Википедија

Сатурнови месечини

список на статии на Викимедија

Планетата Сатурн досега има 56 познати месечини.

Сатурновиот систем (фотомонтажа)
Титан.

Вовед

уреди

Точниот број на месечини на Сатурн веројатно никогаш нема да биде определен поради фактот, дека многу од телата, кои се дел на Сатурновите прстени, имаат премногу мали димензии за некогаш да бидат забележани и квалифицирани.

До средината на XX век познати биле само 9 месечини. Во 1980 год. вселенските програми како Војаџер открија 9 нови месечини во близина на орбитата околу планетата. Во 2000 г. 12 нови месечини беа откриени, сите на големи разстојанија од планетата и на високоексцентрични и повратни орбити — најверојатно тела, заробени од гравитацијата на Сатурн.

Вселенската програма Касини-Хајгенс влезе во орбита околу планетата на 1 јули 2004 г. и при извршени набљудувања беа откриени три мали месечини во внатрешноста на системот. Набљудавани се и неколку непотврдени објекти. На 16 ноември 2004 г. беа набљудувани објекти во прстените на планетата . На 3 мај 2005 г. астрономи во обсерваторијста Мауна Кеја на Хаваите, САД го известија откривањето на 12 нови месечини. [1][2].

За откритието во 1905 г. се покажа дека месечината Темида не е точно.

Потврдени месечини

уреди
Сатурновите месечини се подредени според орбиталниот период (или просечната оска), од најкратка до најдолга. Месечините имаат сфера се обележани со задеблени, неправилните се обележани со црвена, портокалова и сива позадина.
Легенда
†
Големи ледени месечини 		♠
Титан 		‡
Инуитска група 		♦
Галска група 		♣
Нордиска група


