Електромагнетно зрачење: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
[[Податотека:Atmospheric electromagnetic opacity mk.svg|мини|десно|400п|Електромагнетна спроводливост/одбојност на Земјината атмосфера]]
'''Електромагнетното зрачење''' (скрат. „'''ЕМ''' зрачење“ или „'''ЕМЗ'''“) е вид на енергија која покажува бранови карактеристики како што патува низ просторот. ЕМР има електрични и магнетни компоненти кои осцилираат во фаза нормални едно на друго и нормално на насоката на движење.
ЕлектромагнетнатаЕлектромагнетното радијацијазрачење есе класифициранакласификува според фрекфенцијатачестотата (фреквенцијата) на бранот. Ако се наредат според зголемување на фрекфенцијатачестотата или намалување на брановата должина, постојат радио брановирадиобранови, микро брановимикробранови, инфрарединфрацрвено радијацијазрачење, видлива светлина, ултравиолетоваултравиолетово радијацијазрачење, ултравиолетултравиолетово зрачење, ХРентгенски (X) зраци, и гама -зраци. Очите на повекетоповеќето организми се чувствителни на мал и променлив дел на фрекфенциичестоти кои се нарекуваат видлив спектар. Фотон е квантум на електромагнетните интеракциизамодејства, основна единица на светлината и сите други видови на ЕМР, и исто така е и одговорен за електромагнетната сила.
ЕМ радијацијатазрачењето има и енергија и моментум кои можат да бидат трансфериранипренесени до материјата со којакојашто интерактираатзаемодејствуваат.
== Физика ==
=== Теорија ===
Ред 8:
Џејмс Кларк Максвел е прв кој формално ги постулирал Електромагнетните бранови. Овие подоцна биле потврдени од страна на Хајнрих Херц. Максвел извел брановидна форма на равенките на електрично и магнетно поле, така што ја открил брановидната природа на електричното и магнетното поле и нивната симетрија. Бидејки брзината на ЕМ брановите што се добива од равенката на бран се совпага со брзината на светлината, Максвел заклучил дека и светлината е ЕМ бран.
Според Максвеловите равекни, електрично поле кое варира со времето генерира магнетно поле кое варира со времето и обратно. Значи, исто како што и осцилаторното електрично поле генерира осцилаторно магнетно поле, магнетното поле пак создава осцилирачко електрично поле и така натаму. Овие осцилаторни полиња заедно формираат електомагнетни бранови.
Квантна теорија на интеракцијатазамодејството помегу електромагнетното зрачење и материјата, на пример електроните, се опишубаопишува со теоријата на квантна електродинамика.
 
=== Карактеристики ===
[[Image:Onde electromagnetique.svg|thumb|left|350px|]]
Електромагнетните бранови можат да се замислат како само пропагирачки трансверзнонапречно осцилаторни бранови составени од електрични и магнетни полиња. Овој дијаграм покажува линеарно поларизиран бран кој пропагира од десно кон лево. Електричното поле е во вертикалната рамнина а магнетното е во хоризонталната.
Физиката на електромагнетното зрачење е електродинамика. Електромагнетизам е физичкиот феномен поврзан со теоријата на електродинамиката. Електричните и магнетните полиња го почитуваат принципот на суперпозиција. Така, полето настаното поради некоја честичка или електрично поле кое осцилира со време, се надодава на полињата кои се присутни во просторот поради некои други причини. Понатаму, бидејки тие се векторски полиња, магнетните и електричните полиња морат да се додадат според собирање на вектори. На пример, во оптиката, два или повеке кохеретни бранови на светлината можат да се сретнат, и со конструктивно или деструктивно мешање да дадат зрачење кое се разликува од збирот на поединечните бранови.
Бидејки светлината е осцилација, таа не е афектирана од патувањето низ статични статични електрични и магнетни полиња во линеарен медиум како што е вакуум. Мегутоа, во нонлинеарни медиуми, како што се некои кристали, можат да се случат интеракциизамодејства мегупомеѓу светлината и статичните електрични и магнетни полиња – овиетука интеракции го вклучуваатспаѓаат Фарадеевиот ефект и ефектотКеровиот Керефект.
