Второ Бугарско Царство: Разлика помеѓу преработките

|native_name = ТрновоБугарско царство

|conventional_long_name =Второ Трновскобугарско царство

|common_name = ТрновоБугарско царство

|image_map_caption = ТрновоБугарија во времето на Иван Асен II

|common_languages = [[ТрновскиБугарски јазик|ТрновскиБугарски]]

|leader1 = [[Петар IV од ТрновијаБугарија|Петар IV]]

|leader2 = [[Иван Страстмир од ТрновијаБугарија|Иван Страстмир]]

'''ТрновскоВторото бугарско царство''' ([[Трновскибугарски]]: ''ТрновскоВторо българско царство'', ''TrnovskoskоVtorо Bălgarskо Tsartsvo'') е [[среден век|средновековна]] [[Бугарија|Трновскабугарска држава]] која постоела во периодот помеѓу [[1185]] и [[1396]] година (или [[1422]]).<ref name=tjupavl>{{цитирана книга | last = Tjutjundžiev | first = Ivan | coauthors = Plamen Pavlov | year = 1992 | title = TrnovskataBǎlgarskata dǎržava i osmanskata ekspanzija 1369–1422 | location = Veliko Tǎrnovo | јазик = Трновскибугарски}}</ref>Таа претставувала директен наследник на [[Прво бугарско царство|Првото бугарско царство]]. Својот врв од нејзиното постоење државата го доживеала во времето на царот [[Калојан]] и [[Иван Асен II]], пред истата да биде заземена од страна на [[Османлиска империја|Османлиската империја]] кон доцниот [[14 век]] и почетокот на [[15 век]]. Во текот на историјата, по ослободувањето на територијата од [[Османлии|Османлиите]], било формирано најпрвин [[Кнежество Бугарија]], а подоцна [[Царство Бугарија]] и денешната [[Република Бугарија]].

До [[1256]] година, т.н. ''Второ Трновскобугарско царство'' имало доминантна моќ на [[Балкански полуостров|Балканскиот полуостров]].<ref>http://www.world66.com/europe/bulgaria/history Историја на Бугарија</ref>[[Византија|Византиската империја]] на неколку пати била поразена во многу големи и значајни битки. Порази доживеала и новоформираната [[Латинска империја]] во [[1205]] година во [[Битка кај Адрианопол|битката кај Адрианопол]], кога Трновскитебугарските војски биле предводени од [[Калојан]]. Неговиот внук [[Иван Асен II]] ([[1218]]-[[1241]]) го поразил [[Епирско деспотство|Епирското деспотство]], зацврстувајќи ја доминантната власт на Бугарите над [[Балкан|Балканот]]. Меѓутоа, поради постојаните напади кон доцниот [[13 век]] од страна на [[Татари]], [[Византијци]], [[Унгарци]] како и поради пред се внатрешната нестабилност во земјата, тоа довело до постепено распаѓање на царството. Во текот на касниот [[14 век]] и почетокот на [[15 век]], земјата била целосно заземена од страна на [[Османлии|Османлиите]].

И покрај големото византиско влијание, сепак бугарските уметници и архитекти успеале да создадат посебен стил на уметност. Уметноста и литературата цветела во текот на [[14 век]], а голем дел од Трновскотобугарското население било писмено.<ref>[http://news.netinfo.bg/?tid=40&oid=1178853 Нетинфо - Иследувачи: Потписот не е на Бојански мајстор<!-- Bot generated title -->]</ref>

Браќата Асен ([[Иван Асен I]]) и Петар ([[Теодор-Петар IV]]) пораснале во [[Мизија]] и кога биле доволно возрасни, појавиле загриженост за состојбата на Трновскитебугарските земји кои постојано биле како воено поле во [[Тракија]] и [[Мизија]]. Двајцата браќа отишле кај византискиот император [[Исак II Ангел]] со молба да империјата им даде имот со кој тие би се преврнале во локални феудалци, подчинети на престолнината. На тоа, императорот им одговорил негативно, по кое двата браќа му се заканиле дека ќе го организираат локалното население за избувнување на бунтови и востанија. Стравот на [[Православие|православното население]] во [[Византија]] се зголемил бидејќи се сметало дека [[Свети Димитар]], според преданието, им го свртел грбот на византијците, насочувајќи се да им помага на [[Словени|Словените]], пред се на бугарите. Како еден доказ или мит за ова била изгубената икона на Свети Димитар од [[Солун]], која по необјаснен начин се најдела во ''Трновград'', денешно [[Велико Трново]].