Редослед Ознака
 Име Слика Пречник (км) Маса
(×1015 кг) 		Просечна оска (км) Орбитален период (д) Инкланација Занесеност Положба Откриена во
[1] 		Откриена од
[1]
0 S/2.009 S/2009 S 1   ≈ 0,3 < 0,0001 ≈ 117.000 ≈ 0,47 ≈ 0° ≈ 0 Надворешен дел од прстенот Б 2009 Касини-Хајгенс[2]
0 (месечинки)   0.04 to 0.4 (Earhart) < 0,0001 ≈ 130.000 ≈ 0,55 ≈ 0° ≈ 0 3000 км во A прстенот 2006 Касини-Хајгенс
1 XVIII Pan Пан   28,2 ± 2,6
(34 × 31 × 20)		 4,95 ± 0,75 133.584 +0,57505 0.001° 0,000035 во пукнатината Енке 1990 М. Шовалтер
2 XXXV Daphnis Дафнис   7,6 ± 1,6
(9 × 8 × 6)		 0,084 ± 0,012 136.505 +0,59408 ≈ 0° ≈ 0 во јазот Килер 2005 Касини-Хајгенс
3 XV Atlas Атлас   30,2 ± 1,8
(41 × 35 × 19)		 6,6 ± 0,045 137.670 +0,60169 0.003° 0,0012 надворешен дел на прстенот А 1980 Војаџер 2
4 XVI Prometheus Прометеј   86,2 ± 5,4
(136 × 79 × 59)		 159,5 ± 1,5 139.380 +0,61299 0.008° 0,0022 внатрешен дел на прстенот Ф 1980 Војаџер 2
5 XVII Pandora Пандора   81,4 ± 3,0
(104 × 81 × 64)		 137,1 ± 1,9 141.720 +0,62850 0.050° 0,0042 надворешен дел на прстенот Ф 1980 Војаџер 2
6a XI Epimetheus Епиметеј   116,2 ± 3,6
(130 × 114 × 106)		 526,6 ± 0,6 151.422 +0,69433 0.335° 0,0098 ко-орбитала со Јанус 1977 Џ. Фонтејн и С. Ларсон
6b X Janus Јанус   179,0 ± 2,8
(203 × 185 × 153)		 1.897,5 ± 0,6 151.472 +0,69466 0.165° 0,0068 ко-орбитала со Епиметеј 1966 А. Долфус
8 LIII Aegaeon Егеон   ≈ 0,5 ≈ 0,0001 167.500 +0,80812 0.001° 0,0002 месечинка во прстенот Г 2008 Касини-Хајгенс
9 I Mimas †Мимант   396,4 ± 0,8
(416 × 393 × 381)		 37.493 ± 31 185.404 +0,942422 1.566° 0,0202   1789 В. Хершел
10 XXXII Methone Метоне   3,2 ± 1,2 ≈ 0,02 194.440 +1,00957 0.007° 0,0001 Алкониди 2004 Касини-Хајгенс
11 XLIX Anthe Анте   ≈ 1 ≈ 0,007 197.700 +1,03650 0.1° 0,001 Алкониди 2007 Касини-Хајгенс
12 XXXIII Pallene Палена   5,0 ± 1,2
(6 × 6 × 4)		 ≈ 0,05 212.280 +1,15375 0.181° 0,0040 Алкониди 2004 Касини-Хајгенс
13 II Enceladus †Енкелад   504,2 ± 0,4
(513 × 503 × 497)		 108.022 ± 101 237.950 +1,370218 0.010° 0,0047 Главно во прстенот E 1789 В. Хершел
14 III Tethys †Тетида   1.062 ± 1,2
(1077 × 1057 × 1053)		 617.449 ± 132 294.619 +1,887802 0.168° 0,0001   1684 Џ. Касини
14a XIII Telesto Телесто   24,8 ± 0,8
(33 × 24 × 20)		 ≈ 9,41 294.619 +1,887802 1.158° 0,000 преден тројан на Тетида 1980 Б. Смит, Х. Рејтсема, С. Ларсон, and Џ. Фонтејн
14b XIV Calypso Калипсо   21,4 ± 1,4
(30 × 23 × 14)		 ≈ 6,3 294.619 +1,887802 1.473° 0,000 заден тројан на Тетида 1980 Д. Паску, П. Сиделман, В. Бауми, Д. Кари
17 IV Dione †Диона   1.122,8 ± 0,8
(1128 × 1123 × 1119)		 1.095.452 ± 168 377.396 +2,736915 0.002° 0,0022   1684 Џ. Касини
17a XII Helene Елена   35,2 ± 0,8
(43 × 38 × 26)		 ≈ 24,46 377.396 +2,736915 0.212° 0,0022 преден тројан на Диона 1980 П. Лакс и Ж. Лекашо
17b XXXIV Polydeuces Полидевк   2,6 ± 0,8
(3 × 2 × 1)		 ≈ 0,03 377.396 +2,736915 0.177° 0,0192 заден тројан на Диона 2004 Касини-Хајгенс
20 V Rhea †Реја   1.527,0 ± 1,2
(1530 × 1526 × 1525)		 2.306.518 ± 353 527.108 +4,518212 0.327° 0,001258   1672 Џ. Касини
21 VI Titan ♠Титан   5.151 134.520.000 ± 20.000 1.221.930 +15,94542 0.3485° 0,0288   1655 К. Хајгенс
22 VII Hyperion †Хиперион   270 ± 8
(360 × 266 × 205)		 5.620 ± 50 1.481.010 +21,27661 0.568° 0,123006 во 4: 3 резонанца со Титан 1848 В. Бонд
Џ. Бонд
В. Лејсел
23 VIII Iapetus †Јапет   1.468,6 ± 5,6
(1491 × 1491 × 1424)		 1.805.635 ± 375 3.560.820 +79,3215 15.47° 0,028613   1671 Џ. Касини
24 XXIV Kiviuq ‡Кивиок ≈ 16 ≈ 2,79 11.294.800 +448,16 49.087° 0,3288 Инуитска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
25 XXII Ijiraq ‡Ижирак ≈ 12 ≈ 1,18 11.355.316 +451,77 50.212° 0,3161 Инуитска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
26 IX Phoebe ♣†Феба   213,0 ± 1,4
(219 × 217 × 204)		 8.292 ± 10 12.869.700 −545,09 173.047° 0,156242 Нордиска група 1899 В. Пикеринг
27 XX Paaliaq ‡Палијак ≈ 22 ≈ 7,25 15.103.400 +692,98 46.151° 0,3631 Инуитска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
28 XXVII Skathi ♣Скати ≈ 8 ≈ 0,35 15.672.500 −732,52 149.084° 0,246 Нордиска (Скати) група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
29 XXVI Albiorix ♦Албиорикс ≈ 32 ≈ 22,3 16.266.700 +774,58 38.042° 0,477 Галска група 2000 М. Холмен
30   S/2007A ♣S/2007 S 2 ≈ 6 ≈ 0,15 16.560.000 −792,96 176.68° 0,2418 Нордиска група 2007 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна, Б. Марсден
