Википедија:На денешен ден/Архива/Септември
Ова е Архивата на рубриката „На денешен ден...“
Истата има започнато да функционира на 25 јуни 2007.
Настани
1752 | Ѕвоното на слободата пристигнува во Филаделфија. |
1804 | Јунона, еден од најголемите астероиди во главниот појас, била откриена од германскиот астроном Карл Лудвиг Хардинг. |
1897 | Се отвора подземното метро во Бостон, станувајќи првото од тој вид во Северна Америка. |
1905 | Алберта и Саскачеван се придружуваат во Канадската конфедерација. |
1939 | Со инвазијата на нацистичка Германија врз Полска започна Втората светска војна. |
1985 | Заедничка американско-француска експедиција ги открива остатоците на Титаник. |
1992 | Министерството за надворешни работи на Русија официјално предложи Република Македонија да назначи свој официјален претставник во Москва. |
2004 | Во рускиот град Беслан започна заложничката драма, кога група вооружени чеченски терористи го нападнаа основното училиште во овој град во Јужна Осетија. |
Родени
Починале
1159 | Адријан IV — римски папа. |
1557 | Жак Картие — француски морепловец. |
1648 | Марин Мерсене — француски математичар. |
1687 | Хенри Мор — англиски филозоф. |
1715 | Луј XIV — француски крал. |
1957 | Денис Брајан — англиски музичар. |
1970 | Франсоа Шарл Моријак — француски писател. |
1985 | Стефан Белоф — германски тркач со коли. |
1988 | Луис Алварес — американски физичар и нобеловец. |
1994 | Борис Маленко — професионален американски борач. |
1997 | Золтан Цибор — унгарски фудбалер. |
1998 | Петар Шегедин — хрватски писател. |
2003 | Тери Фрост — британски глумец. |
2006 | Нели Конали — жена на тексашкиот гувернер Џон Конали. |
Настани
31 п.н.е. | Последната граѓанска војна во Рим: во Битката кај Акциум силите на Октавијан ги победуваат војските на Марко Антониј и Клеопатра. |
1666 | Избувнал Големиот пожар во Лондон, кој горел три дена, уништувајќи 10.000 градби вклучувајќи ја и катедралата Свети Павле. |
1752 | Обединетото Кралство го вовело грегоријанскиот календар, речиси два века подоцна од Западна Европа. |
1807 | Британската морнарица го бомбардирала Копенхаген со огнени бомби и фосфорни ракети за да го спречи предавањето на Данска на флотата на Наполеон Бонапарт. |
1922 | Во Скопје бил формиран спортскиот клуб „Македонија“. |
1930 | Со авионот „Знак прашање“, француските пилоти Диеодн Кост и Морис Белонт го извршиле првиот непрекинат лет меѓу Европа и САД. |
1944 | Ослободен е Демир Хисар. |
1944 | Президиумот на АСНОМ на својата трета седница, одржана во манастирот Свети Прохор Пчински, еден месец по историското Прво заседание на АСНОМ, донел одлука за основање на телеграфска агенција на Македонија - ТАМ. Оваа агенција одиграла мошне важна улога во ширењето на вистината за праведната борба на македонскиот народ за национално и социјално ослободување. |
1945 | Завршила Втората светска војна: Конечното предавање на Јапонија било прифатено на борбениот брод „Мисури“, во пристаништето на Токио. |
1991 | Во Скопје е формирано Геронтолошкото друштво на Македонија. |
2011 | Јошихико Нода бил назначен за Премиер на Јапонија. |
Родени
Починале
1680 | Пер Брахе — шведски војник и државник. |
1688 | Роберт Винер — Градоначалник на Лондон. |
1834 | Томас Телфорд — шкотски цивилен инженер. |
1865 | Вилијам Роуан Хамилтон — ирски математичар. |
1889 | Захариј Стојанов — бугарски револуционер. |
1905 | Леонид Јанков — македонски револуционер. |
1910 | Анри Русо — француски сликар. |
1921 | Хенри Остин Добсон — англиски поет. |
1934 | Џејмс Алан — играч во унијата за рагби во Нов Зеланд. |
1937 | Пјер де Кубертен — француски историчар и педагог, основач на современите Олимписки игри. |
1941 | Коле Неделковски — македонски поет. |
1964 | Алвин Јорк — американски војник. |
1973 | Џ. Р. Р. Толкин — британски писател. |
1976 | Станислав Гроховјак — полски поет. |
1984 | Манос Катракис — грчки глумец. |
1997 | Рудолф Бинг — австриски менаџер на опера. |
2002 | Дик Рејнолдс — австралијански фудбалер и тренер. |
2005 | Боб Денвер — американски глумец. |
2006 | Вили Нинџа — американски танчер и кореограф. |
2007 | Сафет Исовиќ — босански и југословенски фолк-пејач. |
Настани
590 | Грегориј I станува папа. |
1650 | Трета англиска граѓанска војна: Битка кај Данбар |
1651 | Трета англиска граѓанска војна: Вустерска битка - Чарлс II е поразен во последната главна битка во војната. |
1783 | Американска револуционерна војна: Војната завршува со потпишувањето на т.н. Париски договор од страна на САД и Кралството на Велика Британија. |
1855 | Индијански војни: Во Небраска, 700 војници под раководство на Американскиот Генерал Вилијам С. Харни се одмаздуваат за Гратан Масакарот со напаѓање на Индјанско село, убивајќи 100 мажи, жени, и деца. |
1892 | Англискиот фудбалски клуб Нотингем Форест го одигра својот прв натпревар во лигата против ФК Евертон. |
1901 | На патот од Банско за Симитли, кај месноста Потпрена скала, четниците на Јане Сандански и Христо Чернопеев ја киднапирале протестантската мисионерка Мис Елен Стоун и нејзината придружничка Катерина Стефанова - Цилка. |
1933 | Во Софија излегол првиот број на „Македонска правда“, весник на македонската емиграција, кој ја поддржувал идејата за балканска федерација. |
1939 | Започнала Втората светска војна, со објавувањето на војна од страна на Франција, Обединетото Кралство, Нов Зеланд и Австралија против Германија по инвазијата на Полска. |
1943 | Во Сиракуза, Италија потпишано е примирје меѓу сојузниците и италијанската Влада на маршал Бадољо. Пет дена подоцна, Италија капитулира. |
1967 | Шведска ја менува страната на возење од лево на десно. |
1971 | Катар добива независност од Обединетото Кралство. За разлика од другите емирати, Катар одбива да стане дел на Обединетите Арапски Емирати или Саудиска Арабија. |
1976 | Програм „Викинг“: Вселенското летало „Викинг 2“ слетува кај Утопија Планитија на Марс. |
1995 | Основана е фирмата eBay. |
1997 | Кај селото Жидилово, кај Крива Паланка во Република Македонија пристигна природниот гас. |
Родени
Починале
1402 | Џан Галеацо Висконти — војвода на Милано. |
1658 | Оливер Кромвел — лорд-протектор на Англија. |
1662 | Вилијам Лентал — англиски политичар. |
1766 | Арчибалд Боуер — шкотски историчар. |
1860 | Алексеј Комјаков — руски поет. |
1866 | Константин Флавитски — руски поет. |
1883 | Иван Тургенев — руски писател. |
1970 | Винс Ломбарди — американски фудбалски тренер. |
1985 | Драган Манце — српски и југословенски фудбалер. |
1987 | Мортон Фелдман — американски композитор. |
1987 | Азиз Кељменди — војник на ЈНА. |
1989 | Гаетано Ширеја — италијански фудбалер. |
1991 | Френк Капра — американски филмски режисер. |
1993 | Јован Ивањин — македонски поет. |
1996 | Ог Мандино — американски писател. |
2001 | Полин Каел — американски филмски критичар. |
2012 | Ана Липша - Тофовиќ — југословенска и македонска оперска пејачка. |
2017 | Волтер Бекер — американски рок-музичар. |
Настани
476 | Пад на Римското Царство. |
1837 | Во присуство на поголем број стручњаци, американскиот научник Семјуел Морзе со успех ја демонстрирал работата на својот телеграф. Кон средината на мај во 1844 г. веќе била воспоставена телеграфска врска меѓу Вашингтон и Балтимор, а набрзо телеграфот почнаа да го користат и европските земји. |
1886 | Индијански војни: По скоро 30 години борба, водачот на Апачите, Џеронимо му се предава со неговите преостанати војници на генералот Нелсон Мајлс во Аризона. |
1939 | Втора светска војна: Јапонија прогласува неутралност во Европската војна. |
1940 | За првпат во Втората светска војна, Германска подморница напаѓа брод од САД (УСС Гир) без разлика на неутралноста на САД и предизвикувајќи тензиите да се зголемат. |
1944 | Советскиот Сојуз ѝ објави војна на Бугарија која беше сојузник на фашистичка Германија. Три дена подоцна, трупите на маршал Толбукин ги започнаа операциите на Добруџа. |
1951 | Првото трансконтинентално телевизиско емитување се случува во Сан Франциско, Калифорнија, од Јапонската мировна конференција. |
1971 | Авион „Боинг 727“ (лет бр. 1866) од Alaska Airlines паѓа близу Џуно, Алјаска, убивајќи 111 луѓе. |
1995 | IV светска женска конферецнија се отвора во Пекинг, со присуство на над 4.500 делегати од 181 земја. |
1996 | Во Народната банка на Република Македонија се промовирани новите македонски пари, со нов дизајн, кои беа пуштени во оптек на 8 септември 1996 г. |
2001 | Објавено првото издание на графичкиот формат „размерлива векторска графика“ (SVG). |
2016 | Папата Франциск ја прогласува Мајка Тереза за светица. |
Родени
Починале
1907 | Едвард Григ — норвешки романтистички композитор. |
