Википедија

Водство: Разлика помеѓу преработките

Интерактивен преглед на историјата
[проверена преработка][непроверена преработка]
← Постаро уредувањеПоново уредување →
Избришана содржина Додадена содржина
НагледноВикитекст
Нема опис на уредувањето
Ред 1:
'''Лидерство''' е [[процес]] на социјално влијание во кој една личност ја придобива соработката и поддршката на останатите во остварувањето на заедничката цел.
[[Слика:3D_Team_Leadership_Arrow_Concept.jpg‎|мини|250п|десно|Концепт на моделот на лидерство]]
 
==Историја==
Лидерството е релативно нов феномен, меѓутоа овој [[концепт]] брзо се призна во светот, со преку 2 0002000 наслови за лидерството само во [[САД]]. Лидерството е најмногу истражувано подрачје од [[организација|организационото]] однесување. Кон крајот на триесетите години на [[20 век]] кога во светската [[литература]] уште не се знаело за организационото однесување се појавиле првите студии за лидерството. Поентата на овие студии била ефикасно управување со капиталот[[капитал]]от и материјалните ресурси, целта била да се постигне конкурентска предност по пат на ефикасност.
 
Лидерството се гледа како начин или облик на управување на однесувањето на луѓето како најзначаен ресурс во современото [[општество]]. Лидерството се трансформира од статичен стереотипен[[стереотип]]ен модел до флексибилен модел на менаџерот.
 
==Поим==
Постојат речиси толку многу различни [[дефиниција|дефиниции]] за лидерството колку што постојат автори кои се обиделе да дефинираат [[концепт]] на лидерството.
Како позначајни се издвојуваат следниве:
 
* Лидерството е [[процес]] и сопственост. Како процес, лидерството вклучува користење на влијание без принуда. Како сопственост, лидерството е збир на карактеристики својствени за секој поединец за кој се претпоставува дека успешно ќе го примени споменатото влијание. <ref> Bruner,Richard:’’Tungstram’s Leading Light’’,International Management,December 1992 </ref>
 
* Лидерството е меѓуперсонално влијание кое се случува кога една личност е способна да добие согласност од друга во остварување на саканите цели на една [[организација]]. <ref> Burns,Paul,Jim Dewhurst:Small Business in Europe,Macmillan education Ltd.London 1986 </ref>
 
* Лидерството е динамичен [[процес]] на работа во група, каде што поединецот, во определен период, во определен организационен контекст, влијае на другите членови на групата своеволно да се обврзат за остварување на целите или задачите на групата. <ref> Business failure record-1993,The Dun & Bradstreet,Inc.,New York, 1994 </ref>
 
==Карактеристики на лидерството==
ГлавнатаЛидерството улогае надинамичен лидеротпроцес кој е дапод влијаевлијание на групатапроменливите барања на своеволнозадачата, обврзувањесамата вогрупа остварувањеи напоединечните целите на групатачленови. <ref>Дракулевски Љубомир, Лидерство - основа за ефективен стратегиски менаџмент ,Скопје (1999)</ref>▼
 
Лидерството ене динамиченсе [[процес]]ограничува којсамо ена подедно влијаниелице. наОбично, променливитепоставениот барањалидер на(менаџер) задачата,саматаформално групасе грижи за групата но тој не мора во практика да биде и поединечнителидер членови.на групата.<ref>Дракулевски Љубомир, Лидерство - основа за ефективен стратегиски менаџмент ,Скопје (1999)</ref>
Лидерството неЛидерсвото се ограничуваизвршува самои нае еднопод лице.Обично,поставениотвлијание лидерна (менаџер)специфичен формалнозбир сена грижиоколности закоишто групата,ного тојсоздаваат неорганизациониот мораконтекст. воОвој практикаконтекст дае бидеважен иза лидеропределување на групата.степенот на моќта што ја поседува лидерот.<ref>Дракулевски Љубомир, Лидерство - основа за ефективен стратегиски менаџмент ,Скопје (1999)</ref>
ЛидертсвотоГлавната сеулога извршувана илидерот е подда влијаниевлијае на специфичен збиргрупата на околности,коиштосвоеволно гообврзување создаваатво организациониот контекст. Овој контекст е важен за определувањеостварување на степенотцелите на моќта што ја поседува лидеротгрупата. <ref>Дракулевски Љубомир, Лидерство - основа за ефективен стратегиски менаџмент ,Скопје (1999)</ref>
Лидерството не е индивидуална, туку колективна активност која е водена од заедничка визија.▼
▲Главната улога на лидерот е да влијае на групата на своеволно обврзување во остварување на целите на групата. <ref>Дракулевски Љубомир, Лидерство - основа за ефективен стратегиски менаџмент ,Скопје (1999)</ref>
Лидерството се темели на воспоставување врски, внатре, во соодветната [[организација]].▼
▲Лидерството не е индивидуална,туку колективна активност која е водена од заедничка визија.
▲Лидерството се темели на воспоставување врски внатре во соодветната [[организација]].
 
