Шеријат: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с r2.7.2) (Бот Менува: th:กฎหมายชะรีอะฮ์; козметички промени
с Робот: Форматирам ISBN
Ред 92:
''Исламистичкото движење'': Од [[1970]] година, исламистичкото движење станаа значајно. Нивните цели се воспоставуање на Шеријатот и исламските држави во рамките на нивните сопствени граници, нивните средства по својата природа се политички. Исламистичката моќна база е милионот на сиромашни, особено урбаното сиромаштво движејќи во градовите на внатрешноста. Тие не се меѓународно распространети и поврзани (единствено исклучок е „[[Муслиманско братство|Муслиманското братство]]„). Нивната реторика се противи на западната култура и западната моќ.<ref>Ира Лапидус, ''Кембриџска илустрирана историја на исламскиот свет едитирана од страна на Франсис Робинсон''. Cambridge University Press, 1996, стр. 296.</ref> Политичките групи кои сакаат да се вратат на традиционалните исламски вредности повеќе се извор на закана за секуларна влада на [[Турција]]<ref>Ира Лапидус, ''Кембриџска илустрирана историја на исламскиот свет едитирана од страна на Франсис Робинсон''. Cambridge University Press, 1996, стр. 296.</ref>.Овие движења може да се сметаат како нeo-шеријатизам.<ref>[[Маршал Хоџсон]], ''Вложување на исламската совест и историја во светската цивилизација Том 3''. The University of Chicago, 1958, стр. 386-392.</ref>
 
''Фундаменталистичките движења'': [[Фундаментализам|фундаменталисти]], кои сакаат да се вратат во основните религиозни вредности и закон, во некои случаи имаат изречено остри шеријатски казни за злосторства, намалувајќи ги граѓанските права, и прекршувајќи ги човековите права. Овие движења се најактивни во делови од светот каде што имаше контакт со западните колонијални сили. <ref> Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 4. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref>
 
''Екстремизмот'': Екстремистите го искористиле Куранот и својата посебна верзија на шеријатот <ref> Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 100. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref> за да ги оправдаат делата на [[војна]] и [[терор]] против [[Западен свет|западните влади]] и поединци, но исто така и против други муслимани кои мислат дека се симпатизери на Западот.<ref>Ира Лапидус, ''Кембриџска илустрирана историја на исламскиот свет едитирана од страна на Франсис Робинсон''. Cambridge University Press, 1996, стр. 297.</ref> Вжештеноста меѓу Западот и исламот, особено во однос на палестинското прашање, продолжува да го забрзува овој конфликт<ref> Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 96-100. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref>.
 
==== Непроменливоста на Божјата волја ====
Ред 108:
=== Потекло ===
[[Податотека:Allah-eser.jpg|thumb|right|240px|Името Алах напишано со [[арапска калиграфија]] од турскиот уметник Хафиз Осман (XVII век)]]
Според муслиманите, шеријатскиот закон е основа на зборовите на [[Алах]], како што е објавено во [[Куранот]] и традицијата на животот на пратеникот [[Мухамед]]. Мухамед е роден околу [[570]] година во [[Мека]], еден трговски град во [[Арапска пустина|Арапската пустина]]. Покрај тоа што е центар на трговија во правецот на караванот, [[Мека]] претставувала место на [[аџилак]] за [[Арапи]]те од повеќе вероисповеди.<ref>[[Маршал Ходгсон]], ''Вложување на исламската совест и историја во светската цивилизација Том 1''. The University of Chicago, 1958, стр. 155-156.</ref>Фокусот на религијата во [[Мека]] бил светиот храм [[Kaбa]], камена градба, за кој се верува дека бил изграден од страна на [[Адам и Ева|Адам]] во почетокот на времето, и бил обновен од страна на пророкот [[Авраам]] и неговиот син [[Исмаил]].<ref>Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен вовед'', стр. 16. Virgin Books, 1991. ISBN 0 -7535 -0827 -3</ref>
 