Кон крајот на месец [[октомври]], кога се славел празникот на [[Свети Димитар]], при осветувањето на новата [[црква]] која била посветена на самиот светец, во исто време бил даден почетокот на востанието против Византија од страна на Асен и Теодор-Петар. Теодор бил прогласенза цар, бидејќи тој бил постариот од двата браќа, и го променил името си во Петар, како директен наследник на Петар I, цар од времето на [[Прво бугарско царство|Првото бугарско царство]]. За многу краток период, востанието успеало да се прошири низ скоро цела [[Северна ТрновијаБугарија]], со исклучок на градот [[Варна]]. Византиската власт не успеала да реагира адекватно на Трновскитебугарските востаници, најмногу поради фактот што во истото време во престолнината се воделе дворски битки помеѓу [[Исак II Ангел]] и претендентот за тронот — [[Исак Комнин]]. Војска од страна на [[Византија]] била испратена дури откога востаниците ја преминиле [[Стара планина]], која војска претрпела пораз. Во текот на пролетта на [[1186]] година, Исак II решил директно да ја нападне византиската армија. Искористувајќи ја маглата, византиската армија успеала да ја премине [[Стара планина]] и успеала да ги принуди Трновскитебугарските позиции да се повлечат. Византијската армија опожарила мал дел од заземената територија и се повлекла. Во исто време, Трновскитебугарските востаници успеале да стапат во контакт со [[Кумани|туркските Кумани]], барајќи заедно да се обединат против [[Византија]].

Во текот на есента [[1186]] година, Трновскобугарско-куманската армија ја преминала [[Стара планина]] (''Паристрион'') и се разделила на два дела: едниот дел од армијата заминал кон [[Македонија]], а другиот останал да дејствува во [[Источна Тракија]]. Војната се водела со променлив успех на двете страни, кое дополнително го инспирирало на Трновскиотбугарскиот цар да собира поголема и пообучена војска. Во времето кога стигнал во [[Средец]], денешна [[Софија]], царот Исак II го убедувал на [[Бела III]] да ги врати откраднатите мошти на [[Свети Иван Рилски]]. По преговорите, било договорено унгарскиот крал да ги врати моштите но без едната рака, која подоцна била однесена во [[Грац]]. Во текот на пролетта на [[1187]] година, Византиските војници испеале да ја преминат Стара планина и да го опседнат градот [[Ловеч]] т.е. Ловешката тврдина. Опсадата на градот можеби продолжила повеќе од колку што очекувал самиот Исак II. По ова, тој решил да се обиде преку преговори. Во преговорите, византискиот император ја признал власта на [[династија Асенивци]] над [[Мизија]], а како замена во плен го зедол братот на Асен и Петар, Јоаница (идниот [[Калојан]]). Веднаш по прогласување на мирот помеѓу двете земји, ТрновскотоБугарското царство започало да ја обновува својата државна власт, да гради поголем број на тврдини. Како престолнина на новата бугарска држава бил избран градот [[Трновград]], денешно Велико Трново, главно поради својата недостапност и стратегиска позиција. Така, во следните години, Трново станал еден од најголемите културно-политички и религиозни центри на [[Бугарија]].

По преминуњето на [[крстоносни војни|крстоносците]] преку Трновскитебугарските и византиските земји, Исак II решил конечно да зазеде поголем поход против ТрновoБугарите, организирајќи поход кон Трново. Меѓутоа, градот бил доволно добро заштитен за да византијците не можат да го заземат. Во [[битка кај Тревна|битката кај Тревна]] од [[1190]] година, ТрновијаБугарија и нанела тежок пораз на Византиската империја. Од тој момент, Трновскатабугарската држава зазела големи походи против [[Византија]] низ цела [[Тракија]]. По големите неуспеси кои ги доживеал императорот Исак II, во престолнината бил извршен преврат.

