Повеќевредносна логика: Разлика помеѓу преработките
| [непроверена преработка] | [непроверена преработка] |
Избришана содржина Додадена содржина
с Бот Додава: ko:다치논리학 |
с Бот: козметички промени |
||
Ред 1:
'''Повеќевредносната логика''' претставува метод на [[исказна пресметка|логички пресметки]] во кои постојат повеќе од две [[вистинитосна вредност|вистинитосни вредности]]. Традиционално, логичките пресметки се двовредносни — т.е., за секој [[исказ]] постојат само две можни вистинитосни вредности (т.е. вистина и невистина). Класичната логика може да се прошири и на ''n''>2-на логика. Во литературата најчесто се среќава [[тројна логика|тривредносната логика]] (како на пр. [[Јан Лукасјевич|Лукасјевичевата]] и [[Стивен Кол Клини|Клиниевата]]) бесконечновредносната логика (како на пр. [[фази логика]]та).
== Однос со класичната логика ==
Логиката е систем наменет за кодификација на правилата за зачувување на извесно семантичко својство на исказите во текот на нивните преобразби. Во класичната логика, ова својство е „вистината“. Кај еден валиден аргумент, вистината на изведениот исказ е загарантирана кога премисите се заеднички вистинити, бидејќи примената на валидни чекори го зачувува својството. Меѓутоа, тоа својство не мора да биде „вистината“; тоа може да биде некој друг концепт.
Ред 9:
На пример, зачуваното својство може да биде ''оправданост'', темелниот концепт во [[интуиционистичка логика|интуиционистичката логика]]. Така, исказот не е вистинит или невистинит; наместо тоа, тој е оправдан или дефектен. Клучната разлика помеѓу оправданоста и вистината, во овој случај, е во тоа што законот за исклучена средина тука не држи: исказ кој не е дефектен, не мора да значи дека е оправдан - туку едноставно не е докажано дека е дефектен. Клучната разлика е во одреденоста на зачуваното својство: Можеме да докажеме дека ''P'' е оправдано, дека ''P'' е дефектно, или пак да не можеме да докажеме ниедно од нив. Валидниот аргумент ја зачувува оправданоста во текот на преобразбите, такашто исказот изведен од оправдани искази останува оправдан. Меѓутоа овие се докази во класичната логика кои зависат од законот за исклучена средина; бидејќи во овој систем тој закон не важи, постојат искази кои не можат да се докажат по тој пат.
== Однос со неопределената логика ==
Повеќевредносната логика е строго поврзана со теоријата на [[неопределено множество|неопределените (фази) множества]] и [[неопределена логика|неопределената (фази)Н логика]]. Концептот неопределено подмножество бил изнесен од [[Љутфи Аскер Заде]] како формализација на [[неодреденост]]; т.е., феноменот дека еден предикат не мора да важи за некој предмет апсолутно, туку и само во извесна мера, и дека постојат многу гранични (преминливи) случаи. На тој начин, како кај повеќевредносната логика, неопределената логика допушта вистинитосни вредности поинакви од „вистина“ и „невистина“. На пример, обично множеството на можни вистинитосни вредности е целиот интервал [0,1]. Но сепак, главната разлика помеѓу неопределената логиката и повеќевредносната логика е во нивната цел. Впрочем, наспроти нејзиниот философски интерес (може да се употреби за работење со [[парадокс на купот]]), неопределената логика е главно посветена на примената. Поточно искажано, на [[неопределена логиката|неопределената]] може да се пријде на два начина. Првиот е во мошне тесно сродство со традицијата на повеќевредносната логика (Хајекова школа). Така, утврдуваме множество назначени вредности и ова ни дава можност да определиме наложен однос. Дедуктивниот апарат се определува со соодветно множество логички аксиоми и со соодветни правила на инференција. Другиот приод (Гогин, Павелка и други) е посветен на определување на дедуктивен апарат кој допушта ''приближни умувања''. Ваквиот апарат се определува со соодветно неопределено подмножество логички аксиоми and by a и со соодветни правила на неопределена инференција. Во првиот случај, логички последичниот оператор го дава множеството логичка последичност за дадено множество аксиоми. Во вториот случај, логички последичниот оператор го дава неопределненото множеството како логичка последичност за дадено наопределено множество хипотези.
Друг пример за бесконечновредносна логика е [[веројатносна логика|веројатносната логика]].
Ред 20:
Идејата за повеќевредносна логика повторно се родила во XX век. Полскиот логичар и философ [[Јан Лукасјевич]], во 1920 г. почнала да создава системи на повеќевредносна логика, користејќи ја третата вредност „можно“ за справување со Аристотеловиот [[Проблем на случајноста на иднината|парадокс на поморската битка]]. Во меѓувреме, американскиот математичар [[Емил Пост]] (1921) исто така изнел формулација на дополнителни степени на вистинитост со n>=2, каде n се вистинитосните вредности. Подоцна Јан Лукасјевич и [[Алфред Тарски]] заедно формулирале логика на n вистинитосни верзии, каде n>=2, а во 1932 г. [[Ханс Рајхенбах]] формулирал логика на повеќе вистинитосни вредности, каде n→бесконечност. [[Курт Гедел]] во 1932 г. покажал дека [[интуиционистичка логика|интуиционистичката логика]] не е бесконечновредносна логика, и дефинирал систем наречен „Геделова логика“ во средина помеѓу [[класична логика|класичната]] и интуиционистичката логика; ваквата логика се нарекува [[средна логика]].
== Видете исто така ==
* [[Тројна логика]]
* [[Неопределена логика]]
Ред 29:
* [[IEEE 1164]]
== Патенти ==
* Такацу, {{US patent|5644253}} „''Повеќевредносно логичко коло''“. 1 јули, 1997.
== Наводи ==
* Chang C.C. и Keisler H. J. 1966. ''Continuous Model Theory'', Princeton, Princeton University Press.
* Cignoli, R. L. O., D'Ottaviano, I, M. L., Mundici, D., 2000. ''Algebraic Foundations of Many-valued Reasoning''. Kluwer.
Ред 46:
{{Портал|Логика|Zellweger-LogicGarnet.jpg}}
==== Македонски ====
* [http://cs.nyus.edu.mk/ivanovska/magisterska.pdf „Повеќевредносна логика“ - магистерски труд на Магдалена Ивановска], [[Природно-математички факултет]] - [[Скопје]] {{mk}}
==== Странски ====
* [[Стенфордска енциклопедија на философијата]]: "[http://plato.stanford.edu/entries/logic-manyvalued/ Повеќевредносна логика]" -- од Зигфрид Готвалд. {{en}}
== Белешки ==
| |||