Поларна ѕвезда: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Пренасочување кон Северница |
с оваа статија е за вид на ѕвезда - поларна ѕвезда |
||
Ред 1:
[[Image:Navisphere2.jpg|thumb|200px|right|Француска "навигациска сфера": вид на небесен глобус кој порано се користел за поморска навигација]]
'''Поларна ѕвезда''' е [[ѕвезда]] близу до некој од [[небесен пол|небесните полови]], т.е. се наоѓа на замислената земјина оска на ротација. Ѕвездата на северниот небесен пол се нарекува '''северна поларна ѕвезда''', а на јужниот небесен пол се нарекува '''јужна поларна ѕвезда'''. Сличен концепт важи и за другите планети.
[[Северната поларна ѕвезда]] или [[Северница]] имала важно значение при [[ориентирање]]то од [[палеолит]]от па до денес. На јужниот небесен пол нема така сјајна ѕвезда како на северниот небесен пол. Најсјајна ѕвезда е ѕвездата [[Сигма Октант]] која понекогаш се нарекува [[Јужна Ѕвезда]] ([[Јужница]] по аналогија на [[Северница]]).
За разлика од другите ѕвезди на небото, кои привидно ја менуваат својата положба на небото во текот на ноќта и изгледа дека се вртат околу небесниот пол, положбата на поларната ѕвезда останува непроменета. Знаејќи го ова, може лесно да се определи правецот на соодветниот пол на земјата, што може да послужи за ориентација.
Поради [[прецесија]]та на земјината оска и соодветното изместување на небесниот пол, во период од една [[платонова година]], во времетраење од околу 26.000 земјини години, различни ѕвезди се полари ѕвезди.
[[Image:Polaris.ogg|thumb|right|250px|Видео на кое е прикажана Северница и соседните ѕвезди]]
Според астрономскиот институт на [[Московски државен универзитет|Московскиот универзитет]]<ref name="gaish-msu">Државен астрономиски институт Щернберг при Московскиот универзитет - [http://astrometric.sai.msu.ru/stump/html/1_057.html Соѕвездие Мала Мечка] {{ru}}</ref>, много стари народи придавале специјално значење на поларната ѕвезда заради нејзината неподвижност. [[Персијците]] ја нарекуваат „Командант на сите команданти“, [[кинезите]] - „Небесен император“.
== Други планети и небесни тела ==
Поларните ѕвезди на другите планети се определуваат на анлоген начин: тоа се ѕвезди кои се најблиску до замислената оска на ротација на небесната сфера. Различни планети имаат различни поларни ѕвезди бидејќи нивните оски се различно ориентирани.
* [[Alpha Pictoris]] е јужна поларна ѕвезда на [[Меркур]], а [[Omicron Draconis]] е севрена поларна ѕвезда.<ref>2004. [[Starry Night (planetarium software)|Starry Night Pro]], Version 5.8.4. [[Imaginova]]. ISBN 978-0-07-333666-4. www.starrynight.com {{en}}</ref>
*[[Phi Draconis]] е најблиска ѕвезда до јужниот небесен пол на [[Венера]], но [[Eta¹ Doradus]] е посветла од неа иако не толку блиску.
*[[Delta Doradus]] е јужна поларна ѕвезда на [[Месечината]].
*[[Kappa Velorum]] е на само неколку степени од јужниот небесен пол на [[Марс]]. <ref>http://www.eknent.com/etc/mars_np.png {{en}}</ref>
*[[Delta Octantis]] е јужна поларна ѕвезда на [[Сатурн]].
*[[Eta Ophiuchi]] е северна поларна ѕвезда на [[Уран]] а [[15 Orionis]] е нејзина јужна поларна ѕвезда.
Некои астероиди имаат повеќе од една оска на ротација, најверојатно поради судари со други тела. Овие астероиди немаат поларни ѕвезди.
== Референци ==
<references/>
[[Категорија: Ѕвезди]]
[[ar:نجم القطب]]
[[be:Палярная зорка]]
[[be-x-old:Паўночная зорка]]
[[bn:ধ্রুবতারা]]
[[ca:Estrela polar]]
[[chr:ᏧᏴᏢ ᏗᎧᎸ ᏃᏈᏏ]]
[[csb:Nordowô gwiôzda]]
[[da:Nordstjernen]]
[[de:Polarstern]]
[[el:Πολικός Αστέρας]]
[[en:Pole star]]
[[et:Põhjanael]]
[[fa:ستاره قطبی]]
[[fi:Napatähti]]
[[fr:Étoile polaire]]
[[fur:Stele tramontane]]
[[he:כוכב הצפון]]
[[hu:Sarkcsillag]]
[[it:Stella polare]]
[[ja:北極星]]
[[ko:극성 (천문학)]]
[[lv:Polārzvaigzne]]
[[mhr:Кава Меҥге]]
[[nl:Poolster]]
[[no:Nordstjernen]]
[[ro:Steaua polară]]
[[ru:Полярная звезда]]
[[sah:Хотугу сулус]]
[[sk:Polárka]]
[[sv:Polstjärna]]
[[th:ดาวเหนือ]]
[[tr:Kutup Yıldızı]]
[[uk:Полярна зірка]]
[[vi:Sao Bắc cực]]
[[zh:北极星]]
| |||