Одвоено телодинамична класа на мали планети на работ од Сончевиот Систем и се припадници на поширокото семејство на Заднептунци. Овие тела имаат орбити чии најблиски точки до Сонцето (перихел) се доволно далечни од гравитациското влијание на Нептун така што тие се само делумно зафатенио од Нептун и другите познати планети: на овој начин тие како да се „одвоени“ од остатокот од Сончевиот Систем, со исклучок на привлекувањето на Сонцето.[1][2]

Заднептунците исцртани се според нивните растојанија и наклони. Телата на растојанија поголеми од 100 ае имаат ознака.
      Резонантен Заднептунец & Плутино
      Кубевани (класични ТКП)
      Тело од Расеаниот Диск
      Одвоено тело

На овој начин, одвоените тела значително се разликуваат од повеќето познати Заднептунци, кои образуваат лабаво дефинирано множество од населеност растроена до различни степени во нивната моментална орбита преку гравитациските средби со џиновски планети, воглавно она на Нептун. Одвоените тела имаат поголем перихел од останатите Заднептунци, вклучувајќи ги тука и телата во орбитална резонанција со Нептун, како што се Плутон, Класичните тела на Кајперовиот Појас во нерезонантна орбита како што е Макемаке, и телата од Расеаниот Диск како што е Ерида.

Одвоените тела во дел од научната литература се познати како надополнување на телата од Расеаниот Диск (Н-ТРД),[3] далечни одвоени тела (ДОТ),[4] или надополнети-расеани, како што се во формалната класификација на Длабокиот еклиптички преглед.[5] На овој начин се добива динамичкото градирање кое постои меѓу орбиталните параметри на расеаниот диск и населението на одвоени тела.

Досега се забележани девет вакви тела,[6] од кои најголемото, најдалечното, и најпознатото е Седна. Тие со перихел поголем од 50 ае се наречени Седноиди. Од 2018 година, познати се три Седноиди, Седна, 2012 VP113 и Лелеакухонуа.

Орбити уреди

Одвоените тела имаат перихел многу поголем од Нептуновиот афел. Тие честопати имаат крајно елиптична, многу голема орбита со големи полуоски од неколку стотини астрономски единици (ае, полупречникот на Земјината орбита). Овие орбити не можат да се создадат од гравитиациони расејувања предизвикани од џиновските планети, дури и од оние на Нептун. Наместо тоа, дадени се бројни објаснувања, вклучувајќи ја и средбата со ѕвезда кој поминала во близина[7] или пак далечни тела со големини на планети,[4] или самиот Нептун (кој можно е некогаш да имал позанесена орбита, од која ги повлекло телата во нивните моментални орбити)[8][9][10][11][12] или исфрлени планети (постоеле во почетниот Сончев Систем и подоцна биле исфрлени од истиот).[13][14][15]

Класификацијата според екипата од Длабокиот еклиптички преглед боведува формална разлика меѓу телата кои се расено-блиски (кои можно е да се расеани од Нептун) и расеано-издолжни тела (на пример 90377 Седна) користејќи го Тисерановиот параметар со вредност од 3.[5]

Предложената претпоставка за Планетата Девет наведува дека орбитите на неколку расеани тела може да се објаснат преку гравитациското влијание на големите, сè уште незабележани планети меѓу 200 ае и 1200 ае од Сонцето и/или влијанието на Нептун.[16]

Класификација уреди

Одвоените теласе едн од петте динамички класи на ЗНТ; другите четири класи се класични тела од Кајперовиот Појас, резонантни тела, тела од Расеаниот Диск (ТРД) и Седноиди. Одвоените тела вообичаено имаат перихел поголем од 40 АЕ, со што се спречени силните заемодејтва со Нептун, која пак има приближно кружна орбита на растојание од 30 АЕ од Сонцето. Сепак, не постојат јасни граници меѓу Расеаниот Диск и областите со одвоени тела, од причина што и двете области се ЗНТ и имаат пресечна област на растојанија од 37 и 40 АЕ.[6] Тело од оваа пресечна област кое е идентификувано е (120132) 2003 FY128.

