Кралство Полска
Кралство Полска (полски: Królestwo Polskie; Latin: Regnum Poloniae) — монархија во Средна Европа која постоела во периодот од 1025 до 1385 година.
| Кралство Полска |
||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
|
||||||
 |
||||||
 Kingdom of Poland in 1370
|
||||||
| Главен град | ||||||
| Службен јазик | Old Polish, Medieval Latin | |||||
| Демоним | Polish | |||||
| Уредување | Feudal hereditary monarchy | |||||
| Валута | ||||||
Background
уредиThe West Slavic tribe of Polans who lived in what is today the historic region of Greater Poland, gave rise to a state in the early 10th century, which would become the nascent predecessor of the Kingdom of Poland. Following the Christianization of Poland in 966, and the emergence of the Duchy of Poland during the rule of Mieszko I, his eldest son Bolesław I the Brave inherited his father's dukedom and subsequently was crowned as king.[1]
History
уредиОсновање
уреди
Во 1025 година, Болеслав I Храбриот од династијата Пјаст бил крунисан како прв крал на Полска во катедралата во Гњезно и го подигнал статусот на Полска од кнежевство во кралство откако добил дозвола за негово крунисување од папата Јован XIX.[2] По смртта на Болеслав, неговиот син Мјешко II Ламберт ја наследил круната и голема територија, која ги вклучувала Великополска (со Мазовија), Малополска, Шлезија, Померанија, Лужица, Моравија, Црвена Рус, и Горна Унгарија. Меѓутоа, во 1031, тој бил принуден да се откаже од титулата и да ја напушти земјата кога избувнале серија на побуни, познати како паганска реакција,[3] а Јарослав I Мудриот, великиот кнез на Киев, извршил инвазија од исток додека Мјешко II во Лужица се борел против светиот римски император, Конрад II. Јарослав I го поставил својот сојузник, полубратот на Мјешко II, кнезот Безприм, како владетел на Полска. Меѓутоа, како резултат на пресвртите, кралството претрпело територијални загуби.
Казимир I Обновител успеал повторно да обедини делови од кралството по кризата и ја преместил столицата во Краков. Меѓутоа, тој не успеал повторно да ја воспостави монархијата поради противење на Светиот римски император.[4] Во 1076, Болеслав II Храбриот, со поддршка од папата Григориј VII, ја вратил кралската круна, но подоцна бил екскомунициран и протеран од кралството во 1079 поради убиството на неговиот противник, епископот Станислав Шчепановски. Во 1079, Владислав I Херман, станал кнез. Владислав I не бил заинтересиран да стане крал, а државата де факто била управувана од војводата Сецех.
Феудална фрагментација
уреди
Во 1102 година, Болеслав III Кривоусти станал владетел на Полска.[5] За разлика од Владислав I, Болеслав III се покажал како способен лидер кој го вратил целосниот територијален интегритет на Полска, но на крајот не можел да ја добие кралската круна поради континуираното противење од Светата Римска империја. По неговата смрт во 1138 година, државата била поделена на неговите синови на повеќе кнежевства: Великополско, Малополско, Мазовско, Шлезко, Сандомјерско, и Померанско. Како резултат на тоа, Полска влегла во период на феудална фрагментација што траел повеќе од 200 години.
