Небесен координатен систем: Разлика помеѓу преработките

Постојат различни небесни координатни системи, и секој од нив користи [[сферни координати]] проектирани на небесната сфера, аналогно на [[географски координатен систем|географскиот координатен систем]] за места на површината на [[Земја]]та. Системите се разликуваат само по нивните [[фундаментална рамнина|фундаментални рамнини]], кои го делат небото на две еднакви [[полутопка|полутопки]] (хемисфери) долж [[голема кружница]]. На пример, фундаменталната рамнина на географскиот систем е Земјиниот [[екватор]]. Секој од овие координатни системи е именуван по неговата фундаментална рамнина.

 

 

{| class="wikitable"

|}

 

{{Главна|Хоризонтски координатен систем}}

Хоризонтскиот (алтазимутен) систем поаѓа од местоположбата на набљудувачот на Земјата, која се врти околу својата оска еднаш на [[ѕвездено време|ѕвезден ден]] (23 часа, 56 минути и 4,091 секунди) во однос на „неподвижната“ ѕвездена позадина. Поради ова местоположбата на објектот според хоризонтскиот систем е минлива, и се користи претежно за пресметување на времето на изгрев и залез, како на пр. изгрејсонце и зајдисонце. Во подалечното минатото овој систем се користел во морепловството - за утврдување на азимутната местоположба на една планета, со прецизна пресметка на времето, а оттука се наоѓала географската ширина и должина на бродот. Многу телескопи имаат алтазимутни стативи, но пресметката на хоризонтската положба според времето, географската положба и положбата на објектот се врши со [[сметач]].

 

{{Главна|Екваторски координатен систем}}

Екваторскиот координатен систем поаѓа од центарот на Земјата како свое средиште и го третира небото што нè опкружува како неподвижно, додека Земјата се врти околу својата оска и ние заедно со неа. Овој систем го опишува небото гледано од сончевиот систем - современите ѕвездени карти речиси без исклучок користат екваторски координати. Ѕвездените карти на древните источни земји го користеле овој систем.

Доста застапен избор за полот и екваторот е постариот систем [[B1950]] и соверемениот систем [[J2000]], но може да се користат и тековни (соодветни на денот на набљудување) како при мерење на местоположбата на планета или вселенско летало. Ова понатаму се дели на средновредносни тековни координати, кои се вопросечени и ја занемаруваат [[нутација]]та, и верни тековни коордианти, кајшто се зема предвид нутацијата.

 

{{Главна|Еклиптичен координатен систем}}

Еклиптичниот систем е еден од старите координатни системи што се користеле на ѕвездените карти пред да се раздвојат [[астрономија]]та и [[астрологијата]], особено во западните земји.

Еклиптичниот систем го опишува орбиталното движење на планетите околу сонцето со средиште во барицентарот на сончевиот систем, кој се наоѓа во сонцето. Фундаменталната рамнина е рамнината на која орбитира Земјата, наречена еклиптична рамнина. Системот наоѓа примена во изучувањето на планетите, положбата на планетите и други важни податоци како наклонот, јазлите на искачување и спуштање, положбата на перихелионот и тн.

 

{{Главна|Галактички координатен систем}}

Галактичкиот систем го зема нашиот Сончев систем како средиште - положба насочена речиси кон центарот на Млечниот Пат како нулта насока, а инаку има фундаментална рамнина што приближно соодветствува на дискот на Млечниот Пат, но која е утврдена со стандард. Галактичкиот систем се користи за меѓуѕвездено позиционирање на објекти во однос на нашата галаксија.

{{Главна|Супергалактички координатен систем}}

-->

Висинскиот агол (алтитуда) е вертикалниот [[агол]] измерен од астрономскиот [[хоризонт]] (0°) кон [[зенит]]от (+90°). Може да има и негативна вредност, ако објектот се наоѓа под хоризонтот, сè до [[надир]]от (-90°).

 

== Претворање на координатите ==

=== Екваторски во хоризонтски координати ===

 

:<math>\sin \mathrm{a} = \cos \theta = \sin \phi \cdot \sin \delta + \cos \phi \cdot \cos \delta \cdot \cos H</math>

 

== Поврзано ==

 

== Извори ==

 

== Надворешни врски ==

 

[[ar:نظام إحداثي سماوي]]

[[bs:Nebeski koordinatni sistem]]

[[ca:Coordenades celestes]]