Забележувањето на 90377 Седна во 2003 година, заедно со други тела откриени во тој период како што се (148209) 2000 CR105 и 2004 XR190, ја потикнало дебатата за категорија на далечни тела кои можно е да се дел од внатрешниот Ортов Облак или (поверојатно) преодни тела меѓу Расеаниот Диск и внатрешниот Ортов Облак.[2]

Иако Седна се вбројува како тело од Расеаниот Диск од страна на КМП, откривачот Мајкл Браун го дал тој предлог поради растојанието, односно перихел од 76 АЕ што пак значи дека е премногу далеку за да биде под влијсние на надворешните планети би требало да се вбројува како тело од внатрешниот Ортов Облак, а не како дел од Расеаниот Диск.[17] Оваа класификација на Седна како одвоено тело е се поприфатено во поновите трудови.[18]

Овој начин на размислување наведува дека недостатокот на значително гравитациско заемнодејство со надворешните планети оформува продолжена надворешна група која започнува некаде меѓу перихелот на Седна од 76 АЕ и попознатите тела од Расеаниот Диск како што се 1996 TL66 (перихел од 35 АЕ), кое се наведува како тело од Расеаниот Диск според Длабокиот еклиптички преглед.[19]

Влијанието на Нептун уреди

Еден од проблемите со дефинирањето на оваа продолжена категорија е слабата резонанса која е можно да постои и е тешко докажлива поради хаотичните планетарни растројувања и моменталниот недостаток на точно определени орбити на овие далечни тела. Нивните орбитални периоди се поголеми од 300 години и нивното набљудување траело кратко лачно само неколку години. Поради големите растојанија и спорото движење во однос на позадинските ѕвезди, најверојатно ќе бидат потребни десетолетија пред повеќето од овие далечни орбити се определат со фдоволно голема прецизност за да се потврди или отфрли постоењето на резонанса. Дополнителното подобрување на пресметките за орбитите и потенцијалните резонанси на овие тела ќе помогне во разбирањето на поместувањето на џиновските планети и создавањето на Сончевиот Систем. За пример, симулациите спроведени од страна на Емелјаненко и Киселева во 2007 година покажуваат дека многу од далечните тела можно е да се во резонанса со Нептун. Се забележало дека посоти 10% можност 2000 CR105 е во резонанса со однос од 20:1, и шанса од 38% дека 2003 QK91 е во резонанса со однос од 10:3, и шанса од 84% дека (82075) 2000 YW134 е во резонанса со однос од 8:3.[20] Можната џуџеста планета (145480) 2005 TB190 најверојатно има шанса од околу 1% да е во резонанса со однос 4:1.[20]

Влијанието на можни планети кои постојат зад Нептун уреди

Мајк Браун кој ја постави претпоставката за постоењето на девета планета забележал дека „сите познати далечни тела се привлечени малку од Кајперовиот Појас, најверојатно се групираат под влијанието на претпоставената планета (особено тела со голема полуоска поголема од 100 АЕ и перихел поголем од 42 АЕ)."[21] Карлос де ла Фуенте и РалФ де ла Фуенте Маркос пресметале дека некои од статистички значајните коменсурабилности се во согласност со претпоставката за постоење на девета планета; особено, бројни тела како [б 1] кои се познати под името крајни заднептунски тела (КЗТ).[24] можно е да се заробени во резонатни односи од 5:3 и 3:1 со претпоставената девета планета ∼700 AU.[25]

Можни одвоени тела уреди

Ова е and therefore are likely to be detached objectсписокот на познати тела според намалувачки перихел, кои не може ласно да се расејат од моменталната орбита на Нептун и од таа причина се најверојатно одвоени тела, но сè уште се во внатрешноста на перихелната празнина меѓу ≈50–75 АЕ која ги дефинира седноидите:[26][27][28][29][30][31]

Телата кои се наведени подолу имаат перихел поголем од 40 АЕ, и голема полуоска поголема од 47,7 АЕ (резонансата од 1:2 со Нептун, и приближната надворешна граница на Кајперовиот Појас) [32]

