Колективен имунитет

Колективен имунитет е форма на индиректна заштита од инфективни болести кој се јавува кога голем процент од населението имаат стекнато имунитет кон одредена инфекција, со што се обезбедува заштита за лицата кои не се имуни.[1][2] Во популација во која голем дел од луѓето се имуни, се запира или забавува верижното ширење на инфекцијата.[3] Колку е поголем бројот на имунизирани лица, толку е помала веројатноста оние кои не се имунизирани да дојдат во контакт со заразено лице.[1]

Поединечниот имунитет може да биде здобиен преку стекнување на инфекцијата или преку вакцинација.[3] Некои лица не можат да бидат вакцинирани од медицински причини и за оваа група колективниот имунитет е важен метод на заштита.[4][5] Откако ќе биде достигнат одреден праг на имунизирани лица, колективниот имунитет постепено ја елиминира болеста од популацијата.[5] Оваа елиминација, доколку се постигне на светско ниво, може да резултира со трајно намалување на бројот на заболувања на нула, што се нарекува ерадикација на болеста.[6] Овој метод беше искористен за ерадикација на големи сипаници во 1977 и за регионална елиминација на други болести.[7] Колективниот имунитет не се однесува на сите болести, туку само на оние што се заразни, односно оние кои можат да бидат пренесени од едно лице на друго.[5] Тетанусот, на пример, е инфективен но не е заразен, па колективниот имунитет не се однесува на него.[4]

Терминот колективен имунитет првпат бил користен во 1923.[1] Бил признаен како природна појава во 1930-тите кога се увидело дека откако значителен број на деца биле имунизирани против морбили, бројот на новоинфицирани опаднал, вклучително и меѓу ризичните деца.[8] Оттогаш масовната вакцинација со цел индуцирање на колективен имунитет станала честа и обезбедила успешна превенција од ширење на многу заразни болести.[9] Отпорот кон вакцинацијата претставува предизвик за одржувањето на колективниот имунитет, со што се овозможува болести кои може да се превенираат, да перзистираат или да се вратат во заедници во кои има неадекватни стапки на вакцинација.[10][11][12]

Наводи уреди

  1. 1,0 1,1 1,2 Fine, P.; Eames, K.; Heymann, D. L. (1 April 2011). "Herd immunity": A rough guide“. Clinical Infectious Diseases. 52 (7): 911–16. doi:10.1093/cid/cir007. PMID 21427399.
  2. Gordis, L. (14 November 2013). Epidemiology. Elsevier Health Sciences. стр. 26–27. ISBN 978-1455742516. Посетено на 29 March 2015.
  3. 3,0 3,1 Merrill, R. M. (2013). Introduction to Epidemiology. Jones & Bartlett Publishers. стр. 68–71. ISBN 978-1449645175. Посетено на 29 March 2015.
  4. 4,0 4,1 „Herd Immunity“. Oxford Vaccine Group, University of Oxford. Посетено на 12 December 2017.
  5. 5,0 5,1 5,2 Somerville, M.; Kumaran, K.; Anderson, R. (19 January 2012). Public Health and Epidemiology at a Glance. John Wiley & Sons. стр. 58–59. ISBN 978-1118308646. Посетено на 29 March 2015.
  6. Cliff, A.; Smallman-Raynor, M. (11 April 2013). Oxford Textbook of Infectious Disease Control: A Geographical Analysis from Medieval Quarantine to Global Eradication. Oxford University Press. стр. 125–36. ISBN 978-0199596614. Посетено на 29 March 2015.
  7. Kim, T. H.; Jonhstone, J.; Loeb, M. (September 2011). „Vaccine herd effect“. Scandinavian Journal of Infectious Diseases. 43 (9): 683–89. doi:10.3109/00365548.2011.582247. PMC 3171704. PMID 21604922.
  8. *Hinman, A. R.; Orenstein, W. A.; Papania, M. J. (1 May 2004). „Evolution of measles elimination strategies in the United States“. The Journal of Infectious Diseases. 189 (Suppl 1): S17–22. doi:10.1086/377694. PMID 15106084.
    *Sencer, D. J.; Dull, H. B.; Langmuir, A. D. (March 1967). „Epidemiologic basis for eradication of measles in 1967“. Public Health Reports. 82 (3): 253–56. doi:10.2307/4592985. JSTOR 4592985. PMC 1919891. PMID 4960501.
  9. Garnett, G. P. (1 February 2005). „Role of Herd Immunity in Determining the Effect of Vaccines against Sexually Transmitted Disease“. The Journal of Infectious Diseases. 191 (Suppl 1): S97–106. doi:10.1086/425271. PMID 15627236.
  10. Quadri-Sheriff, M.; Hendrix, K. S.; Downs, S. M.; Sturm, L. A.; Zimet, G. D.; Finnell, S. M. (September 2012). „The role of herd immunity in parents' decision to vaccinate children: a systematic review“. Pediatrics. 130 (3): 522–30. doi:10.1542/peds.2012-0140. PMID 22926181.
  11. Dubé, E.; Laberge, C.; Guay, M.; Bramadat, P.; Roy, R.; Bettinger, J. (August 2013). „Vaccine hesitancy: an overview“. Human Vaccines & Immunotherapeutics. 9 (8): 1763–73. doi:10.4161/hv.24657. PMC 3906279. PMID 23584253.
  12. Ropeik, D. (August 2013). „How society should respond to the risk of vaccine rejection“. Human Vaccines & Immunotherapeutics. 9 (8): 1815–18. doi:10.4161/hv.25250. PMC 3906287. PMID 23807359.