1944 | Методија Шаторов - Шарло — македонски комунист. |
1963 | Жорж Брак — француски сликар. |
1965 | Алберт Швајцер — француски хуманист, лекар, филозоф и музичар. |
1986 | Валтер Вандерли — бразилски оргулар и пијанист во правците босанова и лаунџ. |
1989 | Жорж Симеон — белгиски писател. |
1991 | Димитар Стојанов - Мире — еден од основоположниците на архивската служба во Македонија. |
1997 | Ханс Ајзенк — германско-англиски психолог. |
1997 | Алдо Роси — италијански архитект. |
2002 | Владо Перлемутер — литванско-француски пијанист. |
2006 | Стив Ирвин — австралијански природонаучник и телевизиски водител. |
2006 | Џакинто Факети — италијански Фудбалер. |
2014 | Џоан Риверс — американска комичарка иводителка на шуто „Модна полиција“. |
2024 | Бора Ѓорѓевиќ — српски и југословенски рок-пејач, член на групата Рибља чорба. |
Настани
1600 | Со повелба на кралицата Елизабета I е основана Источноиндиската компанија, со што беа удрени темелите на англиското колонијално владеење. |
1774 | Првиот континентален конгрес се собира во Филаделфија, Пенсилванија. |
1800 | Малта е освоена од Велика Британија. |
1914 | Прва светска војна: Почнува Првата битка на Марна. Североисточно од Париз, Французите напаѓаат и поразуваат германски сили кои напредуваат кон главниот град. |
1939 | Втора светска војна: САД прогласува неутралност во војната. |
1948 | Робер Шуман станува премиер на Франција. |
1977 | Сондата „Војаџер 1“ лансирана по мало задоцнување. На сондата е испратена златна плоча со снимки и симболи со кои им се претставува Земјата на потенцијалните вонземски цивилизации кои би наишле на неа. |
1992 | Бранко Црвенковски стана втор премиер на Република Македонија, на возраст од 29 години. |
2011 | Пуштена втората верзија на Енциклопедијата на живиот свет. |
Родени
Починале
1566 | Сулејман Величествениот — отомански султан. |
1629 | Доменико Алегри — италијански композитор. |
1808 | Џон Хоум — шкотски писател. |
1906 | Лудвиг Болцман — австриски физичар. |
1920 | Роберт Харон — американски глумец. |
1926 | Карл Харер — германски новинар. |
1961 | Алексо Демниевски - Бауман — македонски борец во Шпанската граѓанска војна и во НОВ на Македонија. |
1988 | Петар Ширилов — македонски писател и литературен критичар |
1990 | Ванчо Михајлов — раководител на ВМРО. |
1994 | Ајк Вилијамс — американски боксер. |
1997 | Мајка Тереза — католичка калуѓерка, добитничка на Нобеловата награда за мир и светица. |
2017 | Холгер Шукај — германски рок-музичар. |
2021 | Сара Хардинг — англиска пејачка, глумица и манекенка. |
Настани
1522 | Шпанскиот морепловец Хуан Себастијан Елкано успеал да стигне назад во Шпанија со само 18 морнари (од вкупно 256) на еден брод од петте брода со кои Фернандо Магелан го започнал патувањето околу светот три години порано. |
1776 | Ураган го погодува Гваделуп, убивајќи повеќе од 6000 луѓе. |
1885 | Источна Румелија е присоединета кон Бугарија. |
1901 | Во Бафало, САД е извршен атентат врз американскиот претседател Вилијам Мекенли кој умре по една недела, а на 14 септември истата година Теодор Рузвелт стана нов претседател на САД. |
1939 | Втора светска војна: Јужна Африка ѝ објавува војна на Германија. |
1944 | Ослободено е Кратово. |
1943 | Италијанската војска и балистите од Кичево во го запалиле селото Извор и 25 куќи и во селото Белчиште. |
1944 | Царската влада на Бугарија ѝ објави војна на Германија. Одлуката е донесена во моментот кога единиците на Црвената армија веќе дојдоа до бугарската граница. Бугарија дотогаш беше сојузник на Третиот Рајх. |
1962 | Во Струга започна првата поетска манифестација Струшки вечери на поезијата. Најзначајната награда на Струшките вечери на поезијата е „Златниот венец“, која за првпат му е доделена во 1966 година на советскиот поет Роберт Иванович Рождественски за најдобра песна. Од 1971 година „Златниот венец“ се доделува за целокупен поетски опус. |
1974 | Претставници на Фронтот за национално ослободување на Мозамбик и претставници на португалската Влада склучија спогодба за независност на Мозамбик. |
1975 | Во катастрофалниот земјотрес што ја зафати Турција загинаа околу 23.000 луѓе. |
1976 | Студена војна: пилотот од воздухопловството на Советскиот Сојуз Виктор Беленко слетува со МиГ-25 воен авион кај Хакодате на островот Хокаидо во Јапонија и бара политички азил во САД. |
2000 | Одржан е Милениумскиот самит. |
Родени
Починале
972 | Јован XIII — римски папа |
1625 | Томас Демпстер — шкотски историчар |
1783 | Бертинаци — италијански глумец и писател |
1950 | Олаф Стапледон — британски писател и филозоф |
1969 | Артур Фриденрајх — бразилски фудбалер. |
1984 | Ернест Туб — американски пејач |
1994 | Ники Хопкинс — британски музичар |
1998 | Акира Куросава — јапонски филмски режисер |
2000 | Ѓорѓе Мартиновиќ — косовски Србин, жртва на измачување. |
2003 | Хари Гоз — американски глумец |
2007 | Лучано Павароти — италијански тенор. |
2017 | Николае Лупеску — романски фудбалер. |
2018 | Берт Рејнолдс — американски глумец. |
2021 | Жан Пол Белмондо — француски глумец. |
Настани
70 | Римската армија под водство на војсководецот Тит го окупира и уништва Ерусалим. |
1764 | Станислав Поњатовски е крунисан за крал на Полска. |
1822 | Бразил прогласува независност од Португалија. |
1901 | Со мирот во Пекинг заврши таканареченото „Боксерско востание“ во Кина. Тоа беше бунт на селаните и на градската сиромаштија против странските империјалисти и домашните угнетувачи. |
1940 | Авионите на Германија го почнаа бомбардирањето на Лондон. Оваа акција беше позната под името „Лондонски блиц“. |
1992 | Белорусија ја призна Република Македонија, а истовремено донесе одлука за воспоставување на дипломатски односи меѓу двете земји. |
1993 | Во Скопје е пуштена во работа меѓународната телекомуникациона врска меѓу Република Македонија и Република Бугарија, на релацијата Скопје-Софија. |
1997 | Во Скопје е отворен првиот „Мекдоналдс“ во Македонија. |
2012 | Околијата Јиљанг, Кина ја погодуваат два земјотреса со јачина од 5,6 и 5,3 Mw. Несреќата однела 89 животи и повредила 800 лица. Срушени се 20.000 домови, а евакуирани се уште 100.000 граѓани. |
Родени
Починале
1151 | Џефри Плантагенет — гроф на Анжу. |
1362 | Јована — кралица на Шкотска. |
1719 | Џон Харис — англиски писател. |
1881 | Сидни Ланиер — американски писател. |
1907 | Сили Придом — француски писател. |
1910 | Кјока Изуми — јапонски романописец. |
1932 | Аргир Манасиев — македонски револуционер. |
1939 | Вилијам Холман Хант — англиски сликар. |
1962 | Исак Динсен — дански писател. |
1978 | Кит Мун — англиски рок-музичар, член на групата „Ху“. |
1994 | Теренс Јанг — британски режисер. |
2003 | Варен Зевон — американски музичар. |
2005 | Хоуп Гарбер — канадска глумица. |
2008 | Дино Дворник — хрватски пејач и глумец. |
Настани
1331 | Стефан Душан се прогласува за крал на Србија. |
1831 | Вилијам IV е крунисан за крал на Велика Британија. |
1940 | На Водно, Скопје, се одржува Покраинската конференција на КПЈ за Македонија. Методија Шаторов - Шарло е избран за секретар на Покраинскиот комитет на КПЈ за Македонија, а Кочо Рацин е исклучен од партијата. |
1941 | Kaj Водно, Скопје, Боро Петрушевски успева да се пробие низ заседата на бугарската војска и полиција, при што убива еден бугарски војник. |
1943 | Американскиот генерал Двајт Ајзенхауер го објавува примирјето на сојузниците со Италија, а малку подоцна премиерот Бодољо им наредува на италијанските вооружени сили да го запрат отпорот против Британците и Американците. |
1943 | Ослободен е Дебар. |
1944 | Ослободени се Пробиштип и Крушево. |
1966 | Беше емитувана „Човечка стапица“, првата епизода од научно-фантастичната телевизиска серија „Ѕвездени патеки“. |
1991 | Ден на независноста на Македонија. |
1992 | Промовирана е првата редовна поштенска марка на Република Македонија. |
2022 | Чарлс III станува крал на Обединетото Кралство со смртта на неговата мајка истиот ден. |
Родени
Починале
Настани
701 | Сергиј I — римски папа. |
1397 | Томас — Прв војвода од Глостер. |
780 | Лав IV Хазар — цар на Византија. |
1613 | Карло Џезуалдо — италијански композитор. |
1645 | Џон Коук — англиски политичар. |
1811 | Петер Симон Палас — германско-руски зоолог и ботаничар. |
1945 | Атанас Стојаноски — борец во НОВ. |
1949 | Рихард Штраус — германски композитор и диригент. |
1977 | Зеро Мостел — американски глумец. |
1978 | Рикардо Самора — шпански фудбалер. |
1979 | Видое Смилевски - Бато — македонски народен херој. |
2003 | Лени Рифенштал — германска филмска режисерка и глумица. |
2015 | Мирослав Јосиќ Вишњиќ — српски писател. |
2017 | Љубиша Самарџиќ — југословенски и српски глумец. |
2022 | Елизабета II — британска кралица. |
