Сказна за цар Салтан

„Приказната за цар Салтан, за неговиот славен и силен херој, принцот Гвидон Салтанович и убавата принцеза Лебед“ (скратена верзија на насловот - „Приказната за царот Салтан“) е приказна во стихови на Александар Пушкин, напишана во 1831 година и првпат објавена во следната година во стихозбирката.

Во приказната се раскажува за историјата на бракот на Цар Салтан и раѓањето на неговиот син, принцот Гвидон, кој поради зависта на тетките завршува на ненаселен остров, се среќава со волшебничката - принцезата Лебедица и со нејзина помош, станува моќен владетел и најпосле се обединува со својот татко.

Содржина

Три сестри разговарале, мечтаејќи за тоа што би сторила секоја од нив ако стане царица. Првата од нив ветила дека ќе направи јадење за целиот свет, втората ветила дека ќе исткае платно за целиот свет, а третата ветила дека на царот ќе му роди син. Во тој момент, во собата влегол Царот Салтан, кој цело време го слушал разговорот на сестрите, стоејќи под прозорецот. Тој ја побарал третата сестра за сопруга, а другите две сестри ги поканил на дворот, нудејќи им да работат како ткајачка и готвачка. Истата вечер, царот и третата сестра се венчале, а таа останала бремена.

Додека царот војувал во далечните земји, царицата родила син и испратила гласник за да го извести царот. Меѓутоа, нејзините завидливи сестри го пресретнале гласникот и го замениле писмото, известувајќи го царот дека неговата сопруга родила „непознато животно“. Царот се разлутил и ветил дека ќе казни сопругата при што наредил да го чекаат неговото враќање. Тогаш, сестрите и старата сваќа повторно ја замениле вистинската порака на царот со лажна која содржела наредба „тајно да се фрлат и царицата и потомството во бездната на водите“. Дворјаните, не сомневајќи се во измамата, ги ставиле мајката и бебето во буре и ги фрлиле во морето. Додека бурето пловело по морето, синот, кој растел забрзано од ден на ден, го замолил бранот да ги остави на копно. Бранот ја послушал неговата молба и така царицата и синот се нашле на пуст остров. За да обезбеди храна, тој направил лак и стрела и отишол на лов. Таму, тој бил сведок на борбата меѓу јастреб и лебед и го убил јастребот. Тогаш, лебедот му кажал дека тој бил, всушност, момче а јастребот бил волшебник и му ветил дека ќе му се оддолжи за доброто дело. Утредента, на празниот остров се појавил убав и богат град чии жители го поставиле синот за кнез, а тој го избрал името Гвидон.

Еден ден, покрај морето пловел брод и трговците биле изненадени кога на некогашниот ненаселен остров здогледале „нов град со куполи од злато, пристаниште со силна претстража“. Кнезот Гвидон ги поканил морнарите на гости, а во разговорот дознал дека патуваат во островот Бујан каде вледеел царот Салтан. Гвидон испратил поздрави до царот, а кога испловил бродот, тој шетал тажен крај морскиот брег. Веднаш се појавил лебедот, кој го претворил Гвидон во комарец и тој го стигнал бродот и така пристигнал во земјата на царот Салтан. По пристигнувањето во царството на Салтан, трговците му раскажале за прекрасниот град и му ја пренесле поканата на Гвидон да го посети островот. Царот Салтан бил воодушевен, но една од завидливите сестри, готвачката, му раскажала на Салтан дека има поголемо чудо: распеана верверица која живела пеела и гризела ореви со бисери и златни лушпи. Тогаш, комарецот ја боцнал готвачката во десното око и побегнал.

По враќањето на островот, Гвидон му раскажал на лебедот за верверичката, а кога се вратил во дворецот, таму ја здогледал необичната верверица на која ѝ направил кристална куќичка. Следниот пат кога крај островот поминал брод, Гвидон повторно ги поканил на гости трговците, пренесувајќи му ги своите поздрави. Тогаш, тој пак изразил желба да го види царот Салтан и лебедот го претворил во мува и тој се качил на бродот. Морнарите пак му раскажале на царот Салтан за островот и за необичната верверичка. Царот Салтан се израдувал и изразил желба да го посети кнезот Гвидон, но сестрата-ткајачка му раскажала за 33 јунаци кои излегувале од морето, предводени од нивниот чичко Црномор. Тогаш, кнезот Гвидон, претворен во мува, ја каснал тетка му во окото и побегнал. Гвидон му раскажал на лебедот за 33 јунаци, а тој рекол дека јунаците се негови браќа. Кога Гвидон се вратил во палатата, видел дека од морето излегуваат 33 јунаци, предводени од чичко им Црномор. Тј му кажал на Гвидон дека јунаците ќе го бранат островот, а потоа пак се вратиле во морето.

