Црвен список на МСЗП: Разлика помеѓу преработките

[проверена преработка][проверена преработка]
Избришана содржина Додадена содржина
с Црвена листа на МСЗП преместена како Црвен список на МСЗП преку пренасочување
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
[[Податотека:IUCN Red List 2007 mk.svg|thumb|right|400px|Процент од видови од неколку групи наведени како {{colorbox|#CD3031}}{{nbsp}}критични, {{colorbox|#CD6531}}{{nbsp}}загрозени или {{colorbox|#D59D00}}{{nbsp}}ранливи на ЦрвенатаЦрвениот листасписок на МСЗП од 2007 г.]]
 
'''ЦрвенатаЦрвениот листасписок на МСЗП''', создаденасоздаден во [[1948]], е најопсежниот попис на [[Заштитен статус|заштитниот статус]] на растителните и животниски [[вид (биологија)|видови]] во светот. [[Меѓународен сојуз за заштита на природата|Меѓународниот сојуз за заштита на природата]] (МСЗП или ''IUCN'') е главниот светски орган на заштниот статус на видовите. Разни земји и организации имаат свои регионални црвени листи, кои го проценуваат ризикот од изумирање на видовите присутни во извесна политичка целина.
 
ЦрвенаЦрвениот листасписок на МСЗП се темели на прецизни критериуми за утврдување на ризикот од [[изумирање]] на илјадници видови и подвидови. Ови критериуми се однесуваат на сите видови, во сите земји во светот. ЛистатаСпискот има за цел да им укажува на јавноста и државните институции за загрозеноста на видовите, како и да ѝ помогне на меѓународната заедница со намалувањето на стапката на изумирање на видовите.
 
Главни проценители на состојбата на видовите се [[BirdLife International]], [[Зоолошки институт|Зоолошкиот институт]] (научноинстражното одделение на [[Лондонско зоолошко друштво|Лондонското зоолошко друштво]]), [[Светски центар за надзор на заштитата на природата|Светскиот центар за надзор на заштитата на природата]], и многу други стручни групи во рамките на [[Меѓународен сојуз за заштита на природата|Комисијата за опстанок на видовите]] (КОВ или ''SSC''). Овие организации се одговорни за речиси половина од видовите на листатасписокот.
 
ЦрвенатаЦрвениот листасписок нна МСЗП нашироко се смета за најобјективен и најмеродавен систем на класификација на видовите на кои им се заканува изумирање.<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.birdlife.org/action/science/species/global_species_programme/red_list.html|title=Птици на ЦрвенатаЦрвениот список листа на МСЗП|accessdate=1 февруари 2007|work=BirdLife International}} {{en}}</ref>
 
МСЗП настојува да врши проценки на сите видови на секои 5 години (или барем на секои 10). Ова се врши по пат на [[рецензија]] преку стручните групи, кои се органи на МСЗП надлежни за поединечен вид, групи на видови, или поединечни географски подрачја, или пак во случај на [[BirdLife International]], целата класа на ([[Птици]]).<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.iucnredlist.org/info/programme|title=Основање на органи на ЦрвенатаЦрвениот листасписок|accessdate=12 ноември 2006|work=Програм КОВ за ЦрвенатаЦрвениот листасписок на МСЗП}} {{en}}</ref>
 
== Категории ==
[[Податотека:Status iucn3.1 mk.svg|thumb|250px|alt=Икони за категории на ЦрвенатаЦрвениот список листа|Преглед на категориите на ЦрвенатаЦрвениот список листа од 2006 г.]]
Видовите се класификуваат во девет групи, врз основа на кртериуми како стапка на намалување, големина на популацијата, ареал, и степен на дистрибуција и фрагментација на популацијата.
 
Ред 23:
* [[Вид со најмала загриженост од изумирање|Најмала загриженост]] (LC) - Најнизок ризик. Тука спаѓаат широкораспространети и изобилни таксони.
* [[Вид без доволно податоци|Недоволно податоци]] (DD) - Нема доволно податоци за да се уврди ризикот од изумирање.
* [[Непроценет вид|Непроценет]] (NE) - Сè уште непроценет според критериумите.<ref>[http://www.iucn.org/about/work/programmes/species/red_list/about_the_red_list/ За црвенатаЦрвениот листасписок на МСЗП] {{en}}</ref>
 
Според службената терминологија, поимот „[[Загрозен вид|загрозен]]“ е група од три категории: „критично загрозен“, „загрозен“ и „ранлив“.
 
=== Категории и критериуми од 1994 ===
[[Податотека:Status iucn2.3 mk.svg|thumb|250px|alt=Икони за категории на ЦрвенатаЦрвениот список листа|Категории на ЦрвенатаЦрвениот листасписок од 1994 г. (верзија 2.3), кои се користткористат за видови непрегледани од 2001 наваму.]]
Стариот систем од 1994 има само една категорија за „ниж ризик“ кои ги содржи следниве категории:
 
Ред 38:
 
=== Можеби изумрен вид ===
[[Birdlife International]] (надлежни за птици во МСЗП)<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.birdlife.org/action/science/species/global_species_programme/red_list.html|title=Птици на ЦрвенатаЦрвениот листасписок на МСЗП|accessdate=27 јануари 2007|work=BirdLife International}} {{en}}</ref> користат дополнителна категорија „[[Можеби изумрен вид|Можеби изумрен]]“ (PE)<ref>{{цитирана веб страница|url=http://www.birdlife.org/news/news/2006/06/possibly_extinct_paper.pdf|title=На заминување или отиден: дефинирање на „можеби изумрен“ вид за да се добие поверодостојна слика за неодамнешна изумрените видови|author=С. Х. М. Батчарт и др.|format=pdf|work=Билтен на Британскиот орнитолошки клуб. 2006 126A}} {{en}}</ref> Birdlife International препорачуваат оваа категорија да стане официјална.
 
== Видете исто така ==
{{conservation status}}
* [[Заштитен статус]]
* [[ЛистаСписок на загрозени видови]]
* [[Критично загрозен вид|ЛистаСписок на критично загрозени видови]]
* [[Заштита на природата]]
 
Ред 51:
 
== Литература ==
* ЦрвенаЦрвениот список листа на загрозени видови на МСЗП, 2009. [http://www.iucnredlist.org/about/summary-statistics Статистички преглед]. Пристапено на 19 декември 2009. {{en}}
* МСЗП. [http://www.iucnredlist.org/technical-documents/categories-and-criteria/1994-categories-criteria ЦрвенаЦрвен листасписок на МСЗП 1994 - Категории и киретериуми, верзија 2.3]. Пристапено на 19 декември 2009. {{en}}
* МСЗП. [http://www.iucnredlist.org/technical-documents/categories-and-criteria/2001-categories-criteria ЦрвенаЦрвен листасписок на МСЗП 2001 - Категории и киретериуми, верзија 3.1]. Пристапено на 19 декември 2009. {{en}}
* Родригес, А.С.Л., Пилгрим, J.D., Ламоро, Ж.Ф., Хофман, М. и Брукс Т.М. 2006. [http://conserveonline.org/workspaces/commons/PDF%20Background%20Documents/Value%20of%20the%20IUCN%20Red%20List%20for%20Conservation.pdf Значајноста на ЦрвенаЦрвениот листасписок на МСЗП за заштитата на природата] Трендови во екологијата и еволуцијата 21(2): 71-76. {{en}}
 
== Надворешни врски ==
* [http://www.iucnredlist.org ЦрвенаЦрвен листасписок на МСЗП] {{en}}
 
[[Категорија:Заштита на природата]]