2024 | Снежана Стамеска — македонска глумица. |
1499 | Бродот Сан Габриел на чело Васко де Гама се вратил во пристаништето во Лисабон од првото патување до Индија по две години патување во обете насоки. |
1776 | Воведен е и официјалниот назив Соединети Американски Држави наместо Обединети Колонии кој дотогаш беше во употреба. |
1850 | Калифорнија е признаена како триесет и првата држава во САД. |
1924 | Се случува масакрот во Ханапепе, Хаваи |
1943 | Втора светска војна: Сили на алијансата слетуваат кај Салерно и Таранто, Италија. |
1947 | Првиот познат случај на информатичка бубачка: молец се населил во релеј од сметачот на универзитетот Харвард. |
1956 | Елвис Присли за првпат се појавува на емисијата на Ед Саливан. |
1959 | Нико Нестор станува првиот Македонец кој го препливува Ламанш. |
1969 | Легендата на македонското женско пливање Атина Бојаџи станува првата жена која го препливува Ламанш за време од 13 часа и 20 минути. |
1991 | Таџикистан добива независност од Советскиот Сојуз. |
1994 | Започна со работа Постојаната мисија на Република Македонија при Обединетите нации во Виена. |
Родени
1585 | Арман Жан ди Плеси де Ришелје — француски државник и кардинал. |
1737 | Лујџи Галвани — италијански физичар. |
1828 | Лав Толстој — руски писател. |
1887 | Алф Ландон — американски политичар. |
1890 | Курт Левин — германски психолог. |
1894 | Артур Фред — американски глумец и филмски продуцент. |
1900 | Џејмс Хилтон — англиски писател. |
1907 | Благоје Марјановиќ — српски фудбалер. |
1908 | Чезаре Павезе — италијански писател. |
1911 | Џон Гортон — австралијански политичар. |
1913 | Ричард Никсон — претседател на САД. |
1925 | Клиф Робертсон — американски глумец. |
1927 | Елвин Џонс — американски џез-музичар. |
1932 | Силвија Мајлс — американска глумица. |
1941 | Отис Рединг — американски соул-музичар. |
1941 | Петер Бонети — англиски фудбалер. |
1947 | Благоја Чоревски — македонски глумец. |
1949 | Наде Проева — македонска историчарка и класицист. |
1952 | Дејв Стјуарт — англиски музичар, член на поп-групата Јуритмикс (Eurythmics). |
1959 | Ерик Сера — француски композитор и музичар. |
1960 | Хју Грант — англиски глумец. |
1963 | Роберто Донадони — италијански фудбалер. |
1967 | Ана Мале — американска порно-ѕвезда. |
1968 | Џон Драмонд — американски атлетичар. |
1972 | Горан Вишниќ — хрватски глумец. |
1980 | Мишел Вилијамс — американска глумица. |
1984 | Никола Стојчевски — македонски ракометар. |
1985 | Лука Модриќ — хрватски фудбалер. |
1987 | Алекс Сонг — камерунски фудбалер. |
1991 | Оскар — бразилски фудбалер. |
1991 | Данило Переира — португалски фудбалер. |
Починале
1087 | Вилијам I — крал на Англија. |
1569 | Питер Бројгел Постариот — холандски ренесансен сликар . |
1891 | Џулс Греви — претседател на Франција. |
1898 | Стефан Маларме — француски поет. |
1901 | Анри де Тулуз-Лотрек — француски сликар. |
1932 | Стојан Заимов — бугарски револуционер. |
1934 | Васил Пасков — македонски револуционер |
1942 | Кочо Чолаковски — македонски партизан. |
1976 | Мао Це Тунг — водач на Кина. |
1961 | Васа Поморишац — српски сликар. |
1978 | Џек Варнер — канадски основач на филмско студио |
1901 | Жак Лакан — француски психоаналитичар и психијатар. |
1983 | Луис Монти — италијанско-аргентински фудбалер. |
1984 | Јилмаз Гинеј — турски синеаст и писател. |
1994 | Патрик О’Нил — американски глумец. |
2006 | Жерард Брах — француски сценарист. |
2010 | Бент Ларсен — дански шаховски велемајстор. |
Настани
1608 | Џон Смит е избран за претседател на советот од Џејмстаун, Вирџинија. |
1823 | Симон Боливар е избран за претседател на Перу. |
1939 | Британскиот доминион Канада и објави војна на нацистичка Германија со што пресметката во Европа доби карактер на светска војна. |
1943 | Албанската партизански одред „Хаџи Љеш“ и Малесиската партизанска чета на народноослободителната војска на Југославија ја разоружале италијанската дивизија „Фиренца“ во Дебар и го ослободиле градот. Запленети се поголемо количество оружје и една радиостаница. |
1944 | Во ослободениот Париз, генерал Шарл де Гол, водач на армијата слободни Французи и на дегоистичкото движење ја создава првата влада на новата Четврта Република. |
1963 | 20 афроамерикански студенти влегуваат во јавните училиштачет во Алабама. |
1991 | Регистирано е политичкото здружение Македонски совет за европско движење со седиште во Скопје. |
1993 | Израелскиот премиер Јицак Рабин во Ерусалим го потпиша официјалното израелско признавање на Палестинската ослободителна организација (ПЛО). |
1994 | Во селото Арачиново, Скопско е осветен камен-темелникот на новата црква „Св. Маченик Талалеј“. |
Родени
Починале
1167 | Матилда — кралица на Англија |
1759 | Фердинанд Коншчак — хрватски истражувач |
1867 | Симон Сечтер — австриски композитор |
1931 | Дмитри Егоров — руски математичар |
1937 | Сергеј Третјаков — руски писател |
1944 | Данаил Крапчев — македонски револуционер |
1948 | Фердинанд I — цар на Бугарија |
1979 | Агостињо Нето — анголски политичар |
1988 | Александар Гаревски — македонски градежен инженер |
1989 | Јордан Ѓорѓевски — македонски агроном |
1999 | Алфредо Краус — шпански тенор |
2004 | Брок Адамс — американски политичар. |
2018 | Питер Донат — американски глумец. |
Настани
1683 | Јован III Собјески од Полска пристигнал со своите војски пред Виена и помогнал во победата над турските војски кои ја држеле под двомесечна опсада. |
1903 | На планината Плавица, во близината на Кратово, здружените чети на војводите Славчо Ковачев и Атанас Бабата воделе еднодневна борба со турската војска. |
1905 | На битолскиот Ат-пазар бил јавно обесен војводата Александар Турунџиев. |
1941 | Претседателот на САД Франклин Рузвелт издал наредба до американското воено воздухопловство и до морнарицата да отворат оган врз сите бродови на силите на Оската кои ќе влезат во водите на западната полутопка. Тоа значело конечно американско раскинување со политиката на изолационизмот. САД отворено застанале на страната на Велика Британија и на СССР, иако стапиле во војна дури по јапонскиот напад врз Перл Харбор. |
1943 | На патот Кичево-Охрид, баталјонот „Мирче Ацев“ урнал три моста и исекол 130 столбови, а во селото Сливово ја запалил жандармериската станица. |
1944 | Сојузничките сили го зазеле Луксембург и се пробиле на германска територија. |
1944 | Струмичкиот партизански одред ја ослободил Струмица и околните села. |
1944 | Ресен бил ослободен од фашистичкиот окупатор. |
1973 | Со воениот удар во Чиле, предводен од Аугусто Пиноче, убиен е претседателот Салвадор Аљенде и воспоставена е антикомунистичка воена диктатура. |
1996 | Република Македонија и Бахреин воспоставиле дипломатски односи на амбасадорско ниво. |
1997 | Република Македонија станала полноправна членка на Централно и источноевропската регионална иницијатива за управување со воздушниот простор (ЦИЕРВИ). |
2001 | Во САД биле извршени терористички напади во кои загинале 3.000 луѓе. Одговорноста за нападите ја презела организацијата Ал Каеда на Осама бин Ладен. |
2003 | Шведската министерка за надворешни работи Ана Линд починала откако претходниот ден била прободена со нож од Мијаило Мијаиловиќ, роден во Шведска со српско потекло. |
Родени
1524 | Пјер Ронсар — француски писател. |
1862 | Вилијам Сидни Портер — американски писател. |
1883 | Григори Зиновјев — руски и советски револуционер и политичар. |
1885 | Дејвид Херберт Лоренс — англиски писател. |
1913 | Феликс Ѓержински („Железниот Феликс“) — полски комунист, основач на ЧК (подоцна КГБ). |
1914 | Павле — српски патријарх. |
1919 | Ота Шик — чешки економист и политичар. |
1935 | Герман Титов — советски космонаут. |
1939 | Сократ Лафазановски — македонски сликар и балетски уметник. |
1945 | Франц Бекенбауер — германски фудбалер, тренер и функционер. |
1957 | Пребен Елкјер — дански фудбалер. |
1965 | Моби — американски музичар. |
1968 | Љубинко Друловиќ — српски фудбалер и тренер. |
1968 | Славен Билиќ — хрватски фудбалер и тренер. |
1978 | Дејан Станковиќ — српски фудбалер. |
1979 | Ерик Абидал — француски фудбалер. |
1979 | Бујар Османи — македонски политичар. |
1980 | Кристоф ле Мевел — француски велосипедист. |
1980 | Александар Корнев — руски одбојкар. |
1982 | Ливе Вестра — холандски велосипедист. |
1989 | Енрике Санз — шпански велосипедист. |
1989 | Енди Руиз — мексикански боксер. |
1992 | Борут Мачковшек — словенечки ракометар. |
1992 | Марија Габриела де Фарија — венецуелска глумица и пејачка. |
Починале
1733 | Франсоа Купрен — француски композитор. |
1794 | Свети Атанасиј Радовишки — македонски светец. |
1823 | Давид Рикардо — англиски економист. |