Ознака Пречник [33]
(km)
H q
(АЕ)
a
(АЕ)
Q
(АЕ)
ω (°) Година на
откривање
Откривач Забелешки и наводи
2000 CR105 243 6.3 44.252 221.2 398 316.93 2000 M. W. Buie [34]
2000 YW134 216 4.7 41.207 57.795 74.383 316.481 2000 Spacewatch ≈3:8 резонанса со Нептун
2001 FL193 81 8.7 40.29 50.26 60.23 108.6 2001 R. L. Allen, G. Bernstein, R. Malhotra слабо истражена орбита множно е да не е ЗНТ
2001 KA77 634 5.0 43.41 47.74 52.07 120.3 2001 M. W. Buie гранично класично ТКП
2002 CP154 222 6.5 42 52 62 50 2002 M. W. Buie слабоистражена орбита, но дефинитивно е одвоено тело
2003 UY291 147 7.4 41.19 48.95 56.72 15.6 2003 M. W. Buie гранично класично ТКП
Sedna 995 1.5 76.072 483.3 890 311.61 2003 M. E. Brown, C. A. Trujillo, D. L. Rabinowitz Седноид
2004 PD112 267 6.1 40 70 90 40 2004 M. W. Buie слабоистражена орбита, можно е да не е одвоено тело
2004 VN112 222 6.5 47.308 315 584 326.925 2004 Cerro Tololo (unspecified) [35][36][37]
2004 XR190 612 4.1 51.085 57.336 63.586 284.93 2004 R. L. Allen, B. J. Gladman, J. J. Kavelaars
J.-M. Petit, J. W. Parker, P. Nicholson
Псевдо седноид, голема накосеност; Нептунова резонанса на средното движење (MMR), придружена со Козајова резонанса (KR) го обликуваат занесувањето и накосеноста на 2004 XR190 при што се добива голем перихел[34][38][39]
2005 CG81 267 6.1 41.03 54.10 67.18 57.12 2005 CFEPS
2005 EO297 161 7.2 41.215 62.98 84.75 349.86 2005 M. W. Buie
2005 TB190 372 4.5 46.197 75.546 104.896 171.023 2005 A. C. Becker, A. W. Puckett, J. M. Kubica Нептунова резонанса на средното движење (MMR), придружена со Козајова резонанса (KR) го обликуваат занесувањето при што се добива голем перихел[39]
2006 AO101 168 7.1 -- -- -- -- 2006 Mauna Kea (unspecified) слабоистражена орбита, можно е да не е ЗНТ
2007 JJ43 558 4.5 40.383 48.390 56.397 6.536 2007 Palomar (unspecified) гранично класично ТКП
2007 LE38 176 7.0 41.798 54.56 67.32 53.96 2007 Mauna Kea (unspecified)
2008 ST291 640 4.2 42.27 99.3 156.4 324.37 2008 M. E. Schwamb, M. E. Brown, D. L. Rabinowitz ≈1:6 резонанса со Нептун
2009 KX36 111 8.0 -- 100 100 -- 2009 Mauna Kea (unspecified) слабоистражена орбита, можно е да не е ЗНТ
2010 DN93 486 4.7 45.102 55.501 65.90 33.01 2010 Pan-STARRS ≈2:5 резонанса со Нептун; Нептунова резонанса на средното движење (MMR), придружена со Козајова резонанса (KR) го обликуваат занесувањето при што се добива голем перихел[39]
2010 ER65 404 5.0 40.035 99.71 159.39 324.19 2010 D. L. Rabinowitz, S. W. Tourtellotte
2010 GB174 222 6.5 48.8 360 670 347.7 2010 Mauna Kea (unspecified)
2012 FH84 161 7.2 42 56 70 10 2012 Las Campanas (unspecified)
2012 VP113 702 4.0 80.47 256 431 293.8 2012 S. S. Sheppard, C. A. Trujillo Седноид
2013 FQ28 280 6.0 45.9 63.1 80.3 230 2013 S. S. Sheppard, C. A. Trujillo ≈1:3 резонанса со Нептун; Нептунова резонанса на средното движење (MMR), придружена со Козајова резонанса (KR) го обликуваат занесувањето при што се добива голем перихел[39]
2013 FT28 202 6.7 43.5 310 580 40.3 2013 S. S. Sheppard
2013 GP136 212 6.6 41.061 155.1 269.1 42.38 2013 OSSOS
2013 GQ136 222 6.5 40.79 49.06 57.33 155.3 2013 OSSOS гранично класично ТКП
2013 GG138 212 6.6 46.64 47.792 48.946 128 2013 OSSOS гранично класично ТКП
2013 JD64 111 8.0 42.603 73.12 103.63 178.0 2013 OSSOS
2013 JJ64 147 7.4 44.04 48.158 52.272 179.8 2013 OSSOS гранично класично ТКП
2013 SY99 202 6.7 50.02 694 1338 32.1 2013 OSSOS
2013 SK100 134 7.6 45.468 61.61 77.76 11.5 2013 OSSOS
2013 UT15 255 6.3 43.89 195.7 348 252.33 2013 OSSOS
2013 UB17 176 7.0 44.49 62.31 80.13 308.93 2013 OSSOS
2013 VD24 128 7.8 40 50 70 197 2013 Dark Energy Survey слабоистражена орбита, можно е да не е ЗНТ