По некое време, повторно покрај островот пловел брод и Гвидон ги поканил трговците, испраќајќи покана до царот Салтан да му биде гостин. Лебедот го претворил во бумбар и така тој се качил на бродот и стигнал кај царот Салтан. Таму, трговците му раскажале на царот за чудата кои ги виделе на островот (необичната верверица и 33 јунаци) и му ја пренесле поканата која царот ја прифатил со восхит. Меѓутоа, старата сваќа Бабариха му раскажала на царот за принцезата со голема убавина - таа ја засенувала светлината преку ден, светела ноќе и имала звезда на челото. Тогаш, бумбарот ја каснал старицата на носот и побегнал. По враќањето, Гвидон му раскажал на лебедот за убавата принцеза и посакал да се ожени со неа. Тогаш, лебедот се претворил во принцезата и тие веднаш се венчале.

Повторно, на островот дошле трговци кои по враќањето дома му раскажале на царот Салтан за сите чуда на островот и повторно му ја пренесле поканата на Гвидон: „Тој вети дека ќе не посети, но сè уште не пристигнал“. Тогаш, царот веднаш заминал на пат, а Гвидон го пречекал и му ги покажал убавините на островот. Таму, тој ја препознал неговата сопруга и така сфатил дека го пронашол своето семејство. Сестрите и сваќата ја признале својата злоба, а царот им простил, а потоа направиле голема веселба.

• Илустрациите на Билибин
• 
  Цар Салтан прислушкува под прозорците
• 
  Заминувањето на Салтан
• 
  Звездите сјаат на синото небо. Во синото море брановите удираат
• 
  И застанува пред него. Тој го гледа големиот град
• 
  Комарец лета
• 
  Бродарите одговорија: Патување низ целиот свет
• 
  Весела забава

Историја на создавањето

Во основа, Пушкин ја користел народната приказна „Колено во злато, лактот длабоко во сребро“ (види подолу), напишана од него концизно во две или три различни верзии (во зависност од тоа дали прозата е запишана во 1828 г. година како нацрт или не). Во делото биле користени и ликови позајмени од други народни приказни - на пример, магичната слика на принцезата Лебед, која има сличности со ликот на Василиса Мудра (види. подолу).

Се верува дека Пушкин го направил првиот запис поврзан со заплетот на идната бајка во 1822 година во Кишињев.(Иако постои мислење дека ова е подоцнежна (1824-1825 или 1828 година) ставка во тетратката на Кишињев.

Ова е краток шематски запис, кој најверојатно е синопсис на литературен, веројатно западноевропски извор (за што сведочат и детали како „оракул“, „брод“, „бура“, објава на војна итн.) Тешко е да се разбере овој шематски запис поради конфузијата во ликовите. ( Марк Азадовски коментирал: „Царот кој умира без деца е несомнено цар на земјата во која пристигнала царицата во егзил со нејзиниот син, „Принцезата роди син“- новата сопруга;„ - мајката на принцот“).

Следното кратко снимање на бајката го направи Пушкин 1824-1825, за време на неговиот престој во Михајловски. Овој запис е наводно вратен на дадилката Арина Родионовна и е меѓу записите познати под кодното име „Приказни за Арина Родионовна“.

Првично, во 1828 година, кога ја пишувал бајката, Пушкин можеби сакал да ја менува поезијата со прозата, но подоцна се откажал од оваа идеја.Оригиналното издание на почетокот (14 редови поезија и прозаично продолжение) датира од оваа година. (Иако постои верзија дека прозниот фрагмент е материјал е од понатамошната работа. Како резултат на тоа приказната е напишана од четириметарска хореа со спарен рим (види. подолу).