1905 | Александар Турунџев — македонски војвода. |
1971 | Никита Сергеевич Хрушчов — советски политичар и државник. |
1973 | Салвадор Аљенде — претседател на Чиле. |
2003 | Ана Линд — шведска министерка за надворешни работи. |
2007 | Џо Завинул — австриско-американски џез-музичар. |
2009 | Јоргос Папуљас — грчки министер за надворешни работи. |
Настани 12 септември (настани)
Родени
Починале
1362 | Инокентиј VI — римски папа. |
1612 | Василиј IV — руски цар. |
1874 | Франсоа Гизо — француски политичар и историчар. |
1912 | Стамат Икономов — бугарски офицер. |
1924 | Георги Атанасов — бугарски офицер. |
1942 | Стив Наумов — народен херој на Македонија. |
1942 | Мите Богоевски — народен херој на Македонија. |
1970 | Џејкоб Вајнер — канадски економист. |
1981 | Еуџенио Монтале — италијански поет, најпознат претставник на Италијанскиот херметизам. |
1986 | Драгутин Аврамовски - „Гуте“ — македонски академски сликар и графичар. |
1986 | Жак-Анри Лартиг — француски фотограф. |
1996 | Тома Прошев — македонски композитор. |
2003 | Џони Кеш — американски кантри кантри пејач. |
2010 | Клод Шаброл — француски режисер. |
Настани
1924 | Во Софија убиен е Димо Хаџи Димов, еден од најпознатите идеолози и теоретичари на автентичното македонско национално-ослободително движење |
1924 | Во Софија е убиен Владислав Ковачев, популарен штипски војвода и публицист, уредник на весникот „Автономна Македонија“ и идеолог на Македонската емигрантска федеративна организација |
1995 | Република Македонија и САД воспоставиле дипломатски односи. |
1995 | Во Њујорк е постигнат договор меѓу македонскиот министер за надворешни работи Стево Црвенковски и неговиот грчки колега Карлос Папуљас, со кој Грција се обврзува да ја спушти економската блокада врз Македонија, во замена за промена на официјалното знаме на Република Македонија. Проблемот со името е оставен да се решава во иднина. |
Родени
1819 | Клара Шуман — германска пијанистка и композиторка, сопруга на Роберт Шуман. |
1874 | Арнолд Шенберг — австриски композитор. |
1933 | Душко Трифуновиќ — српски поет. |
1941 | Ахмед Сезер — претседател на Турција. |
1944 | Питер Сетера — американски рок-музичар, член на групата „Чикаго“ (Chicago). |
1949 | Павлина Климкар - Меанџиева — македонска поетеса. |
1961 | Дејв Мастејн — американски рок-музичар, член на групата „Мегадет“ (Megadeth). |
1966 | Филип Шоваговиќ — хрватски глумец. |
1967 | Мајкл Џонсон — американски атлетичар. |
1967 | Слободан Ковач — српски одбојкар и тренер. |
1971 | Горан Иванишевиќ — хрватски тенисер. |
1976 | Ивица Антески — македонски поет. |
1982 | Нене — бразилски кошаркар. |
1984 | Полина Семјонова — руска балерина. |
1987 | Цветана Пиронкова — бугарска тенисерка. |
1989 | Томас Милер — германски фудбалер. |
1992 | Марко Гобељиќ — српски фудбалер. |
1995 | Љупчо Дориев — македонски фудбалер. |
1999 | Педро Поро — шпански фудбалер. |
Починале
1336 | Јован — Ерл од Корнвол. |
1409 | Изабела Валоа — кралица на Англија. |
1592 | Мишел де Монтењ — француски писател. |
1598 | Филип II — крал на Шпанија. |
1872 | Лудвиг Фојербах — германски филозоф. |
1924 | Димо Хаџи Димов — македонски социјалист, член на ВМОРО и идеолог на нејзината левица. |
1924 | Владислав Ковачев — македонски револуционер. |
1989 | Стерјо Спасе — македонски писател од Албанија. |
1993 | Јон Исаја — македонски артист. |
2014 | Милан Галиќ — српски и југословенски фудбалер. |
2015 | Мозис Малоун — американски кошаркар. |
2015 | Гери Ричрат — американски рок-музичар, член на групата РЕО Спидвегон (REO Speedwagon). |
2017 | Грант Харт — американски рок-музичар, член на групата Хускер ду (Husker Du). |
2019 | Еди Мани — американски рок-музичар. |
2021 | Борисав Јовиќ — српски и југословенски политичар. |
2022 | Жан-Лик Годар — француско-швајцарски режисер. |
2022 | Корнелие Ковач — српски поп-рок музичар, композитор и продуцент. |
Настани
1847 | По низа победи во Американско-мексиканската војна, единиците на САД под команда на генералот Видфилд Скот го окупирале градот Мексико. Со мировниот договор мексиканската влада била принудена на воено посилниот сосед да му ги отстапи Калифорнија, Јута, Аризона и Њу Орлеанс. |
2017 | Халима Јакоб станува првата жена на функцијата претседател на Сингапур. |
Родени
Починале
775 | Константин V Копроним — византиски цар. |
891 | Стефан V — римски папа. |
1435 | Јован — Прв војвода од Бедфорд. |
1495 | Елизабета Тјудор — ќерка на кралот Хенри VII. |
1523 | Адријан VI — римски папа. |
1901 | Вилијам Макинли — претседател на САД. |
1906 | Армен Купчу — гркомански андартски деец. |
1924 | Арсениј Јовков — македонски режисер, револуционер и публицист. |
1926 | Јохан Лудвиг Емил Дрејер — данско-ирски астроном. |
1927 | Изадора Данкан — американска балерина. |
1937 | Томаш Масарик — чешки социолог, филозоф и политичар. |
1942 | Борка Велески — Народен херој на Југославија. |
1976 | Павле Караѓорѓевиќ — син на кнезот Арсен Караѓорѓевиќ. |
1977 | Леополд Стоковски — американски диригент. |
1982 | Грејс Кели — принцеза на Монако |
1996 | Пеце Атанасовски — македонски инструменталист. |
1996 | Благоја Николовски — македонски тенор. |
2009 | Ристо Давчевски — македонски поет. |
2009 | Патрик Свејзи — американски глумец. |
Настани
1786 | Италијанскиот лекар и природонаучник Лујџи Галвани ја открил струјата, која според неговото име подоцна е наречена — галванска. |
1812 | Француската армија предводена од Наполеон дошла до Кремљ во Москва. |
1821 | Дотогашните шпански колонии Костарика, Никарагва, Ел Салвадор, Гватемала и Хондурас прогласиле независност. |
1822 | Францускиот ориенталист Жан Франсоа Шамполион успеал прв да ги дешифрира хиероглифите на Каменот од Розета најден во египетското место Решид, во 1799 година. Тој утврдил дека хиероглифите не се симболично, туку фонетско писмо. Шамполион е основач на египтологијата. |
1830 | Отворањето на железничката линија Ливерпул – Манчестер на која е употребена парната локомотива. „Ракета“ е проследена и со првата железничка несреќа со случајна смрт на англискиот државник Вилијам Хускисон. |
1835 | Бродот „Бигл“ со Чарлс Дарвин пристигнал на островите Галапагос. |
1916 | Тенкот е за првпат употребен во борбени дејства во Битката на Сома во Франција. |
1993 | Во Скопје е регистрирана Асоцијацијата на европските студентски структури при Универзитетот „Св. Кирил и Методиј“. |
1995 | Во Скопје, пред влезот на канцеларијата за врски на САД е поставен нов амблем чиј натпис гласи „Амбасада на САД“, со што формално мисијата на САД во Македонија го означи подигањето на нивото на дипломатските односи на релацијата Вашингтон - Скопје. |
2002 | Парламентарни избори во Република Македонија, на кои ќе победи коалицијата За Македонија Заедно предводена од СДСМ и Бранко Црвенковски. |
Родени
1254 | Марко Поло — венецијански морепловец. |
1878 | Јон Драгумис — грчки дипломат и пропагандист. |
1890 | Агата Кристи — британска писателка. |
1894 | Жан Реноар — француски филмски режисер. |
1908 | Мишко Крањец — словенечки писател. |
1913 | Ристо Кордалов — македонски револуционер. |
1919 | Николај Хајтов — бугарски писател. |
1925 | Кирил Лавров — советски и руски филмски глумец. |
1928 | Кенонбол Адерли — американски џез-музичар. |
1935 | Гојко Зец — српски и југословенски фудбалер и тренер. |
1937 | Роберт Лукас — американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1995 година. |
1941 | Јуриј Норштејн — руски аниматор. |
1941 | Флоријан Алберт — унгарски фудбалер. |
1941 | Виктор Зубков — руски премиер. |
1942 | Бисера Велетанлиќ — југословенска џез-пејачка. |
1945 | Џеси Норман — американска оперска пејачка. |
1946 | Томи Ли Џонс — американски глумец. |
1946 | Оливер Стоун — американски режисер. |
1951 | Јохан Нескенс — холандски фудбалер. |
1957 | Слободан Качар — српски и југословенски боксер. |
1959 | Драги Митревски — македонски археолог. |
1961 | Соња Савиќ — српска и југословенска глумица. |
1966 | Дејан Савичевиќ — црногорски и југословенски фудбалер. |
1977 | Том Харди — англиски глумец. |
1978 | Марко Пантелиќ — српски фудбалер. |
1978 | Ненад Трповски — македонски кајакар. |
1985 | Мирко Алиловиќ — хрватски ракометар. |
1995 | Давид Раја — шпански фудбалски голман. |
2004 | Давид Поповичи — романски пливач. |
Починале
668 | Констанс II Ираклиј — цар на Византија. |
885 | Адријан III — римски папа. |
1852 | Артур Велсли Велингтон — Војвода од Велингтон и војсководец од Наполеоновите војни. |
1896 | Димитар Матов — македонски фолклорист. |
1936 | Александрос Зајмис — премиер на Грција. |
1938 | Томас Вулф — американски писател. |
1945 | Антон Веберн - австриски композитор и диригент. |
