Википедија

Походи на Александар Македонски: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][проверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
с Бот: козметички промени
сНема опис на уредувањето
Ред 1:
'''Походите на [[Александар III Македонски]]''' се воени [[поход]]и на тогашната [[Античка Македонска војска|македонска фаланга]] кон [[Азија]] и [[Африка]].
 
Дваесетгодишниот Александар наследил моќна [[држава]] и добро подготвена [[војска]] од својот татко, [[Филип II Македонски]]. Тој исто така бил мошне образован за своето време, а младоста ја поминал по војничките [[логор]]и. На кралскиот двор негов учител бил познатиот [[Античка Грција|грчки]] [[филозоф]] [[Аристотел]]. Од својот татко, пак, бил мошне добро упатен во државните работи и водел вешта надворешна [[политика]].
Ред 6:
 
=== Поход на Персија ===
Армијата на Александар ги минала [[Дарданели|Дарданелите]] со околу 42000 војници од Македонија, разни грчки градови-држави, како и платеници и пратеници од [[Тракија]], [[Пaјонија]] и Илирија. По почетната победа против Персиските сили во [[Битка кај Граник|битката кај Граник]], Александар го прифатил предавањето на провинциската престолнина и богатствата на градот Сардис, и продолжил по Јонското крајбрежје. Кај Халикарнас (денес Бодрум во Турција) Александар успешно ја спровел првата од многуте опсади, приморувајќи ги своите противници - платеничкиот капетан Мемнон од Родос и Оронтобатес - Персискиот сатрап од Карија, да се повлечат преку морето. Александар ја препуштил Карија на Ада, која била владетел на Карија пред да биде сменета од нејзиниот брат Пиксодарус. Од Халикарнас Александар продолжил во планинската Ликија и Памфилијската рамнина (близу денешна Анталија-Турција), преземајќи контрола над сите крајбрежни градови. Од Памфилија натаму, брегот немал позначајни пристаништа, и затоа Александар продолжил кон копното. Кај Термес Александар го покорил, но не го нападнал Писидијскиот град. Во античкиот град Гордиум, Александар го одврзал дотогаш нерешливиот Гордиев јазол, загатка која според легендите била решлива само од идниот „крал на Азија“. Според една од приказните, тој едноставно го пресекол јазолот со сабјата. Според друга, го одврзал така што го извадил делот од двоколката околу кој бил врзан. ▼
 
▲Армијата на Александар ги минала [[Дарданели|Дарданелите]] со околу 4200042.000 војници од Македонија, разни грчки градови-држави, како и платеници и пратеници од [[Тракија]], [[Пaјонија]] и [[Илирија]]. По почетната победа против Персиските сили во [[Битка кај Граник|битката кај Граник]], Александар го прифатил предавањето на провинциската престолнина и богатствата на градот [[Сардис]], и продолжил по Јонското крајбрежје. Кај [[Халикарнас]] (денес [[Бодрум]] во [[Турција]]) Александар успешно ја спровел првата од многуте опсади, приморувајќи ги своите противници - платеничкиот капетан Мемнон од Родос и Оронтобатес - Персискиот сатрап од Карија, да се повлечат преку морето. Александар ја препуштил Карија на Ада, која била владетел на Карија пред да биде сменета од нејзиниот брат Пиксодарус. Од Халикарнас Александар продолжил во планинската [[Ликија]] и Памфилијската[[Памфилиската рамнина]] (близу денешна [[Анталија-]] во Турција), преземајќи контрола над сите крајбрежни градови. Од Памфилија натаму, брегот немал позначајни пристаништа, и затоа Александар продолжил кон копното. Кај Термес Александар го покорил, но не го нападнал ПисидијскиотПисидискиот град. Во античкиот град [[Гордиум]], Александар го одврзалразрешил дотогаш нерешливиот [[Гордиев јазол]], загатка која според легендите била решлива само од идниот „крал на Азија“. Според една од приказните, тој едноставно го пресекол јазолот со сабјата. Според друга, го одврзал така што го извадил делот од двоколката околу кој бил врзан.
Армијата на Александар ги минала Цилицијските порти, ја сретнала и поразила главната Персиска војска под команда на [[Дариј III|Дариј 3.]] во [[Битка кај Ис|битката кај Ис]] (денес во Турција, на границата со Сирија) во ноември 333. год.п.н.е. Дариј бил принуден да побегне од битката откако неговата армија се распаднала, и бегајќи ги напуштил сопругата, две ќерки, мајка му [[Сисигамбa]] и непроценлива количина на богатство. Подоцна, тој му понудил мир на Александар, предавање на сите земји кои овој веќе ги освоил и откуп од 10000 таленти за своето семејство. Александар му одговорил дека бидејќи сега е тој крал на Азија, тој ќе решава за поделбата на земјата. Продолжувајќи по брегот на Средоземното море ги освоил градовите [[Опсада на Тир|Тир]] (денешен Либан) и [[Газа]] по познатите опсади. ▼
 