2013 YJ151 336 5.4 40.866 72.35 103.83 141.83 2013 Pan-STARRS
2014 EZ51 770 3.7 40.70 52.49 64.28 329.84 2014 Pan-STARRS
2014 FC69 533 4.6 40.28 73.06 105.8 190.57 2014 S. S. Sheppard, C. A. Trujillo
2014 FZ71 185 6.9 55.9 76.2 96.5 245 2014 S. S. Sheppard, C. A. Trujillo Псевдо седноид; ≈1:4 резонанса со Нептун;Нептунова резонанса на средното движење (MMR), придружена со Козајова резонанса (KR) го обликуваат занесувањето при што се добива голем перихел[39]
2014 FC72 509 4.5 51.670 76.329 100.99 32.85 2014 Pan-STARRS Псевдо седноид; ≈1:4 резонанса со Нептун; Нептунова резонанса на средното движење (MMR), придружена со Козајова резонанса (KR) го обликуваат занесувањето при што се добива голем перихел[39]
2014 JM80 352 5.5 46.00 63.00 80.01 96.1 2014 Pan-STARRS ≈1:3 резонанса со Нептун; Нептунова резонанса на средното движење (MMR), придружена со Козајова резонанса (KR) го обликуваат занесувањето при што се добива голем перихел[39]
2014 JS80 306 5.5 40.013 48.291 56.569 174.5 2014 Pan-STARRS гранично класично ТКП
2014 OJ394 423 5.0 40.80 52.97 65.14 271.60 2014 Pan-STARRS во резонанса од 3:7 со Нептун
2014 QR441 193 6.8 42.6 67.8 93.0 283 2014 Dark Energy Survey
2014 SR349 202 6.6 47.6 300 540 341.1 2014 S. S. Sheppard, C. A. Trujillo
2014 SS349 134 7.6 45 140 240 148 2014 S. S. Sheppard, C. A. Trujillo ≈2:10 резонанса со Нептун; Нептунова резонанса на средното движење (MMR), придружена со Козајова резонанса (KR) го обликуваат занесувањето при што се добива голем перихел[40]
2014 ST373 330 5.5 50.13 104.0 157.8 297.52 2014 Dark Energy Survey
2014 UT228 154 7.3 43.97 48.593 53.216 49.9 2014 OSSOS гранично класично ТКП
2014 UA230 222 6.5 42.27 55.05 67.84 132.8 2014 OSSOS
2014 UO231 97 8.3 42.25 55.11 67.98 234.56 2014 OSSOS
2014 WK509 584 4.0 40.08 50.79 61.50 135.4 2014 Pan-STARRS
2014 WB556 147 7.4 42.6 280 520 234 2014 Dark Energy Survey
2015 AL281 293 6.1 42 48 54 120 2015 Pan-STARRS гранично класично ТКП
слабоистражена орбита, можно е да не е одвоено тело
2015 AM281 486 4.8 41.380 55.372 69.364 157.72 2015 Pan-STARRS
2015 BE519 352 5.5 44.82 47.866 50.909 293.2 2015 Pan-STARRS гранично класично ТКП
2015 FJ345 117 7.9 51 63.0 75.2 78 2015 S. S. Sheppard, C. A. Trujillo Псевдо седноид; ≈1:3 резонаса со Нептун; Нептунова резонанса на средното движење (MMR), придружена со Козајова резонанса (KR) го обликуваат занесувањето при што се добива голем перихел[39]
2015 GP50 222 6.5 40.4 55.2 70.0 130 2015 S. S. Sheppard, C. A. Trujillo
2015 KH162 671 3.9 41.63 62.29 82.95 296.805 2015 S. S. Sheppard, D. J. Tholen, C. A. Trujillo
2015 KG163 101 8.3 40.502 826 1610 32.06 2015 OSSOS
2015 KH163 117 7.9 40.06 157.2 274 230.29 2015 OSSOS ≈1:12 резонанса со Нептун
2015 KE172 106 8.1 44.137 133.12 222.1 15.43 2015 OSSOS 1:9 резонанса со Нептун
2015 KG172 280 6.0 42 55 69 35 2015 R. L. Allen
D. James
D. Herrera
слабоистражена орбита, можно е да не станува збор за одвоено тело might
2015 KQ174 154 7.3 49.31 55.40 61.48 294.0 2015 Mauna Kea (unspecified) Псевдо седноид; ≈2:5 резонаса со Нептун;Нептунова резонанса на средното движење (MMR), придружена со Козајова резонанса (KR) го обликуваат занесувањето при што се добива голем перихел [39]
2015 RX245 255 6.2 45.5 410 780 65.3 2015 OSSOS
Leleākūhonua 300 5.5 65.02 1042 2019 118.0 2015 S. S. Sheppard, C. A. Trujillo, D. J. Tholen Седноид
2017 DP121 161 7.2 40.52 50.48 60.45 217.9 2017
2017 FP161 168 7.1 40.88 47.99 55.1 218 2017 гранично класично ТКП
2017 SN132 97 5.8 40.949 79.868 118.786 148.769 2017 S. S. Sheppard, C. A. Trujillo, D. J. Tholen
2018 VM35 134 7.6 45.289 240.575 435.861 302.008 2018 ???