Мека била населена од страна на [[курејши]]те, паганско племе со некои [[Евреи]] и [[христијани]], меѓу нив. [[Мухамед]] бил сирак уште од раната возраст, па се нашол под заштита на чичко му. Тој израснал, станал трговец и се оженил со својот работодавец, богатата [[Хатиџа]].<ref>Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен вовед'', стр. 15. Virgin Books, 1991. ISBN 0 -7535 -0827 -3</ref> Тоа било во средните години кога [[Мухамед]] започнал да зборува за откровенијата добиени од [[Алах]] преку [[Архангел Гаврил]]. Мухамед им кажал на другите за неговите откровенија и привлекол следбеници, кои ги запишувале истите на достапни материјали.<ref>Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен вовед'', стр. 15. Virgin Books, 1991. ISBN 0 -7535 -0827 -3</ref>После 23 години од неговото прво откровение сè до неговата смрт, исламот станал доминантна сила во [[Арапски полуостров|Арапскиот Полуостров]], и сериозен предизвик за [[Византија|византиските]] и [[Персија|персиските империи]]. <ref>[[МАршал Ходгсон]], ''[[Напорите на исламот]] Совеста и историјата во светската цивилизација Vol 3''. [[The University of Chicago]], 1958, стр. 105-108.</ref> По смртта на [[Мухамед]], откровенијата биле собрани и организирани во Куранот, а описот на неговиот живот на крајот ја формира основата на Сунетот.
 
Во [[предисламска Арабија]], заедничките предци биле основа за племенско здружување.<ref name="Кулсон, Ноел Џејмс 1964"> Кулсон, Ноел Џејмс. Историјата на исламскиот закон (исламски анкети). Оксфорд:. University Press, 1964 </ref> Доаѓањето на исламот ги донело племињата заедно под една религија. Исламот станал не само религија, туку исто така и начин на живот, нова заедничка основа на закон и лично однесување. Тогаш шеријатот започнал да се оформува.. <ref> Лебесни, Маџид и Херберт Џ. (уредници), Законот на Блискиот Исток: Том I: Потекло и развој на исламскиот закон. Washington D.C.: The Middle East Institute, 1955 </ref> Шеријатот бил подложен на коренити промени, почнувајќи со владеењето на халифите [[Абу Бакр]] (632-34) и [[Омер]] (634-44), во кое време многу прашања биле предочени пред најблиските другари на [[Мухамед]] за консултација.<ref name="Dien, Mawil Izzi 2004">Dien, Mawil Izzi. Islamic Law: From Historical Foundations To Contemporary Practice. Notre Dame: University of Notre Dame Press, 2004.</ref> Во текот на владеењето на [[Муавија ибн Абу Суфјан]] и [[Абу Суфјан ибн Харб]], [[662]] година, исламот презел урбана трансформација, за подигање на прашања кои не биле првично опфатени со исламските закони.<ref name="Dien, Mawil Izzi 2004"/> Од тоа време, промени во исламското општество играле улога во развојот на шеријатот, кои се прошириле посебно во фикхот и законите.
Ред 156:
==== Прочистување ====
 
Во исламот, пречистувањето има духовна и физичка димензија. Муслиманите веруваат дека одредени човечки активности и контакти со нечисти животни и супстанции предизвикуваат нечистотија. Класичниот Исламски Закон објаснува како да се препознае нечистотија и како да се поправи. Муслиманите користат вода за прочистување во повеќето случаи, иако и земјата, исто така, може да се користи под одредени услови. Пред молитва или други религиозни ритуали, муслиманите мора да се чистат себеси на пропишан начин. Начинот на чистење, (или абдест или гусул), зависи од околностите. Муслиманското 'чистење на садовите, облеката и домови се врши во согласност со наведените закони.<ref>[[Ахмад ибн Нагиб ал-Мисари]]. Потпирање на патникот, стр. 49-100. Amana Publications, 1994. ISBN 0-915957-72-8</ref> <ref> Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 36-37. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref>
 
==== Молитва ====
 
Муслиманите се должни да се молат пет пати на ден, со одредени исклучоци. Овие задолжителни молитви, [[салах]] или [[намаз]], се изведуваат за време на пропишани периоди од денот и најмногу се вршат во групи или самостојно. Исто така, постојат изборни како и посебни молитви кои може да се вршат, за одредени сезони, денови и настани. Муслиманите при молитва мора да го свртат лицето кон [[Каба]] во [[Мека]], и мора да се претходно прочистени со цел нивните молитви да бидат прифатени. Лично, практикувано е неформална молитви да бидат прифатени. Класичниот Исламски Закон објаснува многу аспекти на чинот на молитвата, вклучувајќи и кој може да се моли, кога треба да се моли, како да се моли, и каде да се моли.<ref>[[Ахмад ибн Нагиб ал-Мисари]]. Потпирање на патникот, стр. 49-100. Amana Publications, 1994. ISBN 0-915957-72-8</ref> <ref> Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 36-37. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref>
 