1980 | Бил Еванс — американски џез-пијанист и композитор. |
1985 | Кути Вилијамс — американски блуз и џез-музичар. |
1995 | Гунар Нордал — шведски фудбалер. |
2008 | Ричард Рајт — англиски рок-музичар, член на групата Пинк флојд. |
2019 | Рик Окасек — американски рок-музичар. |
2022 | Радко Полич — словенечки глумец. |
Настани
1810 | Со масовно оружено востание на селаните, предводени од Мигел Идалго и Хосе Моралес, во Мексико почнала борбата за независност од Шпанија. Тој ден е прогласен за национален празник на државата Мексико која била шпанска колонија од 1519 година. |
1941 | Хитлер му наредил на заповедникот на германските вооружени сили за југоисток, да го задуши востаничкото движење на Балканот. Според Хитлеровата наредба со крајна суровост мора да се оневозможат партизаните и за смртта на секој германски војник со смрт да се казнат 50 до 100 заложници. |
1959 | Францускиот претседател Шарл де Гол преку радиото на алжирскиот народ му го признал правото на самоопределување. |
2010 | НАСА и Меѓународниот астрономски сојуз решаваат едно од езерата на Сатурновата месечина Титан да го носи името „Охридско Езеро“, во чест на истоименото езеро во југозападна Македонија. |
Родени
Починале
827 | Валентин — римски папа. |
1087 | Виктор III — римски папа. |
1380 | Шарл V Мудриот — крал на Франција. |
1824 | Луј XVIII — крал на Франција. |
1840 | Паул Рудолф фон Билгер — германски шахист. |
1932 | Александар Танев — генерал во бугарската армија |
1977 | Марија Калас — американска оперска пејачка (сопран) од грчко потекло. |
1977 | Марк Болан — англиски рок-музичар. |
1980 | Драган Ташковски — македонски историчар и публицист. |
1989 | Роберт Пен Ворен — американски писател, трикратен добитник на Пулицеровата награда. |
1993 | Рок Петрович — словенечки и југословенски скијач. |
2016 | Душан Ивковиќ — српски и југословенски кошаркарски тренер. |
Настани
1685 | Лондон го зафатила голема епидемија на чума од која умреле околу 70.000 луѓе. |
1939 | Советските единици врз основаа на договорот Рибентроп-Молотов ја нападнале Полска и ги зазеле источните делови. Во нападот се заробени 180.000 војници и околу 9.000 офицери, а потоа почнало ликвидирањето на заробените Полјаци. |
1943 | Во селото Подвис, кичевско почнало да работи првото училиште на македонски јазик. |
1978 | Во вилата Кемп Дејвид завршиле разговорите помеѓу египетскиот претседател Садат, израелскиот премиер Бегин и американскиот претседател Картер. Притоа, биле потпишани два документа: рамки за мир на Блискиот Исток и рамки за мировен договор помеѓу Египет и Израел. |
1996 | Во Пекинг, на Конференцијата на интерпарламентарната унија, Република Македонија е примена во Групацијата на средоземни земји. |
Родени
Починале
1665 | Филип IV — крал на Шпанија. |
1836 | Антоан Лоран де Жисје — француски ботаничар, класификатор на цветните растенија. |
1924 | Чудомир Кантарџиев — бугарски револуционер. |
1961 | Даг Хамаршелд — генерален секретар на ООН. |
1970 | Франце Бевк — словенечки писател. |
1985 | Џулијан Бек — американски режисер. |
1994 | Карл Попер — австриско-британски филозоф. |
2021 | Миња Субота — српски композитор, музичар и забавувач. |
Настани
1820 | Францускиот математичар и физичар Андре Мари Ампер ја објавил теоријата електромагнетното поле. |
1851 | Во Њујорк, излезегол првиот број на дневниот весник „Њујорк дејли тајмс“, еден од најтиражните весници во светот. |
1931 | Откако го предизвикале инцидентот кај Мукден, Јапонците го започнале нападот врз североисточна Кина (Манџурија) и ја окупирале оваа азиска област. Окупацијата траела сè до 1945 година кога советските трупи ги протерале Јапонците. |
1944 | Германските единици повлекувајќи се од Грција упаднале во Струмица, но не успеале да воспостават окупаторска власт, ниту да ги оневозможат органите на народната власт да ја извршуваат својата должност. |
1962 | Во Бејрут фалангата и десничарите на мајор Саад Хадат во палестинските логори според зборовите на Јасер Арафат убиле околу 3.000 луѓе. |
1973 | Генералното собрание на ООН во своето членство ги прими СР Германија, ДР Германија и Бахамските Острови. |
2014 | Одржан Референдумот за независност на Шкотска |
Родени
1535 | Хенри Брендон — втор војвода од Сафолк. |
1765 | Грегориј XVI — римски папа. |
1849 | Леон Фуко — француски физичар. |
1905 | Грета Гарбо — шведска глумица. |
1912 | Густав Влахов — македонски револуционер. |
1938 | Бошко Смаќоски — македонски поет. |
1948 | Винко Јеловац — словенечки и југословенски кошаркар. |
1949 | Питер Шилтон — англиски фудбалер. |
1952 | Никола Јовановиќ — црногорски и југословенски фудбалер. |
1959 | Јовица Цветковиќ — српски и југословенски ракометар и тренер. |
1968 | Тони Кукоч —хрватски и југословенски кошаркар. |
1971 | Ана Нетребко — руско-австриска оперска пејачка. |
1976 | Роналдо — бразилски фудбалер. |
1978 | Миле Јанакиески — министер за транспорт на Македонија. |
1986 | Рено Лавилени — француски скокач со стап, светски првак и рекордер. |
1988 | Фатљум Жута — македонски боксер. |
1989 | Серж Ибака — конгоанско-шпански кошаркар. |
1998 | Кристијан Пулишиќ — хрватско-американски фудбалер. |
Починале
1180 | Луј VII Младиот — крал на Франција. |
1535 | Хајнрих Корнелиус Агрипа — германски писател. |
1753 | Христофор Жефарович — македонски сликар и хералдичар, еден од првите панслависти. |
1783 | Леонард Ојлер — швајцарски математичар и физичар. |
1978 | Панчо Владигеров — бугарски композитор. |
1996 | Ристо Ничевски — македонски шахист. |
1996 | Даг Хамаршелд — шведски дипломат. |
2002 | Маргита Стефановиќ — српска и југословенска рок-музичарка, членка на групата Екатарина Велика. |
2013 | Кен Нортон — американски боксер. |
2014 | Кени Вилер — канадско-британски џез-музичар. |
Настани
1985 | Катастрофален земјотрес со јачина од 8.1 степени според Рихтеровата скала го погодил Мексико. Во него загинале околу 10.000 луѓе, а материјалната штета е проценета на околу шест милиони долари. |
1992 | Во селото Стајковци, Скопско, е поставен и посветен камен-темелник на нова црква „Свети Кирил и Методиј“. |
1994 | Владата на Република Македонија донесе одлука за пристапување на Република Македонија кон Општата спогодба за царини и трговија (ГАТТ). |
1996 | Република Македонија пристапи кон трите конвенции на Меѓународната агенција за атомска енергија. |
Родени
Починале
1881 | Џејмс Гарфилд — претседател на САД. |
1929 | Георги Баждаров — македонски револуционер. |
1941 | Аце Дорев — македонски револуционер. |
1942 | Рампо Левков - Левката — македонски борец и народен херој. |
1944 | Ѓоце Стојчевски - Амбарче — македонски борец и народен херој. |
1944 | Тодор Циповски - Мерџан — македонски борец и народен херој. |
1973 | Грем Парсонс — американски рок-музичар. |
1985 | Итало Калвино — италијански писател. |
2010 | Бади Колет — американски џез-музичар. |
2021 | Марина Туцаковиќ — српска авторка на текстови за песни. |
2021 | Џими Гривс — англиски фудбалер. |
Настани
331 п.н.е. | На реката Тигар, во Месопотамија, војската на Александар Македонски се судрил со главнината на персиската војска на царот Дариј III. Персијците имале околу милион војници, а Александар Македонски помалку од 50.000. Овој судир во историјата е познат како „Битка кај Гавгамела“. |
1519 | Португалскиот морепловец Фернандо Магелан во служба на шпанскиот крал Карло V, од Сан Лукар во Шпанија со својата експедиција од пет бродови тргнал на пат околу светот со цел да го открие западниот пат за Индија и во освојување на колонии за шпанската династија. Во 1520 година ги испитал југоисточните брегови на Јужна Америка и го открил според него наречениот Магеланов Проток и преку него поминал во океанот кој го нарекол Тихи (Пацифик). Загинал на Филипинските Острови во борба против домородците, на 27 април 1521 година. Другиот дел од експедицијата се вратил во Шпанија. Така било докажано дека Земјата е тркалезна и дека новиите краишта што ги открил Колумбо не се дел од Индија, туку посебен континент. |
1950 | Централната народна влада го усвојува грбот на НР Кина. |
1963 | Американскиот претседател Џон Кенеди на заседанието на Генералното собрание на ООН предложил заедничка советско-американска експедиција на месечината. |
Родени
1377 | Албрехт IV — војвода од Австрија. |
1859 | Никола Начов — бугарски писател. |
1878 | Аптон Синклер — северноамерикански писател и публицист. |
1917 | Обдулио Варела — уругвајски фудбалер. |
1920 | Сергеј Бондарчук — советски сценарист, режисер и глумец. |
1921 | Чико Хамилтон — американски џез-музичар. |
1934 | Софија Лорен — италијанска глумица. |
1940 | Таро Асо — јапонски политичар. |