Следниве тела исто така може да се разгледуваат како одвоени тела, но со малку покуси растојанија на перихелот од 38-40 АЕ.

Ознака Пречник [33]
(km)
H q
(AU)
a
(AU)
Q
(AU)
ω (°) Година на
откривање
Откривач NЗабелешки и наводи
2003 HB57 147 7.4 38.116 166.2 294 11.082 2003 Mauna Kea (unspecified)
2003 SS422 168 >7.1 39 200 400 210 2003 Cerro Tololo (unspecified) слабоистражена орбита, можно е да не е одвоено тело
2005 RH52 128 7.8 38.957 152.6 266.3 32.285 2005 CFEPS
2007 TC434 168 7.0 39.577 128.41 217.23 351.010 2007 Las Campanas (unspecified) 1:9 резонанаса со Нептун
2012 FL84 212 6.6 38.607 106.25 173.89 141.866 2012 Pan-STARRS
2014 FL72 193 6.8 38.1 104 170 259.49 2014 Cerro Tololo (unspecified)
2014 JW80 352 5.5 38.161 142.62 247.1 131.61 2014 Pan-STARRS
2014 YK50 293 5.6 38.972 120.52 202.1 169.31 2014 Pan-STARRS
2015 GT50 88 8.6 38.46 333 627 129.3 2015 OSSOS

Поврзано уреди

Белешки уреди

  1. Дванаесет мали планети со големи полуоски поголеми од 150 АЕ и перихел поголем од 30 АЕ.[22] 2003 SS422 не се вбројува бидејќи има observation arc од само 76 дена и со тоа не е доволно добро осознаена неговата голема полуоска.[23]