Автограм на Пушкин со запис од бајката, 1828 година

Приказната била завршена во летото, есента 1831 година,кога Пушкин живеел во Царско Село кај А. Китаева. Во овој период, тој бил во постојана комуникација со Жуковски, со кого влегол во конкуренција, работејќи на истиот "руски народен" материјал. Жуковски им предложил на сите да напишат стиховна верзија на народна приказна. Потоа работел на приказни за принцезата што спиела и за царот Берндеј, Пушкин ги напишал „Приказната за царот Салтан“ и „Балда“.

Според приказната на пријателот на Пушкин - Павел Воинович Нашхокин, напишана од П. И. Бартенев, Пушкин ја напишал „Приказната за царот Салтан“ додека патувал на патот од Санкт Петербург до Москва (овие спомени не се веродостојни).

Според фрагменти, според некои индикации, не зачувани автограмот на приказната, датира од 29 август 1831 година.

Преживеале неколку ракописи [К. 1] Бајката е повторно обелоденета (според делот во автограмот „PBL“ бр. 27) на 29 август 1831 година. Нацрт за ревизија на преработките 725-728 најверојатно е направена во средината на септември. Копијата од приказната била малку ревидирана од Плетнев и Пушкин откако ја прочитал Николај I во септември-декември 1831 година.

Издавање на сказната

Насловната страница на колекцијата на Пушкин, во која најпрво е отпечатена приказната (1832)

За првпат, Пушкин ја објавил сказната во збирката „Песни на А. Пушкин “(стр. III, 1832, стр. 130-181). Сепак, според сведочењето на Ефремов, искажано во неговото прво издание на делата на Пушкин (вол. III, 1880, стр. 441), постоело и постаро издание: оваа бајка „за првпат била објавена во посебна брошура заедно со бајките на Жуковски, но оваа брошура им била поделена само на највисоките лица“. Ниту една копија од оваа брошура не е позната до денес. Во текстот на првото издание од 1832 година, биле воведени некои промени, веројатно од цензурарен карактер.Тие понекогаш се обновуваат во современите изданија - од читање на копија на службеник со корекциите на авторот и Плетнев во цензуриран ракопис.

Интересна е забелешката на крајот од 1. издание: „Исправка. Во приказната за цар Салтан и така натаму. Наместо зборот Окијан, Океан по грешка беше отпечатен насекаде “(т.е.чудесноста на овој окијан по грешка била елиминирана при печатење).

Одлики на текстот

Можеби на почетокот Пушкин сакал да ја менува поезијата и прозата,но на крајот приказната беше напишана со четириметарска хореа со спарена рима:во тие денови, „имитациите“ на народната поезија често се пишуваа на овој начин.

Како што истакнуваат научниците за Пушкин, во оваа приказна „тој му пристапува на проблемот со поетска форма на нов начин за пренесување на„ народните приказни“. Ако „Младоженецот“ (1825) бил напишан во форма на стих од балада, тогаш „Салтан“ веќе бил напишан во четириметарска хореа со соседни рими - со алтернација на машки и женски; големина, која оттогаш станала цврста во литературната пракса за пренесување на дела од ваков вид “.

Поемата содржи 1004 редови и е типографски поделена на 27 одделни строфи со нееднаква должина(од 8 до 96 редови).

Структурата на приказната „се одликува со своето екстремно жанрско богатство.Цар Салтан е двојна бајка и оваа двојност делува како главен принцип за формирање структура: две фолклорни парцели се споени, две верзии на една од овие заговори се комбинираат, ликовите се удвојуваат, функциите се спојуваат, се воведуваат паралелни мотивации, реалностите се дуплираат. Во „Приказната за царот Салтан“,едни на други се надредени две бајки, кои постојат одделно во фолклорот: едната е за невино прогонуваната сопруга, другата е за работи на девојката која придонесува за победата на својот свршеник.Бајката на Пушкин раскажува за тоа како цар Салтан се изгубил, а потоа ги пронашол сопругата и синот и како младиот Гвидон ја запознал Лебедот принцеза, неговата свршеница.Како резултат, секој од хероите станал среќен и „хоризонтално“ (кралот, и покрај интригите на неподготвеност, повторно ја наоѓа жената, принцот Гвидон ја наоѓа својата принцеза) и „вертикално“ (татко и син се наоѓаат едни со дру, кралот и кралицата добиваат снаа). Радоста се множи со радост“. Принципот на удвојување, кој се користи во конструкцијата на заплетот како целина, исто така работи во конструкцијата на индивидуални слики - постапките на хероите (на пример, гласникот), упатувањата на верверица итн итн.

