљудување ===
Уредите за ноќно набљудување служат за нормално гледање во услови кога нема доволно [[светлина]]. Тие работат на принцип на претворање на светлосните [[фотон]]и во [[електрон]]и, што се засилуваат со хемиски или електрични постапки, и потоа повторно се претвораат во видливи фотони. Ноќното набљудување не треба да се меша со инфрацрвената [[термографија]], која создава слики врз основа на разликите во [[температура]]та на различните објекти.<ref> Bryant Lynn: "How does thermal imaging work? A closer look at what is behind this remarkable technology", 2007. [http://www.video-surveillance-guide.com/how-does-thermal-imaging-work.htm]</ref>
=== Инфрацрвена термографија ===
Инфрацрвената термографија, термалното снимање, термографското снимање или термалното видео е дел од науката за инфрацрвено снимање. Термографските камери го регистрираат зрачењето во инфрацрвениот појас на електромагнетниот спектар (околу 0,9-14 μm) и создаваат снимки од тоа зрачење што се нарекуваат “термограми“.
Бидејќи инфрацрвеното зрачење го емитираат сите тела во зависност од нивната температура, според [[Планков закон|законот за зрачење на црно тело]], термографијата овозможуа “гледање“ на околината без видливо осветлување. Гледани со термографски апарат, топлите предмети се истакнуваат подобро во однос на постудената позадина; [[луѓе]]то и другите топлокрвни организми стануваат лесно видливи во однос на околината, и дење и ноќе. Затоа, не треба да зачудува што широката примена на термографијата историски се поврзува во војската и службите за обезбедување.
=== Останати видови сликање ===
Инфрацрвената фотографија, инфрацрвените филтри служат за да се изработат фотографии во инфрацрвеното подрачје. [[Дигитален фотоапарат|Дигиталните фотоапарати]] често користат т.н. инфрацрвени блокери, додека поевтините дигитални апарати и камерите на [[мобилен телефон|мобилните телефони]], сјајните виолетово-бели дамки ги “гледаат“ во блиското инфрацрвено подрачје. Поновата технологија, што сè уште е во развој, претставува сликање во подрачјето на брановата должина од тера[[херц]].
[[Податотека:Carbon heater.jpg|thumb|right|250px|Инфрацрвена греалка]]
=== Наведување проектили ===
Наведувањето на проектилите го користи електромагнетното зрачење во инфрацрвеното подрачје за следење на целите и нивно уништување. Во 25 години војување, 90% од воените загуби на [[САД]] во опрема било поради проектилите со инфрацрвено зрачење.<ref> Mahulikar, S.P., Sonawane, H.R., & Rao, G.A.: (2007) "Infrared signature studies of aerospace vehicles", ''Progress in Aerospace Sciences''</ref>
=== Греење ===
Инфрацрвеното зрачење може да се користи и за [[греење]]. На пример, често се користи во [[сауна|сауни]], каде што се поставуваат инфрацрвени греалки. Тоа се користи и при одмрзнување на [[крило|крилата]] на [[авион]]ите, кога треба да се отстрани мразот пред полетување. Во последно време се користи и при терапиите со загреваење. Инфрацрвеното зрачење се користи и за готевење и подготување [[храна]].
Инфрацрвеното зрачење има и [[индустрија|индустриска примена]], како за сушење на бои при бојадисување, обликување, жарење, и заварување на [[пластика]]та. Најдобри резултати се постигнуваат кога греачите имаат иста [[бранова должина]] со апсорпционите линии на материјалите што се загреваат.
=== Комуникации ===
Инфрацрвениот пренос на податоци се користи на мали растојанија, помеѓу [[компјутер]]от и помошните дигитални уреди. Далечинското управување користи инфрацрвени [[светлечка диода|светлечки диоди]], за да емитуваат инфрацрвено зрачење, кое е собрано во жариште со пластични леќи, за да се добие тесен зрак. Зракот се модулира, се гаси и пали, за да се кодираат податоците. Приемникот користи [[силициум]]ова [[фотодиода]] за да го претвори инфрацрвеното зрачење во [[електрична струја]]. Инфрацрвеното зрачење не поминува низ ѕидовите, и не им пречи на уредите во другите простории.