1955 | Тодор Чепреганов — македонски историчар. |
1956 | Стив Колмен — американски џез-музичар. |
1957 | Владимир Ткаченко — украинско-руски и советски кошаркар. |
1960 | Алис Браун — американска атлетичарка. |
1969 | Ричард Вичге — холандски фудбалер. |
1975 | Хуан Пабло Монтоја — колумбиски автомобилист. |
1980 | Густав Ларсон — швајцарски велосипедист. |
1980 | Игор Вори — хрватски ракометар. |
1989 | Алфредо Балони — италијански велосипедист. |
1993 | Јулијан Дракслер — германски фудбалер. |
1995 | Роб Холдинг — англиски фудбалер. |
Починале
1736 | Ахмед III — османлиски султан. |
1863 | Теодор Фонтане — германски писател. |
1898 | Јакоб Грим — германски филолог и фолклорист, собирач на народни умотворби. |
1930 | Гомбоџаб Цибиков — руски истражувач. |
1961 | Анджеј Мунк — полски режисер. |
1983 | Анхел Лабруна — аргентински фудбалер. |
1998 | Јордан Леов — македонски писател. |
1994 | Цеко Стефанов — македонски поет. |
2000 | Герман Титов — советски космонаут. |
2006 | Свен Никвист — шведски кинематограф. |
2024 | Радмила Живковиќ — српска глумица. |
Настани
1937 | Џ.Р.Р Толкин ја објавил книгата Хобит. |
Родени
1411 | Ричард — Трет војвода од Јорк. |
1815 | Паул Рудолф фон Билгер — германски шахист. |
1842 | Абдул Хамид II — отомански султан. |
1844 | Светомир Николаевиќ — српски писател. |
1866 | Херберт Џорџ Велс — англиски писател. |
1912 | Чак Џонс — американски аниматор, творец на неколку познати ликови од цртаните филмови. |
1927 | Христо Андонов Полјански — македонски историчар. |
1929 | Шандор Кочиш — унгарски фудбалер. |
1931 | Иван Топлак — југословенски фудбалер. |
1931 | Воислав Костиќ — српски композитор. |
1934 | Леонард Норман Коен — канадски музичар. |
1935 | Џими Армфилд — англиски фудбалер. |
1936 | Јуриј Лужков — руски политичар. |
1944 | Милан Јелиќ — српски режисер, драмски писател и глумец. |
1947 | Стивен Кинг — американски писател. |
1948 | Кирил Кангов — македонски поет. |
1950 | Бил Мари — американски глумец. |
1954 | Шинзо Абе — јапонски политичар. |
1958 | Милан Младеновиќ — српски и југословенски рок-музичар. |
1960 | Иван Гудељ — хрватски и југословенски фудбалер. |
1962 | Мајкл Олгар — англиски рок-музичар, член на групата Тој долс (The Toy Dolls). |
1966 | Таб Рамос — американски фудбалер. |
1972 | Лијам Галагер — англиски рок-музичар, член на групата Оејзис (Oasis). |
1996 | Тило Керер — германски фудбалер. |
1999 | Александер Исак — шведски фудбалер. |
Починале
687 | Папа Конон — римски папа. |
1327 | Едвард II — англиски крал. |
1520 | Селим I — отомански султан. |
1832 | Валтер Скот — шкотски поет. |
1860 | Артур Шопенхауер — германски филозоф. |
1891 | Александра — принцеза на Грција. |
1903 | Тодор Христов - Офицерчето — македонски револуционер. |
1903 | Трпен Марков — македонски револуционер. |
1908 | Атанас Бадев — македонски композитор. |
1938 | Ивана Брлиќ-Мажураниќ — хрватска писателка. |
1972 | Анри де Монтерлан — француски писател. |
1973 | Лидија Русланова Андреевна — руска пејачка. |
1974 | Волтер Бренан — американски глумец. |
1987 | Џако Пасториус — американски џез-музичар. |
1998 | Флоренс Грифит Џојнер — американска атлетичарка. |
2000 | Огњен Петровиќ — српски и југословенски фудбалер. |
Настани
1735 | Роберт Волпол бил првиот британски премиер што се вселил во резиденцијата на „Даунинг стрит“ бр. 10, во Лондон. |
1792 | Во екот на војната со контрареволуцијата париските маси го зазеле дворецот во Версај и ги затвориле Луј XVI и неговата сопруга Марија Антоанета. Законодавното собрание прогласило република. |
1862 | Американскиот претседател Абрахам Линколн објавил декрет според кој од 1 јануари 1863 година на сите американски робови им се дава целосна слобода. Тоа било резултат од долготрајната борба на прогресивните сили на Американската граѓанска војна, кој барала брза и неодложна акција за ослободување на обесправените црнци. |
1862 | Ото фон Бизмарк станал канцелар на Прусија. |
1933 | Во Париз почнал Светскиот младински конгрес против војната и фашизмот. |
1946 | Во НР Македонија биле одржани првите избори за Уставотворното собрание, кое потоа го донело првиот устав на НР Македонија. |
1991 | За првпат во Република Македонија бил изведен светиот чин „Опход на моштите на Свети Климент Охридски Чудотворец“ (опходот траел до 6 октомври истата година), основоположник на Македонската и на првата Словенска православна црква и втемелувач на националната самобитност на македонскиот народ. |
1992 | Во Штип е отворена првата приватна специјалистичка гинеколошка ординација во Република Македонија. |
1992 | Воспоставена е авиолинија Скопје - Москва. |
1993 | Во Бали, Индонезија, Република Македонија е примена во Светскиот совет за енергија. |
Родени
1515 | Ана Клевска — сопруга на Хенри VIII. |
1552 | Василиј IV — руски цар. |
1741 | Петер Симон Палас — германско-руски зоолог и ботаничар. |
1791 | Мајкл Фарадеј — англиски физичар и хемичар. |
1882 | Вилхелм Кајтел — нацистички германски генерал. |
1885 | Гунар Асплунд — шведски архитект. |
1895 | Пол Муни — американски глумец. |
1898 | Борис Спиров — македонски лекар и политичар. |
1918 | Хенрик Шеринг — мексикански виолинист. |
1935 | Беќир Жута — македонски економист и политичар. |
1945 | Илија Петковиќ — српски и југословенски фудбалер и тренер. |
1950 | Лино Червар — хрватски ракометен тренер. |
1951 | Дејвид Ковердејл — англиски рок-пејач, член на групата „Вајтснејк“. |
1957 | Ник Кејв — австралиски рок-музичар. |
1958 | Андреја Бочели — италијански пејач. |
1958 | Џоан Џет — американска рок-музичарка. |
1960 | Давор Јозиќ — босански и југословенски фудбалер. |
1970 | Емануел Пети — француски фудбалер. |
1979 | Дивна Пешиќ — македонска спортистка. |
1980 | Инио Асано — јапонски автор на манга. |
1984 | Тијаго Силва — бразилски фудбалер. |
1984 | Јукија Араширо — јапонски велосипедист. |
1987 | Здравко Кузмановиќ — српски фудбалер. |
1992 | Боб Јунгелс — луксембуршки велосипедист. |
1994 | Роберт Андрих — германски фудбалер. |
1999 | Давиде Фратези — италијански фудбалер. |
Починале
530 | Феликс IV — римски папа. |
1774 | Климент XIV — римски папа. |
1921 | Иван Вазов — бугарски поет. |
1938 | Тодор Станков — македонски револуционер. |
1944 | Ибе Паликуќа — народен херој на Македонија. |
1989 | Ирвинг Берлин — американски композитор. |
2009 | Коле Чашуле — македонски писател. |
2021 | Ненад Ненадовиќ — српски глумец. |
Настани
1846 | Германскиот астроном Јохан Готфрид Гале ја открил планетата Нептун. |
1903 | Над селото Цапари, на Пелистер се водела последната востаничка битка (Пелистерска битка) во битолско во времето на Илинденското востание. Во борбата против османлиската војска загинале 48 востаници. |
2011 | Пијанистот Симон Трпчески е прогласен за прв „Национален уметник на Македонија“. |
Родени
63 п.н.е. | Октавијан Август — римски цар и војсководец. |
1158 | Џефри II — гроф од Бретања. |
1392 | Филипо Марија Висконти — војвода на Милано. |
1819 | Арман Иполит Луј Физо — француски физичар. |
1865 | Сузан Валадон — француска сликарка. |
1871 | Франтишек Купка — чешки сликар. |
1883 | Чудомир Кантарџиев — бугарски револуционер. |
1883 | Григори Зиновјев — руски револуционер и советски политичар. |
1885 | Иван Илиев Ајдински — македонски револуционер. |
1889 | Волтер Липман — американски новинар и писател. |
1901 | Јарослав Сајферт — чешки поет, добитник на Нобеловата награда за литература во 1984 година. |
1914 | Јован Трифуноски — македонски антрополог. |
1916 | Алдо Моро — Италијански професор и политичар. |
1920 | Мики Руни — американски глумец. |
1926 | Џон Колтрејн — американски џез-музичар. |
1928 | Томе Арсовски — македонски поет. |
1930 | Реј Чарлс — американски музичар. |
1943 | Хулио Иглесијас — шпански пејач. |
1946 | Даворин Поповиќ — југословенски и босански пејач, член на групата „Индекси“. |
1948 | Вера Николиќ — југословенска и српска атлетичарка. |
1949 | Брус Спрингстин — американски пејач. |
1956 | Паоло Роси — италијански фудбалер. |
1958 | Љубинка Јанковиќ — југословенска ракометарка. |
1972 | Карл Пилкингтон — англиски водител и комичар. |
1975 | Сергеј Тетјукин — руски одбојкар. |
1978 | Мартин Елмигер — швајцарски велосипедист. |
1988 | Хуан Мартин дел Потро — аргентински тенисер. |
Починале
877 | Игнатиј I Цариградски — Цариградски патријарх. |
1241 | Снори Стурлусон — истакнат исландски скалд, историчар и политичар. |
1463 | Џовани ди Козимо де Медичи — италијански банкар. |
1870 | Проспер Мериме — француски писател. |
1885 | Карл Шпицвег — германски сликар. |
1923 | Георги Казепов — македонски револуционер. |
1923 | Иво Ќипико — српски писател. |
1939 | Сигмунд Фројд — австриски научник, основач на психоанализата. |
