Водство: Разлика помеѓу преработките
| [проверена преработка] | [проверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Бот: козметички промени |
|||
Ред 1:
'''Лидерство''' е [[процес]] на социјално влијание во кој една личност ја придобива соработката и поддршката на останатите во остварувањето на заедничката цел.
[[
== Историја ==
Лидерството е релативно нов феномен, меѓутоа овој [[концепт]] брзо се призна во светот, со преку 2000 наслови за лидерството само во [[САД]]. Лидерството е најмногу истражувано подрачје од [[организација|организационото]] однесување. Кон крајот на триесетите години на [[20 век]] кога во светската [[литература]] уште не се знаело за организационото однесување се појавиле првите студии за лидерството. Поентата на овие студии била ефикасно управување со [[капитал]]от и материјалните ресурси, целта била да се постигне конкурентска предност по пат на ефикасност.
Лидерството се гледа како начин или облик на управување на однесувањето на луѓето како најзначаен ресурс во современото [[општество]]. Лидерството се трансформира од статичен [[стереотип]]ен модел до флексибилен модел на менаџерот.
== Поим ==
Постојат речиси толку многу различни [[дефиниција|дефиниции]] за лидерството колку што постојат автори кои се обиделе да
Како позначајни се издвојуваат следниве:
* Лидерството е процес и сопственост. Како процес, лидерството вклучува користење на влијание без принуда. Како сопственост, лидерството е збир на карактеристики својствени за секој поединец за кој се претпоставува дека успешно ќе го примени споменатото влијание.<ref> Bruner,Richard:’’Tungstram’s Leading Light’’,International Management,December 1992 </ref>
* Лидерството е меѓуперсонално влијание кое се случува кога една личност е способна да добие согласност од друга во остварување на саканите цели на една [[организација]].<ref>
* Лидерството е динамичен процес на работа во група каде што поединецот, во определен период, во определен организационен контекст, влијае на другите членови на групата своеволно да се обврзат за остварување на целите или задачите на групата.<ref> Business failure record-1993,The Dun & Bradstreet,Inc.,New York, 1994 </ref>
== Карактеристики на лидерството ==
Лидерството е динамичен процес кој е под влијание на променливите барања на задачата, самата група и поединечните членови.Лидерството не се ограничува само на едно лице. Обично, поставениот лидер (менаџер) формално се грижи за групата но тој не мора во практика да биде и лидер на групата.<ref>Дракулевски Љубомир, Лидерство - основа за ефективен стратегиски менаџмент ,Скопје (1999)</ref>
Ред 24:
Лидерството се темели на воспоставување врски, внатре, во соодветната организација.<ref>Дракулевски Љубомир, Лидерство - основа за ефективен стратегиски менаџмент ,Скопје (1999)</ref>
== Стилови на лидерство ==
=== Лидер командант ===
Модел на лидерство кога менаџерот од врвот формулира стратегија и по хиерархија ја доставува на другите менаџери за нејзино извршување.За да се примени овој модел потребно е да бидат исполнети определени предуслови, како што се: лесно извршување на стратегијата; добра информираност; објективни планери; поделба на организацијата на оние кои размислуваат и на оние кои работат.<ref>Chester,Bernard I,:The Functions of the executive,Cambridge,Massachusetts,Harvard University press,1938</ref>
=== Лидер на промени ===
Модел на лидерство кога менаџерот од врвот презема промени за извршување на стратегијата.
Откако стратегијата е формулирана, лидерот овозможува таа да се оствари со преземање на определени чекори (промени) во:[[структура]] на организацијата, системите на планирање, приспособување на нивната [[култура]].<ref> Churchill,Neil C.,Virginia L.Lewis:’’The five stages of small business growth’’,Harvard Business Review,May-June 1983 </ref>
=== Лидер на соработка ===
Модел на лидерство кога менаџерот од врвот ги координира и ги вклучува другите менаџери во формулирањето и извршувањето на стратегијата.
За разлика од првите два модела,моделот на соработка,поради своите карактеристики,дава подобри ефекти во покомплексно и помалку стабилно окружување.<ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.242</ref>
=== Лидер на култура ===
Модел на лидерство кога во формулирањето на стратегијата учествуваат менаџерите од средно и од пониско ниво на [[менаџмент]].
Ограничувања:
* претпоставката луѓето да се добро информирани и интелигентни
* постоење конзистентност на одлуките на сите нивоа
* потребата подолго време да се воспостави овој модел.<ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.242</ref>
=== Лидер на развој ===
Модел на лидерство кога менаџерот на врвот овозможува партиципација, иновација и креативност во формулирањето на стратегијата.
Ред 108:
|}
== Однесување на лидерите ==
Однесување на лидерите во зависност од начинот на донесување одлуки:
* ''Автократскиот лидер'' ги донесува сите одлуки,а подредените немаат никакво влијание врз процесот на донесување одлуки.
* ''Партиципативниот лидер'' им дозволува на подредените да партиципираат во донесувањето на одлуки,а вработените ги третира со достоинство
* ''Leissez-Faire лидерот'' им дозволува на подредените целосна [[слобода]] во донесувањето одлуки и извршување на задачата.<ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.250-251</ref>
== Лидери и менаџери ==
'''Лидерот''' е личност која спроведува влијание без принуда спрема вработените во извршување на своите задачи.'''Менаџер'''-секој, на кое и да било ниво во претпријатието кој го насочува напорот на другите луѓе во остварување на целите и кој е одговорен за нивната работа.