==Стилови на лидерство==
 
===Лидер командант===
Модел на лидерство кога менаџерот од врвот формулира [[стратегија]] и по [[хиерархија]] ја доставува на другите менаџери за нејзино извршување. <ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.241</ref>▼
 
За да се примени овој [[модел]], потребно е да бидат исполнети определени предуслови, како што се : лесно извршување на стратегијата; добра информираност; објективни планери; поделба на организацијата на оние кои размислуваат и на оние кои работат.<ref>Chester,Bernard I,:The Functions of the executive,Cambridge,Massachusetts,Harvard University press,1938</ref> лесно извршување на стратегијата;добра информираност;објективни планери;▼
▲Модел на лидерство кога менаџерот од врвот формулира [[стратегија]] и по [[хиерархија]] ја доставува на другите менаџери за нејзино извршување. <ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.241</ref>
▲За да се примени овој [[модел]],потребно е да бидат исполнети определени предуслови,како што се : <ref>Chester,Bernard I,:The Functions of the executive,Cambridge,Massachusetts,Harvard University press,1938</ref> лесно извршување на стратегијата;добра информираност;објективни планери;
поделба на на организацијата на оние кои размислуваат и на оние кои работат.
 
===Лидер на промени===
 
Модел на лидерство кога менаџерот од врвот презема [[промени]] за извршување на стратегијата. <ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.241</ref>
Откако стратегијата е формулирана, лидерот овозможува таа да се оствари со преземање на определени чекори (промени) во):[[структура]] на организацијата, системите на планирање, приспособување на нивната [[култура]].<ref> Churchill,Neil C.,Virginia L.Lewis:’’The five stages of small business growth’’,Harvard Business Review,May-June 1983 </ref>[[структура]] на организацијата,системите на планирање,приспособување на нивната [[култура]].
 
===Лидер на соработка===
Модел на лидерство кога менаџерот од врвот ги координира и ги вклучува другите менаџери во формулирањето и извршувањето на стратегијата. <ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.242</ref> ▼
 
▲Модел на лидерство кога менаџерот од врвот ги координира и ги вклучува другите менаџери во формулирањето и извршувањето на стратегијата. <ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.242</ref>
За разлика од првите два модела,моделот на соработка,поради своите карактеристики,дава подобри ефекти во покомплексно и помалку стабилно окружување.
 
===Лидер на култура===
Модел на лидерство кога во формулирањето на стратегијата учествуваат менаџерите од средно и од пониско ниво на [[менаџмент]]. <ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.242</ref>▼
 
Ограничувања:
▲Модел на лидерство кога во формулирањето на стратегијата учествуваат менаџерите од средно и од пониско ниво на [[менаџмент]]. <ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.242</ref>
Ограничувања:*претпоставката луѓето да се добро информирани и интелигентни;
*постоење конзистентност на одлуките на сите нивоа;
*потребата подолго време да се воспостави овој модел.<ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.242</ref>
 
===Лидер на развој===
Модел на лидерство кога менаџерот на врвот овозможува партиципација, иновација и креативност во формулирањето на стратегијата.
 
'''Модели на лидер :'''
Ред 111 ⟶ 110:
 
==Однесување на лидерите==
Однесување на лидерите во зависност од начинот на донесување одлуки: <ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.250-251</ref>▼
 
*''Автократски лидер''▼
▲Однесување на лидерите во зависност од начинот на донесување одлуки: <ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.250-251</ref>
 
▲''Автократски лидер''
-ги донесува сите одлуки,а подредените немаат никакво влијание врз процесот на донесување одлуки.
 
*''Партиципативен лидер''
-им дозволува на подредените да партиципираат во донесувањето на одлуки,а вработените ги третира со достоинство и љубезност.
 
