Википедија

Инженерска етика: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
'''Етика на инженерството''' е област во [[применета етика|применетата етика]] и систем на морални принципи кои се однесуваат на практиката на [[инженерство|инженерството]]. Ова поле ги испитува и утврдува обврските на [[инженер]]ите и на [[општество]]отото, на нивните клиенти, како и на професијата. Како научна дисциплина, етикиа на инжинерство е тесно поврзана со предмети како на пример [[философија на науката]], на [[философија на инженерството]], и [[етика на технологијата]].
 
== Историјат и потекло ==
Ред 6:
Како инженерството се проширувало како посебна професија во текот на 19 век, инженерите се повеќе се гледале како независни професионални практиканти или технички вработени во големите претпријатија. Имало голема тензија меѓу двете страни бидејќи големите индустриски работодавци се бореле да ја задржат контролата на своите вработени.<ref>Layton (1986). pp. 6-9</ref>
 
Во САД растењето на професионализмот дал повод за развојот на четири инженерски општества: ASCE (1851), Американскиот институт за електротехнички инженери ([[AIEE]]) (1884),<ref name = "AIEE to IEEE">The AIEE merged with the [[Institute of Radio Engineers]] (IRE) (1912) in 1963 to form the IEEE.</ref> ASME (1880), и Американскиот институт за рударски, металуршки, и нафтени инженери (AIME) (1871).<ref name = "AIME">AIME is now the umbrella organization of four technical societies: the [http://www.smenet.org/ Society for Mining, Metallurgy, and Exploration] (SME) (1957), [[The Minerals, Metals & Materials Society (TMS)|The Minerals, Metals & Materials Society]] (TMS) (1957), the [[Society of Petroleum Engineers]] (SPE) (1957), and the [http://www.aist.org Association For Iron and Steel Technology] (AIST) (1974). Neither AIME, nor its subsidiary societies have adopted a formal code of ethics.</ref>ASCE и AIEE биле поблиску да го идентификуват инженерот како професија, а ASME, до одреден степен, и AIME речиси целосно, го идентификуваат инженерот како технички работник.
 
И покрај тоа, во тоа време етиката се сметала повеќе како лична отколку широка професионална грижа.<ref name = "ASCE Standard, p. 10">ASCE (2000). p. 10.</ref>
Ред 23:
Моделот САД генерално бара само оние кои работат независно (т.е. консалтинг инженери) да бидат лиценцирани, а инженери кои работат во индустријата, образованието, а понекогаш и владата не треба да бидат лиценцирани. Ова ја засилува поделбата меѓу професионалните инженери и оние во индустријата.<ref name = "Layton pp. 6-7">Layton (1986). pp. 6-7</ref>
 
Професионалните здруженија имаат усвоено генерално униформирани кодекси на етика. Од друга страна техничките општества генерално не ги прифаќаат овие, туку понекогаш нудат етичко образование и ресурси за членовите слични на оние од професионалните здруженија. Ова не е униформа, и прашањето кој ќе се одржи во највисок поглед: јавноста или работодавачот, се уште е отворено во индустријата, а понекогаш и во професионалната пракса.<ref name = "Layton"/>
 
=== Последни случувања ===
Ред 49:
# Инженерите ќе вршат услуги само во областите на нивните надлежности.<ref name="ASCE canons"/>
# Инженерите ќе издаваат јавни изјави само на објективен и вистинит начин.<ref name="ASCE canons"/>
# Инженерите ќе дејствуваат на стручен начин за секој работодавец или клиент како верни агенти или доверители, и ќе избегнуват судир на интереси.<ref name="ASCE canons"/>
# Инженерите ќе ja градат своjata професионална репутација на заслуга на нивните услуги, и нема да натпреваруваат неправедно со другите.
# Инженерите ќе дејствуваат на таков начин да се придржуваат кон подобрување на честа, интегритетот, и достоинството на професијата инженер и ќе бидат без толеранција кога станува збор за корупција и измама.<ref name="ASCE canons"/>
# Инженерите ќе го продолжат нивниот професионален развој во текот на нивната кариера, и ќе обезбедат можности за професионален развој на оние инженери под нивен надзор.<ref name="ASCE canons"/>
 