Лидерот и менаџерот имаат фундаментални различни погледи на работење на претпријатието. Аспекти кои ги прават овие разлики се согледуваат во ориентацијата спрема целите, нивната работа, човечките односи и нив самите.<ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.249</ref>
* '''Ориентација спрема целите'''. ''Лидерите'' размислуваат за целите на начин што тие креираат претстава и очекување за насоката на која работењето на претпријатието ќе се одвива. ''Менаџерите'' од друг страна претендираат да гледаат на работата како на начин за остварување на целите заснован на акции превземени од страна на работниците. <ref>Cole,G.A.:Personnel Management:Theory and Practice,DP Publications Ltd.,London,1993</ref>
* '''Ориентација спрема работата'''. ''Лидерите'' поаѓаат од високо ризична позиција и за да бидат ефективни на окружувањето гледаат како на пријатен амбиент кој ги поттикнува луѓето на правилен избор. ''Менаџерите'' гледаат на работата како на процес кој претставува комбинација на луѓе и идеи кои треба да соработуваат при формулирањето на стратегии и донесување на одлуки.<ref>Cole,G.A.:Personnel Management:Theory and Practice,DP Publications Ltd.,London,1993</ref>
* '''Човечки односи'''. Во односот со другите ''лидерите'' вклучуваат [[емоции]]. Тие изразуваат чувство на [[идентитет]] и разлики, а таквата атмосфера ги мотивира луѓето. ''Менаџерите'', пак, сакаат да работат со луѓето и избегнуваат солидарни активности бидејќи тoa ги прави нервозни. Менаџерите комуницираат со нивните вработени индиректно, користејќи сигнали наместо пораки. Тие исто така, инсистираат на навремено извршување на работата. Разликата е едноставна: менаџерите го насочуваат вниманието на тоа како работата е извршена, додека пак лидерите го насочуваат вниманието на тоа што настаните и одлуките значат за учесниците.<ref>Cole,G.A.:Personnel Management:Theory and Practice,DP Publications Ltd.,London,1993</ref>
'''Разлики меѓу лидери и менаџери:'''
* менаџерот управува, лидерот иновира;
* менаџерот е [[копија]], лидерот е оригинал;
* менаџерот одржува, лидерот развива;
* менаџерот се фокусира на системи и структура, лидерот се фокусира на луѓе;
* менаџерот се потпира на контрола, лидерот на доверба;
* менаџерот гледа краткорочно, лидерот има долгорочна перспектива;
* менаџерот прашува ‘’како?’’ и ‘’кога?’’, лидерот прашува ‘’што?’’ и ‘’зошто?’’
* менаџерот прифаќа ''status quo'', лидерот иницира предизвик на оваа состојба;
* погледот на менаџерот е насочен кон пониските нивоа во хиерархијата, а на лидерот кон хоризонтот;
* менаџерот е класичен добар [[војник]], лидерот е своја сопствена личност.
* менаџерот ги прави работите работите на вистински начин, лидерот ги работи вистинските работи.<ref>Corn,Jr.,Ira G.’’ The Role of the Chairman of the Board’’,NACD Corporation Director’s Special Report Series,Vol.VI,1978</ref>
== Предизвиците на современото лидерство ==
Денес сè повеќе во Светот се афирмира таканареченото емоционално интелигентно лидерство. Емоционалните интелигентни лидери се личности што се во состојба да ги контролираат своите емоции, да ги препознаваат емоциите кај другите луѓе и да се снаоѓаат во непознати и проблематични ситуации.
Од концептот на Даниел Голман за емоционалната интелигенција во лидерството потекнуваат определени
Со други зборови, "''емоционалната самосвест''" претставува способност за препознавање на сопствените емоции и на нивните ефекти, а терминот "''прецизна самопроверка''" значи способност за познавање на сопствените сили и ограничувања, додека самодовербата произлегува од самопочитувањето.
Самоменаџирање или саморегулирање е способност да се одржуваат под надзор нарушените емоции и импулси (самоконтрола), да се одржува стандард на искреност и на интегритет (доверба), да се презема одговорност за нечија изведба (свесност), да се ракува со промената (приспособливост) и да се согласува со новите идеи и пристапи (иновација).
Постојат три основни предизвици што се исправаат пред секој лидер, а тоа е како да излезе на крај со внатрешната потреба на секој човек за:'''Славољубие''';'''Среброљубие''';'''Сластољубие'''.
Тоа значи дека лидерот треба да живее и да работи според принципите и високите стандарди на чесност, правичност, праведност, толерантност и тактичност. Да биде во состојба да одолее на предизвиците на земниот живот поврзани со желбата за брз успех, збогатување и уживање во привилегиите што му/ù се на дофат. Лидерството е привилегија
== Наводи ==
{{наводи}}
<!--- ВНИМАНИЕ, не ги бришете интервики врските наведени подолу ---->
[[Категорија:Управување]]▼
[[ar:قيادة]]
Ред 162 ⟶ 164:
[[es:Liderazgo]]
[[fr:Leadership]]
[[he:מנהיגות]]▼
[[hr:Vodstvo (ekonomija)]]
[[
[[id:Kepemimpinan]]
[[io:Chefeso]]
[[it:Leadership]]
▲[[he:מנהיגות]]
[[li:Leider]]▼
[[nl:Leiderschap]]▼
[[ja:リーダーシップ]]
[[ko:지도력]]
▲[[li:Leider]]
▲[[nl:Leiderschap]]
[[pl:Lider (psychologia)]]
[[pt:Liderança]]
Ред 178 ⟶ 180:
[[tr:Liderlik]]
[[uk:Керівництво]]
[[zh-yue:阿頭]]▼
[[zh:領袖]]
▲[[zh-yue:阿頭]]
▲[[Категорија:Управување]]
| |||