▲Армијата на Александар ги минала Цилицијските порти, ја сретнала и поразила главната Персиска војска под команда на [[Дариј III|Дариј 3.]] во [[Битка кај Ис|битката кај Ис]] (денес во Турција, на границата со Сирија) во ноември 333. год.п.н.е. Дариј бил принуден да побегне од битката откако неговата армија се распаднала, и бегајќи ги напуштил сопругата, две ќерки, мајка му [[Сисигамбa]] и непроценлива количина на богатство. Подоцна, тој му понудил мир на Александар, предавање на сите земји кои овој веќе ги освоил и откуп од 10000 таленти за своето семејство. Александар му одговорил дека бидејќи сега е тој крал на Азија, тој ќе решава за поделбата на земјата. Продолжувајќи по брегот на Средоземното море ги освоил градовите [[Опсада на Тир|Тир]] (денешен Либан) и [[Газа]] по познатите опсади.
 
[[Податотека:Battle of Issus.jpg|thumb|''Мозаик со Александар кој ја прикажува битката кај Ис'', најден во Куќата на Фаун, [[Помпеја]]]]
 
Во 332.год. п.н.е. Александар се обидел да ја освои [[Нубија]], но наишол на силна воена формација предводена од кралицата Кандас, па решил да ги упати своите [[Поход на Египет|сили кон Египет]]. Во таа 332. и следнатa 331. год., Александар бил добредојден како ослободител на Египет, кој до тогаш бил окупиран од Персија. Бил прогласен за син на Амон (египетски бог на сонцето, грчки: Зевс) од Египетските свештеници во пророчиштето во оазата Шива во Либијската пустина. Оттогаш, Александар често се повикувал на Амон-Зевс како на свој татко, а неговата слика на кованите пари била со биковски рогови како симбол на божественоста. Ја основал [[Александрија]] во Египет, која подоцна, по неговата смрт, станала напреден главен град на [[Птоломејска династија|Птолoмејската династија]].
 
Напуштајќи го Египет, Александар продолжил кон Асирија и на 01.10.331.год. п.н.е. го победил Дариј уште еднаш во [Битка кај Гавгамела | [битката кај Гавгамела] (веројатно близу до Мосул, денешен Ирак). Повторно Дариј бил принуден да побегне од бојното поле, но овојпат Александар го следел до Арбела, откаде овој пребегнал во Екбатана (денешен Иран).
 
Потоа Александар тргнал кон [[Вавилон]]. Од Вавилон, Александар се упатил во Суса, еден од главните градови на Персија, и го освоил неговото легендарно богатство. Испраќајќи ја главнината од својата војска кон главниот град на Персија [[Персеполис]], Александар ги нападнал и освоил Портите на Персија (денес планината Загрос), а потоа побрзал кон [[Персеполис]] пред неговата војска да го опљачка богатството на градот. За време на нивниот претстој во градот, избил пожар во палатата на Ксеркс и се проширил низ остатокот од градот.
 
По освојувањето на [[Персеполис]], Александар ја продолжил потерата по ДариусДариј. До тогаш, Персискиот крал веќе бил заробен од БесусБес, неговиот Бактријски сатрап и сонародник. Додека Александар наближувал, БесусБес наредил да го убијат Дариј, а потоа се прогласил за негов наследник под името [[Артаксеркс 5.]] и се повлекол во централна Азија од каде организирал герилски напади против Александар. Со смртта на Дариј, Александар ја прогласил осветничката војна за завршена, и ги ослободил своите грчки и други сојузници од својата војска, но им дозволил на доброволците да останат како платеници.
 