Фолклорот и литературните извори

Илустрација на Сергеј Малјутин, 1899 година

Долгиот наслов на приказната ги имитира насловите на популарните наративи кои биле широко распространети во 18 век,можеби пред се,„Приказната за храбриот,славниот и моќен витез и Богатир Боув“.

„Приказната за царот Салтан“ е адаптација на народната приказна „Колено во злато, лактот до сребро“ (види. подолу), за кое се верува дека го напишал Пушкин во различни верзии (види. погоре). Поетот не следел точно ниедна од нив, слободно го менувал и дополнувал заплетот, притоа одржувајќи го народниот карактер на содржината. Бонди пишува дека Пушкин ја ослободил бајката „од забуна во заплетот (резултат на расипување на текстот во усното пренесување), од груби не-уметнички детали воведени од раскажувачи“.Се забележува и влијанието на бајката „Дрвото што пее, жива вода и птицата што зборува“ (види. подолу). Првите руски публикации на двата вида на заговор за бајките кои се користени датираат од крајот на 18 век и почетокот на 19 век. Најинтересните варијанти се во збирките на Е. Н. Ончуков („Северни приказни“ бр. 5) и М. Азадовски („Приказни за регионот на горна Лена“, бр. 2). Некои од запишаните текстови, пак, го одразуваат запознавањето на раскажувачот со текстот на бајката на Пушкин.Познатиот текст на оваа приказна е исто така познат, е популарниот расказ „ Приказната за трите сестри на принцезата“ веќе бил многу популарен на почетокот на 19 век. Несомнено, Пушкин ги прочитал печатените текстови на народни и книжевни бајки - мала колекција од нив е зачувана во неговата библиотека, а се споменува и дека меѓу нив била и бајката „За Катерина Сатерим“, која го има истиот заговор.

Бонди истакнува дека Пушкин ја користел темата, традиционална во народните приказни, за судбината на клевета на сопругата и успешно разрешување на судбината.Втората тема, воведена во приказната од самиот Пушкин, е народната слика за идеална, среќна поморска држава.Покрај тоа, „темата на талкањето на бебето во брановите, во корпа, сандак, кутија е една од најчестите теми на фолклорот, вклучително и рускиот.Овие талкања се метафора за „задгробниот живот“ скитање на зајдисонцето во другиот свет “.Друг истражувач пишува дека поетот ги комбинира мотивите на приказните за клеветената сопруга (прекрасен син) и мудрите (нешта) девојката.За структурата на сижето и удвојувањето, видете погоре.

Како што истакнуваат научниците за Пушкин, поетот многу внимателно се придржувал до усната традиција, а само неговите сопствени имиња (Салтан, Гвидон) се земенил од други извори.

Длабоко до колена во злато, лактот длабоко во сребро

Руската народна приказна „Колено во злато, до лактот во сребро“ е напишана од Александар Афанасиев во 5 верзии. Општо, има многу верзии на приказната за прекрасни деца на европски јазици; има и индиски, турски, африкански и напишани од американските Индијанци. „Руски варијанти - 78, украински - 23, белоруски - 30. Заплетот често се наоѓа во збирките на бајките на несловенските народи на СССР во верзии блиски до источнословенските “.Слична е и приказната „За Катерина Сатерим“.

Дрвото што пее, живата вода и птицата што зборува

Бајката „Дрвото што пее, живата вода и птицата што зборува“ ( Арн-Томпсон бр. 707) е запишана од Афанасиев во две верзии. „Мотивот на затворањето на клеветената сопруга на царот во капелата (затвор во кула, заѕидана во ѕид) има кореспонденција во западната и во белоруската, украинската, летонската, естонската, литванската верзија. Исто како верзијата на „Прекрасни деца“, која е особено карактеристична за источнословенскиот фолклор - „Коленото во злато“, верзијата (разновидност) „Распеано дрво и птицата што зборува“ се развила на тлото на Истокот, Словенска традиција од бајките, збогатена со необични детали “.