Наводи уреди

  1. Lykawka, P.S.; Mukai, T. (2008). „An outer planet beyond Pluto and the origin of the trans-Neptunian belt architecture“. Astronomical Journal. 135 (4): 1161–1200. arXiv:0712.2198. Bibcode:2008AJ....135.1161L. doi:10.1088/0004-6256/135/4/1161.
  2. 2,0 2,1 Jewitt, D.; Delsanti, A. (2006). „The Solar System Beyond the Planets“. Solar System Update: Topical and Timely Reviews in Solar System Sciences (PDF) (Springer-Praxis. изд.). ISBN 3-540-26056-0. Архивирано од изворникот (PDF) на 29 јануари 2007.
  3. Gladman, B.; и др. (2002). „Evidence for an extended scattered disk“. Icarus. 157 (2): 269–279. arXiv:astro-ph/0103435. Bibcode:2002Icar..157..269G. doi:10.1006/icar.2002.6860.
  4. 4,0 4,1 Gomes, Rodney S.; Matese, J.; Lissauer, Jack (2006). „A distant planetary-mass solar companion may have produced distant detached objects“. Icarus. Elsevier. 184 (2): 589–601. Bibcode:2006Icar..184..589G. doi:10.1016/j.icarus.2006.05.026.
  5. 5,0 5,1 Elliot, J.L.; Kern, S.D.; Clancy, K.B.; Gulbis, A.A.S.; Millis, R.L.; Buie, M.W.; Wasserman, L.H.; Chiang, E.I.; Jordan, A.B.; Trilling, D.E.; Meech, K.J. (2006). „The Deep Ecliptic Survey: A search for Kuiper belt objects and centaurs. II. Dynamical classification, the Kuiper belt plane, and the core population“ (PDF). The Astronomical Journal. 129 (2): 1117–1162. Bibcode:2005AJ....129.1117E. doi:10.1086/427395.
  6. 6,0 6,1 Lykawka, Patryk Sofia; Mukai, Tadashi (July 2007). „Dynamical classification of trans-neptunian objects: Probing their origin, evolution, and interrelation“. Icarus. 189 (1): 213–232. Bibcode:2007Icar..189..213L. doi:10.1016/j.icarus.2007.01.001.
  7. Morbidelli, Alessandro; Levison, Harold F. (November 2004). „Scenarios for the Origin of the Orbits of the Trans-Neptunian Objects 2000 CR105 and 2003 VB12“. The Astronomical Journal. 128 (5): 2564–2576. arXiv:astro-ph/0403358. Bibcode:2004AJ....128.2564M. doi:10.1086/424617.
  8. Gladman, B.; Holman, M.; Grav, T.; Kavelaars, J.; Nicholson, P.; Aksnes, K.; Petit, J.-M. (2002). „Evidence for an extended scattered disk“. Icarus. 157 (2): 269–279. arXiv:astro-ph/0103435. Bibcode:2002Icar..157..269G. doi:10.1006/icar.2002.6860.
  9. „Mankind's Explanation: 12th Planet“.
  10. „A comet's odd orbit hints at hidden planet“.
  11. „Is There a Large Planet Orbiting Beyond Neptune?“.[мртва врска]
  12. „Signs of a Hidden Planet?“.
  13. Mozel, Phil (2011). „Dr. Brett Gladman“. Journal of the Royal Astronomical Society of Canada. A moment with ... 105 (2): 77. Bibcode:2011JRASC.105...77M.
  14. Gladman, Brett; Chan, Collin (2006). „Production of the Extended Scattered Disk by Rogue Planets“. The Astrophysical Journal. 643 (2): L135–L138. Bibcode:2006ApJ...643L.135G. CiteSeerX 10.1.1.386.5256. doi:10.1086/505214.
  15. „The long and winding history of Planet X“. Архивирано од изворникот на 2016-02-15. Посетено на 2020-08-07.
  16. Batygin, Konstantin; Brown, Michael E. (20 January 2016). „Evidence for a distant giant planet in the Solar system“. The Astronomical Journal. 151 (2): 22. arXiv:1601.05438. Bibcode:2016AJ....151...22B. doi:10.3847/0004-6256/151/2/22.
  17. Brown, Michael E. „Sedna (The coldest most distant place known in the solar system; possibly the first object in the long-hypothesized Oort cloud)“. California Institute of Technology, Department of Geological Sciences. Посетено на 2 јули 2008.
  18. Jewitt, D.; Moro-Martın, A.; Lacerda, P. (2009). „The Kuiper belt and other debris disks“. Astrophysics in the Next Decade (PDF). Springer Verlag.