=== Обврска на општеството ===
Огромна вредност признаена од страна на инженерите е безбедноста и благосостојбата на јавноста. Како што покажуваат следните избрани извадоци, ова е случај за професионални инженерски организации во речиси секоја јурисдикција и инженерска дисциплина:
 
*'''[[ Институт за електротехника и електротехнички инженери ]]''': "Ние, членовите на IEEE, ... се посветиме себеси на највисокото етичко и професионално однесување и се согласуваме: 1 да ја прифатиме одговорноста во донесувањето одлуки, во согласност со безбедноста, здравјето и благосостојбата на јавноста, и да ги откриеме веднаш факторите кои можат да ја загрозат јавноста или животната средина; "<ref name="IEEE Paramount">IEEE (2006). ''Code of Ethics'' [http://www.ieee.org/about/corporate/governance/p7-8.html Canon 1.]. Retrieved: 2006-10-19.</ref>
 
*'''[[ Институција на градежни инженери ]]''': "Членовите на ICE секогаш треба да бидат свесни за нивната примарна одговорност за јавно добро. Обврските на член кон клиент никогаш не може да се избегнат, и членовите на ICE не треба да влезат во компромис кога станува збор за оваа одговорност. "Јавното добро" ги опфаќа грижата и почитта кон животната средина, како и кон културното, историското и археолошкото наследство на човештвото, како и примарната одговорност дека членови треба да го заштитат здравјето и благосостојбата на сегашните и идните генерации. "<ref name="ICE fundamental canon">ICE (2004). p. 38.</ref>
 
*'''[[ Професионални инженери- Онтарио ]]''': "практикантот, во поглед на неговата должност, предност треба да даде на јавната благосостојба."<ref name="PEO public good">PEO. ''Professional Engineers Ontario Code of Ethics''. Section 77.2.i of the Ontario Regulation 941. Retrieved: 2006-10-19.</ref>
Ред 71:
*'''[[ Американски институт на хемиски инженери ]]''': "да се постигнат овие цели, членовите треба да имаат предност на сигурноста, здравјето и благосостојбата на јавноста и заштита на животната средина со извршувањето на нивните професионални задачи."<ref name="AIChE Paramount">AIChE (2003). [http://www.aiche.org/About/Code.aspx ''Code of Ethics''] Retrieved: 2006-10-21.</ref>
 
*'''[[ Американско нуклеарно општество ]]''': "ANS членовите ги почитуваат и го унапредуваат интегритетот и честа на нивните професии користејќи ги своите знаења и вештини за подобрување на благосостојбата и животната средина; треба да се биде искрен и непристрасен; да се служи со верност јавноста, нивните работодавци, и нивните клиенти; и да се стреми за постојано подобрување на стручноста и престижот во нивните различни професии "<ref name="ANS Code of ethics">ANS (2003). [http://www.new.ans.org/about/coe/ ''Code of Ethics''] Retrieved: 2011-08-19.</ref>
 
'''Одговорност на инженерите'''
Ред 77:
Инженерот признава дека најголемата заслуга му е работата, па вежба својата професија да ја посвети да служи на општеството, за присуство на благосостојба и напредок на мнозинството.
Со трансформирање на природата во корист на човештвото, инженерот мора да ја зголеми својата свест за светот кој е место на живеење на човекот, а неговиот интерес во универзумот е гаранција за надминување на негоциот дух и знаење за реалноста да ги направи луѓето посреќни.
Инженерот треба да ги одбие документите кои се наменети да им наштетат на општите интереси, и на овој начин да избегне ситуации поврзани со опасности кои претставуваат закана за животната средина, животот, здравјето и други права на човечките суштества.
 