ВоКај прекршувањето (рефракција), бранбранот кој преминува од еденедан во другдруга медиумсредина со различна густина ја менува својата брзина и насоката на влегување во новиот медум. Односот на рефрактивнипоказателите индексина прекршување на медиумитесредините го искажува степенот на рефракцијапрекршување , кое е покажано преку Снелов закон. Светлината се разделува во видлив спектар кога ке наиде на призма бидејки индексотпоказателот на рефракцијапрекршување на призмата зависи од брановата должина (дисперзија)
ЕМ зрачењето покажува и бранови карактеристики и карактеристики на честички во исто време. И двете карактеристики биле потврдени во голем број на експерименти. Брановите карактеристики се поочигледни кога ЕМ зрачењето е измерено врз релативно големи временски интервали и големи растојанија додека карактеристиките на честички се поочигледни кога се мерат мали временски интервали и мали растојанија. На пример, кога електромагнетнатаелектромагнетното радијацијазрачење есе апсорбиранавпива од страна наво материјата, дискретната природа на светлината кеќе биде многу поочигледна ако просечниот број на фотони во коцка со страна долга колку релевантната бранова должина е многу помал од 1. При апсорпцијатавпивањето на светлинасветлината, не е премногу тешко да се види не униформната дистрибуција на енергијата. Поточно кажано, сепак тоа не е доказ за однесувањето на светлината како честички, туку тоа ја покажува квантната природа на материјата.
Постојат експерименти во кои и бранови и ефекти на честичната природа на светлината се појавуваат во ист експеримент како што е интерференција на еден фотон. Вистински еден фотон експерименти (во квантно оптичка смисла) можат да се направат денес во лаборатории на додипломско ниво. Кога еден фотон е испратен преку интерферометар, тој проага низ двете патеки, интерферира сам со себе, како што прават брановите, но сепак се детектира со фотомултиплиер или друг детектор само еднаш.
 
=== Бранов модел ===
[[Image:Light dispersion conceptual waves.gif|thumb|right|]]
Електромагнетното зрачење е попречен бран што значи дека осцилациите на брановие се нормални на насоката на трансферпренос на енергијата и патувањето. Важен аспект на природата на светлината е фрекфенцијатачестотата. ФрекфенцијаЧестотата на бранот е стапка на осцилирање, се мери во Херци, која е СИ единица за фрекфенцијачестота, 1 хертцхерц е еднаков на една осцилација во секунда. Светлќната обично имаспектар на фрекфенциичестоти кои се собираат и заедно го прават реултантниотдобиениот бран. Различни фрекфенциичестоти се подложени на различни агли на рефракцијапрекршување.
Брановите од електромагнетниот спектар варираат во големината, од радио брановирадиобранови поголеми и од зграда, до гама -бранови, помали и од атомското јадро. ФрекфенцијатаЧестотата е обратно пропорционалнаобратнопропорционална сона брановата должина според равенката:
:<math>\displaystyle v=f\lambda</math>
Кадешто, v е брзината на бранот ( c во вакуум, или помалку од другите медиумисредини), f е фреквенцијатачестотата и λ е брановата должина. Како што брановите поминуваатпреминуваат од еденедна во другдруга медиумсредина, нивната брзина се менува но нивните фрекфенциичестоти остануваат константнипостојани.
Интерференција е сложување на два или повеке бранови што резултира со нова бранова шема. Ако полињата имаат компоненти во иста насока тие интерферираат конструктивно, а ако се во спротивни насоки има деструктивна интерференција.
Енергијата во електромагнетните бранови понекогаш се нарекува радиантна енергија.
 
=== Честичен модел ===
Бидејки енергијата на ЕМ бранот е квантувана, во овој модел на ЕМ радијацијатазрачењето, бран се состои од дисктретни пакети на енергијата, кванти, наречени фотони/. ФрекфенцијатаЧестотата на брановите е пропорционална со енергијата на честичките. Бидејќи фотоните се емитуваатоддаваат и апсорбираатвпиваат од наелектризирани честички, тие дејствуваат како транспортерипреносители на енергија. Енергијата на фотон може да се пресмета од Ајнштајн-Планковата равенка:
:<math>\displaystyle E=hf</math>
Кадешто, Е е енергијата, h е Планковата константа е , и f е фреквенцијатачестотата. Енергијата е најчесто изразена во electronvoltиелектронволти. (EV) Оваа енергија е специјален случај на енергетските нивоа на погенералниот електромагнетен осцилатор,чија просечна енергија, која се користи за да се изведе Планковиот закон за радијацијазрачењето, може да се покаже дека се разликува драстично од предвидената теорија на ниска температура, и така го покажува неуспехот на истата поради квантните ефекти на ниска температура.