==== Молитва при погреб ====
Ред 172:
==== Пост ====
 
Во текот на исламскиот месец на [[Рамазан]], Муслиманите се воздржуваат од [[храна]], [[пијалок]], [[секс]] и [[цигари]] помеѓу мугри и зајдисонце. Исклучоци на оваа обврска се направени за малите, болните, и жените за време на нивниот период на [[менструација]]. Во текот на [[Рамазан]], летно време често ќе започне и ќе заврши со голем оброк. По ручекот, многу муслимани учествуваат во специјални заеднички молитви кои се одржуваат за време на Рамазан. Крајот на постот на Рамазан се прославува со посебни молитви, собири на семејства и пријатели, и специјално подготвени јадења. Муслиманите исто така, може да постат и на други посебни денови во годината, и да ги заменат тие непостени денови од постот. Класичниот Исламски Закон ја објаснува точната дефиниција на постот, времи на постот, тоа како може да се пости, кој мора да пости,и дозволените исклучоци за постот.<ref>[[Ахмад ибн Нагиб ал-Мисари]]. Потпирање на патникот, стр. 49-100. Amana Publications, 1994. ISBN 0-915957-72-8</ref> <ref> Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 36-37. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref>
 
==== Аџилак ====
 
Барем еднаш во животот секој муслиман мора да си овозможи барем една посета на светите места на исламот кои се наогат во [[Мека]], [[Саудиска Арабија]]. Во фокусот на ова патување е светиот храм [[Каба]], мала правоаголна зграда околу која е изградена огромна џамија. Овој аџилак, познат како [[Хаџ]], почнува секоја година два месеци по [[Рамазан]]. Облечени во едноставна симболична облека, муслиманските аџии ја обиколуваат Каба седум пати, често проследено со пијалок од посебниот извор [[Зем-Зем]]. Следно, симболично потрага по вода се врши со одење напред и назад меѓу блиските ридчиња коишто сега се дел од храмот. На осмиот ден од месецот, верниците патуваат во Мина во пустината и да ја поминат ноќта во шатори. Следниот ден, повеќе од два милиони муслимани се собираат во подножјето на планината [[Арафат]], каде што попладнето е поминато во молитва. На празникот на жртвувањето, кое се прославува од страна на муслиманите ширум светот, се изведува од страна на верниците во Мина следниот ден, и ги вклучува колењето на животните-курбаните. Конечно, верниците го извршуваат обредот „''каменување на ѓаволот''" со фрлање камчиња на три столба. Класичниот Исламскиот Закон објаснува за начинот на облекување на секој патник, однесувањето, пристигнувањето, заминувањето и настапувањето на секој од овие ритуали и обреди.<ref>[[Ахмад ибн Нагиб ал-Мисари]]. Потпирање на патникот, стр. 49-100. Amana Publications, 1994. ISBN 0-915957-72-8</ref> <ref> Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 36-37. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref>
 
==== Трговија ====
Ред 184:
==== Наследство ====
 
Правилата за наследство под шеријатскиот закон се сложени, а делот што и припаѓа на жената е обично половина од износот што може да добие машкото под исти околности<ref> Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 52. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref>. До една третина од имотот на едно лице може да биде дистрибуиран како наследство, или ''васијет'' односно [[тестамент]], по нивната смрт. По решените долгови, остатокот од имотот ќе биде поделен меѓу семејството на починатиот во согласност со правилата за наследство, или ''ирс''.<ref>[[Ахмад ибн Нагиб ал-Мисари]]. Потпирање на патникот, стр. 462-464. Amana Publications, 1994. ISBN 0-915957-72-8</ref> Во исламските општества, наследеното богатство и имотот не се акумулира или останува лесно во одредени семејства. Големи концентрации на имотот ќе биде поделен на помали делови со текот на времето кај машките наследници. Сопственоста ќе се стреми во други семејства, каде женските наследници ги преземат своите акции во нивните бракови. <ref>[[Маршал Ходгсон]], ''[[Напорите на исламот]] Совеста и историјата во светската цивилизација Vol 3''. [[The University of Chicago]], 1958, стр. 343.</ref> Класичниот Исламски закон раскажува на поделбата на имотот, акциите на членови на семејства кои имаат право на, усогласувања и Редистрибуција во акциите, наредби на првенство меѓу наследници , и замена помеѓу наследници.<ref>[[Ахмад ибн Нагиб ал-Мисари]]. Потпирање на патникот, стр. 460-505. Amana Publications, 1994. ISBN 0-915957-72-8</ref>
 
==== Брак ====
Ред 220:
 
