Иван Цанкар
Иван Цанкар (словенечки: Ivan Cankar; Врхника, 10 мај 1876 — Љубљана, 11 декември 1918) — словенечки писател, поет, раскажувач, драматург и публицист. Заедно со Отон Жупанчич, Драготин Кете и Јосип Мурн, тој се смета за почетник на модернизмот во словенечката книжевност. Понекогаш тој се смета за најголем писател во словенечката литература и понекогаш се споредува во Словенија со Франц Кафка или Џејмс Џојс.[1]
| Иван Цанкар Ivan Cankar | |
|---|---|
 | |
| Роден/а | 10 мај 1876 Врхника, Австроунгарија (денес Словенија) |
| Починат/а | 11 декември 1918 Љубљана, Кралство СХС (Словенија) |
| Занимање | писател, есеист, драматург, поет, политички активист |
| Жанр | драма, расказ, роман, есеј |
| Книжевно движење | симболизам, модернизам |
Во своите дела ја разоткривал неправдата и лицемерството на малограѓанската средина, се борел за правата на обичниот човек. Негови познати дела се „Слугата Јернеј и неговото право“, „Кралот на Бетајнова“ и „Под крстот“.
НаследствоУреди
И до ден денешен, прозата на Цанкар се смета за една од најдобрите во словенечката книжевност. Неговото влијание како писател на романи се намалило во 1960-те, но неговите драми сè уште се меѓу најпознатите театарски претстави во Словенија.
Голем број улици, плоштади, згради и институции го носат името на Цанкар во Словенија, но и во останатите поранешни републики од СФРЈ. За време на Втората светска војна по него биле именувани една бригада и еден баталјон. По Цанкар е именуван и „Цанкаровиот дом“.
БиблиографијаУреди
- Erotika (Еротика, 1899)
- Jakob Ruda (Јаков Руда, 1900)
- Knjiga za lahkomiselne ljudi (Книга за лесноумни луѓe, 1901)
- Tujci (Странци, 1901)
- Za narodov blagor (За добротата на народот, 1901)
- Na klancu (На ридот, 1902)
- Kralj na Betajnovi (Кралот на Бетајнова, 1902)
- Ob zori (Во зора, 1903)
- Križ na gori (Крст на гора, 1904)
- Gospa Judit (Госпоѓа Џудит, 1904)
- Hiša Marije Pomočnice (Куќата на Марија Пошничката, 1904)
- Potepuh Marko in Kralj Matjaž (Вагабонтот Марко и Крал Матјаж, 1905)
- V mesečini (Во месечева светлина, 1905)
- Nina (Нина, 1906)
- Martin Kačur (Мартин Качур, 1906)
- Aleš iz razora (Алеш од браздите, 1907)
- Hlapec Jernej in njegova pravica (Слугата Јернеј и неговата правда, 1907)
- Krpanova kobila (Крпанова кобила, 1907)
- Zgodbe iz doline šentflorjanske (Приказни од Долината на Св. Флоријан, 1908)
- Pohujšanje v dolini Šentflorjanski (Скандал во Долината на Св. Флоријан, 1908)
- Novo življenje (Нов живот, 1908)
- Kurent (Курент, 1909)
- Za križem (По крстот, 1909)
- Hlapci (Слуги, 1910)
- Bela krizantema (Бела хризантема, 1910)
- Volja do moči (Волјната на моќта, 1911)
- Troje povesti (Три приказни, 1911)
- Lepa Vida (Убава Вида, 1912)
- Milan in Milena (Милан и Милена, 1913)
- Moje življenje (Мојот живот, 1914, објавена во 1920)
- Podobe iz sanj (Слики од сонови, напишана во 1917-1918, објавена во 1920)
- Mimo življenja (напишана во 1904, објавена во 1920)
- Romantične duše (Романтични души, напишана во 1897, објавена во 1922)
НаводиУреди
ЛитератураУреди
- Cankar, Ivan (1968), Bela krizantema, Ljubljana: DZS.
- Doležal-Jenstrle, Alenka (2003), Mitologizacija ženske v Cankarjevi prozi, Ljubljana: Filozofska fakulteta Univerze v Ljubljani.
- Dović, Marijan (2006), Cankar kot utemeljitelj profesionalnega pisatelja - umetnika, Ljubljana: Slavistično društvo Slovenije.
- Gradišnik, Janez (2004), „Spomini na Dejanje“, Nova revija (269/270).
- Hribar, Spomenka (2005), „Slovenska khatarsis“, Revija 2000 (174/176): 25–70.
- Kos, Janko; и др. (1982), Slovenska književnost, Ljubljana: Cankarjeva založba.
- Kos, Janko (1983), Pregled slovenskega slovstva, Ljubljana: DZS.
- Kos, Janko, Pregled slovenske književnosti.
- Košiček, Marijan (2001), Ženska in ljubezen v očeh Ivana Cankarja, Ljubljana: Tangram.
- Pirjevec, Dušan (1964), Ivan Cankar in evropska literatura, Ljubljana: Cankarjeva založba.
- Puhar, Alenka (1982), Prvotno besedilo življenja, Zagreb: Globus.
- Vidmar, Josip (1962), Drobni eseji, Maribor: Obzorja.
- Žižek, Slavoj (1987), Jezik, ideologija, Slovenci, Ljubljana: Delavska enotnost.
- Zver, Milan (1996), Sto let socialdemokracije na Slovenskem, Ljubljana: Nova obzorja.
Надворешни врскиУреди
| „Иван Цанкар“ на Ризницата ? |