Понекогаш наместо вкопување на [[оптички влакна|оптичките влакна]] за пренос на податоци, се користат инфрацрвени [[ласер]]и, особено во густо населени места. Инфрацрвените ласери можат да се користат и за пренос на податоци низ оптички влакна, посебно на бранови должини од 1 330 nm или 1 550 nm, затоа што тоа е најдобриот избор за оптичките влакна од [[силициум диоксид]].
=== Спектроскопија ===
Спектроскопијата на инфрацрвеното зрачење (IR [[спектроскопија]]) го користи инфрацрвеното зрачење како медиум за проучување што го емитираат [[молекул]]ите благодарение на своите вибрации. Со апсорбирање на инфрацрвеното зрачење се побудуваат вибрациите на молекулите, па тие почнуваат да вибрираат посилно. Затоа инфрацрвената спектроскопија, заедно со рамановата спектроскопија се нарекува ''вибрирачка спектроскопија''. Слободните [[атом]]и не емитираат инфрацрвено зрачење. Секој молекул има карактеристични вибрации што зависат од цврстината на врските и масите на деловите од молекулот што вибрираат.<ref> Reusch William, 1999. [http://www.cem.msu.edu/~reusch/VirtualText/Spectrpy/InfraRed/infrared.htm] "Infrared Spectroscopy", publisher=Michigan State University, 2006.</ref>
Таквиот факт на инфрацрвената спектроскопија ѝ дава големи аналитички можности затоа што е можно да се определи од кои функционални групи се состои некој [[молекул]]. Бидејќи секој молекул има различен инфрацрвен спектар, инфрацрвената спектроскопија се користи при идентификацијата на материите. Бидејќи топлинската енергија на молекулите е поголема од енергијата на вибрациите, објектите го емитираат инфрацрвеното зрачење благодарение на својата [[топлинска енергија]]. Брановата должина на емитираното зрачење зависи од температурата според законот за [[црно тело]].
=== Метеорологија ===
[[метеорологија|Метеоролошките]] сателити, опремени со [[радиометар|радиометри]], создаваат топлински и инфрацрвени слики, на кои вешт [[метеоролог]] може да го одреди видот и [[височина]]та на [[облак|облаците]], [[температура]]та на водените површини и земјата, и да ги одреди промените во [[океан]]ите. Радиометрите главно работат во подрачјето од 10,3 до 12,5 µm.
[[Податотека:Spitzer- Telescopio.jpg|thumb|right|230px|[[Телескоп Спицер|Телескопот Спицер]] е инфрацрвен телескоп]]
=== Климатологија ===
На полето на климатологијата инфрацрвеното зрачење се набљудува за да се открие промена во енергијата помеѓу Земјата и атмосферата. Тоа се користи и за проценка на глобалното затоплување и на Сончевото топлинско зрачење.
“Пиргометарот“ е инструмент што работи во подрачјето од 4,5 до 100 μm и со него се набљудуваат зрачењата на облаците, [[јаглерод диоксид|CO<sub>2</sub>]] и другите [[стакленички гасови]]. Тој содржи термоелектричен детектор заштитен со филтер, што е проѕирен за големи бранови должини, а не го пропушта видливиот дел од спектарот (“силициумски прозорец“).
=== Астрономија ===
Астрономите ги набљудуваат вселенските објекти во инфрацрвеното подрачје на електромагнетниот спектар со сите делови за оптичките [[телескопи]], вклучувајќи ги [[огледало|огледалата]], леќите и детекторите. За да се добијат слики во инфрацрвениот спектар, потребно е деловите да бидат внимателно заштитени, а детекторите обично се ладат со течен [[хелиум]].