Неговата понатамошна тригодишна воена кампања, прво против БесусБес, а потоа и против Спитамен, сатрап од [[Согдијана]], го одвела Александар низ повеќе делови на денешен [[Авганистан]] и [[Таџикистан]]. Притоа, формирал повеќе градови со името Александрија, од кои некои постојат и денес, на пример [[Кандахар]] во Авганистан и [[Хуџанат]] во [[Таџикистан]]. Во тие походи, неговите противници биле поразени: БесусБес во 329., а Спитамен во 328г.п.н.е.
 
=== Поход кон Египет ===
Ред 26 ⟶ 27:
Во Александровите походи на исток учествувала и [[Пајонија|пајонската]] лесна коњаница предводена од [[Аристон]]. Притоа, Александар и неговата војска насекаде биле пречекувани како ослободители од страна на покорените народи под персиска власт. По завземањето на градот [[Опсада на Тир|Тир]] (или Сидон) во [[332]] година п.н.е. и [[Газа]], бил отворен патот кон [[Египет]]. Притоа, градовите во [[Феникија]], [[Палестина]] и Египет без борба ги отварале своите врати и го прогласувале Александар за свој владетел. Како вешт политичар, во Египет тој го посетил [[храм]]от на богот на [[Сонце]]то [[Амон Ра]], ги придобил свештениците угнетувани од персиската власт, па тие го прогласиле за син на нивниот врховен бог и [[фараон]].
 
Неговиот војсководач [[Парменион]] му предлагал на Александар да ги прекрати натамошните воени походи, но тој бил цврсто решен конечно да ја уништи големата персиска држава. На патот кон [[Вавилон]], кај [[Битка кај Гавгамела|Гавгамела]] во [[331]] година п.н.е.]] дошло до нова, уште покрвава битка со персиската војска, при што повторно ја разбил петпати побројната персиска војска. Персискиот цар се обидел да се спаси со бегство, но бил убиен.
 
=== Поход на Индија ===
 
[[Податотека:AlexanderConquestsInIndia.jpg|thumb|250px|Воена кампања и движење на Александар во неговиот поход на Индија.]]
 
После смрта на [[Спитамена]] и бракот со [[Роксана]] (Рошанак на Бактриски), Александар ги зацврстува своите нови позиции во Централна Азија. Во 326 г.п.н.е. Александар конечно е подготвен да се посвети на освојувањето на Индија. Александар ги повикува сите водачи на племињата од [[Гандара]], територија на север од денешен [[Пакистан]], да му се покорат и да тргнат со него. [[Амби]], владетелот на [[Таџила]], чие кралство се простирало од [[Индус]] до [[Џелум]], така и направил. Но водачите на некои кланови, како например [[Асапсиос]] и [[Асакеноис]], познати во Индиските текстови како [[Ашвајани]] и [[Ашвакајани]] (имињата асоцираат на природата на нивните заедници, во Санскритскиот јазик Ашва значи коњ), одбиле да се покорат.
 
Ред 57 ⟶ 60:
Александар дел од своите сили оставил во Индија. На територијата на Индус, тој го номинирал неговиот офицер [[Пејтон, син на Агенор|Пејтон]] како [[сатрап]], позиција која тој ја задржал следните десет години се до [[316 г.п.н.е.]], а во [[Пенџаб]] тој го оставил генералот Еудемус како командат на војската под владение на [[Пор]] и [[Таџили]]. Еудемус станува господар на Пенџаб после смртта на овие двајца. И двајцата валдетели (Пејтон и Еудемус) се враќаат на запад во 316 г.п.н.е. со нивната војска, а на нивно место [[]Чандрагупта Мауриа] го формира [[Царство Мауриа|Царството Мауриа]] в Индија.
 
== Референци ==
[[Категорија:Походи на Александар Македонски|*]]▼
<references />
 
▲[[Категорија:Походи на Александар Македонски|* ]]
[[Категорија:Александар III Македонски]]
 
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Походи_на_Александар_Македонски“