[[Калојан]], познат и како ''Ромеоубиец'',<ref>[http://www.promacedonia.org/en/bulgarien1943/zweite.html ''„Kalojan, der Griechentöter"'']</ref>, цар на ТрновијаБугарија станал во [[1197]] година. Тронот го наследил во време кога земјата се наоѓала во голема нестабилност. Во текот на [[1202]] година, [[Римокатоличка црква|Римокатоличката црква]] ја организирала [[Четврта крстоносна војна|Четвртата крстоносна војна]]. По налог на [[Венецијанска република|Венецијанската република]], рицарите го нападнале и ограбиле пристаништето Зара. По ова, Венеција склучила сојуз со приврзаниците на [[Алексеј Ангел]], кој во тоа време се наоѓал до затвор, заедно со својот татко [[Исак II Ангел]]. Крстоносците се упатиле кон [[Константинопол]]. (''Види'':[[Опсада на Константинопол (1203)]]). Византискиоѕ император [[Алексеј III Ангел]], склучил договор со [[Калојан]]. Според договорот, под власта на Калојан се најдела цела [[Северна ТрновијаБугарија]], [[Браничево|Браничевската област]] и [[Белград|Белградската област]], како и делови од [[Северна Тракија]] и [[Македонија]]. Во исто време, [[Браничево|Браничевската област]] и [[Белград|Белградската област]] биле окупирани од страна на [[Унгарија]]. По овој настан, царот Калојан успеал со својата војска да ги протере унгарците од истите области.

[[Папа Инокентие III]] во [[1199]] година му предложил на Калојан да ја признае неговата власт, а истото пак да го стори и царот според кој договор, тој би требало да го признае папата како владетел над светските империи и царства, пример кој веќе се практикувал во [[Западна Европа]]. Во продолжение на пет години, Калојан и папата преговарале околу можниата унија. Во исто време, папата му заповедил на унгарскиот крал да се откаже од денешните српски земји Белград и Браничево. Во исто време, Калојан пак започнал преговори со [[Византија]] чија цел била таа да го прогласи за [[цар]] (''цѣсарь — [[цезар]]''), титула која била еднаква на титулата [[император]], како и да се признае автокефалноста на неговата црква. Во крајна сметка, Калојан се одлучил за [[Православие|православниот]] свет, во кој владетелот односно царот не бил управуван од страна на црквата, туку цезарот односно царот бил над црковниот поглавар.

На [[13 април]] [[1204]] година, крстоносците во текот на [[Четврта крстоносна војна|Четвртата крстоносна војна]] го [[Опсада на Константинопол (1204)|зазеле]] [[Константинопол]], по кое дошло до привремено распаѓање на Источното римско царство односно Византија. Од териториите на Византија се создале неколку помали држави и тоа: [[Никејска империја]], која се смета како директен наследник на Византија, [[Епирско деспотство]] и [[Трапезундска империја]]. Во заземаните територии, крстоносците основале свои држави и тоа: [[Солунско кралство]] и [[Латинска империја]]. Веќе на [[8 ноември]] бил склучен сојуз според кој папата ја дал титулата крал на Калојан (пониска титула од цар) и титулата [[примас]] на Трновскибугарски духовен татко, кој според папата одговарале на цар и патријарх. Царот Калојан во исто време потпишал заклетва според која тој се задолжил да ја признае [[Римокатоличка црква|Римокатоличката црква]] и нејзината надмоќ врз овие простори, со кои тој требало да се потчини на секое решение земено од страна на папата. Но со заземањето на Константинопол од страна на крстоносците, на повеќе пати биле нападнати Трновскитебугарските територии. Така, царот Калојан испратил писмо до [[Балдвин Фландриски]] со предлог да се склучи договор за мир. Но императорот ова не го прифатил, и борбите продолжиле. Така кон почетокот на [[1205]] година, Калојан склучил договор со византиската аристократија за заеднички воени походи против Латинската империја.