Чувствителноста на инфрацрвените телескопи на Земјата е значително ограничена поради водената пареа воатмосферата, која впива дел од инфрацрвениот спектар што доаѓа од вселената, освен во подрачјата на “атмосферските прозорци“. Затоа е подобро инфрацрвените телескопи да се сместат на големи надморски височини, да се постават во балони на топол воздух или во [[авион]]и.
Инфрацрвените телескопи се корисни за астрономите затоа што студените и темните молекуларни облаци на [[гас]]овите и прашината го замаглуваат погледот кон многу ѕвезди. Инфрацрвените телескопи се користат и за набљудување на [[протоѕвезда|протоѕвездите]], пред да почнат да емитираат видлива светлина. Бидејќи ѕвездите многу малку емитираат во инфрацрвеното подрачје, можно е да се открие рефлектираната светлина од [[планета|планетите]].
Инфрацрвените телескопи се користат и за набљудување на јадрата на активните [[галаксија|галаксии]], што обично се замаглени со гасови и прашина. Далечните галаксии со [[црвено поместување]] имаат дел од спектарот поместен на поголеми бранови должини, така што најдобро се гледаат во инфрацрвеното подрачје.
=== Историја на уметноста ===
Инфрацрвените рефлектограми, како што ги нарекуваат [[историја на уметноста|историчарите на уметноста]], служат за откривање на скриените слоеви боја на уметничките слики, односно за да откријат дали некоја слика е оригинал или [[копија]], или дали сликата е изменета со реставраторски интервенции. Инфрацрвените уреди се корисни и при откривањето на старите текстови (ракописи), како што се “[[Ракописи од Мртвото Море|Ракописите од Мртвото Море]]” или ракописите пронајдени во [[пештера|пештерите]] [[Могао]].
=== Биолошки системи ===
Постојат животни кои имаат сетила за инфрацрвеното зрачење, како што се [[змија|змиите]], [[вампирски лилјак|вампирските]] [[лилјак|лилјаци]], некои [[тврдокрилци]], некои [[пеперуги|пеперутки]] и бубачки.
=== Заштита на работа ===
Кај некои [[индустрија|индустриски]] гранки постои опасност од влијанието на инфрацрвеното зрачење врз [[око|очите]] и видот, па затоа е потребно да се носат заштитни очила со инфрацрвени филтри.
== Земјата и инфрацрвеното зрачење ==
Земјината површина и облаците го впиваат видливото и невидливото зрачење од [[Сонце]]то и повторно, назад во [[атмосфера]]та, емитираат голем дел од енергијата во инфрацрвениот дел на спектарот. Некои честички во атмосферата, главно капки од [[вода]]та и водената пареа, но и [[јаглерод диоксид|јаглеродниот диоксид]], [[метан]]от, [[азотсубоксид|азотниот субоксид]], [[сулфур хексафлуорид|сулфурниот хексафлуорид]] и хлор-флуор-јаглеродот<ref>{{Cite web|title=Global Sources of Greenhouse Gases |work=Emissions of Greenhouse Gases in the United States 2000 |publisher=Energy Information Administration |date=2002-05-02 |url=http://www.eia.doe.gov/oiaf/1605/gg01rpt/emission.html |accessdate=}}</ref>, го впиваат тој дел од инфрацрвеното зрачење и повторно го испуштаат во сите насоки на [[Земја]]та. На тој начин [[ефект на стаклена градина|ефектот на стаклена градина]] ги загрева атмосферата и површината на Земјата на повисока температурa, отколку кога би го немало инфрацрвеното зрачење.
== Историја ==
Откривањето на инфрацрвеното зрачење му се припишува на [[Вилхелм Хершел]], [[астроном]] од XIX век, кој во 1800 година објавил труд поврзан со инфрацрвеното зрачење. Тој користел [[призма]] за да создаде прекршување или [[рефракција]] на светлината од [[Сонце]]то и открил зголемување на [[температура]]та на [[термометар]]от во невидливиот дел на инфрацрвеното подрачје. Бил изненаден и новите зраци ги нарекол “топлински“ зраци.
