Лајшманиоза
Лајшманиоза e паразитско заболување што го предизвикува протозоа (едноклеточен паразит) од родот лајшманија. Паразитот го напаѓа одбранбениот систем на организмот и ако не се лекува, може да прерасне во сериозно заболување и да доведе до смртни последици.[1]
| Лајшманиоза | |
|---|---|
 | |
| Кожен чир како последица на лајшманиоза | |
| Специјалност | Заразна болест  |
Видови уреди
Лајшманиозата се јавува во три облици:
Годишно во светот заболуваат околу 1,5 милион лица од кожниот облик на лајшманиоза и околу половина милион од Кала-азар.
Период на разболување уреди
Паразитот го пренесува тропската мушичка Phlebotomus paptasii, преку каснување и вшприцување во кожата. Времето што поминува од инфекцијата (каснувањето на заразен Phlebotomus) до појавата на првите симптоми на болеста (времето на инкубација) изнесува:
- од 7 дена до неколку месеци за Кутана (кожната лајшманиоза)
- од 10 дена до неколку години за Кала-азар
Заболениот човек, пак, претставува извор на зараза за Phlebotomus-от од неколку месеци до две години.
Симптоми уреди
По болниот убод на мушичката, на кожата се создава црвена раничка, која најчесто е безболна и во наредните денови се шири. Понекогаш раничката добива чирозен карактер (од една или две ранички се создава рана која личи на вулкан - со издигнати краеви и централен кратер). Во тој регион лимфните јазли можат да бидат зголемени.
Лекување уреди
До излекување доаѓа спонтано или по спроведена терапија. Нелекуваните промени може да траат со месеци, па и години. Подобро е промените на кожата да се лекуваат, отколку да се остават сами да зараснат, бидејќи можат да остават грди лузни. Истот така, постои опасност паразитот да остане скриен во организмот и по повлекувањето на промените на кожата, и да дојде до рецидиви (враќање на болеста во случај на ослабнување на имунитетот).
Распространетост уреди
Распространетоста на лајшманиозата е условено од присуството на мушичката Phlebotomus на одредена територија.
Болеста е распространета во региони каде има долги периоди на суво и топло време, односно во умерениот, тропскиот и суптропскиот климатски појас.
Запрашувањето на комарците со средства за дезинфекција, со цел да се искорени маларијата, придонело и за намалување на бројот на Phlebotomus-от и заболените од лајшманиоза.
Болеста е регистрирана во 88 земји во светот, каде живеат околу 350 милиони луѓе:
- Централна и Јужна Америка
- Јужна Европа (Средоземје)
- Јужна Азија (изземајќи го југоисточниот дел)
- Источниот и северниот дел на Африка
Потешка форма на болеста, со зафаќање на внатрешните органи е регистрирана во Азија (Индија, Бангладеш, Непал), Африка (Судан) и Јужна Америка (Бразил).