Право на глас на жените

Поимот право на глас на жените се однесува на економското и политичкото движење на реформите, со цел да се достигне правото на глас. Модерното движење започнало во Франција во XVIII век од независни и уште постоечки земји. Нов Зеланд беше првата земја, каде жените го добија правото на глас во 1893 година. Меѓутоа, кога тоа се случи Нов Зеланд не беше „држава“ во смисла на независна национална држава, туку повеќе самоуправна колонија. Место со сличен статус, кои на жените им го дадоа правото на глас пред Нов Зеланд беше територијата на Вајоминг (1869). Други можни земји, кои се сметаат за првични земји, што им дале право на глас на жените се Република Корзика, островот на Ман (1881), Островите на Питкерн, Франсвил и Таволара, но нивното постоење како независни држави беше кратко и некои од нив не се сметаа за вистински независни земји. Првата земја на независни нации, која го овозможи правото на глас на жените е Шведска, каде на некои жени дури им беше дозволено да гласаат и за време во ерата на слободата (1718-1771), иако овие права не се однесуваа на сите жени.

Право на глас на жените

Правата на гласање на жените беа воведени во меѓународното право во 1948г., кога ОН ја усвои Универзална декларација за човековите права.

Правото на глас на жените исто така е наведено во Конвенција за елиминирање на сите форми на дискриминација на жените , која беше усвоена од Обединетите Нации во 1979 г.

Историја

Правото на глас на жените им беше даден и повторно одземен повеќепати во различни држави низ светот. Во многу држави правото на глас на жените им беше дадено дури пред општите права на глас, но на многу жени, кои се од различна раса или социјална класа, не им беше дозволено да гласаат.

Во средновековието, во Франција и неколку други европски држави, гласањето за собрание на општината и градот беше дозволена за сопствениците на домаќинство, независно од полот. Правото на глас им беше овозможено на жените во Република Корзика во 1755 г., чиј Устав барал национален претставнички совет, за кое гласале жителите, со барем наполнети 25 год од својот живот. Тоа важело за жените кои биле немажени или вдовици и за мажите. Жените го загубија своето право на глас кога Франција го присвои островот во 1769 г. Корените на моделот на движењето за правото на глас на женската популација можат да се најдат во Франција во 80-ите и 90-ите год на 18-иот век. Според пишувањата на Маркиз де Кондорсе и Олимпија де Гуж, тие го промовирале тоа како право на националните избори.

Во 1756 г., Лидија Чапин Тафт, исто така позната како Лидија Тафт беше жената која легално гласаше во Америка. Сè на сè таа имаше можност да гласа трипати, на една јавна општинска средба во Њу Енгланд , во Оксбрич, Масачусатс, и тоа со консензусот на избирачите. Тоа се случи меѓу 1759г. и 1768 г. за време на Американскиот колонијален период. Њу Џерси им дозволи на жените да гласаат (кои ги имаат истите вредности на сопственоста како и мажите, иако жените кога ќе се омажат ја губат својата сопственост, значи само немажени жени и вдовици можеа да гласаат) - така е наведено во сојузниот Устав од 1776 г., каде зборот „жители“ беше употребен без подредување на полот и расата. Жените од Њу Џерси заедно со "странците... обоените или црнците," го загубија правотo на глас во 1807 г., кога се ограничи ова право само на белите мажи.