31 XXXVII Bebhionn ♦Бевин ≈ 6 ≈ 0,15 17.153.520 +838,77 40.484° 0,333 Галска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
32 XXVIII Erriapus ♦Ериапус ≈ 10 ≈ 0,68 17.236.900 +844,89 38.109° 0,4724 Галска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
33 XLVII Skoll ♣Скол ≈ 6 ≈ 0,15 17.473.800 −862,37 155.624° 0,418 Нордиска (Скати) група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
34 XXIX Siarnaq ‡Сиарнак ≈ 40 ≈ 43,5 17.776.600 +884,88 45.798° 0,24961 Инуитска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
35 LII Tarqeq ‡Таркек ≈ 7 ≈ 0,23 17.910.600 +894,86 49.904° 0,1081 Инуитска група 2007 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
36   S/2004B ♣S/2004 S 13 ≈ 6 ≈ 0,15 18.056.300 −905,85 167.379° 0,261 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
37 LI Greip ♣Грејп ≈ 6 ≈ 0,15 18.065.700 −906,56 172.666° 0,3735 Нордиска група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
38 XLIV Hyrrokkin ♣Хирокин ≈ 8 ≈ 0,35 18.168.300 −914,29 153.272° 0,3604 Нордиска (Скати) група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
39 L Jarnsaxa ♣Jarnsaxa ≈ 6 ≈ 0,15 18.556.900 −943,78 162.861° 0,1918 Нордиска група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
40 XXI Tarvos ♦Тарвос ≈ 15 ≈ 2,3 18.562.800 +944,23 34.679° 0,5305 Галска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
41 XXV Mundilfari ♣Мундилфери ≈ 7 ≈ 0,23 18.725.800 −956,70 169.378° 0,198 Нордиска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
42   S/2.006 ♣S/2006 S 1 ≈ 6 ≈ 0,15 18.930.200 −972,41 154.232° 0,1303 Нордиска (Скати) група 2006 С. Шепард, Д. К. Џувит, Ј. Клејна
43   S/2004C ♣S/2004 S 17 ≈ 4 ≈ 0,05 19.099.200 −985,45 166.881° 0,226 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
44 XXXVIII Bergelmir ♣Бергелмир ≈ 6 ≈ 0,15 19.104.000 −985,83 157.384° 0,152 Нордиска (Скати) група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
45 XXXI Narvi ♣Нарви ≈ 7 ≈ 0,23 19.395.200 −1.008,45 137.292° 0,320 Нордиска (Нарви) група 2003 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
46 XXIII Suttungr ♣Сутунг ≈ 7 ≈ 0,23 19.579.000 −1.022,82 174.321° 0,131 Нордиска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
47 XLIII Hati ♣Хати ≈ 6 ≈ 0,15 19.709.300 −1.033,05 163.131° 0,291 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
48   S/2004A ♣S/2004 S 12 ≈ 5 ≈ 0,09 19.905.900 −1.048,54 164.042° 0,396 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
49 XL Farbauti ♣Фарбаути ≈ 5 ≈ 0,09 19.984.800 −1.054,78 158.361° 0,209 Нордиска (Скати) група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
50 XXX Thrymr ♣Трим ≈ 7 ≈ 0,23 20.278.100 −1.078,09 174.524° 0,453 Нордиска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
51 XXXVI Aegir ♣Егир ≈ 6 ≈ 0,15 20.482.900 −1.094,46 167.425° 0,237 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
52   S/2007B ♣S/2007 S 3 ≈ 5 ≈ 0,09 20.518.500 ≈ −1.100 177.22° 0,130 Нордиска група 2007 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
53 XXXIX Bestla ♣Бестла ≈ 7 ≈ 0,23 20.570.000 −1.101,45 147.395° 0,5145 Нордиска (Нарви) група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
54   S/2007C ♣S/2004 S 7 ≈ 6 ≈ 0,15 20.576.700 −1.101,99 165.596° 0,5299 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
55   S/2.006 ♣S/2006 S 3 ≈ 6 ≈ 0,15 21.076.300 −1.142,37 150.817° 0,4710 Нордиска (Скати) група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
56 XLI Fenrir ♣Фенрир ≈ 4 ≈ 0,05 21.930.644 −1.212,53 162.832° 0,131 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
57 XLVIII Surtur ♣Сурт ≈ 6 ≈ 0,15 22.288.916 −1.242,36 166.918° 0,3680 Нордиска група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
58 XLV Kari ♣Кари ≈ 7 ≈ 0,23 22.321.200 −1.245,06 148.384° 0,3405 Нордиска (Скати) група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
59 XIX Ymir ♣Имир ≈ 18 ≈ 3,97 22.429.673 −1.254,15 172.143° 0,3349 Нордиска група 2000 Б. Гледман, Џ. Кавеларс, и сор.
60 XLVI Loge ♣Логе ≈ 6 ≈ 0,15 22.984.322 −1.300,95 166.539° 0,1390 Нордиска група 2006 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна
61 XLII Fornjot ♣Форнот ≈ 6 ≈ 0,15 24.504.879 −1.432,16 167.886° 0,186 Нордиска група 2004 С. Шепард, Д. Џувит, Ј. Клејна

