Голем Кавказ
Голем Кавказ (руски: Большой Кавказ; азерски: Böyük Qafqaz; грузиски: დიდი კავკასიონი) — главен планински венец во состав на Кавкаските Планини.
Голем Кавказ | |
---|---|
Највисока точка | |
Врв | Елбрус |
Надм. височина | 5.642 м |
Координати | 43°21′18″N 42°26′31″E / 43.35500° СГШ; 42.44194° ИГД |
Величина | |
Должина | 1.200 км СЗ-ЈИ |
Географија | |
Земји | Азербејџан, Грузија и Русија |
Матичен венец | Кавказ |
Се граничи со | Мал Кавказ |
Се протега во должина од 1.200 км од запад-северозапад до исток-југоисток, и тоа помеѓу Таманскиот Полуостров на Црното Море и Апшеронскиот Полуостров на Каспиското Езеро: од Западен Кавказ во околината на Сочи до североисточниот црноморски брег и досега речиси до Баку на каспискиот.
Венецот се дели на три дела:
- Западен Кавказ — од Црното Море до Елбрус
- Централен Кавказ — од Елбрус до Казбек
- Источен Кавказ — од Казбек до Каспиското Езеро
Во повлажниот Западен Кавказ, планините се прекриени со шуми (листопадна до 1.500 м, иглолисна до 2.500 м и планински тундри над шумската граница). На Источен Кавказ климата е посува, па затоа планините немаат дрвја.
Европско-азиска граница
уредиВододелницата на Кавказ се смета и за граница помеѓу Источна Европа и Западна Азија. Европскиот дел северно од вододелницата се нарекува Северен Кавказ, а азискиот на југ е Јужен Јавказ (Закавказје).[1]
Границата на Русија со Грузија и Азербејџан се протега долж најголемиот дел од Кавказот. Низ венецот минува Грузискиот воен пат (Даријалска Клисура) и Закавкаската магистрала, на височини преку 3.000 м.
Вододелница
уредиВододелницата на Кавказ, Катвказјето во состав на Руската Империја на север и Отоманско Царство и Персија на југ, сè до победата на Русија во 1813 г. и Ѓулистанскиот договор, со кој границата на Русија се поместила длабоко во Закавказјето.[2] Границата помеѓу Русија и Грузија до денес точно ја следи вододелницата (со исклучок на мало тесно парче територија во Мцхета-Мтијанетија и северозападен Кахети, каде Грузија се протега посеверно), додека пак североисточниот агол на Азербејџан има пет округа северно од вододелницата (Шабран, Хачмаз, Кусар, Сијезен, Куба).
Врвови
уреди- Елбрус, 5.642 м, 43°21′18″N 42°26′21″E / 43.35500° СГШ; 42.43917° ИГД (највисока планина во Европа)
- Дихтау, 5.205 м, 43°3′N 43°8′E / 43.050° СГШ; 43.133° ИГД
- Шхара, 5.201 м, 43°01′N 43°10′E / 43.01° СГШ; 43.17° ИГД
- Коштантау, 5.151 м, 43°03′00″N 43°13′00″E / 43.05° СГШ; 43.2167° ИГД
- Шота Руставели, 4.859 м, 43°01′33″N 43°02′37″E / 43.02592° СГШ; 43.04349° ИГД
- Казбек, 5.047 м, 42°41′51″N 44°31′08″E / 42.69750° СГШ; 44.51889° ИГД
- Тебулосмта, 4.493 м, 42°38′N 45°19′E / 42.64° СГШ; 45.32° ИГД
- Диклосмта, 4.285 м, 42°33′N 45°48′E / 42.55° СГШ; 45.80° ИГД
- Базардузу, 4.466 м, 41°16′N 47°47′E / 41.27° СГШ; 47.79° ИГД
- Бабадаг, 3.629 м, 41°03′N 48°17′E / 41.05° СГШ; 48.29° ИГД
- Катинтау, 4.979 м, 43°01′50″N 43°02′08″E / 43.03069° СГШ; 43.03555° ИГД
- Пушкин, 5033 м, 43°00′51″N 43°04′12″E / 43.01422° СГШ; 43.07001° ИГД
- Џангитау, 5.051 м, 43°01′08″N 43°03′24″E / 43.01889° СГШ; 43.05671° ИГД
- Тетнулд, 4.858 м, 43°01′52″N 42°59′35″E / 43.03113° СГШ; 42.99319° ИГД
- Ушба, 4.710 м, 43°07′29″N 42°39′32″E / 43.12486° СГШ; 42.65901° ИГД
- Ајлама, 4.525 м, 42°57′29″N 43°10′43″E / 42.95806° СГШ; 43.17861° ИГД
Превои
уреди- Даријалски
- Марухиски (43°23′N 41°22′E / 43.38° СГШ; 41.37° ИГД)
- Клухорски (2.786 м, 43°16′N 41°48′E / 43.26° СГШ; 41.80° ИГД)
- Мамисонски (2.820 м, 42°43′N 43°48′E / 42.72° СГШ; 43.80° ИГД)
- Џвриски (2.379 м, 42°30′N 44°27′E / 42.50° СГШ; 44.45° ИГД)
- Дурбарски (2.209 м, 40°58′N 48°38′E / 40.96° СГШ; 48.63° ИГД)
Долини
уреди- Баксан
- Донгузорун
- Јусенги
- Адилсу
- Ирик
- Адирсу
- Киртик
- Силтрансу
Поврзано
уредиНаводи
уреди„Голем Кавказ“ на Ризницата ? |
- ↑ "Journey in the Caucasus", Proceedings of the Royal Geographical Society, Volumes 13-14, 1869.
- ↑ Encyclopædia Britannica o 1833, vol 5, p. 251.