Википедија

Бојчинска Шума

Бојчинска Шума[1] е мочурлива шума заштитена од владата на Србија. Се наоѓа помеѓу селото Прогар (најблиско), Бољевац и Ашања, во општина Сурчин. Припаѓа на областа Обедска бара. Се наоѓа во рамничарскиот регион на југоисточен Срем, југозападниот раб на Белград, на 30 километри од центарот,[2] и помеѓу реката Сава и каналот Јарчина.[3] Шумата служи како одморалиште, со голем број содржини.[4] Од 1965 година е заштитен споменик на природата.[5]

Ресторан „Бојчинска колеба“, по примерот на Сремските куќи за свињи

Историја

уреди
 
Дел од шумата во која биле сместени партизански штабови и единици во „партизанските бази“ од летото 1942 година до крајот на војната засолништа и караули на граничната војска на Првата сремска партизанска единица. Спомен плоча 4 јули 1963 година

За време на Првата светска војна, жителите и војниците најшле засолниште во шумата. Кралот Александар го користел како ловиште (1934). За време на Втората светска војна, Бојчинската Шума била многу важен политички, воен и економски центар. Во 1941 година во шумата во Доњи Срем се кренало партизанско востание.[6] И луѓето од околните села се криеле во шумата, бегајќи од непријателите - особено Германците и усташите. Во повеќе од една база под земја, кои се зачувани до денес, многу од борците од Централна Србија продолжиле за источна Босна за време на остатокот од војната, откако ја преминале реката Сава и направиле кратко застанување со цел да се опорават и да тренираат, а потоа да учествуваат во жестоки борби против непријателот. До партизанските бази низ средината на шумата води асфалтен пат. На растојание од 2 км од влезот во шумата, на местото каде што некогаш стоеле партизанските бази каде што некогаш се криела војската на Срем во засолништата и катакомбите, има споменик поставен во 1963 година. Местото е малку запуштено и оставено во заборав. Во продолжение следните 3 км, има езерце и кал, а преку него е доста тешко да се помине. Поради својата природна вредност, историското значење и монументалните градби со зачувани имоти, Бојчинската Шума била заштитена уште во 1965 година како споменик на природата.

Народноослободителни меморијални одлики

уреди

[7] На работ на Бојчинската Шума, од десната страна на патот за Прогар, на постамент од груб делкан камен во правоаголна форма е подигнат споменик во вид на бетонски столб. Од десната страна на столбот е вградена бела мермерна плоча со текстот: „Во 1942 година во оваа шума се случила првата битка во југоисточен Срем меѓу партизаните и усташите. 4 јули 1960 година, борци на Алијансата на NLW“. Бетонски споменик во форма на правоаголник се наоѓа во Бојчинската Шума, 2 км од шумската колиба од десната страна на патот за Ашања. Вградена е бела мермерна плоча со натписот: „Од 1942 година до ослободувањето, овој дел од шумата служел како постојан бивак на партизански штабови и единици и во исто време како зимски складишта на партизанските бази и набљудувачки пунктови на граничните трупи. на Првиот сремски одред. 4 јули 1963 година. Здружението на ветерани“.

Флора и фауна

уреди
 
Низ Бојчинската Шума

Шумата зафаќа површина од 629,51 ха. Црвениот даб е особено застапен на нејзината територија, како фрагмент од старото, некогаш огромно, низинско шумско мочуриште. Во шумата има вкупно 185 евидентирани видови, од кои 15 се со статус на заштитени и строго заштитени видови. Во шумата растат сто шеесет и пет (165) видови габи, од кои 15 со статус на заштита, додека два вида се на Европската црвена листа на печурки во Европа. Покрај дабот, шумата е богата со габер и липа, има и топола, дрен, бозел и дива роза. Во еден дел од шумата расте дивиот лук, додека на пролет има многу шумски јагоди, во мочурливите предели има ирис, а многу често и анасон. Во шумата се евидентирани сто и осум (108) видови птици, односно 30% од вкупниот број на видови птици евидентирани во Србија. Исто така, постојат 10 видови водоземци и влекачи, од кои дури 8 видови се заштитени со закон. Кога станува збор за животни кои слободно шетаат низ шумата, може да се видат зајаци и вапити. Свињарите ги чуваат своите свињи во шумата, а може да се најдат и диви свињи кои се хранат со желади. Таму живеат и голем број инсекти, од кои најзабележителни се комарците, коњските муви и стршлените. Просторот е сè уште релативно зачуван, има голема природна вредност, но е во опасност од понатамошна деградација [8] поради близината до урбаната зона, поради што е ставен под заштита.

Летна сцена

уреди
 
Летна сцена на работ на Бочинската шума кај Прогар

На работ на Бојчинската Шума, во 2010 година е изграден летен театар, дизајниран од архитектот Здравко Милинковиќ. Сцената е покриена со дебели трски, со сценски пречник од 16 метри. Освен сцената, има две соблекувални и покриен амфитеатарски аудиториум за 1.000 посетители.[9] Непосредно зад сцената, истата година била изградена ликовна колонија, составена од шест дрвени куќички на растојание од околу дваесет метри. Секоја куќа има соба од 12 m 2, бања и тераса од 10 m 2, а просторот е климатизиран.[10] До бината се наоѓа етно ресторан „Бојчинска колеба“, угостителски објект составен од типични сремски куќички за свињи, покриени со трска. Набори со мангалици се наоѓаат во близина на ресторанот.