Така, скоро сите тракиски тврдини и области застанале на страната на Калојан. Во [[Едрене]] (или [[Одрин]]), Калојан ја испратил куманската коњаница каде рицарите и крстоносците доживеале голем пораз. Во таа битка бил заробен и самиот император [[Балдвин Фландриски]] и однесен како заробеник во [[Трновградска тврдина|Трновградската тврдина]]. По битката кај Едрене, Трновскатабугарската армија зазела големи делови од [[Тракија]] и [[Македонија]]. Поради страв да не биде нападната и расцепканата византиска држава, византиската аристократија се откажала од договорот кој бил склучен со Калојан. Поради тоа, царот Калојан го зазел денешниот град [[Пловдив]]. Во [[1207]] година војната се проширила го голема мера, за да на крај повторно биде склучено примирје за заедничко дејство против [[Константинопол]] односно Латинската империја. Следувала опсада на Едрене и неуспешна опсада на престолнината на Латинската империја. Како главна причина се смета повлекувањето на куманите од опсадата. По ова, Трновскитебугарските позиции се насочиле кон [[Солун]]. Сепак, опсадата и можното зазимање на Солун не се случила главно поради убијството на Калојан од страна на неговиот прв военоначалник ''Манастар''.

По смртта на Калојан, на негово место застанал [[Борил]] во [[1207]] година, кој бил син на сестрата на Калојан. Во времето на неговото управување, цар Борил загубил голем дел од териториите на ТрновијаБугарија, пред се [[Пловдив]], [[Белград]], [[Браничево]] и [[Ниш]]. Во текот на [[1213]] година тој склучил мировен договор со [[Латинска империја|Латинската империја]] преку династичен брак на својата ќерка со Хенрик. Во исто време династичен брак бил склучен и помеѓу другата ќерка на Борил и унгарскиот крал [[Бела IV]], со кое во исто време дошло до подобрување на односите и со [[Кралство Унгарија]]. По застанувањето на тронот на Борил, приврзаниците на [[династија Асеновци]] биле принудени да побегнат од земјата, засолнувајќи се кај куманите.

Во текот на [[1217]] година, во ТрновијаБугарија се вратиле синовите на царот [[Иван Асен I]], кои биле пречекани со големо воодушевување кај локалното население. Царот Борил се засолнил во [[Трново]], но во исто време ја изгубил подршката од страна на своите сојузници и бил заробен. По ова, на Трновскиотбугарскиот трон се качил [[Иван Асен II]]. Иван II Асен ја разбрал поентата и добивката од склучувањето на т.н. династички бракови и по враќањето на унгарскиот крал [[Андраш II]] бил договорен брак помеѓу Трновскиотбугарскиот цар и неговата ќерка Ана. Освен тоа, Иван Асен II ги добил и долгогодишните спорни територии на [[Белград|Белградската област]] и [[Браничево|Бранчевската област]]. Таа негова политика на склучување на бракови чија цел била придобивање на територии, на Бугарија и осигурила сојузник и можеби привремено зачувување на мирот и стабилноста на земјата. Во негово време, ТрновскатаБугарската држава се протегала на три мориња и била една од најсилните земји во [[Европа]] во тоа време.<ref>http://www.macedoniainfo.com/docs/BULGARIA-ASSEN-II.jpg Карта на Бугарија во времето на Иван Асен II</ref>

Во текот на [[1228]] година починал латинскиот император [[Роберт Кутрен]], а на негово место застанал неговиот малолетен син [[Болдвин II]]. Овде повторно бил склучен договор помеѓу латинјаните и Трновoбугарите, во кои Трновскиотбугарскиот цар станал регент на латинскиот император. Малолетната ќерка на Трновскиотбугарскиот цар, Елена, била омажена за латинскиот император. ТрновoБугарите билoбиле задолженoзадолжени да помагапомагаат на Латинската империја при евентуалните војни со Епирското деспотство. Градот [[Пловдив]] бил повторно вратен на ТрновијаБугарија. Но поради несигурноста од евентуални напади на Иван Асен, императорот склучил договор и со поранешниот ерусалимски крал [[Жан де Бриен]].<ref>http://ald-bg.narod.ru/BG_vladeteli/33_Asen_II.JPG</ref>

Во текот на [[1230]] година, евентуалната офанзива од страна на [[Епир]] се оправдала по нападот на Теодор Комнин врз територијата на ТрновијаБугарија. Двете армии се сретнале на [[9 март]] [[1230]] година во [[Битка кај Клокотница|битката кај Клокотница]]. ТрновскатаБугарската војска успеала да и нанесе тежок пораз на [[Епирско деспотство|Епирското деспотство]], чија војска била многу побројна. Самиот Комнин заедно со своето семејство биле заробени. Оваа битка го најавило распаѓањето на деспотството.

