Џовани Батиста Тјеполо: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
{{Без извори|датум=август 2010}}
[[Податотека:The_Death_of_Hyacinth.jpg|thumb|200px|Смртта на [[Хијацинт (митологија)|Хијацинт]]]]
 
'''Џовани Батиста ТиеполоТјеполо''' (исто така '''Џанбатиста''' или '''Џамбатиста ТиеполоТјеполо''') ({{роден на|5|март|1696}} во {{роден во|Венеција|}} - {{починал на|27|март|1770}} во {{починал во|Мадрид|}}) се смета за еден од последните [[фреска|фрескосликари]] од „Великиот [[маниризам]]“ во [[Италија]] и еден од последните мајстори на [[Венеција|Венецијанската република]].
 
== Животопис ==
=== Раните години ([[1696]]-[[1726]]) ===
Џамбатиста е редон во [[Венеција]] како последното од шесте деца на морскиот капетан Доменико ТиеполоТјеполо и неговата жена Орзета. Додека презимето ТиеполоТјеполо е од патрициско потекло, татко му на Џамбатиста не бил заинтересиран да бара право за благородство. Идниот уметник бил крстен во парохијалната црква [[Сан Пјетро ди Кастело]] со име ''Џовани Батиста'', по неговиот [[кум]], венециски благородник по име Џовани Батиста Дориа. Една година по неговото раѓање, татко му на Џамбатиста умира, оставајќи ја Орзета во тешка финансиска положба.
 
Најпрвин Џамбатиста бил ученик на Грегорио Лацарини, но најсилните влијанија кај него дошле од неговите постари современици како [[Себастијано Ричи]] и [[Џовани Батиста Пјацета]]. Кога имал 19 години, ТиеполоТјеполо ја извел својата прва значајна нарачка, ''Жртвувањето на Исак'' (денес во школата [[Академиа]]). Тој го напуштил студиото на Лацарини во [[1717]], и бил примен во еснафот Фрагљиа.
 
Во 1719 ТиеполоТјеполо се оженил со Сесилија Гварди, сестра на венецијалнските сликари [[Франческо Гварди]] и [[Џовани Антонио Гварди]]. Заедно имале девет деца. Четири ќерки и три сина го преживеале детството. Два сина, [[Џовани Доменико ТиеполоТјеполо|Доменико]] и [[Лоренцо Балдисера ТиеполоТјеполо|Лоренцо]], сликале заедно со татка си како помошници и стекнале засебни признанија. Неговиот трет стил станал свештеник.
 
=== Зрели дела ([[1726]]-[[1750]]) ===
Дионисо Делфино, патрициј од фриулискиот град [[Удине]], му нарачал на ТиеполоТјеполо да сликанаслика фрески во капелата и дворецот; оваа работа му земала две гоцини, (1726-1728). Ова било неверојатно и речиси револуционерно остварување со употреба на бледи тоналитети и ведри потези. Со обединување на [[Себастијано Ричи]]евата ''маниера [[Паоло Веронезе|паолеска]]'', ТиеполоТјеполо веднаш се оддалечил од техниката ''киароскуро'' типична за [[барок]]от, но го здржил театралниот раскош на [[Рубенс]]. Многумина го сметаат за прототипен сликар на италијанското [[рококо]] во [[18-ти век|18-тиот век]]. Првото негово ремек-дело во Венеција бил циклус од огромни платна насликани за декорација на големата приемна соба во дворецот [[Ка Долфин]], Венеција (ц. 1726–1729), кои иссликуваат антички битки и [[триумф]].
 
Набргу ТиеполоТјеполо станал многу баран, барања кој тој ги задоволувал со помош неговата обилна продуктивност. Тој сликал платна за цркви како во Вероланова ([[1735]]-[[1740]]), за колата ''Scuola dei Carmini'' ([[1740]]-[[1747|47]]), за Скалци [[1743]]-[[1744|44]]), тавани за дворците Акринто и Казати-Дуњани во Милано ([[1731]]), декорација за капелата Колеони во [[Бергамо]] ([[1732]]-[[1733]]), таван за [[Џезуати]]те (Сан Мариа дел Росарио) во Венеција (1737-39), Палацо Клеричи во Милано ([[1740]]), декорации за вилата Корделини, Монтекио Маџиоре ([[1743]]-[[1744]]) и за салонот на дворецот [[Палацо Лабиа]] во Венеција, прикажувајќи ја ''Приказната за Клеопатра'' ([[1745]]-[[1750]]).
[[Податотека:Giovanni Battista Tiepolo 034.jpg|thumb|200px|''Славењето на Шпанија'' во кралскиот дворец во Мадрид]]
 
=== Признанија ([[1750]]-[[1770]]) ===
Веќе во 1750 иемто ТиеполоТјеполо бил добро познато ширум Европа. Во придружба од неговиот син Џандоменико, ТиеполоТјеполо допатувал во [[Вирцбург]] по повикот на Прицот-бискуп Карл Филип фон Грајфенклау во 1750, каде живеел повеќе од три години и извел величенствени фрески на таванот на [[Вирцбуршки дворец|Вирцбуршкиот]] дворец. Неговите таваснки фрески на скалилата таму представуваат најголемата збирка тавански фрески во светот со зафатнина од (677 m²), која била изработена со помош на неговите синови Џандоменико и Лоренцо.
 
