Варшавски договор: Разлика помеѓу преработките
[проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с r2.7.1) (Бот Додава: be-x-old:Варшаўская дамова |
Нема опис на уредувањето |
||
Ред 1:
[[Податотека:Map of Warsaw Pact countries.png|thumb|280px|right|Земјите на Варшавскиот Пакт]]
'''Варшавскиот договор''' официјално наречен „Договор за пријателство, соработка и взаемна помош“ (руски: Договор о дружбе, сотрудничестве и взаимной помощи), познат и како '''Варшавски пакт''', бил воен сојуз на социјалистичките земји од Централна и Источна Европа во периодот од [[14
Сите социјалистички земји на Централна и Источна Европа освен [[Социјалистичка Федеративна Република Југославија]] биле членки на Варшавскиот договор. Членките се обврзувале да се бранат меѓусебно во случај некои од нив да бидат нападнати. Договорот исто така обврзувал на немешање во меѓусебните внатрешни работи и меѓусебно почитување на националната независност и суверенитет. Оваа обврска подоцна де-факто ќе биде прекршена од Советскиот Сојуз ([[СССР]]) со интервенциите против демократските движења во Унгарија (1956
По 1989., новоформираните демократски влади на Централно и Источно-Европските земји повеќе не биле заинтересирани за учество во Варшавскиот договор. На рака им одело и опаѓањето на моќта на СССР. По обединувањето на Германија во 1990., и другите земји најавиле отстапување од Пактот, и тој формално бил раскинат во 1991. ▼
▲По [[1989
== Членки ==
[[Податотека:Warsaw-stamp.jpg|thumb|right|Комеморативна поштенска марка на СССР од 1975 „На стражата на мирот и социјализмот“ по повод 20-годишнината на Варшавскиот договор]]▼
* [[Албанија|Социјалистичка Народна Република Албанија]]
Ред 17:
* [[Унгарија|Народна Република Унгарија]]
* [[Чехословачка]] Социјалистичка Република
▲[[Податотека:Warsaw-stamp.jpg|thumb|right|Комеморативна поштенска марка на СССР од 1975 „На стражата на мирот и социјализмот“ по повод 20-годишнината на Варшавскиот договор]]
== Структура ==
Варшавскиот договор имал две гранки: „Политички
Седиштето на Пактот било во [[Москва]]. Сите раководни структури на Пактот биле подредени на [[Комунистичката
[[Податотека:NATO vs Warsaw (1949-1990).png|450px|thumb|Границите на [[НАТО]] (сино) и Варшавскиот договор (црвено) за време на [[Студена војна|Студената војна]]. ]]
== Историја ==
Никој не верувал дека [[Железна завеса|Железната завеса]], која била границата помеѓу земјите на НАТО и на Варшавскиот договор, истокот и западот, било кога ќе падне. Таа била симболична, идеолошка и физичка граница која ја делела Европа на две посебни области од крајот на [[
Во контекст на ваквата поделба на Европа, терминот „Железна завеса“ првпат го употребил тогашниот Британски премиер [[Винстон Черчил]] на 5. март 1946. во говор пред студенти во САД: ▼
▲Во контекст на ваквата поделба на Европа, терминот „Железна завеса“ првпат го употребил тогашниот
{{cquote|Од Шчечин на Балтичкото Море до Трст на Адријатикот преку континентот се спушта „железна завеса“. Зад таа линија лежат сите главни градови на старите држави на Централна и Источна Европа. Варшава, Берлин, Прага, Виена, Будимпешта, Белград, Букурешт и Софија - сите овие славни градови и нивното население лежат во она што морам да го наречам Советска сфера, и сите се подложни, на еден или друг начин, не само на Советското влијание, туку и на високо ниво на контрола од Москва.}}▼
▲{{cquote|Од Шчечин на Балтичкото Море до Трст на
Советскиот Сојуз тврдел дека создавањето на Варшавскиот договор било условено од влегувањето на Сојузна Република Германија (Западна Германија во тоа време) во [[НАТО]] во 1955
Во текот на 1956
На [[20
Во 1981
Земјите на НАТО и Варшавскиот Пакт никогаш не влегле во вооружен конфликт, но воделе „[[Студена војна]]“ повеќе од 35 години, често и преку поддршка на други конфликти (нпр. [[Виетнамска војна|Виетнамскиот]]).
Ред 51 ⟶ 46:
== Распад на Договорот ==
По 1989
На 24
На 12
По отворањето на архивите на Варшавскиот договор во Полска во 2006-та, се покажало дека плановите на Пактот при евентуална војна со НАТО биле преку молскавичен напад, по потреба и со нуклеарно оружје, брзо да се освои Западна Европа. Во самата Полска имало 250 нуклеарни проектили во доцните 1980-ти. Командантите на Варшавскиот договор речиси не планирале водење на одбранбена војна на сопствена територија.{{Fact|date=February 2008}}
По растурањето на Варшавскиот договор, во 2002
==Референци==
|