Прва Шпанска Република
Првата Шпанска Република бил политички режим кој функционирал во Шпанија со воведување на парлементарно управување во периодот од 11 февруари 1873 и 29 декември 1874 година, кога генералниот Мартинес Кампос дал проглас со кој го означил почетокот на Бурбонската реставрација односно обнова на Шпанија. Републиката била прогласена по абдикцијата на кралот на Шпанија Амадеј I на 10 февруари 1873 година. Така, следниот ден, на 11 февруари Шпанија била прогласена за република со парламентарно мнозинство составено од радикали, демократи и републиканци.
Шпанска република República Española
| |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 1873–1874 | |||||||||
 Flag
 Coat of arms
| |||||||||
| Главен град | Мадрид | ||||||||
| Говорени јазици | Шпански | ||||||||
| Вероисповед | Римокатоличка | ||||||||
| Уредување | Република | ||||||||
| Претседател | |||||||||
• 1873 | Естанислао Фигуерас | ||||||||
• 1873 | франсиско Пи | ||||||||
• 1873 | Николас Салмерон | ||||||||
• 1873-1874 | Емилио Кастелар | ||||||||
• 1874 | франсиско Сернано | ||||||||
| Legislature | Шпански конгрес на пратеници | ||||||||
| Историја | |||||||||
• Амадеј I | 11 февруари 1873 1873 | ||||||||
| 29 декември 1874 1874 | |||||||||
| Валута | Шпанска пезета | ||||||||
| |||||||||
Републиканските водачи планирале формирање на федерална република, но по тоа прашање не се изјасниле веднаш, туку тие сакале да формираат т.н. кортеси, односно општини. Радикалите претпочитале и се изјасниле за унитарна држава. Првично, радикалите биле мнозинство во власта, приклучувајќи им се сите оние кои веќе биле прогонети од револуцијата во 1868.
Првиот обид на републиканците во историјата на Шпанија им претставувало едно кратко искуство, кое се одликувало со длабока политичка и социјална нестабилност и насилство. Републиката била управувана од страна на четири одделни претседатели- Естанислао Фигуерас, Франсиско Пи, Николас Салмерон и Емилио Кастелар. По само единаесет месеци бил направен државен удар при кое на власт дошол Франциско Серано.
Во меѓувреме избиле три граѓански војни: трета Карлишка војна, Кантоналната ревојуција и Десетгодишната војна. Најтешките проблеми за консолидација на режимот биле недостатокот на вистински републиканци, односно нивната поделба помеѓу федералисти и унитаристи, и недостатокот на поддршка. Овие војни довеле до слабеење на позициите на републиката.