1968 | Свети Пио — католички свештеник. |
1973 | Пабло Неруда — чилеански писател. |
1984 | Владо Малески — македонски револуционер. |
2008 | Соња Савиќ — српска и југословенска глумица. |
2013 | Влатко Марковиќ — хрватски фудбалер и тренер. |
2015 | Драган Холцер — југословенски фудбалер. |
2019 | Роберт Хантер — американски рок-музичар. |
2022 | Луис Флечер — американска глумица. |
Настани
1706 | Во Алтранштет, Шведска и Саксонија склучиле мир со кој Шведска се откажала од полската круна и го признала полскиот крал Станислав Лешчињски. |
1852 | Францускиот инженер Анри Жифар го извел првиот лет со цепелин на парен погон, летајќи 27 километри, од Париз до Трап. |
1905 | Шведска ја признала независноста на Норвешка која претходно била под владение на Данска, а од 1814 година во унија со Шведска. По отцепувањето е прогласена за самостојна уставна монархија на чело со кралот Хокон VII. |
1908 | Во Солун, во кафеаната „Бошњак-ан“, терористи-платени врховисти извршиле неуспешен атентат врз големиот македонски револуционер Јане Сандански. При атентатот две лица од придружбата на Сандански биле смртно погодени. |
1941 | Во Лондон, на конференцијата на претставниците на владите на Австралија, Канада, Велика Британија, Нов Зеланд, Јужноафриканскиот Сојуз, СССР и претставници на бегалските влади на Чехословачка, Грција, Белгија, Луксембург, Холандија, Норвешка, Полска, Југославија и на слободна Франција, ја потпишале Атлантската повелба која пред шест недели ја прокламирал американскиот претседател Франклин Рузвелт и британскиот претседател Винстон Черчил, со што овие земји ја прифатиле Повелбата како политичка програма во борба против силите на Оската. |
1993 | Во Монте Карло, Македонскиот олимписки комитет е примен за рамноправен член на олимпиското семејство. |
Родени
1821 | Ципријан Норвид — полски поет, драматург, сликар и вајар. |
1884 | Исмет Инени — турски премиер и претседател, основач на Републиканската народна партија. |
1920 | Зухо Џумхур — босански и југословенски писател и сликар. |
1945 | Владимир Глигоров — македонски економист. |
1949 | Педро Алмодовар — шпански режисер и сценарист. |
1954 | Марко Тардели — италијански фудбалер. |
1980 | Џон Арне Рисе — норвешки фудбалер. |
1981 | Игор Крајчев — македонски писател и поет. |
1982 | Стеф Клемент — холандски велосипедист. |
1999 | Елиф Елмас — македонски фудбалер. |
Починале
768 | Пипин Малиот — француски крал, прв монарх од династијата Каролинзи. |
1735 | Петр Брандл — чешки сликар. |
1813 | Андре Модест Гретри — француски композитор и музички писател од белгиско потекло. |
1835 | Винченцо Белини — италијански оперски композитор. |
2004 | Франсоаз Саган — француска писателка. |
2024 | Ирена Кавкалевска — македонска оперска пејачка. |
Настани
1493 | Христофор Колумбо испловил од пристаништето во Кадис на своето второ патување кон Новиот Свет. |
1513 | Шпанскиот истражувач Васко Нуњес де Балбо ја поминал Панама и станал првиот Европеец кој го видел Тихиот Океан. |
1555 | Со мирот во Аугсбург, германските протестантски земји биле правно изедначени со римокатоличките. |
1825 | Меѓу Дарлингтон и Стоктон, во Велика Британија, била пуштена во сообраќај првата железничка линија за јавен сообраќај. Овој ден се смета за почеток на историјата на железничкиот сообраќај. |
1940 | Во Норвешка на власт дошла квислиншката влада (наречена според норвешкиот политичар и мајор Видкун Квислинг кој учестувал во германската агресија врз Норвешка во 1940 година, по што се прогласил за шеф на новосоздадената марионетска влада, а во 1945 година е осуден на смрт поради велепредавство), синоним на соработниците на фашистичкиот окупатор низ цела Европа. |
1946 | Во Скопје е основано Работничко културно-уметничкото друштво „Кочо Рацин“. Друштвото го формирал Месниот синдикален совет на Скопје, со цел да ги обедини работниците и службениците заради развивање на културно-просветната дејност. |
1990 | Нелсон Мандела бил пуштен на слобода. |
1999 | Во Скопје, во издание на НИП „Нова Македонија“ излегол првиот број на весникот „Скок“. |
Родени
1599 | Франческо Боромини — италијански архитект. |
1744 | Фридрих Вилхелм II — пруски крал. |
1866 | Томас Хант Морган — американски биолог и генетичар, основач на генетиката и добитник на Нобеловата награда во 1933 година. |
1896 | Сандро Пертини — италијански политичар, адвокат и новинар. |
1897 | Вилијам Фокнер — американски писател, добитник на Нобеловата награда за литература. |
1899 | Лео Јунек — хрватско-француски сликар. |
1903 | Марк Ротко — американски сликар. |
1944 | Мајкл Даглас — американски глумец и филмски продуцент. |
1951 | Боб Макаду — американски кошаркар и тренер. |
1955 | Карл-Ханјц Румениге — германски фудбалер. |
1961 | Хедер Локлир — американска глумица. |
1965 | Скоти Пипен — американски кошаркар. |
1968 | Вил Смит — американски глумец, продуцент и пејач. |
1969 | Кетрин Зета Џонс — британска глумица. |
1975 | Сергеј Тетјухин — руски одбојкар. |
1977 | Риналдо Ночентини — италијански велосипедист. |
1979 | Микеле Скарпони — италијански велосипедист. |
1984 | Златко Хорват — хрватски ракометар. |
Починале
1849 | Јохан Штраус — австриски композитор. |
1943 | Нико Нестор — еден од најголемите раководители и борец на народноослободителното движење во Струга и струшко. |
1958 | Џон Вотсон — американски психолог |
1970 | Ерих Марија Ремарк — германски писател. |
1976 | Никола Бадев — македонски пејач на народни песни. |
1980 | Џон Бонам — англиски рок-музичар, член на групата „Лед цепелин“. |
2003 | Едвард Саид — палестинско-американски социо-културолошки теоретичар. |
2003 | Франко Модиљани — италијанско-американски економист, добитник на Нобеловата награда во 1985 година. |
2006 | Петре М. Андреевски — македонски писател. |
2020 | Горан Паскаљевиќ — српски режисер. |
Настани
1371 | Се одиграла Битката на Марица во која загинале Волкашин и Углеша Мрњавчеви, а синот на Волкашин, Крале Марко станал крал на Прилепското Кралство и турски вазал. |
1580 | Англискиот мореполовец Френсис Дрејк го завршил своето патување околу светот. |
1604 | По многу одложувања, црковните власти во Шпанија дозволиле да се печати делото „Дон Кихот“ на големиот шпански писател Мигел де Сервантес. |
1815 | Русија, Австрија и Прусија ја создале „Светиот сојз“ со цел да ги задушат револуционерните движења во Европа. |
1960 | Првата политичка дебата меѓу Ричард Никсон и Џон Фицџералд Кенеди која била пренесувана на ТВ. |
1962 | Прогласена Арапската Република Јемен. |
1993 | Во Виница е отворен Првиот фестивал за хумор, сатира и карикатура во Република Македонија, наречен „Ин Виница веритас“. |
1993 | Во селото Довезенце, Кумановско, е осветена новоизградената црква „Св. Ѓорѓи“. |
Родени
Починале
1371 | Јован Углеша — крал. |
1868 | Август Фердинанд Мебиус — германски математичар, творец на Мебиусовата лента. |
1937 | Беси Смит — американска блуз-пејачка. |
1945 | Бела Барток — унгарски композитор, пијанист и етномузиколог |
1973 | Ана Мањани — италијанска глумица |
1988 | Бранко Зебец — хрватски и југословенски фудбалер и тренер. |
1990 | Алберто Моравија — италијански писател и критичар. |
1993 | Нина Берберова — руска писателка. |
2003 | Роберт Палмер — англиски музичар. |
2008 | Пол Њуман — американски филмски глумец и режисер. |
2010 | Димитар Зози — македонски глумец. |
2024 | Џон Ештон — американски глумец. |
Настани
1529 | Османлиската војска под команда на Сулејман Величествениот ја започна Опсадата на Виена. |
1822 | Жан-Франсоа Шамполион објавил дека го дешифрирал Каменот од Розета. |
1825 | Англискиот пронаоѓач Џорџ Стивенсон управувал со својата парна локомотива која влечела 38 вагони на линијата Стоктон - Дарлингтон во Велика Британија. За кратко време железничката мрежа се проширила низ цела Европа. |
1854 | Во Атлантскиот Океан потонал бродот „Арктик“ со околу 300 патници. |
1905 | Списанието „Анали на физиката“ го објавило трудот на Алберт Ајнштајн „Дали инерцијата на телото зависи од неговата енергија“ каде за првпат е претставена познатата равенка E=mc². |
1908 | Во Солун излегол првиот број на весникот „Единство“ под редакција на Димитар Влахов. |
1939 | По 19-дневен отпор Варшава паднала во рацете на германските трупи. |
1940 | Во Берлин, Италија и Јапонија потпишале 10-годишен воен и економски пакт и формално создале сојуз на фашистички сили познат под името Оската Берлин - Рим - Токио. |
1993 | Република Македонија е примена за член на Меѓународната агенција за атомска енергија. |
1994 | Република Македонија воспоставила дипломатски односи со Португалија и со Кралството Саудиска Арабија. |