Во времето кога [[Жан де Бриен]] станал нов император на Латинската империја, [[Иван Асен II]] бил принуден да го поништи договорот со [[Римокатоличка црква|Римокатоличката црква]], протерувајќи го трновскиот епископ ''Василиј'' којшто бил проримски настроен. Како одговор на тоа, [[Папа Григур IX]] му наредил на унгарскиот крал [[Андраш II]] да ја нападне ТрновијаБугарија. Унгарците го окупирале [[Белград]] и [[Браничево]], но многу бргу претрпиле пораз. ТрновoБугарите влеглoвлегле во сојуз со новиот српски крал [[Стефан Владислав]], склучувајќи династичен брак помеѓу една од ќерките на Иван Асен со самиот Владислав. По ова, главното упориште на Трновскиотбугарскиот крал повторно бил насочен кон Латинската империја. ТрновијаБугарија и [[Никејска империја|Никејската империја]] повторно започнале да преговараат околу евентуалниот поход против империјата. Од страна на Иван Асен, како главно барање било решавање на прашањето околу независноста на Трновскатабугарската патријаршија, Никејскиот император, кој бил наследник на Византискиот престол, [[Јован III Дука]], во сојузот со ТрновијаБугарија ја гледал идната евентуална [[опсада на Константинопол]] од неговите две страни.

Така, повторно преку династичен брак бил заклучен сојузот помеѓу Никејското царство и ТрновoВторото Бугатско царство. На соборот во [[Никеја]], архиепископот [[Јоаким I (Трновскибугарски патријарх)|Јоаким I]] бил прогласен за првиот патријарх на ТрновoБугарите. Во [[1235]] година, градот [[Константинопол]] бил [[Опсада на Константинопол (1235)|ставен под опсада]]. Заедничката опсада на сојузниците била неуспешна<ref>{{цитирана веб страница |url=http://www.nndb.com/people/854/000101551/|title=John III Ducas Vatatzes|publisher=NNDB.com|accessdate=2009-05-18}}</ref>. Сојузниците од опсадата се повлекле во есента, бидејќи доаѓала зимата. Двата цареви се договориле опсадата да биде продолжена во следната година, но тогаш бугарскиот цар одбил да испрати војници. По смртта на [[Јоан де Бриен]] во [[1237]] година, ТрновoБугарите го прекратилoпрекратиле договорот со Никеја, главно поради можноста Иван Асен II, да стане [[регент]] на Латинската империjа.

Царот Иван Асен II починал во [[1241]] година, по кое дошло крајот на напредокот на ТрновскотoВторото бугарско царство.

По смртта на царот Иван Асен II, Трновскатабугарската држава започнала постепено да се распаѓа и да ја губи својата моќ. [[Монголска инвазија|Монголската инвазија]] за Балканските земји била катастрофална. ТрновијаБугарија била принудена да плаќа даноци на [[Златна Орда|Златната Орда]]. Во времето на [[Михаил II Асен]] ([[1246]]-[[1256]]), синот на Иван Асен ги загубил градовите [[Сер]], [[Ќустендил|Велбужд]], [[Мелник]], [[Скопје]], [[Прилеп]] и.т.н. на сметка на византијците. ТрновскатаБугарската држава загубила една третина од својата територија. [[Белград]] и [[Браничево]] биле заземени од страна на [[Кралство Унгарија]]. Во времето кога на престолот дошол [[Калиман II]] ([[1256]]), царското семејство имало големи противници, пред се ова се однесува на [[Ротислав Михаилович]], татко на својата сопруга. Ротислав своите војски ги упатил кон [[Трново]] а царот бил изоставен од страна на неговите подржувачи, по кое Коломан побегнал од престолнината. По “''зазимањето''“ на градот, Ротислав заедно со својата ќерка се повлекле а како нов цар бил избран [[Мицо Асен]]. Калиман по само еден месец бил убиен. [[Мицо Асен]] ([[1256]]-[[1263]]) го отфрлил т.н. [[Регински мир]] со [[Никеја]] од [[1255]] година, ги зголемил даноците кое дополнително придонело неговата популарност да се намали. Поради определени сомнежи за негов атентат, тој се преместил во [[Преслав]]. По повторното создавање и обновување на [[Византија]], тој станал нејзин сојузник. До [[1263]] година војувал постојано со [[Константин Асен]], по кое ги предал своите територии на [[Михаил VIII Палеолог]].