Кога фотонот се апсорбиравпива од страна на атомот, тој го возбудува атомот, и го подигнува електронот на повисоко ниво на енергија. Ако енергијата е доволно голема, така што електронот се издигне на доволно високо ниво на енергија, тој може да избега од привлекувачката сила на јадрото и да се ослободи од атомот во процес наречен фото јонизацијафотојонизација. Спротивно на тоа, кога електрон се спушта на пониско ниво на енергија во атомот, емитираоддава фотони од светлината, чија енергија е еднаква на енергетската разлика помегу двете нивоа во атомот. Бидејки енергетските нивоа во атомите се дискретни, секој елемент емитираоддава и апсорбиравпива свои сопствени карактеристични фрекфенциичестоти.
Заедно, овие ефекти ја објаснуваат спектарот на емисија и апсорпцијавпивање на светлината. Темните предели во апсорптивниотвпивливиот спектар се должат на атоми во медиумотсредината кои апсорбираатвпиваат различни фрекфенциичестоти на светлинатасветлина. Составот на медиумотсредината низ којкоја патува светлината ја одредува природата на спектарот на апсорпцијавпивање. На пример, темните бандови во светлината емитиранаоддадена од далечните звезди се долзи на атомите во атмосферата на таа звезда. Овие бендови одговараат на дозволените нивоа на енергија во атомите. Сличен феномен се случува и за емисијата. Како што електроните се спуштаат на пониско ниво на енергија, се емитуваоддава спектар кој ги претставува скоковите мегу енергетските ниво на електроните. Ова се манифестира во спектарот на емисија на небулае. Денес, научниците ги користат овие појави за да ги наблудуваат елементите од кои се состои одредена звезда. Тоа исто така се користи и за одредување на растојанието на звесдата, користејки го црвеното преместување.
 
=== Брзина на пропагирање ===
Секој електричен полнеж кој се движи со забрзување, или било каква промена на магнетното поле создава електромагнетно зрачење. Електромагнетната информација за полнежот се движи со брзина на светлината. Прецизен третман на овој проблем го вклучува проблемот на минато време (спротивно од концептот на напредно време кое не дава физички резултати поради принципот на причина) кој се додава на изразите за електродинамичните електрични и магнетни полиња. Овие дополнителни изрази се одговорни за електромагнетното зрачење. Кога некоја жица( или некој друг спроводлив објект како што е антената) врши наизменична струја електромагнетното зрачење се шири на иста фрекфенцијачестота како и електричната струја. На квантно ниво, електромагнетни зрачења се произведуваат кога бранови пакети од наелектризирани честички осцилираат или забрзуваат на некој начин. Наелектризирани честички во стационарна положба не се движат, носложување на неколку такви состојби може да резултира со осцилација која е одговорна за феноменот на радиативна транзиција помегу квантните состојби на наелектризирана честичка.
Во зависност од околностите, електромагнетнатаелектромагнетното радијацијазрачење може да се однесува како бран или како честичка. Како бран, таа се карактеризира со брзина (брзината на светлината) бранова должина и фрекфенцијачестота. Кога се смета како честички таа е позната како фотони, и секој има енергија поврзана со фрекфенцијатачестотата на бранот дадена од страна на Планковата релација Е = hν, каде Е е енергијата на фотон, h = 6,626 × 10 -34 Ј • s е Планковата константа е , и ν е фреквенцијатачестотата на бранот.
Едно правило е секогаш почитувано без оглед на околностите: ЕМ зрачењето во вакуум секогаш патува со брзината на светлината во однос на наблудувачот без оглед на брзината на наблудувачот. (Ова наблудување довело до развиток на теоријата на специјалниот релативитет од страна на Алберт Ајнштајн).
ВоКога имаме средина медиум(освен вакуум), брзинскисе факторземаат илипредвид индексбрзинскиот нафактор рефракцијаили сепоказателот земаат вона предвитпрекршување, зависно од фрекфенцијатачестотата или примената.
