Нечиста крв

Нечиста крв е роман на српскиот писател Борисав Станковиќ.

Најава за излегување на делото од печат во весници

Содржина

Романот се состои од 33 глави.

Осврт кон романот

Во „Нечиста крв“, Станковиќ се претворил од илустратор на „старото“ Врање во негов историчар. Во ова дело, авторот подлабоко ја осветлил судбината на луѓето, како резултат на општествените односи, судири и борби. Во прв ред, романот е историја на едно чорбаџиско семејство од Врање, од неговите најусшпешни времиња („од турските времиња“) до загубата на богатството и моќта. Меѓутоа, оваа историја не е сведена, како што тврдел Јован Скерлиќ, на „физиолошката дегенерација на едно старо богато семејство“ во стилот на натурализмот на Зола. Во романот, никој не е сведен само на темперамент, на физиолошка суштина. Секој лик е карактер чиј начин на мислење и став кон луѓето се определени од општествената положба.

Сепак, „Нечиста крв“ ги преминува рамките на хроника на едно семејство и прераснува во историја на едно полуфеудално, патријархално општество. Уште повеќе, романот претставува слика на секое општество во кое владеат парите и обвинение против секое општество во кое човечката личност се лишува од слободата и, со тоа, се нагрдува. Оваа идејна содржина, силно заситена со хуманизам, добива и впечатлив уметнички облик. Сите слабости во дотогашниот книжевен метод на Станковиќ - лабавата композиција, недовршеноста на одделни слики - во ова дело или се елиминирани или сведени на најмала мера, а позитивните страни на неговата уметничка техника добиваат позрел облик. Во прв ред, се истакнува неговата извонредна способност да ги изгради своите ликови, да ги разоткрие нивните душевни преживувања и начинот на кој се формира нивната свест. Така, зреењето на женственоста на Софка, нејзината борба со сексуалниот нагон, кризите кога се соочува со она „двојното“, прикажувањето на еротските чувства итн. - тоа се едни од најсилните страници во српската книжевност.

Главен лик во романот е Софка, последниот потомок на некогашно угледно семејство од Врање. Зборувајќи за неа, Бора всушност зборува за издигнувањето, дегенерацијата и гаснењето на едно семејство, за моралното извитоперување на нејзините членови, несреќата која паѓа врз грбот на Софка и се пренесува врз нејзините потомци. „Нечиста крв“ е најпознатото дело на Станковиќ и претставува синтеза на сите битни елементи на неговите поранешни дела, кои овде се собрани околу еден проблем и мотив. Со „Нечиста крв“, српската книжевност го достигнала врвот во книжевниот реализам. Романот Нечиста крв се оценува како ремек-дело на српската книжевност и како почеток на модерната.

Романот бил објавен на англиски јазик во 1932 година, во превод на Алек Браун, и тоа со насловот Sophka, според главниот лик.

Изданија на македонски јазик

Во 1988 година, романот „Нечиста крв“ бил објавен како заедничко издание на „Мисла“, „Култура“ и „Македонска книга“, во рамките на едицијата „Странски и југословенски автори“. На првата страница од книгата е наведено дека преводот го извршил Цветко Мартиновски, додека во библиографскиот запис стои дека преводот е дело на Тодор Димитровски. Книгата, со димензии од 20 сантиметри и со обем од 224 страници, била испечатена во БГЗ ООЗТ Печатница „Киро Дандаро“ во Битола. Ликовното уредување го направил Кочо Фидановски, лектурата е дело на Вера Арсовска, а на крајот од книгата се наоѓа поговор, напишан од Јосип Шкавиќ, како и речник на непознати, претежно турски, зборови. Книгата е каталогизирана во НУБ „Климент Охридски“ во Скопје и ја носи межѓународната ознака ISBN 86-15-00020-4.