Трајко Китанчев: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
Нема опис на уредувањето |
|||
Ред 17:
}}
'''Трајко Цветков Китанчев''' ([[1 септември]] [[1858]] - [[13 август]] [[1895]]) бил македонски деец и револуционер, литерат, просветен и општествен работник во [[Бугарија]]. Роден е во преспанското село [[Подмочани]].
== Образование ==▼
Своето образование го започнал во бугарското училиштево при црквата ''Св. Стефан'' во [[Цариград]], каде што татко му Цветко бил на печалба. Овде започнува неговата животна одисеја - пробивањето во туѓи општествени средини.Подоцна, тој заминува на школолување во Киевската духовна семинарија, па се запишува на правни науки на [[Московски универзитет|Московскиот универзитет]], но ги прекинува студиите и оди во [[Бугарија]].▼
== Егзархиски учител ==▼
== Биографија ==
Во [[1881]] година како учител работел во Петропавловската семинарија. Во [[1882]] година учителствувал во [[Солунска машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“|Солунската гимназија]] каде бил отпуштен поради пројавените симпатии кон македонското дело, Китанчев зедно со Директорот на гимназијата [[Божил Рајанов]] побарале поголема автономија за училиштето и се спротиставиле на:▼
{{Цитатник|''карактерот на образованието и методите на наставата'' <ref><small>Д. Димески,Македонското националноослободително движење во Битолскиот Вилает од 1893 до 1903 година,117, второ издание,Скопје,1982</small></ref> }} ▼
▲=== Образование ===
Во [[1883]] година се нашол во [[Пловдив]], каде работи како учител, а во [[1884]] годинан во [[Габрово]]. Во учебната [[1884]]-[[1885|85]] година работи во гимназијата во [[Софија]], но работата ја прекинал и заминал на лекување во [[Виена]]. Потоа работел како училишен инспектор во [[Трново]].▼
Своето образование го започнал во бугарското училиштево при црквата ''Св. Стефан'' во [[Цариград]], каде што татко му Цветко бил на печалба.
Тука започнала неговата животна одисеја - пробивањето во туѓи општествени средини.
▲
▲=== Егзархиски учител ===
▲Во [[1881]] година како учител работел во Петропавловската семинарија. Во [[1882]] година учителствувал во [[Солунска машка гимназија „Св. Кирил и Методиј“|Солунската гимназија]] каде бил отпуштен поради пројавените симпатии кон македонското дело
Китанчев зедно со Директорот на гимназијата [[Божил Рајанов]] побарале поголема автономија за училиштето и се спротиставиле на:
▲
▲Во [[1883]] година се нашол во [[Пловдив]], каде работи како учител, а во [[1884]] годинан во [[Габрово]]. Во учебната [[1884]]-[[1885|85]] година работи во гимназијата во [[Софија]], но работата ја прекинал и заминал на лекување во [[Виена]].
Потоа работел како училишен инспектор во [[Трново]].
=== Политичка дејност во Бугарија ===▼
▲== Политичка дејност во Бугарија ==
Во Трново ја започнал својата политичка кариера. Истата година станува редовен член на [[Бугарска академија на науките|Бугарското книжевно друштво]] (денес „Бугарска академија на науките“). По повод убиството на министерот Белчев бил неправедно затворен на тригодишен затвор што ги издржувал по разни затвори. По излегувањето од затвор, повикан од македонската емиграција земал учество во работата на нивното собрание, при што се залага за создавање на единство помеѓу [[Македонска емиграција во Бугарија|македонската емиграција]]. Бил близок пријател на [[Петко Каравелов]] и Демократската партија и во [[1887]] година бил избран за пратеник во [[Народно собрание на Бугарија|Народното собрание на Бугарија]] (IV ОНС, III ВНС, V ОНС и VIII ОНС)<ref><small>''П.Константин Национлнотоослободително движение в Македония и Тракия 1893-1903, София, 1979,68''</small></ref>.
=== Активност меѓу македонската емиграција ===
{{Македонски комитет}}
Ред 44 ⟶ 60:
{{Цитатник|''Трајко Китанчев со својот авторитет ја покривал подготовката на првата престапна авантура на дворот ,која отвора цела ера на врховистички престапи кон Македонија'' <ref><small>Крум Христов,Гоце Делчев,Софија 1955,109</small></ref>}}
=== Смрт ===
Трајко Китанчев починал на 1.08.1895 година (по стар стил) од срцев удар на 38-годишна возраст. Според лекарскиот извештај, Китанчев починал на спиење. Притоа прснала аортата точно на нејзинииот спој со срцето. Било откриено заболување на бубрезите и заздрвување на левото белодробно крило. Китанчев бил пронајден следниот ден околу 11 часот од домаќинот на станот<ref><small>Кратки биографски белешки за Трајко Китанчев, Право I/41, Софија,26.08.1895.</small></ref> ▼
Трајко Китанчев починал на 1.08.1895 година (по стар стил) од срцев удар на 38-годишна возраст. Според лекарскиот извештај, Китанчев починал на спиење.
== Историски погледи за делото на Трајко Китанчев ==▼
Трајко Китанчев се смета за еден од најбучните врховисти кои ја прифаќаат бугарската политика по однос на самобитноста на македонскиот народ и македонското прашање<ref> <small>К. Битовски, Македонија и кнежеството Бугарија...,37.</small></ref>.Сепак има ставови меѓу македонските историчари дека Китанчев без да знае и без да ги разбере намерите на бугарскиот кнез и бугарската влада ја отворил врховистичката ера во Македонија. ▼
▲
▲Трајко Китанчев се смета за еден од најбучните врховисти кои ја прифаќаат бугарската политика по однос на самобитноста на македонскиот народ и македонското прашање <ref> <small>К. Битовски, Македонија и кнежеството Бугарија...,37.</small></ref>.
Сепак има ставови меѓу историчарите дека Китанчев без да знае и без да ги разбере намерите на бугарскиот кнез и бугарската влада ја отворил врховистичката ера во Македонија.
{{Цитатник|''Според некои смрта била придизвикана од сознанието дека македонското дело со кое раководел Китанчев е злоупотребено и изманипулирано од бугарскиот кнез. Навистина тоа се случило откако бугарските власти ја затвориле границата и почнале преследување на македонските чети'' <ref><small>Ванчо Ѓорѓиев, Слобода или Смрт, Македонското револуционерно националноослободително движење во Солунскиот вилает 1893-1903 година, 187, Институт за историја -Филозофски факултет, Скопје, 2003</small></ref>}}
| |||