== Топлинско зрачење и електромагнетно зрачење во форма на топлина ==
Основната структура на материјата вклучува наелектризирани честички врзани заедно на многу различни начини. Кога електромагнетното зрачење реагира со материјата, тоа ги предизвикува наелектризираните честички да осцилираат и да добијат енергија. Крајната судбина на оваа енергија зависи од ситуацијата. Таа може веднаш да биде исфрлена и да се појави како прекршенапрекршено, рефлектиранаодбиено или трансмитиранапренесено радијацијазрачење. Исто така може да се потроши на други микросккопски движења во рамките на материјата, кои доагаат до термална рамнотажа и се манифестиира како термална енергија во материјалот. Со неколку исклучоци, кои вклучуваат флуоресанца, хармонска генерација, фотохемиска реакција и фотоволтаичен ефект, абсорбираната електромагнетско зрачење ја троши својата енергија на загревање на материјалот. Ова се случува и за инфрацрвено или не инфрацрвено зрачење. Интензивни радио брановирадиобранови можат термички да горат живо ткиво и да готват храна. Како додаток на инфрацрвените ласери, доволно интензивни видливи и ултравиолетови ласери можат да изгорат хартија. Јонизирачкото електромагнетно зрачење може да создаде елекрони со голема брзина во материјалот и да ги раскине хемиските врски, но откако овие електрони ке направат многу колизии со другите атоми во материјалот, најголемиот дел од енергијата се претвара во термална енергија, и овој цел процес се случува во еден мал дел со секундата. Тоа инфрацрвено зрачење е во форма на топлина додека друга електромагнетнаелектромагнетно радијацијазрачење не е, широко распростанета заблуда со физиката. БилоСекое којаелектромагнетно електромагнетна радијацијазрачење може да стопли материјал кога есе апсорбиранавпива.
Обратниот процес на апсорпцијатавпивањето е одговорен за термичките зрачења. Голем дел од топлинската енергија во материјата се состои од случајни движења на наелектризираните честички и оваа енергија може да биде зрачена надвор од материјата. Резултантното зрачење може потоа да се апсорбиравпива од страна на друга материја и тоа може да се искористи за топлње на материјалот. РадијацијатаЗрачењето е важен механизам на преносот на топлина.
ЕлекромагнетнатаЕлекромагнетното радијацијазрачење во празнина во топлинска рамнотежа е еден вид на термалнатоплинска енергија која има максимална ентропија на зрачењето. Термодинамичките потенцијали на електромагнетното зрачење можат да бидат добро дефинирани. ТермалнаТоплинското радијацијазрачење во празнина има густина на енергијата
:<math>{U\over V} = \frac{8\pi^5(kT)^4}{15 (hc)^3},</math>
Може да се каже дека електромагнетното поле на зрачење има ефикасен волуменски топлински капацитет,
Ред 50:
== Електромагнетен спектар ==
[[Податотека:EM spectrum mk.svg|мини|490п|десно|Електромагнетниот спектар со разните зрачења]]
[[ImageПодатотека:Light spectrum mk.svg|rightдесно|frameрамка|'''Легенда:'''<br />
γ = [[Gamma rayГама-зрачење]]s<br />
HXТР = HardТврдо [[X-rayрентгенско зрачење]]s<br />
МР = Меко рентгенско зрачење<br />
SX = Soft X-Rays<br />
КУВ = Крајно [[ултравиолетово зрачење]]<br />
EUV = Extreme [[ultraviolet]]<br />
БУВ = Блиско ултравиолетово зрачење<br />
NUV = Near ultraviolet<br />
[[VisibleВидлива lightсветлина]]<br />
NIRБИЦ = NearБлиско [[infraredинфрацрвено зрачење]]<br />
УИЦ = Умерено инфрацрвено зрачење<br />
MIR = Moderate infrared<br />
ДИЦ = Далечно инфрацрвено зрачење<br />
FIR = Far infrared<br />
<br />
'''[[Radio wavesРадиобран]]ови:'''<br />
EHFКВЧ = [[ExtremelyКрајно highвисока frequencyчестота]] (Microwavesмикробранови)<br />
SHFСВЧ = [[SuperСупервисока high frequencyчестота]] (Microwavesмикробранови)<br />
UHFУВЧ = [[UltrahighУлтрависока frequencyчестота]]<br />
VHFМВЧ = [[VeryМногу highвисока frequencyчестота]]<br />
HFВЧ = [[HighВисока frequencyчестота]]<br />
MFСЧ = [[MediumСредна frequencyчестота]]<br />
LFНЧ = [[LowНиска frequencyчестота]]<br />
VLFМНЧ = [[VeryМногу lowниска frequencyчестота]]<br />
VFГЧ = [[VoiceГласовна frequencyчестота]]<br />
ULFУНЧ = [[UltraУлтраниска low frequencyчестота]]<br />
SLFСНЧ = [[SuperСуперниска low frequencyчестота]]<br />
ELFКНЧ = [[ExtremelyКрајно lowниска frequencyчестота]]]]
Општо земено, ЕМ зрачењето (кое ги исклучува статичките електрични и магнетни полиња како и блиските полиња) е класифицирано според брановата должина во радио, микробранови, инфраред, видлив регион кој ние го гледаме како светлина, ултравиолетов, Х зраци и гама зраци. Сите електромагнетни бранови можат да се претстават со помош на Фуриерова анализа како збир од синусоидни монохтоматички бранови кои можат да бидат класифицирани во овие региони од спектарот.