Истата приказна е објавена во збирката Италијански популарни приказни од Томас Фредерик Крејн (види.Танцувачка вода, јаболко што пее и птица што зборува.

Зелената птица и принцезата Бел-Етоил

Оваа приказна за „клеветената мајка“ и „прекрасните деца“ е исклучително распространета низ целиот свет и на сличен начин на двете руски верзии се опишани погоре.

Најстарите снимени европски текстови се италијански. Бајката „Убавата зелена птица“ ( француски: «L’Augel Belverde»“ ) колекција на Страпарола Пријатни ноќи (Ноќ IV, Бајка 3), која играла значајна улога во ширењето на бајките за прекрасните деца во Западна Европа до 18 век.

Илустрација за бајката „Принцезата Бел-Етоил“ од Валтер Крејн

Мотивите на бајката на Страпарола се користат во дворската приказна за колекцијата „Приказни за самовилите“ ( француски: «Contes de fées»“ ) од баронесата Д’Онуас за принцезата Бел-Етоил од 1688 година ( „Принцезата Прекрасна Sвезда“), каде што главниот лик станува ќерка со прекрасна звезда, како и во драмата на Карло Гоци „Зелената птица“(1765). Во Франција, народните приказни за оваа птица се познати под имињата од типот „Птицата што ја кажува вистината“ («L’oiseau de vérité»,«L’oiseau qui dit out»).Исто така, некои слични мотиви може да се проследат во приказната за баронесата Д-Оноа „Делфин“ ( Ле Дофин), што пак се враќа во приказната за Петре Будалчето од колекцијата Страпарола. Кратко прераскажување на приказната „Делфин“ е содржано во вториот дел од првиот том на „Општата библиотека на романи“ (во библиотеката на Пушкин имало целосен комплет - сите 112 двојни тома на оваа книжевна енциклопедија).

Во 1712 година, објавен е превод на Илјада и една ноќ на француски јазик од А. Галанд, кој содржел слична приказна „Приказната за две сестри Љубоморни на помладиот“ (француски: Histoire des deux sœurs jalouses de leur cadette) ... Во исто време, не постои таков текст во арапски оригинал, иако се наоѓаат некои азиски аналози на него. Благодарение на овој француски „превод“, приказната за прекрасните деца беше објавена многу пати и стана добро позната во Европа. А.А. Афанасјев, В. В. Сиповски и Е. Е. Аничкова веќе го свртија вниманието на оваа паралела. Добро познатиот фолклорист МК Азадовски дури ги именуваше западноевропските теми меѓу главните литературни извори на делото на Пушкин: „Сите овие текстови беа, без сомнение, добро познати на Пушкин, во чија библиотека имаше и превод на Галан од 1001 ноќ и збирка на d'Onua (фр. 'Aulnoy) ".

Мотивот за затворање на хероите во буре се појавува во друга приказна на Страпарола, Петре Будалчето (Ноќ III, Приказна 1), како и во истиот тип на Перуонто,една од приказните на Пентамерон (1634) од Џамбатиста Басиле (Перуонто, I-3).

Според истражувачите,Пушкин несомнено бил запознаен со приказните за Баронесата Д’Онуа и Илјада и една ноќ, а текстот на прозната снимка од 1828 година е многу близу до последната од нив Американскиот историчар од бајки С.Томпсон,познатиот составувач на индексот на бајки за Арн-Томпсон (AaTh), напиша дека генерално „ова е една од осумте или десетте најпознати приказни на светот.Брз преглед на достапните референтни дела открива 414 верзии,што сугерира дека потемелно пребарување може да доведе до откривање на уште неколку стотици верзии“.

Приказните од Кентербери

Исто така, се верува дека приказната наликува на вториот дел од „Приказната за човекот“ од „Приказните во Кантербери“ од Чосер (1387). Пушкин можеше да го знае само во превод на француски јазик.

Задолжувањето на овој заговор директно од Чосер беше докажано во работата на Е.Аничкова.Таа пишува дека Пушкин ја напишал својата приказна врз основа на неговото запознавање со делата на рускиот и странскиот фолклор (кавкаски,татарски),каде што има многу заплети кои се многу слични на приказната за адвокатот на Чосер,но дека откако ја прочитале уште пред тоа неговото дело беше завршено,Пушкин наводно „го препознал заговорот на неговата приказна и ја завршил,приближувајќи ја до англиската верзија на приказната за Констанца“.