*''Leissez-Faire лидер''
-им дозволува на подредените целосна [[слобода]] во донесувањето одлуки и извршување на задачата.<ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.250-251</ref>
 
==Лидери и менаџери==
'''Лидерот''' е личност која спроведува влијание без принуда спрема вработените во извршување на своите задачи.<ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.249</ref>
 
'''ЛидеротМенаџер'''-секој, ена личносткое којаи спроведувада влијаниебило безниво принудаво спремапретпријатието вработенитекој го насочува напорот на другите луѓе во извршувањеостварување на своитецелите задачи.и кој е одговорен за нивната работа.<ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.249</ref>
'''Менаџер''' секој,на кое и да било ниво во претпријатието,кој го насочува напорот на другите [[луѓе]] во остварување на целите и кој е одговорен за нивната работа. <ref>Бобек Шуклев,Љубомир Дракулевски,Стратегиски менаџмент,Скопје 2001,стр.249</ref>
Лидерот и менаџерот имаат фундаментални различни погледи на работење на претпријатието. Аспекти кои ги прават овие разлики се согледуваат во ориентацијата спрема целите, нивната работа, човечките односи и нив самите.
 
*'''Ориентација спрема целите'''. ''Лидерите'' размислуваат за целите на начин што тие креираат претстава и очекување за насоката на која работењето на претпријатието ќе се одвива. ''Менаџерите'' од друг страна претендираат да гледаат на работата како на начин за остварување на целите заснован на акции превземени од страна на работниците. <ref>Cole,G.A.:Personnel Management:Theory and Practice,DP Publications Ltd.,London,1993</ref>
 
*'''Ориентација спрема работата'''. ''Лидерите'' поаѓаат од високо ризична позиција, и за да бидат ефективни, на окружувањето гледаат како на пријатен амбиент кој ги поттикнува луѓето на правилен избор. ''Менаџерите'' гледаат на работата како на [[процес]] кој претставува комбинација на [[луѓе]] и идеи кои треба да соработуваат при формулирањето на стратегии и донесување на одлуки. <ref>Cole,G.A.:Personnel Management:Theory and Practice,DP Publications Ltd.,London,1993</ref>
 
*'''Човечки односи'''. Во односот со другите ''лидерите'' вклучуваат [[емоции]]. Тие изразуваат чувство на [[идентитет]] и разлики, а таквата атмосфера ги мотивира луѓето. ''Менаџерите'', пак, сакаат да работат со луѓето и избегнуваат солидарни активности бидејќи тиетoa ги прави нервозни. Менаџерите комуницираат со нивните вработени индиректно, користејќи сигнали наместо пораки. Тие исто така, инсистираат на навремено извршување на работата. Разликата е едноставна: менаџерите го насочуваат вниманието на тоа како работата е извршена, додека пак лидерите го насочуваат вниманието на тоа, што настаните и одлуките значат за учесниците.<ref>Cole,G.A.:Personnel Management:Theory and Practice,DP Publications Ltd.,London,1993</ref>
 
 
'''Разлики меѓу лидери и менаџери:<ref>Corn,Jr.,Ira G.’’ The Role of the Chairman of the Board’’,NACD Corporation Director’s Special Report Series,Vol.VI,1978</ref>'''
 
*менаџерот управува, лидерот иновира;
*менаџерот е [[копија]], лидерот е оригинал;
*менаџерот одржува, лидерот развива;
*менаџерот се фокусира на системи и [[структура]], лидерот се фокусира на [[луѓе]];
*менаџерот се потпира на контрола, лидерот на доверба;
*менаџерот гледа краткорочно, лидерот има долгорочна перспектива;
*менаџерот прашува ‘’како?’’ и ‘’кога?’’, лидерот прашува ‘’што?’’ и ‘’зошто?’’
*менаџерот прифаќа ''status quo'', лидерот иницира предизвик на оваа состојба;
*погледот на менаџерот е насочен кон пониските нивоа во хиерархијата, а на лидерот кон хоризонтот;
*менаџерот е класичен добар [[војник]], лидерот е своја сопствена личност.
*менаџерот ги прави работите работите на вистински начин, лидерот ги работи вистинските работи.<ref>Corn,Jr.,Ira G.’’ The Role of the Chairman of the Board’’,NACD Corporation Director’s Special Report Series,Vol.VI,1978</ref>
 
 
==Предизвиците на современото лидерство==
Денес сè повеќе во Светот се афирмира таканареченото емоционално интелигентно лидерство. Емоционалните интелигентни лидери се личности што се во состојба да ги контролираат своите [[емоции]], да ги препознаваат емоциите кај другите луѓе и да се снаоѓаат во непознати и проблематични ситуации.▼
 
