Асамскиот (অসমীয়া, Ôxômiya) е индоевропски јазик, дел од групата на источни индоариски јазици од поголемата група на индоирански јазици. Јазикот воглавно се зборува во сојузната држава Асам во Индија, каде е и службен јазик. Јазикот го зборуваат околу 13 милиони луѓе како мајчин јазик.[3] Исто така, јазикот се зборува во делови во Аруначал Прадеш, а асамски говорници може да се пронајдат и во Бутан и Бангладеш.

Асамски јазик
অসমীয়া Ôxômiya
Застапен воИндија, Бутан и Бангладеш
ПодрачјеАсам, Аруначал Прадеш, Нагаланд, Западен Бенгал, и др.[1]
Говорници15 милиони  (2007)[2]
Јазично семејство
Дијалекти
Писмоасамско писмо
Статус
Службен воИндија Индија (Асам)
Регулативен органАсамско книжевно друштво
Јазични кодови
ISO 639-1as
ISO 639-2asm
ISO 639-3asm
Linguasphere59-AAF-w
Индско писмо
Индско писмо
Оваа страница содржи индски текст. Без соодветна поддршка самогласките може да се прикажуваат на неправилни места, а зборовите може да бидат без сврзници. Повеќе...

Асамскиот јазик се развил во 1000 или 1200 година од магадскиот пракрит — група говори сродни на санскритот.[4] Сестрински јазици на асамскиот се бенгалскиот, читагонскиот, силетскиот, орија и бихарските јазици. Јазикот се пишува со асамско писмо.

Фонологија уреди

Асамскиот има 8 самогласки, 10 дифтонзи и 21 согласка..[5]

самогласки
предни централни задни
МФА транслитерација асамски МФА транслитерација асамски МФА транслитерација асамски
затворени i i ই/ঈ u u উ/ঊ
скоро-затворени ʊ û
затворено-средни e e এ' o o অ'
отворено-средни ɛ ê ɔ ô
отворени a a
согласки
уснени алвеоларни веларни глотални
МФА транслитерација асамски МФА транслитерација асамски МФА транслитерација асамски МФА транслитерација асамски
носни m m n n ন/ণ ŋ ng ঙ/ং
експлозивни безвучни p p t t ত/ট k k
призвучни ph th থ/ঠ kh
звучни b b d d দ/ড ɡ g
здувни bh dh ধ/ঢ ɡʱ gh
фрикативни безвучни s s চ/ছ x x শ/ষ/স ɦ h
звучни z z জ/ঝ/য
апроксимантни w w l, ɹ l, r ল, ৰ

Писмо уреди

Асамскиот се пишува со асамското писмо. Писмото се заснова на писмото гупта. Писмото е слично со писмото митилакшар и бенгалското писмо.[6] Јазикот има силна книжевна традиција уште од раните години.

Поврзано уреди

Наводи уреди

  1. „LIS India“. Архивирано од изворникот на 2017-06-21. Посетено на 2013-06-05.
  2. Nationalencyklopedin "Världens 100 största språk 2007" The World's 100 Largest Languages in 2007
  3. 2001 Indian Census report
  4. Oberlies 2001, стр. ?.
  5. Assamese Архивирано на 28 јули 2012 г., Resource Centre for Indian Language Technology Solutions, Indian Institute of Technology, Guwahati.
  6. Bara 1981, стр. ?.

Литература уреди

  • Bara, Mahendra (1981), The Evolution of the Assamese Script, Jorhat, Assam: Asam Sahitya Sabha
  • Dutta, Birendranath (1995). A Study of the Folk Culture of the Goalpara Region of Assam. Guwahati, Assam: University Publication Department, Gauhati University.
  • Dutta, Birendranath (2003). „Non-Standard Forms of Assamese: Their Socio-cultural Role“. Во Miri, Mrinal (уред.). Linguistic Situation In North-East India (2. изд.). Concept Publishing Company, New Delhi. стр. 101–110.
  • Goswami, G. C.; Tamuli, Jyotiprakash (2003), „Asamiya“, Во Cordona, George; Jain, Dhanesh (уред.), The Indo-Aryan Languages, Routledge, стр. 391–443
  • Guha, Amalendu (1983), „The Ahom Political System: An Enquiry into the State Formation Process in Medieval Assam (1228-1714)“, Social Scientist, 11 (12): 3–34
  • Kataki, Banikanta (1941), Assamese: Its Formation and Development, Gauhati, Assam: Government of Assam
  • Kommaluri, Vijayanand; Subramanian, R.; Sagar K, Anand (2005), „Issues in Morphological Analysis of North-East Indian Languages“, Language in India, 5
  • Masica, Colin P (1993). The Indo-Aryan Languages. Cambridge University Press. Посетено на February 4, 2013.
  • Асамски јазик на Ethnologue (англиски)
  • Medhi, Kaliram (1988), Assamese Grammar and the Origin of Assamese Language, Guwahati: Publication Board, Assam
  • Moral, Dipankar (1992), A phonology of Asamiya Dialects: Contemporary Standard and Mayong (PhD Dissertation)|format= бара |url= (help), Pune: Deccan College
  • Moral, Dipankar (1997), „North-East India as a Linguistic Area“ (PDF), Mon-Khmer Studies, 27: 43–53
  • Oberlies, Thomas (2001), Pali: A Grammar of the Language of the Theravāda Tipiṭaka, Walter de Gruyter
  • Sharma, M. M. (1990), „Language and Literature“, Во Borthakur, H. K. (уред.), The Comprehensive History of Assam: Ancient Period, I, Guwahati, Assam: Publication Board, Assam, стр. 263–284

Надворешни врски уреди