Википедија

Хефестион

Хефестион (старогрчки: Ἡφαιστίων) околу 356.п.н.е. - 324.п.н.е., син на Аминтор, бил македонски благородник и генерал во војската на Александар Македонски. Тој бил „далеку најдраг пријател на кралот, израснат со Александар, и ги знаел сите негови тајни.“[1] Ова нивно пријателство траело во текот на целиот нивен живот. Според некои историчари, Хефестион бил единствената вистинска љубов на Александар.[2][3][4]

Александар и Хефестион (десно).

Сепак, во древните, оригиналните извори, Александар и Хефестион никаде експлицитно не се поистоветуваат со називите “ἐρώμενος” (љубен) или “ἐραστής” (љубовник) (во изворите на старогрчки јазик), ниту со синонимот “amans” (во оние на латински). Прекарот на Хефестион, според изворите на старогрчки, е “Филалександрос” [5][6][7], епитет што го добил од самиот Александар, а што во превод значи - “пријател на Александар” или “наклонет и лојален кон Александар”. Во превод од старогрчки, “φιλος” (филос) означува “пријател”. Од друга страна пак, Лукијан, реторичар и сатиричар[8], кој живеел 4 века подоцна пишувајќи во својата книга On Slips of the Tongue[9] опишува прилика кога разговорот на Хефестион од едно утро имплицирал дека тој бил во шаторот на Александар цела ноќ, и Плутарх нешто подоцна реторички ја опишува интимноста помеѓу нив,[10] кога тој кажува како Хефестион заедно со Александар ги читале неговите писма. Диоген од Синопа, во писмо напишано до Александар, го обвинува Александар дека е "...владеен од бутовите на Хефестион"[11] - реферирајќи чест сексуален чин во Антиката.

Животопис уреди

Воената кариера на Хефестион била успешна, а како член на гардата на Александар ја командувал и придружната коњица. Му биле доверени и многу други задачи во текот на десетгодишното војување во Азија, вклучувајќи и дипломатски мисии, премостување на реки, опсади, и основање на нови населби. Покрај тоа што бил војник, инженер и дипломат, Хефестион активно се допишувал со Аристотел и со Ксенократ, и го поддржувал Александар во обидите да ги интегрира Македонците и Персијците. Александар и формално го поставил за втор по ранг кога го назначил за Хилијарх (поголем воен заповедник).

Првата битка на Хефестион била против Траките, додека Александар бил Регент. Походот на Дунав го предводел Филип II во 342 г.п.н.е. Потоа Хефестион учествувал и во Битката кај Херонеја, во 338 г.п.н.е. На почетокот бил ангажиран и во важни дипломатски мисии. Првата е после битката на Ис во 333 г.п.н.е., по заземањето на Сидон, Хефестион бил назначен да одбере гувернатор на таа територија.

По 332 г. Александар го поставил за командант на неговата морнаричка флота, со задача да го следи од брегот на Газа. Тука дошло до интересен заплет. Плутарх пишува: „Во тој момент Александар добил вести од Атина дека Атињаните и Спартанците се кренале на бунт, па Александар го испратил Хефестион да изврши контрола. Хефестион тогаш се сретнал со Аристо, за да договори мир меѓу Александар, Демостен и спартанскиот крал Агис III. Тие биле волни да ја прифатат оваа идеја и тој мир бил зачуван за некое време.“ Се вели дека Хефестион ја командувал Македонската фаланга во Египет и изградил мост на реката Еуфрат.

Во Битката кај Гавгамела, Хефестион бил еден од телохранителите на Александар, еден од луѓето нему најблиски, со задолжение – да го заштитат. Дотогаш главен одговорен телохранител бил Kлит Црниот. Во таа битка Хефестион бил ранет во раката. После битката го поддржал Александар во помирувањето со персијците. После погубувањето на Филота во 330 година, Хефестион бил назначен за командант на коњаницта заедно со Клит. Со тоа дошло до реформи и воведување нови воени тактики. Во 328 г.п.н.е. војската го нападнала Балкх. Хефестион тука ги удрил темелите на градот Мараканда. Во пролетта 327 г. ја покориле Бактрија кај преминот Кајбер. Во битката на р. Инд, 326 г., Хефестион повторно ја предводел македонската коњаница.

Така, докажувајќи се како одговорен водечки генерал на Македонската војска во уште неколку битки, Хефестион се докажал и како еден од најлојалните пријатели и соработници на Александар.

За време Големата свадба на 10.000 македонски војници со персиски девојки, организрана од императорот Александар, Хефестион се оженил со Дрипети, една од ќерките на Дариј III [12].

Кога Хефестион ненадејно умрел во Екбатана (денешен Иран) во есента 324.п.н.е. Се претпоставува дека причина за смртта била некоја заразна болест, но можеби и труење.[13] Александар бил скршен од тага поради смртта на неговиот најдобар другар, кој го сакал како брат.[14] Тој побарал од пророчиштето во Шива да му доделат на Хефестион божествен статус. Кога и самиот умрел 8 месеци подоцна, Александар сѐ уште планирал каков траен споменик да изгради во сеќавање на саканиот Хефестион.

Извори уреди

  1. ↑ Curtius Rufus, The History of Alexander, verse 3.12.16
  2. ↑ Heckel, Waldemar (2006) Who's Who in the Age of Alexander the Great. MA,USA:Blackwell. ISBN 1-4051-1210-7
  3. ↑ "While none of the extant ancient biographers refers to Hephaestion as anything more than Alexander's trusted companion." - Marilyn Skinner: Sexuality in Greek and Roman Culture, John Wiley & Sons, (2013), p. 206.
  4. ↑ "The ancient sources do not report that Alexander and his very close friend Hephaestion were lovers." - Thomas R. Martin: Alexander the Great: the story of an ancient life, Cambridge University Press, (2012), pp. 99–100.
  5. ↑ „Arrian: Hephaestion (1)“. Архивирано од изворникот на 2014-11-25. Посетено на 2013-12-01.
  6. ↑ Hephaistion Philalexandros
  7. ↑ http://1stmuse.com/frames/hephaeistion.html
  8. ↑ Paul of Samosata, Zenobia and Aurelian: The Church, Local Culture and Political Allegiance in Third-Century Syria Author(s): Fergus Millar Source: The Journal of Roman Studies, Vol. 61 (1971), pp. 1-17.
  9. ↑ Lucian 8
  10. ↑ Plutarch 39.40
  11. ↑ Diogenes of Sinope 24. The letter, probably spurious, is partially translated and quoted by Chugg (Alexander's Lovers, second edition, 2012, p. 18). It reads as follows: "If you wish to be beautiful and good, throw away the rag you have in your head and come to us. Yet you will not be able to do so, for you are held fast by Hephaistion's thighs".
  12. ↑ „Arrian: Hephaestion (2)“. Архивирано од изворникот на 2013-12-03. Посетено на 2013-12-01.
  13. ↑ Renault, Mary (1975) The Nature of Alexander. London: Allen Lane. ISBN 0-7139-0936-6
  14. ↑ Arrian, The Campaigns of Alexander
Преземено од „https://mk.wikipedia.org/w/index.php?title=Хефестион&oldid=4633907“