Во Стариот Еда, има верверица која брза околу Игдрасиљу,верверицата, Рататоскр.

Ликови

Салтан и Гвидон

Разгледницата на Борис Зворикин со илустрација за бајка

Пушкин многу внимателно се придржувал до усната традиција, а само неговите сопствени имиња (Салтан,Гвидон) се земени од други извори .Во подготвителните белешки од 1822 и 1824 година, Цар Салтан : постои теорија дека ова е „сирискиот султан“-првиот сопруг на хероината Чосер. Надвор од контекстот на соодветно име, „Цар Салтан“ е официјална формулација што се користи во дипломатската кореспонденција на руските цари и тогашната документација на амбасадорските и другите наредби во врска со султаните на исламските земји („Цар Салтан од Тур “- Султан на Отоманската империја).

Авторот го позајмил името на уште еден херој од бајката на Пушкин-Гвидон - од популарниот циклус на печатење за Бов Кралот, што претставувало руско толкување на францускиот витешки роман.Таткото на Бова таму се вика Гвидон.Во истите популарни отпечатоци, се појавува противникот на Бова, таткото на херојот Лукапер - Салтан, понекогаш Салтан Салтанович (како во бајката снимена од Пушкин).Италијанското име „Гвидо“-сп. Француски водич - значи „водач“, „водач“.„Пушкин не можеше да не обрне внимание на значењето на ова име, особено затоа што во популарните отпечатоци за Бове, како и во францускиот роман, е суштинско спротивставувањето на„ западниот “Гвидон кон„ источниот “Салтан“ .

Принцезата Лебед

Со спасување на девојката, Пушкин го збогатил заплетот опишан погоре на клеветената мајка и прекрасниот син-овој детал не се наоѓа во ниту еден фолклор или во авторските верзии на оваа приказна.

Иако во народните приказни, приказната и го должи својот среќен крај на птицата - но ова е волшебна,а понекогаш и зелена птица што зборува,а не волшебничка врколак. Лебедовата принцеза е целосно авторска слика. Тој „ги апсорбирал, од една страна, одликите на Русинката Василиса Мудра, од друга, Софија Премудра (сликите,сепак,се враќаат на истиот архетип)“. „Лебедовата принцеза ја поседува не само божествената или магичната мудрост на организаторот на светот (Пословици 8-9),таа исто така поседува и обична секојдневна мудрост, неверојатен мотив за фолклорот“ .

Пушкин можел да ја земе темата Лебеди соодветно од колекцијата на Кирша Данилов,добро позната за него-во епот за херојот Потик има редови за запознавањето на херојот со неговата идна сопруга:

„ Лебедовата принцеза “, Михаил Врубељ, 1900 година (детали)

И увидел белую лебедушку,
Она через перо была вся золота,
А головушка у ней увивана красным золотом
И скатным жемчугом усажена (…)
А и чуть было спустит калену стрелу —
Провещится ему Лебедь белая,
Авдотьюшка Лиховидьевна:
«А и ты Поток Михайло Иванович,
Не стреляй ты меня, лебедь белую,
Не в кое время пригожуся тебе».
Выходила она на крутой бережок,
Обернулася душой красной девицей

Нејзиниот изглед Пушкин го пренел со некои одлики на прекрасното момче од бајката што ја запишал („еден месец сјае под режа, а звезда му гори во челото“) или хероина од бајката за баронезата Д-Онус. Покрај тоа, тој ја направил сестра на 33 морски херои, кои во приказната се браќа на херојот. Врската со морскиот елемент може да се пронајде во фактот дека во руските народни приказни Василиса Мудра е ќерка на морскиот крал.

„Богородица со златна звезда во челото“ е омилена слика на западноевропскиот фолклор,што се наоѓа и кај браќата Грим. За тоа дека има одредено влијание од западни извори сведочи и фактот дека во нацртот Пушкин го употребувал зборот „волшебничка“ за неа. Необично е тоа што во Скандинавија, меѓу Арапите, Персијците и Индијците (како и Кина, Јапонија), може да се наје лебедовиот - лик од бајка од другиот свет. Во скандинавската митологија има девојчиња лебеди-Валкири, кои имаат способност да имаат форма на лебеди.

