Конакот на кнезот Милош во Топчидер

Конакот на кнезот Милош
Конак кнеза Милоша
Конакот на кнезот Милош
Стар чинар пред Конакот на Кнезот Милош во Белград, Србија.
Карта
Општи податоци
МестоБелград
ЗемјаСрбија
Координати44°46′49″N 20°26′32″E / 44.78028° СГШ; 20.44222° ИГД / 44.78028; 20.44222
Сегашни станариМузеј на првото српско востание
Почната1831
Пуштена во употреба1833
НарачателМилош Обрановиќ
Проектирање и изградба
АрхитектЈања Михајловиќ, Никола Ѓорѓевиќ, Никола Живков

Историја уреди

Изграден е по наредба на кнезот Милош Обреновиќ како централна зграда на репрезентативниот дворец во Топчидер. Изграден е од познатите градители Јања Михаиловиќ и Никола Ѓорѓевиќ под надзор на главниот градител на кнезот, Хаџи-Никола Живков. Конакот бил двор на владетелот на Кнежевството Србија, место каде се случувале значајни општествено-политички настани. Во него заседаваше Кнезовото собрание и беа донесени важни одлуки за иднината и независноста на Србија. Неговата изградба претставуваше еден од неопходните облици на пројавување на штотуку стекнатата автономија во извршувањето и развојот на општествениот живот и јавните функции во Србија, во однос на претходното османлиско владеење. Таму кнезот Милош Обреновиќ ги поминал последните денови за време на неговото второ владеење во 1859-1860 година.

Пред ова здание се наоѓа еден од најстарите и најубавите чинари во Европа, заштитен како природна реткост (стар повеќе од 160 години). Според еден извор, тој била засаден по наредба на кнезот Милош во пролетта 1832 година. во вар што се користел при изградбата на конакот.[1]

Во однос на стилот и архитектурата, тој припаѓа на преодна форма од изразито балканска градителска традиција кон постепено прифаќање на елементите на средноевропската архитектура.[2] Влијанието на балканско-ориенталната традиција се рефлектира во централниот распоред на внатрешните простории како и во богатите сликани украси на таванот, ѕидовите и нишите[3], додека европските влијанија се забележуваат во класично осмислениот портал, во поедини архитектонски детали како и во поставувањето на објектот во слободен парковски простор. Зградата се состои од приземје и кат, кои се поделени во голема сала во средината, со седум соби распоредени наоколу и четири помошни простории меѓу нив, кои се нарекувале оџаклија . Холовите на првиот кат и приземјето се проширени со диванхан. Во приземјето се наоѓала канцеларијата на Кнезот, стражарските простории и трпезаријата, додека првиот кат имал резиденцијална функција. Исто така, на првиот кат биле собите од приватниот апартман на кнезот. Се состоел од парадна соба со складиште, трпезарија и место за богослужба, односно спална соба со ниша за икони и кандило. Зачуваната декорација се наоѓа на таванот на холот, парадната соба, светилиштето на кнезот Милош и диванханата. Диванханата, која имала и функција на простор за публика, била украсена со големо внимание.[4]

Тука во 1935 година. бил отворен шумарскиот и ловечкиот музеј на кралот Александар.[1][5]

За време на прославата на 150-годишнината од Првото српско востание (1954), во Конак бил отворен Музејот на Првото српско востание со тема посветена на целиот период на ослободителните борби против Турците (од 1804 до вториот Хатишериф во 1839 г.). Експонатите на Музејот послужиле како почетна точка за формирање на Историскиот музеј на Србија во 1963 година.

Во 2013 година, по повод 198-ма годишнина од Второто српско востание, отворена е нова постојана поставка.[6]

Во рамки на историските околности, конакот на кнезот Милош го носи печатот на своето време, преодна состојба од долгорочна подреденост кон стекнување на независност, што се рефлектира во мешавината на применети стилови и начини на градба.

Во непосредна близина на конакот се наоѓаат Топчидерската црква на Светите апостоли Петар и Павле[7] и Црковниот конак во Топчидер.[8]

Галерија уреди

Поврзано уреди

  • Споменик на природата Платан во близина на гостинската куќа на Милош
  • Список на споменици на културата во Белград

Наводи уреди

  1. 1,0 1,1 "Политика", 7. феб. 1938
  2. Симић, Н. (1960.). Кнез Милош и српска уметност. Београд. Проверете ги датумските вредности во: |year= (help)
  3. Макуљевић, Н. ((1995-1996)). Прилог познавању сликаних програма владарских тронова у Србији (1084-1914), Саопштења, XXVII-XXVIII. стр. 229–235. Проверете ги датумските вредности во: |year= (help)
  4. „Историјски музеј“. Историјски музеј. Архивирано од изворникот на 26. 02. 2015. Посетено на 17. 03. 2016.. Проверете ги датумските вредности во: |accessdate=, |archive-date= (help)
  5. „Политика”, 1. јул 1935
  6. Отворен обновљени Милошев конак (Б92, 28. април 2013)
  7. Вујовић, Б. (1973.). Црквени споменици на подручју града Београда. Београд. Проверете ги датумските вредности во: |year= (help)
  8. Митровић, К. (2008). досије споменика културе, ЗЗСКГБ. Београд.

Надворешни врски уреди