Однесувањето на ЕМ зрачењето зависи од неговата бранова должина. Повисоките фрекфенциичестоти имат пократки бранови должини а пониските фрекфенциичестоти имат подолги бранови должини. Кога ЕМ зрачењето се поврзува со поединечни атоми и молекули неговото однесување зависи од количеството на енергија која е присутна во квантот. Спектроскопијата може да открие многу поширок регион на спектарот на ЕМ отколку водливиот опсег од 400 nm до 700 nm. Просечен спектроскоп може да открие бранови должини од 2 nm до 2500 nm. Детални информации за физичките својства на објектите, гасовите или дури и звездите можат да се добијат од овој вид на уред. Тој е нашироко користен во астрофизиката. На пример, атомите на водород емитираатоддаваат радио брановирадиобранови од должина 21.12cm, 12 см.
Звучните бранови не се електомагнетнаелектомагнетното радијацијазрачење. На долниот крај на електромагнетниот спектар, околу 20 Hz до 20 kHz , се фрекфенциичестоти кои можат да се сместат во областа на аудио фрекфенциичестоти , сепак електромагнетните бранови не можат директно да се перцепираат од страна на човечките уши. Звучните бранови се осцилаторнаосцилаторно компресијанабивање на молекулите. За да можат да бидат слушнати, елекромагнетно зрачење мора да биде претворено во бранови од воздушниот притисок или ако увото е потопено, бранови на водата.
=== Светлина ===
ЕМ зрачење со бранова должина помегу приближно 400 nm и 700 nm може директно да се забележи од страна на човечкото око и се гледа како видлива светлина. Другите бранови должини, посебно блиските инфрацрвени (поголеми од 700 nm) и ултравиолетови (пократки од 400 nm) исто така се нарекуваат светлина, особено кога видливоста на лугето не е релевантна.
Ако одредено зрачење има фрекфенцијачестота во видливиот регион на спектарот на ЕМ, се рефлектира од предмет, на пример чаша со овошје, а потоа дојде директно на нашите очи, резултира во видлива перцепција на сцената. Визуалниот систем во нашиот мозок ги процесира многуте рефлектирани фрекфенциичестоти во различни нијанси и бои, и преку овој не целосно сфатен психофизички феномен, најмонгу луге гледаат чаша за овошје.
На поголемот дел од бранови должини сепак, информациите кои се пренесувани од страна на електромагнетното зрачење не можат директно да се откријат од страна на човечките сетила. Природните извори произведуваат ЕМ зрачење низ цел спектар, исто и нашата технологија може да манипулира со широк спектар на бранови должини. Оптичките влакна пренесуваат светлина која иако не е погодна за директно гледање може да носи податоци кои можат да бидат преведени во звук или слика. За да има смисла, и предавателот и приемникот мора да користат некој договорен систем на кодирање особено ако преносот е дигитален за разлика од аналогната природа на брановтебрановите.
 
=== Радио бранови ===
=== Радиобранови ===
Радио брановите[[Радиобран]]овите можат да се приспособат за да пренесат информација така што се варира комбинацијата од амплитуда, фрекфенцијачестота и фаза на бранот во рамките на одреден интервал на фрекфенцијатачестотата.