ТиеполоТјеполо се вратил во Венеција во [[1753]], каде бил избран за Председател на Падовската академија. Неговата слава му довела многу нарачки: како на пример театрални фрески за цркви; ''Триумфот на верата'' во Венеција, Киеза дела Пиета; фрески на ѕидни плочи во [[Ка Рецонико]] (во која денес стои и неговата таванска фреска од [[Палацо Барбариго]]); и слики за партициски вили во во венецискиот крај како [[Вила Валмарана]] ([[Винченца]]) и панегиричките фрески за огромната, денес населена [[Вила Писани]] во [[Стра]].
 
Меѓутоа во [[1761]] добил нарачка од кралот на Шпанија [[Карлос III]] за изведба на таванска декорација за престолната соба во кралскиот дворец во [[Мадрид]], чиј предмет бил ''Славењето на Шпанија''. За време на неговиот престој таму ја предизвикал зависта и горкиот отпор на [[Антон Рафаел Менгс]]. ТиеполоТјеполо починал во Мадрид на 27 март, 1770 год. Доаѓањето на строгиот [[неокласицизам]] довело до бавно опаѓање на неговиот стил, но не го спречил неговото влијание на развојот на уметноста. Веќе во [[1772]] ТиеполоТјеполо бил доволно славен за да биде документиран како сликар на дуждот Џовани Корнаро, одговорен за декорација на дворецот Палацо Монцеинго а Сан Поло.
 
Додека ТиеполовитеТјеполо вите синови продолжиле да се занимаваат со фрескосликарство, венецијанската република, која со векови поддржувала уметнички мајсторства, сега се распаѓала како резултат на наполеоновите освојувања.
 
[[Податотека:Giovanni Battista - Stairwell at Wurzburg.jpg|thumb|200px|Скалите во дворецот [[Вирцбуршки дворец|Вирцбуршкиот дворец]] во Вирцбург]]
Ред 31 ⟶ 30:
 
== Критички осврти и оставнина ==
ТиеполоТјеполо се смета за последниот венецијански сликар-олимпиец (кои ТиеполоТјеполо нити ги запознал, нити примил било какво влијание од нив: [[Џорџоне]], [[Тицијан]], [[Веронезе]] и [[Тинторето]]. Како Тицијан, ТиеполоТиТјеполо еполо стана европски славен. Три декади по неговата смрт, републиката ''Ла Серенисима'' се распаднала под наполеоновата чизма. По боја, неговите дела се величенствени по со нивната брилијантност и композициско единство кое генерално не постоело кај предходните венецијански сликари. Неговите богати историки збирни дела се капат во кралска луминесценција, и помпезен декор. Неправедно е да се суди ТиеполоТјеполо по одсуството на негови ученици и следбеници, бидејчи неговите синови развиле слични, но сепак карактеристични стилови.
 
ТиеполоТјеполо е најпознат по своите [[фреска|фрески]], особено на тавани. Овие ја следеле [[барок]]ната традиција на [[Пјетро да Кортона]] и [[Андреа Поцо]], и се обидувале да го отворат затворениот простор кон небото, со нагорен поглед на огромни композиции кои се сврзани со фината орнаментација на рококо архитектурата и скулптурата. Кај фреските од типот на оние кај [[Палацо Валмарана]] во [[Винченца]], овие не се велики погледи кон светот на митологијата, туку како инструмент за пренесување на нивните посматрачи во средината на акцијата. Најран пример за ова е неговот платно за Ка Долфин, кое му помогнало на ТиеполоТјеполо да воведе бујни костуми, класична скулптура и акција која изгледа како да се прелева од таваните. Овие се поставени во ниши (вдлабнатини), а потоа се опкружени со фресконаликани рамки .
 
Освен во неговите најрани дела, неговиот стил е воочливо оддалечен од барокот, каде биле популарни темни, затворени простори осветлени со високи контрасти; дневната светлина на ТиеполоТјеполо осветлува многу понежно со помош на една сончева палета.
Од особено значење е неговата употреба на перспектива; во Палацо Лавија во Венеција, тој соработувал со експерт за перспектива, [[Колона|Џироламо Менгоци Колона]]. Фактот што Колона исто така имал осмислувано збиерни дела за опери, ги прави делата на ТиеполоТјеполо потеатрални.
 
Неговите славни фрески, дела во врвот на зрелоста, се наоѓаат во Вирцбург. неговата ''Алегорија на планетите и континентите'' го представува Аполон, кој го започнува својот дневен тек; пожествата околу него ги симболизираат планетите; алегориски фигури (на корнизот) ги представуваат четирите континенти, вклучувајќи ја и Америка.
Ред 46 ⟶ 45:
 
== Надворешни врски ==
* [http://www.artcyclopedia.com/artists/tiepolo_giovanni_battista.html Многу дела на ТиеполоТјеполо ]
* [http://www.initaly.com/regions/friuli/tiepolo.htm Дела од Удине]
* [http://www.boglewood.com/cornaro/xgbtiepolo.html Кратка биографија]
* [http://www.metmuseum.org/toah/hd/tiep/hd_tiep.htm Илустрирана биографија и објасненија за разни познати дела]
 
[[Категорија{{ОСНОВНОПОДРЕДУВАЊЕ:Италијански сликари|ТиеполоТјеполо, Џовани Батиста]]}}
[[Категорија:Венецијанци|Тиеполо,Италијански Џовани Батистасликари]]
[[Категорија:Венецијански уметници|Тиеполо, Џовани БатистаВенецијанци]]
[[Категорија:Венецијански уметници]]
 
[[ar:جامباتيستا تييبولو]]