Пол Морфи: Разлика помеѓу преработките

[непроверена преработка][непроверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Бот Додаје: no:Paul Morphy
сНема опис на уредувањето
Ред 14:
|врв-ранг =
}}
'''Пол Чарлс Морфи''' ([[англ.]] ''Paul Charles Morphy''), ([[22 јуни]], [[1837]] - [[10 јули]], [[1884]]) бил американски [[шах]]ист. Се смета дека бил најголемиот [[шаховски мајстор]] на својата ера, еден од најголемите на сите времиња и неофицијален [[светски шаховски првак]].<ref>Според Дејвид Лосон, во книгата ''Paul Morphy, The Pride and Sorrow of Chess'', Mckay, 1976. Лосон вели дека Морфи бил првиот шаховски првак кој бил така наречен додека сеуштесѐ уште играл. Меѓутооа највеќето шаховски историчари сметаат дека првото светско првенство се одиграло во 1886, и затоа го сметаат Морфи за ''неофицијален'' шаховски првак кога здраво го победил Адолф Андерсен со 8 спрема 3. Се смета дека Морфи бил водечкиот шахист во светот од 1858 до 1861.</ref> Бил и едно од првите [[шаховско чудо|шаховски чуда]] во добата на современите [[шаховски правила]].
 
 
Ред 38:
Потоа бил примен во [[Тулански универзитет|Лујзијанскиот универзитет]] да студира право. Добил Л.Л.Б. диплома на 7 април, 1857, за чие припремање го запамтил целиот Лујзијански законик.<ref>http://www.findagrave.com/cgi-bin/fg.cgi?page=gr&GRid=737</ref>
 
Бидејќи сеуштесѐ уште бил премлад за да започне како индивидуален правник, Морфи сега имал слободно време. Примил покана да учествува на Првиот американски шаховски конгрес, кој се одржал во есента 1857. Отпрвин тој одбил, но по инсистирање на чичко му подоцна решил да игра. Ги победил сите негови противници, вклуќувајќи го силниот германски мајстор [[Луис Паулсен]] во финалното коло. Морфи бил прогласен за шаховски првак на САД, но оваа слава не го погодила никако.
 
=== Морфи оди во Европа ===
накратко по неговото враќање во Њу Орлеанс бил поканет да учествува во меѓународниот шаховски турнир во Бирмингем, Англија во летото 1858. СеуштеСѐ уште премлад за да започне правничка кариера, тој го профатил овој предизвик и допатувал до Англија. Меѓутоа наместо да го игра турнирот, тој завршил играјќи и лесно победувајќи ги сите англиски мајстори, освен ветеранот [[Хавард Стаунтон]], кој бил стар и не бил во форма, икој првично ветил дека ќе игра, но потоа одбил откако видел како игра Морфи.<ref>Според Мејкон Шибат во ''Paul Morphy and the Evolution of Chess Theory'', Стаунтон изиграл две консултативни игри против Морфи, и изгубил на двете. Схибат вели дке аво неговите приватни писма, Стаунтон велел дека Морфи е посилен играч од него.</ref>
 
Подоцна Стаунтон бил критикуван за избегнување на соочувањето со Морфи. Се знае дека Стаунтон во тоа време работел на собраните дела на [[Вилијам Шекспир]], но дека и се натпреваруфвал во шах за врме на посетата на Морфи. Стаунтон подоцна го обвинил Морфи за неиграњето со него, меѓу другото велејќи дека Морфи ги немал средствата за влоговите кои требаледа се дадат за играта—што е мошне неверојатно земајќи ја в предвид популарноста на Морфи.
Ред 53:
=== Морфи е прогласен за светски првак ===
 
СеуштеСѐ уште на дваесет и една годишна возраст, Морфи набргу се прославил. Додека бил во Париз, седел во хотел една вечер на разговор со неговиот пријател Фредерик Еџ кога добиле неочекуван посетител. Тој рекол „Јас сум кнез [[Галицин]]; Би сакал да го видам Г-дин. Морфи“. Морфи се претставил. Но кнезот рекол „Не, ова е невозможно! Вие сте премлад!“ Галицин потоа објаснил како бил на фронт во Сибир кога чул за „чудесните дела“ на Морфи. Потоа дополнил, „Еден од мојата свита имаше примерок од шаховскиот весник од Берлин, ''Шахцајтунг'', и одтогаш па натаму имав желба да ве видам.“ Потоа му рекол на Морфи дека мора да иде во Санкт-Петербург каде шаховскиот клуб во царската палата би го примил со ентузијазам.
 
Во Европа, Морфи насекаде бил сметан за светски првак. Во Париз, на банкет во негова чест на 4 април, 1859, бил поставен ловоров венец врз главата на биста од Морфи, резбана од скулпторот Ежен Лекесн. На сличен настан во Лондон, каде се вратил пролетта 1859, Морфи повторно бил прогласен за светски првак. Бил повикан и на приватен прием кај [[Кралица Викторија|кралицата Викторија]]. Морфи бил толку доминантен, што дури ни мајсторите не можеле сериозно да играат со него без некаков хендикеп. На една симултанка против петмина мајстори ([[Жил Арну де Ривиер]], [[Семјуел Боден]], [[Томас Вилсон Барнс|Томас Барнс]], [[Јохан Левентал]] и [[Хенри Бирд]]), Морфи победил две партии, други две бвиле нерешени, а изгубил една партија.
Ред 74:
Денес многу аматери го сметаат Морфи за брилијантен [[комбинација (шах)|комбинативен]] играч, кој успешно си ја жртвувал Кралицата и матирајќи го противникот неколку брилијантни потези подоцна. Една причина за ова гледиште е дека шаховските книги ги препечатуваат неговите упадливи игри. Постојат игри каде тој не го правел тоа, и ова не била основата на неговиот стил на играње. Впрочем, мајсторите од неговото време го сметале неговиот стил за конзервативен, споредено со со некои упадливи постари мајстори како [[Луј де ла Бурдоне]], па дури и [[Адолф Андерсен]]
 
Морфи може да се смета за првиот современ шахист. Некои од неговите партии не изгледаат современо бидејќи нему не му требале бавните системи на позиционирање кои ги користат денешните мајстори, или оние кои ги Стаунтон, Паулсен, и подоцна Штајниц ги развиле. Неговите противници сеуштесѐ уште не ја владееле отворената игра, па така тој ја играл против нив и претпочитал отворени позиции бидејќи тие му давале брз успех. Играл отворени игри речиси до совршенство, но исто така можел да се справи со секаква позиција, Имајќи целосно сфаќање за шах кој бил далеку пред своето време. Морфи бил играч кој интуитивно знаел што е најдобро, и во ова бил споредуван со Капабланка. И тој, како Капабланка, бил чудо од дете; играл брзо и бил тежок за поразување. Левентал и Андерсен подоцна забележале дека бил навистина тежок за поразување бидејќи знаел како да се брани и завршувал нерешено, па дури и со победа од лоши позиции. Истовремено тој бил страшно опасен кога му се укажувала добра позиција. Андерсен особено коментирал на ова, велејќи дека по еден лош потег против Морфи, човек може и да се предаде. Рекол и „Јас победувам во партии со седумдесет потега, додека Г-дин. Морфи победува во дваесет, но тоа си е природно...“, објаснувајќи ги неговите лоши резултати против Морфи.
 
Од 59-те „озбилни“ партии на Морфи — оние на натпревари и на Њујоршкиот турнир во 1857 — победил на 42, 9 биле нерешени, а изгубил 8.