Википедија

Олимпија: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
с Олимпија Епирска преместена како Олимпија
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
{{Otheruses}}
{{Без извори|датум=ноември 2009}}
 
[[Податотека:Олимпија.jpg|thumb|right|200px|Портрет на Олимпија]]
 
'''Олимпија''' била(околу царица375 на- 316 п.н.е.<ref>{{cite web|url=http://www.american-pictures.com/genealogy/persons/per01294.htm#0 |title=Olympias Queen of Macedonia |publisher=www.american-pictures.com |accessdate=30 јули 2009}}</ref>) била [[Епир]]ска принцеза, женаќерка на епирскиот крал [[АнтичкаНеоптолемеј Македонија|македонскиотI Епирски]], четврта жена на македонскиот крал [[Филип II]] и мајка на [[Александар III Македонски]].
 
== Потекло ==
 
Олимпија била ќерка на [[Неоптоломеј I Епирски]], крал на [[Молосијците]], едно од [[Епир]]ските племиња, и сестра на [[Александар I Епирски|Александар I]]. Нејзината фамилија била член на [[Aeacidae]], многу почитувана фамилија во тоа време, која била со потекло од [[Неоптоломеј]], син на [[Ахил]]. При раѓање го добила името Поликсена, како што забележал [[Плутарх]] во своето дело ''[[Моралија]]'', а подоцна го променила нејзиното име во Миртал, пред да се омажи за [[Филип II Македонски]].<ref name=Carney>{{cite web|url=http://classicaljournal.org/Dixon%20on%20Carney.pdf |title=Dixon on Carney |publisher=classicaljournal.org |accessdate=2009-07-31}}</ref> Името ''Олимпија'' било трето или четврто име под кое е таа позната, го добила најверојатно во чест на победата на Филип на [[Антички Олимписки игри|Олимписките игри]] во [[356 п.н.е.]], годината кога се родил нивниот син [[Александар Македонски|Александар]].<ref>{{harvnb|Heckel|2006|p=181}}</ref>{{Self-citation|date=October 2009}} Последното нејзино име било Стратоника, што најверојатно е епитет придодаден на Олимпија во чест на нејзината победа над [[Евридика II Македонски|Евридика]] во [[317 п.н.е.]].<ref name=Carney/>
 
== Жена на Филип ==
 
Според [[Плутарх]], [[Филип II]] прв пат ја сретнал Олимпија на островот [[Самотраки]]. Кога [[Неоптоломеј I Епирски|Неоптоломеј I]] починал [[360 п.н.е.]], неговиот брат [[Аримба]] го наследил Молосискиот престол. Во [[359 п.н.е.]] Аримба склучил примирје со новиот македонски крал, [[Филип II Македонски|Филип II]], така што и Молосијците станале сојузници со Македонците. Пријателството било зацрвснато со дипломатскио брак, кога внуката на Аримба, Миртал, станала жена на Филип во [[357 п.н.е.]] а подоцна [[кралица]] на Македонија. Филип се вљубил во Оилмпија кога и двајцата биле поканети во еден храм на осторовот [[Самотраки]].<ref>Plutarch, ''Alexander'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?layout=;doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0243;query=chapter%3D%232;loc=2 2.1]</ref>
 
Нивниот брак бил доста нестабилен, неверствата на [[Филип II]] и љубомората на Олимпија довело до смрзнување на нивната врска и развод. Најкритичен момент бил кога Филип II се оженил со млада Македонка, аристократка по име [[Клеопатра Евридика Македонска|Клеопатра]] во 337 п.н.е., внука на генералот [[Атал (генерал)|Атал]], која по мажењето го променила името во Евридика. Сето ова предизвикало големи тензии помеѓу Филип, Олимпија и Александар. Олимпија самоиницијативно заедно со својот син Александар, заминала во егзил во родниот Епир, престојувајќи кај својот брат [[Александар I Епирски|Александар I]], кој во тоа време бил крал. Филип сакајќи да го зацрвсне пријателството со [[Александар I Епирски|Александар I]] му ја понудил раката на неговата ќерка [[Клеопатра Македонска|Клеопатра]] (заедничка ќерка помеѓу Филип и Олимпија),за жена, факт кој уште повеќе ја рзлутил Олимпија и ја принудил на изолација бидејќи не можела да смета ниту на подршката од својот брат. Но, Филип бил убиен од страна на неговиот [[соматофилакс]] (телохранител) [[Павзаниј од Орест|Павзаниј]] додека. Олимпија во тоа време се вратила во Македонија и била осомничена дека го организирала неговото убиство.
 