Настани

уреди
 
Споменик на НЛС во Бојчинската Шума
  • Иако новата влада во 2001 година го укина Денот на бетеранот и Денот на востанието на народот на Србија,[11] во Бојчинската Шума, празниците се уште традиционално се слават, на 4 јули и 7 јули, во организација на Градскиот одбор на СЗБНОВ Белград и општина Раковица, како спомен на почетокот на антифашистичката битка. Споменикот на борците беше префрлен од Срем во шумата, која во изминатите 55 години стоеше пред општинската зграда во центарот на Сурчин до 2 јули 2012 година, предизвикувајќи протести на граѓаните.[12] Покрај овој споменик, на влезот во Бојчинската Шума, во близина на патот за Прогар, се наоѓа споменикот на првата битка меѓу партизаните и усташите во југоисточен Срем во летото 1942 година. Споменикот е подигнат во 1960 година.
  • Бојчинско културно лето е културно-уметнички фестивал кој се одржува од 2009 година,[13] секој викенд, кој трае 5 месеци, од почетокот на мај до крајот на септември. Програмата се состои од поетски вечери, театарски претстави, музички концерти, на кои се изведува народна музика, рок, поп, регтајм, фадо, џез и класична музика. Тие се и други форми на театарска активност. Во организацијата на настанот се вклучени и голем број волонтери. Влезот на Бојчинското културно лето е бесплатен за секоја програма, но посетителите можат да донираат.
  • Уметнички колонии:
    • скулптурната колонија се наоѓа на отворен простор, каде уметниците се справуваат со традиционални и нови материјали користејќи различни технолошки методи.
    • сликање

Рекреација

уреди

Има патека за џогирање долга 2 км со 16 пречки, возења со кочии и јавање на Липицанер коњи, организирани од јавачкиот клуб „Бојчин“.

Транспорт

уреди

До работ на Бојчинската Шума може да се стигне со локален автобус, автобусот 605, кој тргнува од Бежанија од Ледине, поминува низ Сурчин, Јаково и Бољевци пред да пристигне во Прогар. Истиот пат може да се оди со автомобил од Белград или од автопатот Е70 со заобиколување на аеродромот во Сурчин од правец на Купиново и Ашања или Бечмен и Петровчиќ, а од Обреновац може да се пристигне преку мостот Обреновац-Сурчин преку реката Сава. Во летната сезона, можно е да се пристигне преку брод за јавен превоз, кој тргнува од блок 45 и плови преку Сава до Прогар.[14] 

Надворешни врски

уреди

Наводи

уреди
  1. ↑ „Dosije znamenitog mesta, Bojčinska šuma“. Zavod za zaštitu spomenika kulture grada Beograda. Посетено на 24 May 2017.
  2. ↑ „Manje poznata izletišta u okolini Beograda“ (PDF). Vreme - dodatak Vreme Beograda. Архивирано од изворникот (PDF) на 2016-03-05. Посетено на 24 May 2017.
  3. ↑ Davidović, Mirjana. „Čuvari blaga: Bojčinska šuma“. Архивирано од изворникот на 2016-03-04. Посетено на 24 May 2017.
  4. ↑ „Opština Surčin: Strategija održivog razvoja gradske opštine Surčin 2011-2021“ (PDF). Посетено на 24 May 2017.[мртва врска]
  5. ↑ Dojčinović, Tanja; Grulović, Tijana (June 2012). „Obeležen Međunarodni dan šuma i Svetski dan voda“ (бр. 116). Srbija šume.
  6. ↑ „Veliko druženje u slavnoj šumi“. SUBNOR. Посетено на 24 May 2017.
  7. ↑ „Veliko druženje u slavnoj šumi“. 1964.
  8. ↑ „: Studija o zaštiti Bojčinske i Lipovičke šume, kao i Forlanda leve obale Dunava“. Grad Beograd. Посетено на 24 May 2017.
  9. ↑ „Letnja pozornica Bojčinska šuma u Progaru“. Opština Surčin. Архивирано од изворникот на 25 March 2016. Посетено на 24 May 2017.
  10. ↑ „Opština Surčin“. Umetnička kolonija. Архивирано од изворникот на 2017-08-14. Посетено на 2017-05-24.
  11. ↑ Gligorijević, Jovana (16 July 2011). „Zašto Srbija nema antifašistički praznik“ (br. 1070). Vreme. Посетено на 24 May 2017.
  12. ↑ „U Surčinu srušen spomenik partizanima“. Centar za politike emancipacije. 8 July 2012. Архивирано од изворникот на 15 August 2017. Посетено на 24 May 2017.
  13. ↑ „Bojčinsko leto“. Opština Surčin. Архивирано од изворникот на 4 September 2016. Посетено на 24 May 2017.
  14. ↑ „Gde smo“. Bojčinska koleba. Архивирано од изворникот на 28 March 2013. Посетено на 24 May 2017.
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Бојчинска_Шума&oldid=5012210“