Ромска опатија
Ромска опатија (шведски:Roma kloster) е уништена цистерцијанска опатија и круна во Рома, на шведскиот остров Готланд. Опатијата била изградена во 12 век. По реформацијата, нејзината земја била конфискувана од страна на круната и последователно претворена во кралски имот. Освен разурнатата црква, имотот вклучувал и куќа изградена во 1733 година за крунскиот имот, позната на шведски како Ромски кралски имот. Маноријалниот културен пејзаж со авении и големи полиња што ја опкружувале разурнатата црква и имотот бил уникатен на Готланд.
Историја уреди
Ромската опатија се наоѓа во област со стари културни традиции. Работата за целиот Готланд се наоѓала на оваа стратешка локација на средината на островите, веројатно уште во ерата на Викинзите. Обично во текот на средниот век, опатиите како Ромите биле основани на земјиште донирано од аристократијата на сопственици на земјиште, а отсуството на таква група на Готланд можело да ја објасни локацијата на опатијата. Земјиштето околу објектот била заедничка сопственост и затоа можело да се користи за основање опатија. Опатијата била основана во 1164 година од цистерциски монаси од опатијата Нидала во Смоланд на копното на Шведска. Неговото име на латински било Sancta Maria de Gutnalia. На крајот, опатијата се зголемила во важност и стекнала големи имоти и на Готланд и во денешните балтички држави. Опатијата имала особено големи имоти на островот Саремаа и во денешна континентална Естонија.
За време на реформацијата, опатијата била распуштена и нејзините земјишта на Готланд биле конфискувани од данската круна околу 1531 година (бидејќи Готланд во тоа време и припаѓал на Данска). Опатијата била претворена во седиште на данскиот гувернер, а зградите кои повеќе не служеле за никаква директна намена биле оставени да се распаѓаат. По мирот во Бремсебро во 1645 година, кога Готланд станал шведски, станала сопственост на Шведската круна. Во пракса, промената на сопственоста значела неколку опипливи промени за имотот. Кон крајот на 17 век, шведската круна го дала земјиштето за изнајмување како имот на закуп. Во 1728 година гувернерот на Готланд, Јохан Дидрик Гренхаген. Кога ја градел имотската куќата, делумно користел градежен материјал од опатијата.
За време на Втората светска војна, во близина бил основан воен аеродром, а имотската куќа и нејзините анекси биле користени од војската до 1990-тите. За тоа време опатијата претрпела дополнително занемарување и оштетување.
Денес, опатијата и имотот се во сопственост на Националниот одбор за имот на Шведска. Во текот на летото меѓу урнатините се поставувале театарски претстави, традиција која била иницирана во 1989 година и денес привлекува дури 25.000 посетители секоја година, според организаторите.
Архитектура уреди
Имотот уреди
Имотската куќа, уникатна во својот вид на Готланд, била направена по моделот на имотите на аристократијата на копното. Од руинираната опатија бил земен градежен материјал, а во новата зграда биле вградени неколку средновековни портали.
Опатија уреди
Иако опатската црква била уништена и запоставена неколку векови, сепак можела да се цени како типичен претставник на цистерцијанската архитектура. Внимателно пропорционираната црква припаѓала на тип на црква што денес најдобро е претставена од Опатијата Фонтене во Франција. Црквата била базилика со еднокорабна опкружена со два кораби. Била поделена со трансепт и наместо апсида имала праволиниски источен ѕид. Во секој од пресечните краци имало по две капели. Црквата се одликувала со уреден третман на материјалите и присебност во изборот на украсите.
Надворешни врски уреди
- Official site
- Official site of Roma Theatre (in Swedish)
Ромска опатија на Ризницата ?
57°30′58″N 18°27′37″E / 57.5162° СГШ; 18.4604° ИГД57°30′58″N 18°27′37″E / 57.5162° СГШ; 18.4604° ИГД