== Наводи ==
{{Reflist|3}}
{{електромагнетен спектар}}
[[Категорија:Физика]]
[[Категорија:Електромагнетно зрачење]]
[[Категорија:Радиологија]]
[[Категорија:Оптика]]
[[ar:أشعة تحت الحمراء]]
[[an:Infrarroyo]]
[[bn:অবলোহিত বিকিরণ]]
[[zh-min-nan:Âng-goā-soàⁿ]]
[[be:Інфрачырвонае выпраменьванне]]
[[be-x-old:Інфрачырвонае выпраменьваньне]]
[[bg:Инфрачервено излъчване]]
[[bs:Infracrveno zračenje]]
[[ca:Infraroig]]
[[cs:Infračervené záření]]
[[cy:Is-goch]]
[[da:Infrarød stråling]]
[[de:Infrarotstrahlung]]
[[et:Infrapunakiirgus]]
[[el:Υπέρυθρη ακτινοβολία]]
[[en:Infrared]]
[[es:Radiación infrarroja]]
[[eo:Infraruĝa radiado]]
[[eu:Infragorri]]
[[fa:فروسرخ]]
[[hif:Infrared]]
[[fr:Infrarouge]]
[[ga:Radaíocht infridhearg]]
[[gl:Radiación infravermella]]
[[xal:Уландорнь толярлһн]]
[[ko:적외선]]
[[hi:अवरक्त]]
[[hr:Infracrveno zračenje]]
[[io:Infrereda]]
[[id:Inframerah]]
[[ia:Infrarubie]]
[[is:Innrautt ljós]]
[[it:Radiazione infrarossa]]
[[he:תת-אדום]]
[[kn:ಇನ್ಫ್ರಾರೆಡ್]]
[[kk:Инфрақызыл сәуле]]
[[la:Radiatio infrarubra]]
[[lv:Infrasarkanais starojums]]
[[lb:Infraroutstralung]]
[[lt:Infraraudonieji spinduliai]]
[[hu:Infravörös sugárzás]]
[[ml:ഇൻഫ്രാറെഡ് തരംഗം]]
[[mr:अवरक्त किरण]]
[[arz:انفراريد]]
[[ms:Sinar inframerah]]
[[mn:Хэт улаан туяа]]
[[nl:Infrarood]]
[[new:इन्फ्रारेड]]
[[ja:赤外線]]
[[no:Infrarød stråling]]
[[nn:Infraraud stråling]]
[[oc:Infraroge]]
[[pnb:تھلویں لال]]
[[pl:Podczerwień]]
[[pt:Radiação infravermelha]]
[[ro:Infraroșu]]
[[rue:Інфрачервене жарїня]]
[[ru:Инфракрасное излучение]]
[[sq:Rrezet infra të kuqe]]
[[simple:Infrared]]
[[sk:Infračervené žiarenie]]
[[sl:Infrardeče valovanje]]
[[ckb:تیشکی ژێر سوور]]
[[sr:Инфрацрвена светлост]]
[[sh:Infracrveno zračenje]]
[[su:Infrabeureum]]
[[fi:Infrapunasäteily]]
[[sv:Infraröd strålning]]
[[tl:Inprared]]
[[ta:அகச்சிவப்புக் கதிர்]]
[[tt:Инфракызыл нурланыш]]
[[th:รังสีอินฟราเรด]]
[[tr:Kızılötesi]]
[[uk:Інфрачервоне випромінювання]]
[[ur:زیرسرخ]]
[[ug:ئىنفرا قىزىل نۇر]]
[[vi:Tia hồng ngoại]]
[[war:Infrared]]
[[zh-yue:紅外光]]
[[bat-smg:Infrarauduonė̄jė spėndolē]]
[[zh:红外线]]
| |||