Во времето на [[Константин Асен]] ([[1257]]-[[1277]]), Трновскатабугарската држава, која била во граѓанска војна, успеала да ги врати [[Северин]] и дел од [[Банат|Банатската област]], но во [[1261]] година новиот унгарски крал [[Стефан V (Унгарија)|Светаф V]] успеал да ги зазеде [[Видин]] и [[Лом]]. Во [[1264]] година, Константин Асен учествувал во походот против [[Византија]] заедно со околу 40.000 војска на Златната орда, но сепак оваа воена кампања не ги подобриле позициите на земјата на Балканот. Наслединк на Константин Асен станал [[Иваило од ТрновијаБугарија|цар Иваило]] ([[1277]]-[[1280]]). Тој во почетокот успеал да организира походи против Византија во [[1277]] година. Но во летото на истата година тој морал да се исправи и против монголските [[Татари]] од Златната орда. Тој успеал да победи во неколку битки против Татарите. Следувала повторната граѓанска војна, во која византискиот император сакал најмногу да ја искористи. [[Византија]] се решила да застане на страната на синот на Мицо Асен, [[Иван Асен III]] ([[1279]]-[[1280]]). Но, во [[1278]] година, царот Иваило влегол во градот [[Трново]]. Во [[1278]] година, најпрвин забележал победи против византиските војски а по ова ја започнал поредната војна со Татарите. Тој се нашол во опсада во тврдината Драстер ([[Силистра]]). Опсадата продолжила три месеци, а во Трново се појавиле слухови дека Иваило загинал. Така, приврзаниците на [[Иван Асен III]] влегле во Трново, но неочекувано за нив, царот Иваило по краток период се појавил пред ѕидините на градот. Во исто време, од страна на [[Византија]] била пуштена армија од 10.000 војници. Иваило успеал да ги победи византиските војски кај [[Девња]]. Иван Асен успеал да побегне од престолнината а во меѓувреме за нов цар бил избран [[Георги I Тертер]] ([[1280]]-[[1292]]). Поради поредната граѓанска војна, и трите претенденти побарале помош од страна на Татарите, а во крајна сметка Иваило не ја добил и тој бил убиен.

Во времето на цар [[Смилец]] ([[1292]]-[[1298]]), започнала поредната војна со [[Византија]], во која ТрновијаБугарија била поразена. Во [[1296]] година ја оженил својата ќерка со [[Стефан Урош III Дечански]]. Тој бил под директно влијание на Златната орда. Во [[ноември]] [[1298]] година царот починал. Неговата смрт до денеска е сѐ уште загатка. Во времето на [[Тодор Светослав]] ([[1300]]-[[1322]]), позициите на ТрновијаБугарија привремено се зацврстиле на Балканот. Неговото владеење се карактеризира со добрата спроведена политика и стабилизација на земјата. Во [[1304]] година водел војна со [[Византија]], зазимајќи ги црноморските градови и области. По огромната победа, Светослав се упатил кон [[Едрене]]. По неколкугодишните војни, двете земји започнале да преговараат околу можно примирје. Во [[1307]] година бил потпишан договор помеѓу Византија и ТрновијаБугарија, склучувјќи династичен брак на Светослав со ќерката на [[Михаил IX Палеолог]]. Наследник на Светослав бил [[Георги II Тертер]] ([[1322]]-[[1323]]), како последен од [[династија Тертер]]. Поради бунтовите околу византискиот престол, новиот цар организирал поход против Византија зазимајќи го [[Пловдив]] и [[Едрене]]. Но по крајот на дворската војна во Византија, новиот император [[Андроник III]] повторно успеал да врати голем дел од своите територии. По овие неуспеси, по само неколку месеци Трновскиотбугарскиот цар изненадено починал без да остави наследник.