  19. Buie, Marc W. (28 декември 2007). „Orbit fit and astrometric record for 15874“. Space Science Department. SwRI. Посетено на 12 ноември 2011.
  20. 20,0 20,1 Emel’yanenko, V.V. (2008). „Resonant motion of trans-Neptunian objects in high-eccentricity orbits“. Astronomy Letters. 34 (4): 271–279. Bibcode:2008AstL...34..271E. doi:10.1134/S1063773708040075. S2CID 122634598.(subscription required)
  21. Mike Brown. „Why I believe in Planet Nine“. Архивирано од изворникот на 2019-10-24. Посетено на 9 јули 2021.
  22. „Minor Planets with semi-major axis greater than 150 AU and perihelion greater than 30 AU“.
  23. 2003 SS422 semi-major axis“.
  24. C. de la Fuente Marcos; R. de la Fuente Marcos (1 септември 2014). „Extreme trans-Neptunian objects and the Kozai mechanism: Signalling the presence of trans-Plutonian planets“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society. 443 (1): L59–L63. arXiv:1406.0715. Bibcode:2014MNRAS.443L..59D. doi:10.1093/mnrasl/slu084. S2CID 118622180.
  25. de la Fuente Marcos, Carlos; de la Fuente Marcos, Raúl (21 July 2016). „Commensurabilities between ETNOs: a Monte Carlo survey“. Monthly Notices of the Royal Astronomical Society: Letters. 460 (1): L64–L68. arXiv:1604.05881. Bibcode:2016MNRAS.460L..64D. doi:10.1093/mnrasl/slw077. S2CID 119110892.
  26. Michael E. Brown (10 септември 2013). „How many dwarf planets are there in the outer solar system? (updates daily)“. California Institute of Technology. Архивирано од изворникот на 18 октомври 2011. Посетено на 27 мај 2013. Diameter: 242km
  27. „objects with perihelia between 40–55 ае and aphelion more than 60 ае“.
  28. „objects with perihelia between 40–55 AU and aphelion more than 100 AU“.
  29. „objects with perihelia between 40–55 AU and semi-major axis more than 50 AU“.
  30. „objects with perihelia between 40–55 AU and eccentricity more than 0.5“.
  31. „objects with perihelia between 37–40 AU and eccentricity more than 0.5“.
  32. „MPC list of q > 40 and a > 47.7“. Minor Planet Center. Посетено на 7 May 2018.
  33. 33,0 33,1 „List of Known Trans-Neptunian Objects“. Johnston's Archive. 7 October 2018. Посетено на 23 October 2018.
  34. 34,0 34,1 E. L. Schaller; M. E. Brown (2007). „Volatile loss and retention on Kuiper belt objects“ (PDF). Astrophysical Journal. 659 (1): I.61–I.64. Bibcode:2007ApJ...659L..61S. doi:10.1086/516709. Посетено на 2008-04-02.
  35. Buie, Marc W. (8 ноември 2007). „Orbit Fit and Astrometric record for 04VN112“. SwRI (Space Science Department). Архивирано од изворникот на 18 август 2010. Посетено на 17 јули 2008.
  36. „JPL Small-Body Database Browser: (2004 VN112)“. Посетено на 2015-02-24.
  37. „List Of Centaurs and Scattered-Disk Objects“. Посетено на 5 јули 2011. Discoverer: CTIO
  38. R. L. Allen; B. Gladman (2006). „Discovery of a low-eccentricity, high-inclination Kuiper Belt object at 58 ае“. The Astrophysical Journal. 640 (1): L83–L86. arXiv:astro-ph/0512430. Bibcode:2006ApJ...640L..83A. doi:10.1086/503098. S2CID 15588453.
  39. 39,0 39,1 39,2 39,3 39,4 39,5 39,6 39,7 39,8 Sheppard, Scott S.; Trujillo, Chadwick; Tholen, David J. (July 2016). „Beyond the Kuiper Belt Edge: New High Perihelion Trans-Neptunian Objects with Moderate Semimajor Axes and Eccentricities“. The Astrophysical Journal Letters. 825 (1): L13. arXiv:1606.02294. Bibcode:2016ApJ...825L..13S. doi:10.3847/2041-8205/825/1/L13. S2CID 118630570.
  40. Sheppard, Scott S.; Trujillo, Chad (August 2016). „New Extreme Trans-Neptunian Objects: Towards a Super-Earth in the Outer Solar System“. Astrophysical Journal. 152 (6): 221. arXiv:1608.08772. Bibcode:2016AJ....152..221S. doi:10.3847/1538-3881/152/6/221. S2CID 119187392.