Музеј на еволуцијатата при Упсалскиот универзитет

природонаучен музеј во Упсала, Шведска

Музеј на еволуцијатата при Упсалскиот универзитет (шведски: Evolutionsmuseet) — природонаучен музеј во Шведска кој ја содржи најголемата збирка фосили во Скандинавија.[1] Бројот на предмети во денешната колекција, која опфаќа зоолошки, палеонтолошки и минералошки примероци, е приближно 5 милиони уникатни парчиња, од кои само мал дел се изложени [2] Експедициите во Кина во 20 век откопале бројни уникатни палеонтолошки богатства. Збирката на музејот содржи три заби на Човекот од Пекинг, пронајдени од палеонтологот Ото Здански за време на експедиција во Жукудијан во 1921 година.[3] Поради својата голема колекција на примероци од типот, музејот е важна институција во областа на биолошката систематика и одржува активна размена со други научни институции ширум светот.[4]

Историја уреди

И покрај тоа што е формално основан во 1999 година, музејот ја следи својата историја дури до 17 век. Во тоа време, истакнати членови на универзитетот како Карл Линеј, Олоф Целзиус и Јонас Алстромер донирале колекции материјали на музејот. Во 20 век, значајните палеонтолози Ото Здански и професорот Карл Виман придонеле за растот на збирките. Неколку експедиции во Кина дале многу уникатни фосили од ’рбетници. Од 1917 година па наваму, зоолошките колекции на музејот биле складирани и изложени во зграда дизајнирана од архитектите Туре Стенберг и Виктор Холмгрен. Пред 1930-ти, палеонтолошките збирки на музејот биле неорганизирани и распространети во голем број згради низ градот. Виман, кој бил првиот професор по палеонтологија на Упсалскиот универзитет,[5] имал моќни врски и успеал да доведе до изградба на една голема зграда во која би можеле да се складираат сите палеонтолошки и минералошки примероци. Архитектот бил Аксел Андерберг и зградата добила нејасен кинески стил како признание за кинеското потекло на многу примероци на диносауруси во музејот. Изградбата била завршена во 1931 година и оттогаш зградата служи и како музеј и како училница за студенти по палеонтологија.

Организација уреди

Музејот на еволуцијатата се состои од палеонтолошки, ботанички и зоолошки дел, сите сместени на теренот на Центарот за еволутивна биологија на Упсалскиот универзитет. Секој дел има своја зграда со изложбена сала.

Ботанички дел уреди

Ботаничкиот дел на музејот не е отворен за јавноста, но истражувачите и другите посетители можат да пристапат до колекциите откако ќе закажат состанок со музејот. Повеќе од три милиони растителни примероци се сместени во неговиот хербариум.

Палеонтолошки дел уреди

 
Палеонтолошкиот дел од музејот гледано од кампусот на Центарот за еволутивна биологија.

Палеонтолошкиот дел на музејот содржи многу мезозојски фосили од морски влекачи, како што се ихтиосаурот Офталмосаурус и мозасаурот Платекарпус. Постојат неколку оригинални фосили на птеросауруси и диносауруси. Тие вклучуваат уникатен примерок на кинескиот сауропод Euhelopus zdanskyi и берлинскиот примерок на Archeopteryx lithographica, како и цератопсидниот диносаурус Pentaceratops sternbergi и черепот на хадросауридот Parasaurolophus genuttermand. Делот содржи голема колекција на примероци од фосилни цицачи, како и монтирани скелети на современи китови и фосилизирана мандибула на еоценски мистикет. Има и бројни фосили на безрбетници, како што се трилобити, главонози, школки и корали. Минералната соба содржи колекција на обични и ретки минерали од целиот свет, вклучувајќи циркон и малахит.

Зоолошка секција уреди

Зоолошкиот дел на музејот главно содржи таксидермирани животни од модерната ера и од различни делови на светот. По одреден период на реновирање, Зоолошката секција повторно е отворена за посетители.

Наводи уреди

  1. http://www.evolutionsmuseet.uu.se/index.htm Архивирано на 8 октомври 2021 г. – in Swedish
  2. „Архивиран примерок“. Архивирано од изворникот на 20 February 2010. Посетено на 2009-11-13. – in Swedish
  3. „Avdelningen för vetenskapshistoria - Institutionen för idé- och lärdomshistoria - Uppsala universitet“ (PDF).
  4. http://www.evolutionsmuseet.uu.se/historia.html Архивирано на 20 април 2022 г. – in Swedish
  5. Holmer, Lars (2000). "Life and Earth History" (PDF). Lars Holmer Uppsala Universitet. p. 38. Retrieved 2007-07-18.

Надворешни врски уреди

59°51′00″N 17°37′33″E / 59.85000° СГШ; 17.62583° ИГД / 59.85000; 17.62583