== Влијание врз политиката==
[[Image:07Delphi Sarkophag.jpg|thumb|250px|Делфискиот саркофаг.]]
 
Подоцна Олимпија наредила Евридика и нејзиното дете од Филип да бидат убиени, со цел да го обезбеди патот на Александар до позицијата крал на Македонија. За време на воените походи на Александар, Олимпија редовно кореспондирала по писмен пат и можеби успеала да го убеди дека неговиот татко не бил Филип туку Зевс. Односите помеѓу Александар и Олимпија биле блиски, но нејзиниот син секогаш ја држел мајка си настрана од политиката. Но сепак, Олимпија имала големо влијание во Македонија и подоцна му предизвикала големи проблеми на [[Антипатер]], регентот на Македонската Империја. Во [[330 п.н.е.]], таа се вратила во Епир служела како регент на [[Епир (античка држава)|Епирската држава]], бидејќи нејзиниот брат Александар I го загубил животот за време на подоходот во југоисточна Италија.
 
По смртта на Александар Македонски во [[Вавилон]] [[323 п.н.е.]], неговата жена [[Роксана]] му родила постхумно син, [[Александар IV Македонски|Александар IV]], кој заедно со вујко му [[Филип III Македонски|Филип III]], полубратот на Александар Македонски кој бил со ментални недостатоци, под регентство на [[Пердика (regent)|Пердика]] владееле со Македонкската Империја. Пердика се обидел да ја зајакне својата позиција женејќи се со [[Никеја Македонска|Никеја]], ќерката на Антипатар. Во исто време, Олимпија на Пердика му ја понудила раката на својата ќерка Клеопатра. Пердика прифатил да се ожени со Клеопатра, но од друг страна Антипатар се нашол навреден. Сето тоа довело до непријателства помеѓу Антипатар и Пердика, избила и своевидна граѓанска војна во Империјата. Од таа војна Антипатар излегол победник и станал нов регент на империјата. Но само после една година починал.
== Македонска царица ==
 
[[Полиперхон]] го наследил Антипатар во [[319 п.н.е.]] како регент, но неговиот син [[Касандар]], го киднапирал Филип III, и го изнел надвор од Македонија. Полиперхон навлегол во Епир, ги земал Роксана и неговиот син Александар IV со него. На почетокот Олимпија не била инволвирана во овој конфликт, но подоцна сватила дека во случај да завладее Касандар, нејзиниот внук ќе ја загуби круната. Како резултат на тоа, таа се здружила со Полиперхон, и заедно со воените сили на нејзиниот братучед Еакид извршила инвазија врз Македонија и успеала да му ја одземе власта на Касандар во [[317 п.н.е.]], при што го фатила и убила Филип III во октомври истата година, а многу подржувачи на Касандар биле масакрирани. Касандар успеал да се извлече а подоцна со помош на своите Азиски сојузници се регрупирал и извршил опсада на Олимпија кај [[Пидна]]. После година дена опсада ја присилил Олимпија ја да се предаде. Полиперхон и Еакид се обиделе да ја ослободат, еден од условите за капитуалција биле Касандар да го поштеди животот на Олимпија. Но Касандар не го одржал своето ветување, ја убил [[316 п.н.е.]], додека Роксана и Александар IV биле подоцна потајно убиени.
Олимпија е ќерка на епирскиот цар [[Неоптолемеј II]], кои се сметале за потомци на [[Ахил]].Првичното име и било [[Поликсена]], но во детскиот живот го носела името [[Миртала]], а по свадбата, [[Филип II]] и го дал името Олимпија во чест на спортските игри. Сепак на крајот од нејзиниот живот името повторно и е сменето, овојпат во [[Стратоника]].
 
