Ковче

село во Општина Македонски Брод

Ковче — село во Општина Македонски Брод, во близина на Самоков.

Ковче

Табла на влезот од селото

Ковче во рамките на Македонија
Ковче
Местоположба на Ковче во Македонија
Ковче на карта

Карта

Координати 41°39′45″N 21°10′23″E / 41.66250° СГШ; 21.17306° ИГД / 41.66250; 21.17306
Регион  Југозападен
Општина  Македонски Брод
Област Горно Порече
Население 3 жит.
(поп. 2021)[1]

Пошт. бр. 6535
Повик. бр. 045
Шифра на КО 03024
Надм. вис. 550 м
Ковче на општинската карта

Атарот на Ковче во рамките на општината
Ковче на Ризницата

Географија и местоположба уреди

Селото се наоѓа во областа Горно Порече, во источното подножје на планината Добра Вода. Лежи на брегот на Мала Река, во рамничарски предел, на надморска височина од 550 м. Атарот има површина од само 1,9 км2[2] Крај селото минува и регионалниот пат Растеш - Калуѓерец (Р2132), кој го поврзува со Самоков на северозапад. На неколку стотини метри североисточно од Ковче е фабриката за муниција „Сувенир“ („Сумбро“).

Историја уреди

Подрачјето на Ковче е населено уште од римско време, за што сведочат остатоците од населба во наоѓалиштето Грамадиште на 2 км јужно од селото.[3]

Само 1 жител на оваа населба е заведен како жртва во Втората светска војна.[4]

Стопанство уреди

Според податок од 1998 г. Ковче поседува 149 ха шуми, 26 ха обработливо земјиште и само 5 ха пасишта.[2]

Население уреди

Во XIX век Ковче било село во Поречката наија на Кичевската каза на Отоманското Царство. Во „Етнографија на вилаетите Адријанопол, Монастир и Салоника“ се вели дека во 1873 г. Ковче (Kovtché) било село со 6 домаќинства сочинети од 28 жители Македонци.[5][6]

Според статистиката на Васил К’нчов („Македонија. Етнографија и статистика“) од 1900 г. Ковче имало 24 жители, сите Македонци христијани.[5][7]

На Етнографската карта на Битолскиот Вилает од 1901 г. Ковче се води како чисто македонско село во Кичевската каза на Битолскиот санџак со 2 куќи.[8]

На почетокот на XX век целото село било под удар на српската пропаганда и Цариградската патријаршија. Според патријаршискиот митрополит Поликарп Дебарски и Велешки, во 1904 г. во Ковче имало 4 „српски“ куќи.[9] По податоци на секретарот на Бугарската егзархија Димитар Мишев („La Macédoine et sa Population Chrétienne“) во 1905 г. во Ковче имало 24 Македонци под патријаршијата и притисок на големосрпството.[5][10]

На етничката карта на Северозападна Македонија во 1929 г. Афанасиј Селишчев го обележал Ковче како македонско село.[5][11]

Според германска карта издадена во 1941 година, а заснована на пописот на Кралство Југославија во 1931 година, селото имало 300 Македонци.[12]

Население во минатото
ГодинаНас.±%
194872—    
1953200+177.8%
196185−57.5%
197167−21.2%
198133−50.7%
ГодинаНас.±%
199133+0.0%
199425−24.2%
20028−68.0%
20213−62.5%

Ковче отсекогаш било мошне мало село кое почнало да расте пред Втората светска војна. Со изградбата на фабриката „Сувенир“ во наредниот период, неговото население драстично се зголемило, но потоа почнало да опаѓа, веројатно поради прераспоредување на работната сила. Според пописот од 2002 г. селото имало 8 жители, сите Македонци.

Според последниот попис од 2021 година, во селото живееле 3 жители, сите Македонци.

Во табелата во продолжение е направен преглед на населението во сите пописни години:

Година 1900 1905 1948 1953 1961 1971 1981 1991 1994 2002 2021
Население 24 24 72 200 85 67 33 33 25 8 3
Извор за 1900 г.: Македонија. Етнографија и статистика.[13]; за 1905 г.: La Macédoine et sa Population Chrétienne.[14]; за 1948-2002 г.: Државен завод за статистика на РМ.[15]; за 2021 г.: Државен завод за статистика на РМ.[16]

Општествени установи уреди

Самоуправа и политика уреди

Избирачко место уреди

Селото е опфатено во склоп на избирачкото место бр. 0257 според Државната изборна комисија, кое ги опфаќа селата Зркле и Старо Село, кое е сместено во Селскиот дом во Зркле.[18]

На локалните избори во 2017 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 67 гласачи.[19]

На претседателските избори во 2019 година, на ова избирачко место биле запишани вкупно 68 гласачи.[20]

Културни и природни знаменитости уреди

Археолошки наоѓалишта

Личности уреди

Наводи уреди

  1. „Пописна слика на населените места во Македонија, Попис 2021“. Државен завод за статистика. Посетено на 22 декември 2022.
  2. 2,0 2,1 Панов, Митко (1998). Енциклопедија на селата во Република Македонија: географски, демографски, и аграрни обележја (I. изд.). Скопје: Патрија. стр. 152. ISBN 9989-862-00-1.
  3. Грозданов, Цветан; Коцо, Димче; и др. (1996). Археолошка карта на Република Македонија. Т. 2. Скопје: МАНУ. стр. 327. ISBN 9989-649-28-6.
  4. „Попис на жртвите од војната 1941-1945, СР Македонија“ (PDF).
  5. 5,0 5,1 5,2 5,3 Како што е општопознато, Македонците во бугарските извори се присвојуваат и водат како Бугари, и покрај признанието дека самите се изјаснувале како Македонци.
  6. „Македония и Одринско. Статистика на населението от 1873 г.“ Македонски научен институт, София, 1995, с. 94-95.
  7. Кѫнчовъ, Василъ (1900). Македония. Етнография и статистика. София: Българското книжовно дружество. стр. 258. ISBN 954430424X.
  8. Михајловски, Роберт, уред. (2017). Етнографска карта на Битолскиот вилает (PDF). Каламус. стр. 36.
  9. Допис на митрополитот Поликарп, 25 февруари 1904 г.
  10. D.M.Brancoff. "La Macédoine et sa Population Chrétienne". Paris, 1905, р.154-155.
  11. Афанасий Селищев. „Полог и его болгарское население. Исторические, этнографические и диалектологические очерки северо-западной Македонии“. – София, 1929.
  12. „200K Volkstumskarte Jugoslawien“.
  13. К’нчов, Васил. „Македонија. Етнографија и статистика“. Софија, 1900
  14. Brancoff, D.M. „La Macédoine et sa Population Chrétienne“. Paris, 1905.
  15. „Население по возраст и по пол, по населени места, според пописите спроведени во Република Македонија по Втората светска војна“. Државен завод за статистика.
  16. „Вкупно резидентно население на Република Северна Македонија според етничката припадност, по населени места, Попис, 2021“. Државен завод за статистика.
  17. „Бродско архијерејско намесништво“. Дебарско-кичевска епархија. Архивирано од изворникот на 2012-06-14. Посетено на 2021-01-28. Занемарен непознатиот параметар |достъп_дата= (help)
  18. „Описи на ИМ“. Архивирано од изворникот на 2023-08-17. Посетено на 16 октомври 2017.
  19. „Локални избори 2017“. Архивирано од изворникот на 2020-05-29. Посетено на 16 октомври 2017.
  20. „Претседателски избори 2019“. Архивирано од изворникот на 2019-12-29. Посетено на 3 ноември 2019.

Надворешни врски уреди