Од концептот на Даниел Голман за емоционалната интелигенција во лидерството потекнуваат определени лидерски способности, компетенции и вештини, а секоја од нив е со свој сет атрибути на однесување. Емоционално–интелигентни компетенции на лидерите се: <ref>www.globalhr.mk</ref> интраперсоналната самосвесност, интерперсоналната самосвесност (меѓучовечки вештини и општествена одговорност), управување на односите - инспирација и катализатор на [[промени]].<ref>www.globalhr.mk</ref>▼
 
Со други зборови, "''емоционалната самосвест''" претставува способност за препознавање на сопствените [[емоции]] и на нивните ефекти, а терминот "''прецизна самопроверка''" значи способност за познавање на сопствените сили и ограничувања, додека самодовербата произлегува од самопочитувањето.▼
Денес сè повеќе во Светот се афирмира таканареченото емоционално интелигентно лидерство.
Самоменаџирање или саморегулирање е способност да се одржуваат под надзор нарушените [[емоции]] и импулси (самоконтрола), да се одржува стандард на искреност и на интегритет (доверба), да се презема одговорност за нечија изведба (свесност), да се ракува со промената (приспособливост) и да се согласува со новите идеи и пристапи (иновација) .▼
▲Емоционалните интелигентни лидери се личности што се во состојба да ги контролираат своите [[емоции]], да ги препознаваат емоциите кај другите луѓе и да се снаоѓаат во непознати и проблематични ситуации.
Постојат три основни предизвици што се исправаат пред секој лидер, а тоа е како да излезе на крај со внатрешната потреба на секој човек за:'''Славољубие''';'''Среброљубие''';'''Сластољубие'''.▼
▲Од концептот на Даниел Голман за емоционалната интелигенција во лидерството потекнуваат определени лидерски способности, компетенции и вештини, а секоја од нив е со свој сет атрибути на однесување. Емоционално–интелигентни компетенции на лидерите се: <ref>www.globalhr.mk</ref> интраперсоналната самосвесност,интерперсоналната самосвесност (меѓучовечки вештини и општествена одговорност), управување на односите - инспирација и катализатор на [[промени]].
Тоа значи дека лидерот треба да живее и да работи според принципите и високите стандарди на чесност, правичност, праведност, толерантност и тактичност. Да биде во состојба да одолее на предизвиците на земниот живот поврзани со желбата за брз успех, збогатување и уживање во привилегиите што му/ù се на дофат. Лидерството е привилегија, но не само заради привилегии. Погрешниот пристап кон лидерството е стапицата што води кон нарцисоидност, појава на корупција и применување мобинг или притисок. Да се воспостави рамнотежа и контрола на ова е клучот за мајсторството во лидерството.▼
▲Со други зборови, емоционалната самосвест претставува способност за препознавање на сопствените [[емоции]] и на нивните ефекти, а терминот прецизна самопроверка значи способност за познавање на сопствените сили и ограничувања, додека самодовербата произлегува од самопочитувањето.
▲Самоменаџирање или саморегулирање е способност да се одржуваат под надзор нарушените [[емоции]] и импулси (самоконтрола), да се одржува стандард на искреност и на интегритет (доверба), да се презема одговорност за нечија изведба (свесност), да се ракува со промената (приспособливост) и да се согласува со новите идеи и пристапи (иновација) .
▲Постојат три основни предизвици што се исправаат пред секој лидер, а тоа е како да излезе на крај со внатрешната потреба на секој човек за:Славољубие;Среброљубие;Сластољубие.
▲Тоа значи дека лидерот треба да живее и да работи според принципите и високите стандарди на чесност, правичност, праведност, толерантност и тактичност. Да биде во состојба да одолее на предизвиците на земниот живот поврзани со желбата за брз успех, збогатување и уживање во привилегиите што му/ù се на дофат. Лидерството е привилегија, но не само заради привилегии. Погрешниот пристап кон лидерството е стапицата што води кон нарцисоидност, појава на корупција и применување мобинг или притисок. Да се воспостави рамнотежа и контрола на ова е клучот за мајсторството во лидерството.
 
==Наводи==
Ред 193 ⟶ 188:
 
[[Категорија:Управување]]
 
[[Категорија:Општествени односи]]
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/wiki/Водство“