Во втората половина на 13ти век, шлеските Пјасти се обиделе да го возобноват кралството. Хенри Брадестиот презел напори за повторно обединување на фрагментираните кнежевства преку комбинација на политички маневри и освојувања. Тој, исто така, презел напори за крунисување на неговиот син, Хенрик II Побожни, и преговарал со други полски кнезови и Светиот Римски император, Фридрих II, за таа цел. Хенрик II, ги продолжил напорите на неговиот татко, но првата монголска инвазија во 1241 и неговата смрт во битката кај Легница, го запреле процесто на обединување.[6]
Обединување
уреди
.jpg)
Следниот обид за обединување на монархијата и обединување на Полското кралство ќе се случи во 1296, кога Пшемисл II бил крунисан за крал на Полска во Гњезно. За крунисувањето не била потребна папска согласност, бидејќи титулата крал веќе била воведена во 1025 година. Сепак, неговото владеење било краткотрајно, бидејќи бил убиен од атентатори од атентатори испратени од маркгрофијата на Бранденбург. По убиството на Пшемисл II, следен кој ја презел титулата крал бил Венцислав II од Бохемија од династијата Пшемисл, кој владеел до 1305.[7] Кралството Полска било целосно обновено од под Владислав I Локетек, кој бил крунисан во Вавелската катедрала во Краков, а потоа последователно зајакнато од неговиот син Казимир III Велики, кој го проширил во Црвена Рус. Меѓутоа, тој морал да се откаже од своите претензии кон Шлезија за да обезбеди мир со Светата Римска империја. Казимир III е единствениот полски крал кој ја добил титулата „Велики“, а неговото владеење било обележано со значителен развој во урбаната инфраструктура, граѓанската администрација, и воената сила. По неговата смрт на 5 ноември 1370, завршило и владеењето на династијата Пјаст.
По смртта на Казимир III, кој не оставил наследник, Лајош I од Унгарија од династијата на Анжујците станал крал во 1370. Периодот на неговото владеење го означило и подемот на благородништвото во политичкиот живот на земјата. Кога Лајош I починал во 1382, неговата ќерка Јадвига го презела тронот како кралица на Полска. Нејзините советници преговарале со Јагело од Литванија, во врска со потенцијален брак со Јадвига. Јагело се обврзал дека ќе се преобрати во христијанство и била потпишана Унијата во Крево во 1385 година. По склучувањето на сојузот, кралицата Јадвига се омажила за великиот кнез Јагело, кој бил крунисан како крал Владислав II Јагело на 4 март 1386, настан што го означил почетокот на Јагелонската династија.[8]
Поврзано
уредиНаводи
уреди- ↑ Urbańczyk, Przemysław (2017). Bolesław Chrobry – lew ryczący (полски). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. стр. 308–309. ISBN 978-8-323-13886-0.
- ↑ Urbańczyk, Przemysław (2017). Bolesław Chrobry – lew ryczący (полски). Toruń: Wydawnictwo Naukowe Uniwersytetu Mikołaja Kopernika. стр. 309–310. ISBN 978-8-323-13886-0.
- ↑ Krajewska, Monika (2010). Integracja i dezintegracja państwa Piastów w kronikach polskich Marcina Kromera oraz Marcina i Joachima Bielskich (полски). Warszawa (Warsaw): W. Neriton. стр. 82. ISBN 978-83-909852-1-3.
- ↑ „Casimir I“. Encyclopedia Britannica. 2023. Посетено на 8 January 2024.
As ruler of Poland, however, he was never crowned king, and German suzerainty over Poland was in fact reestablished during his reign.
- ↑ Jasiński, Kazimierz (2004). Rodowód pierwszych Piastów (полски). Poznań: Wydawnictwo PTPN Mikołaja Kopernika. стр. 185–187. ISBN 83-7063-409-5.
- ↑ Oskar, Przemysław (2000). Borderlands of Western Civilization: A History of Central Europe. Safety Harbor, FL: Simon Publications. стр. 87. ISBN 9780826037404.
- ↑ Ożóg, K. (1999). Piastowie, Leksykon biograficzny. Kraków: Simon Publications. стр. 159. ISBN 83-08-02829-2.
there are no preserved information about a papal consent for the coronations of Wenceslaus II in 1300 and Ryksa-Elisabeth in 1303.
- ↑ Halecki, Oscar (1991). Jadwiga of Anjou and the Rise of Central Europe. Polish Institute of Arts and Sciences of America. стр. 116–117, 152. ISBN 978-0-88033-206-4.