Неизбежна должност на инженерот е да одржи престиж на професијата и да обезбеди соодветно одржување на професионалното однесување вкоренето во можност, искреност, цврстина, воздржаност, грациозност, скромност, искреност и правда, со свеста за поединчното добро да стане општествено.
Инженерот мора да обезбеди континуирано подобрување на своето знаења, особено на неговата професија, да ги шири своите знаења, споделува искуства, да обезбеди можности за образование и обука на работниците, да обезбеди признание, морална и материјална поддршка на училиштето каде што учел, и на овој начин да врати за можностите од компанијата кои ги има добиено.
Тоа е одговорност на инженер, кој ја врши својата работа ефикасно и поддржува законите. Особено е важно, да се обезбеди усогласеност со стандардите на работничка заштита кои се предвидени со закон.
Како професионалци, од инженерите се очекува да се заложат за високи стандарди на однесување (NSPE) [1] 11/27/11
Ред 86:
=== Неправилности ===
[[Слика:740px-Challenger_explosion.jpg|thumb|right|220px| Катастрофата на [[Space Shuttle Challenger]] се користи како студија на случај на неправилности и [[организациско однесување]], вклучувајќи групно размислување.]]
Основната етичка дилема е тоа дека инженерот е должен да го известува соодветниот орган на можниот ризик за другите од клиентите или работодавците кои не ги следат упатствата на инженерот. Според првите принципи, оваа должност ја препокрива должноста на клиентот и / или работодавецот.<ref>Weil, [http://www.nspe.org/Ethics/EthicsResources/Otherresources/whistle.html "Whistleblowing: What Have We Learned Since the Challenger?"]</ref> Инженерите може да добијат [[дисциплинска мерка]], или да им се одземе [[лиценца]]та, дури и ако неуспехот не резултира со опасност за губење на животот или здравјето на луѓето.<ref>See NSPE, Board of Ethical Review, Cases [http://www.niee.org/cases/78-88/case82-5.htm 82-5] and [http://www.niee.org/cases/78-88/case88-6.htm 88-6].</ref>Во многу случаи, ова може да се разреши со претходно советување на клиентот за последиците кои може да се случат, како и нагласување дека клиентот треба да ги послуша советите на инженерот. Сепак, инженерот мора да се осигура дека ги направил овие помошни чекори, а ако не се почитуваат, ситуацијата мора да бидат пријавена до соодветниот орган.<ref name = "ASCE Whistleblowing">ASCE (2000). pp. 5-6.</ref>
 
Во многу ретки случаи, каде што дури и власта не може да преземе соодветни мерки, инженерот може да го објави случајот во јавноста.
<ref name = "NSPE Whistleblowing">{{cite paper | author = NSPE | title = Final Report of the NSPE Task Force on Overruling Engineering Judgment to the NSPE Board of Directors | date = 2006-06-30 | url = http://164.109.88.17/ethics/FINALReporttoNSPEBoard-June2006.pdf | accessdate = 2008-02-20 }}</ref>
 
Како резултат на тоа, [[неправилност|неправилноста]] од страна на професионалните инженери не е необичен настан, и [[суд]]овите често се на страната на инженерите во такви случаи, предефинирајќи обврски за работодавците и доверливи размислувања кои би ги спречиле инженерите да зборуваат за случајот во јавноста.<ref>See the case of [[Shawn Carpenter]].</ref>
 
=== Однесување ===
Постојат неколку други етичките прашања со кои инженерите може да се соочат. Некои од нив имаат врска со техничката пракса, но за многу други треба да се направат пошироки размислувања за деловно однесување. Тие вклучуваат:<ref name = "ASCE Standards" />
 
* Односи со клиенти, консултанти, конкуренти, и изведувачи
* Обезбедување на правна согласност од страна на клиентите, изведувачите, и други
* [[Конфликт на интереси]]
* [[Мито]] и [[корупција]], која исто така може да вклучува:
Ред 128:
* Паѓањето на мостот [[Quebec]] (1907), [[Theodore Cooper]]
* Поплавата во [[Johnstown]] (1889)
* Катастрофата на мостот[[Tay Rail]] (1879), [[Thomas Bouch]], [[William Henry Barlow]], и [[William Yolland]]
* Катастрофата на железницата кај реката [[Ashtabula ]] (1876), [[Amasa Stone]]
 
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Инженерска_етика“