Непотврдени месечини

уреди

The following objects (набљудувани од леталото Касини) сѐ уште не се потврдени како тврди тела. Сѐ уште не е јасно дали овие објекти се навистина месечини или насобрани купчиња во внатрешноста на прстенот Ф.[3]

Име Слика Пречник (км) Просечна
оска (км)[4] 		Орбитален
период (д)[4] 		Позиција Откриена во
S/2004 S 6   ≈ 3–5 ≈ 140.130 +0,61801 непотврдени објекти во околината на прстенот Ф 2004
S/2004 S 3/S 4 ≈ 3−5 ≈ 140.300 ≈ +0,619 2004

Групирање на месечините

уреди

Месечините на Сатурн можат најбазично да бидат поделени на шест групи.

Пастирски месечини

уреди

Пастирските месечини се мали по размер тела на орбита во некое на прстените на Сатурн или блиску до нив. Тие се грижат за формата на прстените, и им ги дават препознатливите линии. Пастирските месечини на Сатурн се Пан, S/2005 S 1, Атлас, Прометеј, Пандора и S/2004 S 3 (како и непотврдените месечиниS/2004 S 4 и S/2004 S 6).

Коорбитални месечини

уреди

Јанус и Епиметеј се коорбитални месечини. Тие се со помалиразмери и имаат пречник од неколку километри. На секои 4 години, тие си ги менуваат орбитите.

Масивни внатрешни месечини

уреди

Внатрешните масивни месечини се на орбитата помеѓу Сатурн и E-прстенот — Мимант, Енкелад, Тетида и Диона. Во оваа група се наоѓаат и две новооткриени мали месечини — Метонија и Палена.

Тројански месечини

уреди

Тројанските месечини се еден вид на коорбитални месечини, на орбитата околу Сатурн, само што имаат поголема маса. Тетида има две тројански месечини — Телесто и Калипсо, како и Диона — Елена и Полидевк.

Надворешни масивни месечини

уреди

Оваа група ги опфаќа најмасивните месечини на Сатурн на орбитата околу Е-прстенот — Реја, Хиперион, Титан и Јапет.

Инуитска група

уреди

Инуитската група вклучува 5 месечини со растојание до Сатурн и наклони — Кивиок, Ијирак, Палијак, Сијарнак и S/2004 S 11.

Нордиска група

уреди

Нордиската група вклучува 18 месечини со растојание до Сатурн и наклони — Феб, Скати, Нарви, Мундилфари, Сутунгур, Тример, Имир, од S/2004 S 7 до S/2004 S 10 и од S/2004 S 12 до S/2004 S 18. Сите се на повратна орбита.

Галска група

уреди

Во Галската група се наоѓаат три од највнатрешните месечини со орбитални разстојанија и инклинации — Албиорикс, Ериапо и Тарвос.

Именување

уреди

Некои астероиди носат имиња на месечини на Сатурн, како на пример 55 Пандора, 106 Диона, 577 Реја, 1809 Прометеј, 1810 Епиметеј, 4450 Пан.

Поврзано

уреди

Надворешни врски

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ 1,0 1,1 „Planet and Satellite Names and Discoverers“. Gazetteer of Planetary Nomenclature. USGS Astrogeology. July 21, 2006. Посетено на 2006-08-06.
  2. ↑ Porco, C. and the Cassini Imaging Team (November 2, 2009). „S/2009 S1“. IAU Circular. 9091. Архивирано од изворникот на 2011-06-11. Посетено на 2014-12-10.
  3. ↑ Porco, C. C.; Baker, E.; Barbara, J.; и др. (2005). „Cassini Imaging Science: Initial Results on Saturn's Rings and Small Satellites“ (PDF). Science. 307 (5713): 1226–36. Bibcode:2005Sci...307.1226P. doi:10.1126/science.1108056. PMID 15731439.
  4. ↑ 4,0 4,1 doi: 10.1086/505206
    Овој навод ќе се дополни автоматски во текот на следните неколку минути. Можете да го прескокнете редот или да го проширите рачно

Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „Jacobson Antreasian et al. 2006“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „Thomas2010“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „Sremcevic2007“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „SheppardSat“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „Esposito2002“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „note_5“ определена во <references> не се користи во претходен текст..
Грешка во наводот: Ознаката <ref> со име „NASA“ определена во <references> не се користи во претходен текст..

Грешка во наводот: Ознаката <ref> со назив „IAUC2009b“ определена во <references> групата „“ нема содржина..
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Сатурнови_месечини&oldid=4889353“