[[Михаил III Шишман Асен]] ([[1323]]-[[1330]]) бил основач на новата царска [[династија Шишман]]. Тој е можеби последниот Трновскибугарски цар од којВторото штобугарско царство којшто се стремeлстремил за создавање на Трновскатабугарската воена и политичка хегемонија на Балканскиот полуостров. Во [[1330]] година се одвила [[Битка кај Велбужда|битката кај Велбужда]] во која [[Рашка]] и нанела голем пораз на Трновскатабугарската држава во кој бил убиен и самиот цар.

[[Иван Александар]] ([[1331]]-[[1371]]) успеал да ја прошири земјата на југ. Тој ја водел последната битка со империјата на Византија. Во времето на неговото владеење започнала инвазијата на [[Османлии|Османлиите]]. Најпрвин, Османлиите на полуостровот навлегле во помали дружини на кој им било плаќано за да се борат. Во [[1352]] година, [[Османлии|Османлиите]] ја зазеле првата тврдина на полуостровот, [[Цимпе]]. Следувале војните со Византија. По крајот на неговото владеење Второто Трновскобугарско царство се разделило на [[Видинско царство]] управувано од [[Иван Страцимир]], [[Трновско царство]] управувано од [[Иван Шишман]] и [[Добруџанско деспотство]] управувано од страна на [[Добротица]].

Во текот на [[1362]]-[[1364]] година, денешниот град [[Пловдив]] бил заземен од страна на Османлиите. По ова, [[Османлии|Османлиите]] се насочиле главно кон западниот дел на Балканскиот полуостров, каде по [[Косовска битка|битката]] на [[Косово поле]] во [[1389]] година ја зазеле [[Србија]]. Во [[1393]] година [[Османлии|Османлиите]] го окупирале и зазеле по три месеци опсада [[Трново]]. Во следната година [[Османлии|Османлиите]] го освоиле Добруџанското деспотство и градот [[Никопол]], кое означува дека последниот град или територија од Трновското царство паднало во [[1395]] година. Во [[1396]] година паднало и Видинското царство. По паѓањето на Видинското царство бил ставен крај на Второто бугарско царство.

Средновековната економија на ТрновијаБугарија не се разликувала од другите земји во [[Источна Европа]] и главно се потпирала на земјоделството, рударството, традиционалните занаети и трговијата. Главните земјоделски региони во земјата биле Дунавската рамнина и [[Тракија]]. Најодгледувани земјоделски производи биле зрното од [[пченица]], [[јачмен]] и [[просо]]. Веќе кон [[14 век]] започнала да се зголемува важноста на зеленчукот, овоштарниците и грозјето.<ref>Ангелов, Д. По въпроса за стопанския облик на българските земи през XI-XII век ИП, 1950, с.429</ref> Главните винарски области биле околу брегот на [[Црно Море]] како и по должината на река [[Струма]]. Во голем степен било развиено и сточарството. <ref>Georgius Acropolita. Historia, p.18</ref>. Пасиштата се делиле на две групи: зимски пасишта (долини) и летни пасишта (планински). Во текот на [[14 век]], пчеларството и [[свила|копринарството]] станале едни од најпрофитабилните гранки.<ref>Сакъзов, Ив. Средновековното манастирско стопанство в България- СБИД, 22, 1923/1924, с.221</ref> Густите шуми, исто така биле поделени во две групи, оние наменети за сечење односно употреба и оние кои биле забранети за сечење и понатамошна дообработка.<ref>Ангелов, Д. По въпроса за стопанския облик на българските земи през XI-XII век ИП, 1950, с.431</ref>