Манастир во Панонхалма

Територијална опатија Панонхалма (унгарски: Панонхалми Бенцес Фепацаг, латински: Territorialis Abatija Santi Martini Monte Panonia, е бенедиктинска опатија на ридот Св. Мартина (Маргон-Хеџи) во близина на градот Панонхалма во северна Унгарија. Се наоѓа на височина од 282 метри и е еден од најстарите историски споменици во Унгарија. Се верува дека во подножјето на овој рид е роден Св. Мартин, по што ридот бил именуван, а според него, манастирот се нарекува и Опатија на Мартиновиот рид. По Монтекасино во Италија , таа е најголемата територијална опатија (Римокатоличката независна опатија со нејзиниот личен бискуп ) во светот. Светско наследство на УНЕСКО од 1996 година.

Манастир во Панонхалма

светско наследство на УНЕСКО
Критериум	Културно наследство: iv, vi
Запис	1996 (20. заседание)

Историја

Везирот Геза ја основал оваа опатија 956 како прв бенедиктински манастир во Унгарија, кој за време на кралот Стефан I (1001) станал центар на бенедиктинци во цела Унгарија. Во тоа време, била изградена и осветената Опатијскатата базилка, која во XIII век се проширила во романтичарарски, а потоа во XV век во готски стил.

Манастирот бил реновиран и проширен во XVII и XVIII век во барокниот стил. Јосиф II од Хабсбург, во 1786 година, како и во сите други бенедиктински манастири во земјата, ја распуштил опатија. Во 1802 година монасите се вратиле во манастирот, но тогаш како главна цел го поставиле образованието. Од 1824 до 1832 година била изградена монументална библиотека, а од 1868 до 1886 годинабила подигната новата црква.

За време на комунизмот, уште во 1945 година, сите манастири во Унгарија беа национализирани. Во 1995 година, една година пред својот милениумски роденден, манастирот бил вратен на монасите што се вратиле во него. Следната година опатијата била запишана на списокот на УНЕСКО, на светско наследство во Европа како пример за еволуцијата на монашката архитектура за 1000 години.

Манастирски комплекс

Библиотека во Опатија

Најголемите знаменитости на опатијата се:

• Готска базилика со крипта од 13 век, проширена од Матија Корвин во 1472 година лпга ѝ е додаден нов свод , источните бродови и капелата на Свети Бенедикт.
• Клаустар што се наоѓа на стариот влез во базиликата е украсен во ренесансен стил 1486 година.
• Во 19-тата година била изградена монументална библиотека со повеќе од 360.000 наслови. Има централна овална соба чиј свод е насликан со алегорики на средновековните науки: право , теологија , медицина и уметност. Архивата на Опатија е ретка и богата збирка на документи од првите векови на унгарската државност, како што е Повелбата за основање на опатија на кралот Стефан I Свети (1002) и Повелбата за основање на опатија на Тихани (1055) со најстариот запис на зборот и фразата на унгарскиот јазик .
• Барокен рефлекторијум е насликан со илузионистички слики во втората половина на 1720-тите.
• Уметничката збирка на Опатијата е втора по големина во Унгарија
• Неокласичниот милениумски споменик (1896) е еден од седумте споменици изградени по повод илјадагодишнината од доаѓањето на Унгарците во Панонија во 1896 година. Првично била кула со височина од 26 метри со двојна купола и колосален месинген релјеф круната Св. Стефана. Поради нејзиното занемарување, надворешната школка била отстранета во 1930-тите и сега има облик на плитка купола (оригиналната внатрешна купола).
• Капелата на Богородица (1714) има три барокни олтари и мали оргули, и е наменета за народот кој живеел надвор од опатијата. Под капелата постои крипта на манастирските монаси.
• Ботаничката градина е основана во 1830 година со садење на 80 видови дрвја и грмушки од околината на опатијата. Денес постојат повеќе од четиристотини видови дрвја и грмушки, од кои многу се унгарски ендеми .

• 
  Повелба за основањето на опатијата (1002)
• 
  Внатрешноста на базиликата Св. Мартина
• 
  Порта од манастирот во базиликата
• 
  Витраж Св. Мартина од базиликата фасада
• 
  Детали на камбанаријата

Надворешни врски

• Опатија Панонхалма Архивирано на 4 јули 2019 г. }