Триесет и тројцата јунаци

„33 херои“, илустрација на В. Н. Курдјумова

33 херои се појавуваат во втората синопсија на народната приказна снимена од Пушкин, веројатно од Арина Родионовна.Сепак, таму тие се браќа и сестри на главниот јунак, принцот, е под надзор на неименуван чичко и, само откако го пробале мајчино млеко (измешано во леб), се сетиле на врската. Тие првпат се појавуваат со него во 1828 година, во познатиот предговор „На Лукоморие зелен даб“ додаден на „Руслан и Људмила“: „И триесет прекрасни витези / Бистра вода излегува од водите/и нивниот морски чичко е со нив“.

Бабариха

„Бабариха и цар Салтан“, илустрација на И. Билибин

Ткајачот и готвачот се присутни во многу приказни за оваа типологија,но Бабариха се појавува само кај Пушкин.Тој го зел од фолклорот: Бабариха е пагански лик во руските заговори со некои сончеви одлики. „Бабариха држи„ топла топла тава “што не и го гори телото,не го зема“.Азадовски истакнува дека Пушкин го зел ова име од колекцијата на Кирша Данилов,добро позната за него,од смешната песна за злото: „ Добро ти баба, / Баба-Бабариха, / Мајка Лукерија / Сестра Чернава! "

Нејзината казна е каснатиот нос, бидејќи го кренала носот, го внела во своја работа. Ткајачот и готвачот извикувале: „На руски јазик, зборот „крива“ не само што значи еднооки, туку е и спротивставен на зборот „прав“, исто како што вистината е лажна; ова спротивставување е архетипско. Ако слепилото во митот е знак на мудрост (Темида има врзани очи на нејзините очи за да не обрнува внимание на надворешното, залудно), доброто гледање е знак на интелигенција, тогаш едноокото е знак на лукавство и грабливост (еднооки пирати, киклопи, растрчани - исто така еднооки)“. Нејасно е каква е нејзината врска со Гвидон, иако тој жали за „очите на неговата баба“.

Верверицата

Во народните верзии на приказната, чудата што се појавуваат на островот се сосема различни. Мотивот на верверицата, гризејќи златни ореви со смарагдни јадра, е потполно туѓ на рускиот фолклор, а изворот на неговиот изглед не е јасен. Во усните изданија, обично се споменува мачка што раскажува приказни или пее песни: овој детал се среќава кај Пушкин, но тој го користел за прологот на „Руслан и Људмила“ (1828).

Во Стариот Еда, има верверица која брза околу Игдрасиљу, верверицата, Рататоскр.

Островот Бујан

Островот на кој беше фрлено бурето се наоѓа на запад, во целосна согласност со бројните митолошки традиции,според кои зајдисонцето се сметаше за владетел на земјата на зајдисонцето,на истото место на запад беа сместени островите на благословените,прекрасни острови на бесмртност и вечна младост. „И повторно,Пушкин наметнува друга реалност врз архетипска основа.Благословените митски острови се наоѓаат на самиот крај на светот,на самиот запад,а враќањето од таму на обичен смртник е невозможно-во меѓувреме,трговски бродови редовно крстарат покрај нашиот остров,тие го посетуваат овој остров на враќање,враќајќи се од уште повеќе западни земји и секој пат му известуваат на кралот Салтан дека „животот не е лош преку морето“.Но,островот Гвидон лежи не само западно од кралството Салтан: за да се вратат дома, гостите треба да пловат „покрај островот Бујан“.Островот Бујан не е мотив од народни приказни,туку од заговори во кои тој делува како „центар на светот“ (има дабово дрво со четири гранки,на него камен алатир, кој лежи среде море,на неа е главата на самиот Адам).Како „центарот“ го дели светот на два дела: Запад и Исток.

Осврти

Во септември - декември 1831 година,Пушкин му прочитал бајка на императорот Николај Први.Зачуван е список на поемата со белешките на императорот (види. повисоко).