1994 | Во Скопје е основано Македонско-кинеското друштво за пријателство и соработка. |
1995 | Република Македонија е примена во Советот на Европа како 38-ма членка. |
Родени
1389 | Козимо де Медичи — владетел на Фиренца. |
1601 | Луј XIII — француски крал. |
1783 | Аугустин Итурбиде — генерал, потоа цар на Мексико под името Августин I. |
1901 | Иван Милутиновиќ — југословенски комунист, партизан и народен херој. |
1920 | Таки Хрисик — македонски композитор и музички педагог. |
1922 | Артур Пен — американски филмски режисер. |
1953 | Роби Шекспир — јамајски реге-музичар. |
1958 | Ирвин Велш — шкотски писател. |
1965 | Стив Кер — американски кошаркар и тренер. |
1972 | Гвинет Палтроу — амриканска глумица. |
1976 | Франческо Тоти — италијански фудбалер. |
1982 | Лил Вејн — американски рапер. |
1984 | Аврил Лавињ — канадска пејачка. |
1987 | Петар Игнатенко — руски велосипедист. |
1991 | Симона Халеп — романска тенисерка. |
1991 | Марсел Халстенберг — германски фудбалер. |
1992 | Гранит Џака — швајцарски фудбалер. |
1999 | Елиф Елмас — македонски фудбалер од турска националност. |
1999 | Игор Дивеев — руски фудбалер. |
Починале
1590 | Урбан VII — римски папа. |
1891 | Иван Гончаров — руски писател. |
1917 | Едгар Дега — француски сликар и вајар. |
2018 | Благој Истатов — македонски фудбалски голман. |
2018 | Марти Белин — американски рок-музичар. |
2021 | Драган Поповски - Дада — македонски вајар. |
2021 | Роџер Хант — англиски фудбалер. |
2024 | Меги Смит — англиска глумица. |
Настани
1371 | Се одиграла Битката на Марица во која загинале Волкашин и Углеша Мрњавчеви, а синот на Волкашин, Крале Марко станал крал на Прилепското Кралство и турски вазал. |
1580 | Англискиот мореполовец Френсис Дрејк го завршил своето патување околу светот. |
1604 | По многу одложувања, црковните власти во Шпанија дозволиле да се печати делото „Дон Кихот“ на големиот шпански писател Мигел де Сервантес. |
1815 | Русија, Австрија и Прусија ја создале „Светиот сојз“ со цел да ги задушат револуционерните движења во Европа. |
1960 | Првата политичка дебата меѓу Ричард Никсон и Џон Фицџералд Кенеди која била пренесувана на ТВ. |
1962 | Прогласена Арапската Република Јемен. |
1993 | Во Виница е отворен Првиот фестивал за хумор, сатира и карикатура во Република Македонија, наречен „Ин Виница веритас“. |
1993 | Во селото Довезенце, Кумановско, е осветена новоизградената црква „Св. Ѓорѓи“. |
Родени
551 п.н.е. | Конфуциј — кинески филозоф († 479 п.н.е.) |
58 п.н.е. | Ливија Друсила, сопруга на римскиот цар Октавијан Август и мајка на царевите Тибериј и Друз († 29) |
1803 | Проспер Мериме — француски писател, историчар и археолог. |
1831 | Фран Левстик — словенечки писател. |
1841 | Жорж Клеменсо — француски политичар. |
1918 | Анхел Лабруна — аргентински фудбалер. |
1924 | Марчело Мастројани — италијански глумец. |
1934 | Брижит Бардо — француска глумица, пејачка и фотомодел. |
1944 | Роберт Баро — американски економист. |
1952 | Силвија Кристел — холандска манекенка и глумица. |
1954 | Еван Лури — американски џез-музичар. |
1960 | Џенифер Раш - американска пејачка. |
1960 | Мехмед Баждаревиќ — југословенски и босански фудбалер и тренер. |
1961 | Јорданка Донкова — бугарска атлетичарка. |
1962 | Венцеслав Симоновски — македонски фудбалер. |
1967 | Мира Сорвино — американска глумица. |
1968 | Франсоа Бота — јужноафрикански боксер. |
1968 | Мика Хакинен — фински автомобилист, двократен шампион во Формула 1. |
1981 | Хосе Калдерон — шпански кошаркар. |
1981 | Вили Кабаљеро — аргентински фудбалски голман. |
1982 | Александар Ањуков — руски фудбалер. |
1986 | Андрес Гвадрадо — мексикански фудбалер. |
1988 | Марин Чилиќ — хрватски тенисер. |
1992 | Луис Алберто — шпански фудбалер. |
Починале
1891 | Херман Мелвил — американски писател. |
1895 | Луј Пастер — француски хемичар и биолог. |
1960 | Наум Наумовски - Борче — народен херој на Македонија. |
1964 | Харпо Маркс — американски глумец. |
1966 | Андре Бретон — француски писател. |
1991 | Мајлс Дејвис — американски џез-музичар. |
1994 | Вангел Коџоман — македонски сликар. |
2003 | Елија Казан — американски режисер. |
2010 | Михаил Левенски — македонски писател, филозоф и невропсихијатар. |
2010 | Артур Пен — американски филмски режисер. |
2018 | Предраг Ејдус — српски глумец. |
2022 | Кулио — американски рапер. |
2024 | Крис Кристоферсон — американски кантри-пејач и глумец. |
Настани
1938 | Британија, Франција, нацистичка Германија и фашистичка Италија го потпишуваат Минхенскиот договор. |
1941 | Почнало Драмското востание на македонските и грчките востаници против бугарскиот окупатор. Во Драма, Просечен, Крлуково и Кобалишта, кои биле нападнати од востаниците, била воспоставена народната власт. По жестоките борби, бугарската војска и полиција го задушиле востанието и притоа извршиле масакрирање на околу 3.000 луѓе и биле преземени различни репресивни мерки низ целата територија во источната област на Егејска Македонија. |
1941 | Започнала масовната ликвидација на Евреите кај Бабин Јар, Киев — еден од најстрашните масакри во Втората светска војна. |
1991 | Во селото Усје, Скопско е осветена „црквата Свети Атанасиј“. |
1993 | Во Аруба, држава на Карипските Острови, Република Македонија е примена за полноправен член на Интерпол, меѓународна организација на криминалистичките полиции. |
Родени
Починале
1902 | Емил Зола — француски писател. |
1908 | Мачадо де Асис — бразилски писател. |
1914 | Стеван Мокрањац — српски композитор. |
1930 | Иљја Репин — истакнат руски сликар. |
1997 | Рој Лихтенштајн — американски сликар. |
2010 | Тони Кертис — американски глумец. |
2015 | Фил Вудс — американски џез-музичар. |
2024 | Горан Симиќ — српско-канадски поет. |
Настани
489 | Остроготите под воство на Теодорих Велики по вторпат извојувале победа над војската на италијанскиот крал Одоакар |
1399 | Хенри IV е прогласен за крал на Англија. |
1814 | По победата на Наполеон, големите сили го свикале Виенскиот конгрес. Одлуките што биле донесени, на Европа и обезбедиле мир, но неколку децении не го решиле прашањето на малите народи, жртвувани за да се наградат големите сили. |
1864 | Бостонскиот забар Вилијам Мортон прв го употребил етерот како средство за анестезија. |
1903 | Во Виена и Мирцштег почнал состанокот помеѓу рускиот цар Николај II и австроунгарскиот цар Франц Јосиф и нивните министри за надворешни работи, на кој е изработена програма за реформи во Македонија позната како „Мирцштешка реформска програма“, донесени на 2 октомври 1903 г. Со овие реформи, иако битно не се изменила состојбата во Македонија, дале придонес за актуелизирање на македонското прашање во меѓународните односи. |
1991 | Повеќе стотици илјади Чеси загрижени поради евентуалната поделба на земјата бараа референдум за отцепување на Словачка. |
1993 | Советот на НАТО го одобри воениот план за поставување на повеќе од 50.000 војници во Босна и Херцеговина во период од две години. |
1998 | Во Скопје почна со работа Македонската информативна агенција — МИА, официјален јавен информативен сервис на Република Македонија. |
Родени
1207 | Џалалудин Руми — персиски исламски поет, правник и теолог. |
1876 | Милан Ракиќ — српски поет. |
1917 | Бади Рич — американски џез-музичар. |
1924 | Труман Капоти — американски писател. |
1927 | Вилијам Мервин — американски поет. |
1931 | Енџи Дикинсон — американска глумица. |
1940 | Здравка Крстуловиќ — хрватска и југословенска глумица. |
1947 | Марк Болан — англиски рок-музичар. |
1962 | Франк Рајкард — холандски фудбалер и тренер. |
1962 | Борислав Цветковиќ — југословенски и хрватски фудбалер и тренер. |
1980 | Мартина Хингис — швајцарска тенисерка. |
1980 | Данте Амарал — бразилски одбојкар. |
1980 | Герт Стегманс — белгиски велосипедист. |
1983 | Андреа Радукан — романска гимнастичарка. |
1986 | Оливие Жиру — француски фудбалер. |
1991 | Џофри Ловерњ — француски кошаркар. |
1996 | Нико Елведи — швајцарски фудбалер. |
1997 | Макс Ферстапен — белгиско-холандски автомобилист, првак во Формула 1. |
Починале
1955 | Џејмс Дин — американски глумец. |
1979 | Зепо Маркс — американски глумец. |
1986 | Николас Калдор — британски економист. |
1990 | Патрик Вајт — австралиски писател, добитник на Нобеловата награда во 1973 година. |
1989 | Оскар Давичо — српски и југословенски писател. |
1991 | Тома Здравковиќ — српски фолк-пејач. |
2001 | Џон Лили — американски психолог. |
2011 | Анвар ал Авлаки — член на Ал-Каеда. |
2019 | Џеси Норман — американска оперска пејачка. |
2024 | Дикембе Мутомбо — конгоанско-американски кошаркар. |
2024 | Жак Реда — француски поет. |
2024 | Марко Валок — српски и југословенски фудбалер и тренер. |