Мажите имаат право на едностраен развод под класичниот шеријат.
Сунитски муслимански развод е ефективен кога човекот и раскажува на неговата жена дека тој се разведува од неа, сепак, шиитски равод бара исто така четири сведоци. <ref> Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 52. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref> По разводот, мажот треба да ѝ плати на сопругата и одложенo компонента на dower. А ако мажот ја пушти жената по трет пат, тогаш, на мажот не му е дозволено да ја врати се додека таа не се венча со друг маж. Ако овој ја пушти, тогаш, немаат грев да склучат брак ако мислат, секако, дека нема да ги преминат границите на Алах. Ете, такви се границите на Алах кои Он им ги објаснува на луѓето кои знаат!’’ Куран 2: 230
 
Во практика, едностраен развод е вообичаен само во неколку области на исламскиот свет. Многу почести се разводите што се оствараат со взаемна согласност.<ref> Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 52. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref>
 
Ако жената го прашува мажот за развод, и мажот одбива, жената има право под класичниот шеријат, да се разведе од ''khul'' ". Иако ова право не е признато секаде во исламот, сепак тоа станува се почеста. Во ова сценарио, судијата ќе се одрази на развод на жената, и таа може да бара да и се врати дел или се што и припаѓа од нејзиниот мираз.
 
Под „фасх“, кадијата може да суди крај или поништување на бракот.<ref>Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 52. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref> Одметнување од страна на маж или жена, исламски брак завршува на овој начин. Мака или страдање на жената во еден брак, исто така, може да се исправат на овој начин. Оваа постапка се користи и за поништување на бракот во кој еден од страните има сериозен хендикеп.
 
Освен во случај на развод на „хул“, предизвикан од страна на жената, разведената жена генерално го држи нејзиниот мираз од кога таа беше во брак. На разведената жена и се дава издршка на дете, до возраст од одвикнување. На мајката обично и е дадено старателството над дете. Ако парот се има разведено помалку од три пати (што значи дека не е конечен разводот) жената, исто така, добива поддршка за три менструални циклуси по разводот, се додека може да се утврди дали таа е бремена. Дури и во следниве три разводи, една бремена жена ќе биде поддржана за време на периодот на чекање, и детето исто така.
Ред 236:
=== Спроведување на правдата ===
 
Поимот на праведноста, отелотворен во шеријатот е различен од оној на секуларниот западен закон.<ref> Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен Вовед'', стр. 44. Virgin Books, 1991 година. ISBN 0 -7535 -0827 -3 </ref> Муслиманите веруваат дека шеријатскиот закон е откриен од [[Бог]]. Во исламот, законите кои ги регулираат меѓучовечките односи, се само еден дел од еден универзален сет на закони со кои се регулира и самата природа. Прекршувањата на исламскиот закон се дела против Бога и природата, вклучувајќи ја и човечката природа. Криминалот во исламот е грев. Без оглед какви кривични дела се направени, без оглед на било која казна пропишано за тоа злосторство во овој свет, еден на крајот мора да одговори пред Бога на Судниот ден.
 
==== Правна и судска постапка ====
Ред 408:
:"''Однесувајте се добро кон вашите жени и бидете добри кон нив зашто тие се ваши партнери и обврски помагачи''."<ref>Последната проповед на Мухамед</ref>
 
Мажените жени може да бараат вработување иако често во патријархалните општества верувале на мислењето дека улогата на жената како сопруга и мајка треба да биде на прво место. Исламот несомнено дозволува и мажените и немажените жени да поседуваат свој имот во своето право.<ref>Крис Хори и Питер Чипиндал. ''Што е Исламот? Сеопфатен вовед'', стр. 49. ''Virgin Books'', 1991. ISBN 0 -7535 -0827 -3</ref> Исламот го одобрува правото на жените за наследување имот од другите членови на семејството, и овие права се детално опишани во Куранот. Ете Алах ви остава во васиет, што се однесува до вашите деца да им оставите: на машкото дел колку од две женски. А ако, пак, бидат женски повеќе од две ним им припаѓаат две третини од она што го оставил а ако е едно му припаѓа половина. А на родителите, за секој поединечно, шестина од она што го оставил ако има дете,а ако нема дете, во случај да го наследуваат родителите, на мајката и припаѓа една третина. А ако има браќа на мајката и следува шестина. Ова е по васиетот и помирувањето на долгот.
 
Шеријатскиот закон бара женските членови на семејството или мажите да се поддржуваат меѓу себе кога е потребно; споредувано од женско наследство во Салик законот. Мажите се целосно должни финансиски да ги задржат своите домаќинства, додека жените не се, тоа е често речено дека дури и ако жената е милионер и тој е сиромашен, тој се уште е должен да потроши за неа. Таа не е должна да го споделе своето богатство со нејзиниот сопруг, освен ако таа тоа го прави од љубезност.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Шеријат