На 23 април 1832 година Николај Гнетич напишал поема: „А. ОД. Пушкин,откако ја прочитал неговата бајка за Цар Салтан, и така натаму."Предлошка:Начало цитаты

Пушкин, Протей
Гибким твоим языком и волшебством твоих песнопений!
Уши закрой от похвал и сравнений
Добрых друзей;
Пой, как поёшь ты, родной соловей!
Байрона гений, иль Гете, Шекспира,
Гений их неба, их нравов, их стран —
Ты же, постигнувший таинство русского духа и мира,
Пой нам по-своему, русский баян!
Небом родным вдохновенный,
Будь на Руси ты певец несравненный.

Рачно напишана книга со стихови од најдобрите руски поети. 1834 година. Страница со бајка

Автограмот на пораката со наведениот датум беше испратен до Пушкин и објавен од И.А.Шапкин во неговата книга „Од необјавените трудови на А.С.Пушкин“, 1903, стр.169.Пушкин сакаше да му одговори на Гнетич со порака, која поради некоја причина не беше завршена („Вие разговаравте со Хомер сам долго време“).

Но,островот Гвидон лежи не само западно од кралството Салтан: за да се вратат дома,гостите треба да пловат „покрај островот Бујан“.Островот Бујан не е мотив од народни приказни,туку од заговори во кои тој делува како „центар на светот“ (има дабово дрво со четири гранки,на него камен алатир, кој лежи среде море,на неа е главата на самиот Адам).Како „центарот“ го дели светот на два дела: Запад и Исток.Жуковски сè уште знае како да се сложи со такви ситници-но каква утеха за таков поет да биде поднослива? “Н.Надеждин напиша за Салтан во 1832 година: „Од една страна,не може,а да не се согласи дека овој нов обид на Пушкин открива најблиско запознавање со надворешните форми на античката руска националност; но неговото значење и дух останаа сè уште мистерија,која не ја реши поетот.Оттука,целото дело носи печат на механичка фалсификувана антика, а не жива поетска слика за тоа.(…)Каква разлика е помеѓу „Руслан и Људмила“ и „Приказната за царот Салтан“!Таму,се разбира,има помалку вистина,помалку верност и сличност со руската антика во надворешни форми,но каков оган,каква анимација!(...)Тука,напротив,постои едно суво,мртво дело-античка прашина,од која со посебна грижа се извлекоа вешти обрасци!.„Понежните изјави беа исто така критични,на пример, во 1832 година, Е.А. Баратински напиша: „Ова е целосно руска бајка,и ова,ми се чини,е неговиот недостаток.Каков вид поезија-од збор до збор го доведува во рима Еруслан Лазаревич или Firebird?(...)Неговата приказна е еднаква на достоинството на една од нашите стари бајки-и ништо повеќе“.Баронот Росен,сепак,ја пофали приказната истовремено: „Одвоен од ѓубре,нечистотија и задржувајќи го само своето злато,неговата руска бајка се врти во стихови со златно звук низ прекрасното царство на фолк-романтичарот“.

Во уметноста

Музика

• „ Приказната за царот Салтан “ - опера на Н. А. Римски-Корсаков (либрето на В. И. Белски ; прва изведба - 1900 година).
• Балет „Принцезата Лебед“ („Лебедовата принцеза“) на музика на операта од Римски-Корсаков, Опера на Париз (1928).
• Панк мјузикл „Приказната за Цар Салтан“ во два дела (1999 - 2002 година) во изведба на кримската комедија-панк група „ Црвен мувла “.

Илустрации и слики

Илустрации

• Библиографија на преводи на јазиците на народите на СССР

Адаптации на екранот

Снимка од цртаниот филм „Приказната за царот Салтан“, 1943

• „Приказната за царот Салтан“ - црно-бел советски цртан филм (1943 година, „Сојузмултфилм“). Во режија на Татјана Басманова, Валентина Брумберг, Зинаида Брумберг
• „Приказната за цар Салтан“ - советски игран филм (1966), „Мосфилм“; директорот А. Л. Птушко )
• „ Приказната за Цар Салтан “ - советски цртан филм (1984, „Сојузмултфилм“). Во режија на Иван Иванов-Вано, Лев Милчин

Литература

• Владимир Мајаковски. Поемата „Ткајачи и предачи! Време е да престанеме да веруваме во странски овни!„ интерпретира во приказната.

Поврзано

• Приказни за Пушкин
• Приказната за кралицата и лавицата е споменик на античката руска литература, во која кралицата, клеветена од нејзината свекрва, е протерана во пустината со своите два сина близнаци