== Наводи ==
Според [[Плутарх]], [[Филип II]] прв пат ја сретнал Олимпија на островот [[Самотраки]]. Неоптоломеј не владеел долго, епирскиот престол го наследил неговиот брат [[Ариба]], кој пак во [[359 п.н.е.]] го дал на својата внука Олимпија. Во [[356 п.н.е.]] се родил [[Александар III]], подоцна познат како [[Александар III Велики]], а потоа и неговата сестра наречена [[Клеопатра Македонска|Клеопатра]]. Имало легенда во која се велело дека таткото на [[Александар III]] не бил [[Филип II]], бидејќи тој ја одбил љубовта на Олимпија поради змиите, туку [[Зевс]] кој спиел со Олимпија за време на олујата. Самиот Александар ја подржувал легендата поради политички причини, но го сметал за свој татко [[Филип II]].
{{Reflist}}
 
== Литература ==
Непостојанството на [[Филип II]] и љубомората на Олимпија довело до смрзнување на нивната врска и развод, најкритичен момент бил кога Филип II се оженил со млада Македонка аристократка по име Клеопатра во 337год. п.н.е. Филип и од порано имал други жени,но тие жени во поглед на социјаниот статус на Олимпија не можеле да влијаат. Во меѓувреме Олимпија се вратила во својата родна земја [[Епир]]. Година дена подоцна [[Филип II]] е убиен.
 
<div class="references-small">
За време на [[Македонскиот поход]], Олимпија упорно му пишувала на својот син Александар, таа претставувала авторитет и големо влијание имала врз Александар, дури и врз македонскиот претставник [[Антипатер]]. Меѓутоа, Александар не дозволил мајка му да се меша во државни работи.
'''Примарни извори'''
* [[Плутарх]], ''Александар'', ''[[Паралелни животи]]'', [http://www.perseus.tufts.edu/cgi-bin/ptext?doc=Perseus%3Atext%3A1999.01.0243&query=head%3D%231 online] на [[Персеј проектот]].
 
'''Секундарни извори'''
== Борбата за македонскиот престол ==
* {{cite book|last=Heckel|first=Waldemar|title=[http://books.google.com/books?id=JJ4K1wFZkrsC&dq Who's who in the age of Alexander the Great: prosopography of Alexander's empire]|publisher=Wiley-Blackwell|year=2006|isbn=1405112107}}
</div>
 
== Надворешни врски ==
По смртта на Александар Македонски III во 323 год. п.н.е., Македонија била оставена на Антипатер, а Олимпија владеела со Епир, сè додека нејзиниот внук [[Неоптоломеј]], син на ќерката на Олимпија не пораснал.
<div class="references-small">
* {{cite web
| title = Olympias (Macedonian leader)
| work = [[Encyclopædia Britannica Eleventh Edition]]
| url = http://www.britannica.com/EBchecked/topic/427989/Olympias
| accessdate = July 31, 2006
}}
*{{cite web
| title = Olympias
| work = Livius. Articles on Ancient History
| url = http://www.livius.org/oa-om/olympias/olympias.htm
| accessdate = July 30, 2006
}}
*{{cite web
| title = Olympias
| work = Online Encyclopedia
| url = http://encyclopedia.jrank.org/NUM_ORC/OLYMPIAS.html
| accessdate = July 30, 2006
}}</div>
 
 
{{Кралеви на Античка Македонија}}
 
[[Категорија:Жени на Филип II Македонски]]
[[Категорија:Античка Македонија]]
[[Категорија:Александар III Македонски]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Олимпија“