Кога ЕМ зрачењето влијае врз еден проводник, тој патува низ проводникот, и предизвикува електрична струја на површината на тој проводник со тоа што ги возбудува електроните на спроведувачкиот материјал. Овој ефект (skin effect) се користи во антените. ЕМ зрачењето исто така може да предизвика одредени молекули да апсорбираатпримаат енергијаиенергија и на тој начин да се загрее; тоа е експлоатирано во микробрановите печки. Радио брановитеРадиобрановите не се јонизирачко зрачење, бидејки енергијата на еден фотон е многу мала.
 
== Изведување ==
Електромагнетните бранови како општопшта феноменпојава се предвидуваат со класичните закони за електрична енергија и магнетизам познати како Максвелови равенки. Ако се разгледуваат Максвеловите равенки без извор, (без наелектризирани честички или струја) тогаш може да се забележи дека покрај можноста дека ништо нема да се случи, равенките исто така овозможуваат постоечки решенија за променливи електрични и магнетни полиња. Почнувајки со Максвеловите равенки за слободен простор:
::<math>\nabla \cdot \mathbf{E} = 0 \qquad \qquad \qquad \ \ (1)</math>
::<math>\nabla \times \mathbf{E} = -\frac{\partial \mathbf{B}}{\partial t} \qquad \qquad \ (2)</math>
Ред 92 ⟶ 93:
::<math>\nabla \times \mathbf{B} = \mu_0 \epsilon_0 \frac{\partial \mathbf{E}}{\partial t} \qquad \quad \ (4)</math>
 
Каде ::<math>\nabla</math> е векторски диференцијален оператор.
Едно решение
::<math>\mathbf{E}=\mathbf{B}=\mathbf{0}</math>,
Ред 127 ⟶ 128:
Но, ова се само две равенки а ние почнавме со четири, и тоа значи дека има уште повеке информации за овие бранови скриени во Максвеловите равенки.
:<math>\mathbf{E} = \mathbf{E}_0 f\left( \hat{\mathbf{k}} \cdot \mathbf{x} - c_0 t \right)</math>
Е0 е константна амплитуда, f е било која функција , <math> \hat{\mathbf{k}}</math> е вектор со насока во насоката на пропагирање, и <math> {\mathbf{x}} </math> е позиционенположбен вектор. <math>f\left( \hat{\mathbf{k}} \cdot \mathbf{x} - c_0 t \right)</math> е решение на брановата равенка, или :<math>\nabla^2 f\left( \hat{\mathbf{k}} \cdot \mathbf{x} - c_0 t \right) = \frac{1}{{c_0}^2} \frac{\partial^2}{\partial t^2} f\left( \hat{\mathbf{k}} \cdot \mathbf{x} - c_0 t \right)</math>,
,за бран кој патува во насока на <math>\hat{\mathbf{k}}</math> .
Ова формула ја задоволува брановата равенка, но прашањето е која е вредноста на магнетното поле за бидат задоволени и Максвеловите равенки.
Ред 140 ⟶ 141:
Не само што електричните и магнетните полиња патуваат со брзината на светлината, тие имаат и посебно ограничена ориентација и пропорционални величини, <math>E_0 = c_0 B_0</math>, што може да се види веднаш од Poynting вектор. Електричното поле, магнетното поле и правецот на ширење на бранот се ортогонални, и бранот пропагира во иста насока како и <math>\mathbf{E} \times \mathbf{B}</math>. .
Од гледна точка на електромагнетни бранови кои патуваат напред, електричното поле може да осцилира горе доле а магнетното поле десно лево, но оваа слика може да се ротира така што електричното поле осцилира десно лево а магнетното поле нагоре надолу. Ова е различно решение кое патува во иста насока. Оваа слобода во ориентацијата во однос на насоката на ширење е познато како поларизација. На квантно ниво, ова е опишано како поларизација на фотон.
Погенерални облици на брановата равенка дадена погоре се достапни, кои резултираат во решенија кои пропагираат во медиумисредини различни од вакуум и извори. Постојат многу изведувања на оваа равенка, сите со различни нивоа на приближувања и наменети апликациипримени.
 
 
 
 
[[Категорија:Електромагнетно зрачење| ]]