Островот Питкерн на жените им го даде правото на давање на својот глас во 1838 г. Различни колонии и држави им одобрија ограничени права на жените во втората половина на XIX век, започнувајќи со Јужна Австралија во 1861г. Во 1871 г., во општината Париз, жените го добија правото на глас, ама повторно им беше одземено по распаѓањето на општината. Во јуни 1944г. од страна на Шарл де Гол жените пак го добија ова право. Во 1886 г. кралството на еден мал остров на Таволара стана република и го воведе правото на глас за жените. Меѓутоа во 1899г. монархијата повторно беше изградена и кралството по неколку години се соедини со Италија. Тихоокеанската колонија Франсвил, прогласи независност во 1889 г. и беше првата земја со сопствена влада која им даде на сите право на глас независно од полот или бојата. Меѓутоа подоцна падна под управа на француската и англиската колонија. Неограниченото право на глас на жените (на жените не им било дозволено да гласаат) во самоуправна колонија со сопствена влада, беше дадено во Нов Зеланд во раните 1890-те год. Како резултат на движењето, предводено од Кејт Шепарт нацрт- законот за правата на глас на жените беше усвоен неколку недели пред општите избори во 1893 г. Колонијата на самоуправата на Јужна Австралија, на жените, им го даде и универзалното право на глас и им дозволи да се постават како кандидатки за пратенички во 1895 г. За тоа се погрижи комонвелтот на Австралија но федералните избори од 1902 г. (освен жените на Абориџините). Првата европска држава која има даде на жените право на глас беше Финска. Административните реформи кои следеа во 1905 г. им дозволи на жените во Финска да гласаат (универзални и исти права на глас) и да се постават како кандидатки на изборите. И така во 1906 г. првите жени во светот, кои беа членки на парламентот беа од Финска, кога во 1907 г. 19 жени го заземаа своето место во Парламентот на Финска, според постигнатиот успех на парламентарните избори во 1907 г.

Во годините пред Првата светска војна (1913), Норвешка и Данска исто така им дадоа правото на глас на жените, а тоа се прошири и во останатите австралиски држави. Во Канада тие го добија оваа право во 1918 (освен во Квебек, каде тоа беше незамисливо до 1940г.), па следеше Руска СФСР, во Англија жени со над 30 години, а во Германија и Полска сите жени добија право на глас. Во 1919 г. Холандија, во 1920 во Америка жените го добија своето заслужено право да гласаат. Во 1926 г. во Турција жените го добија ова право. Во 1928 г. правото на глас им беше дадено на сите жени во Англија, и нивниот глас вредеше исто колку тој на мажите. Тоа важеше за сите жени кои имаа на 21 години. Последна држава која дозволи жените да гласаат е Бутан. Државата тоа го одлучи во 2008 година.

Движење за правото на глас

Движењето за оваа право на жените беше едно од најраспространетото со многу учесници и настани од повеќе места. Важна разлика, во Англиското движење беше меѓу оние кои се бореа за да добијат право на глас преку промена на уставот, и оние кои беа повеќе воено настроени. Исто се одвивала и дискусија за тоа каде и припаѓа „местото на жената во општеството“. Оние кои ја воделе кампањата на жените за добивање на глас, велеа дека жените се чувствителни, понежни и повеќе се грижат за послабите членови на општеството, пред сè за децата. Беше претпоставено дека жените, кои би гласале би имале граѓански ефект врз политиката и на пример би се залагале за поголема контрола на алкохолните пијалаци. Тие верувале дека вистинското место за жената е во домот, и таа треба да биде способна да влијае врз законите, што би имало влијание и на тој дом. Други луѓе воделе кампањи и го подражавале мислењето дека мажите и жените треба да ги имаат истите права и дека не постоело такво нешто како „природната улога“ на жената. Исто така имало несогласувања во мислењата на другите гласачи. Други, пак, велат дека на секој возрасен човек треба да му биде дозволено да гласа, независно дали е богат или сиромав и независно од бојата на кожата. Некои борбата за правото на глас на жените ја гледаа како можност за започнување на борба за добивање на право на глас за ниската класа и за црнците.

Во моментот најактуелно е движењето за право на глас на жената во Саудиска Арабија. Движењето навлегува во комплицираната улога на модерните жени во Саудиска Арабија.

Временски преглед на тоа кога жените добија право на глас

Датите кои се наведени подолу се годините кога на жените им беше дозволено да учествуваат на избори (со гласање), а не се годините кога на жените им беа овозможени универзалните права на глас без ограничувања.

Држава	Година	Годишна возраст на гласање
Авганистан	1963	18 години
Австралија	1902	18 години
Австрија	1918	18 години
Азербејџан	1921	18 години
Алжир	1962	18 години
Американска Самоа	1990	18 години
Ангвила	1951	18 години
Ангола	1975	18 години
Андора	1970	18 години
Антигва и Барбуда	1951	18 години
Аргентина	1947	18 години
Аруба	н/а	18 години
Бангладеш	1972	18 години
Барбудос	1950	18 години
Бахамите	1960	18 години
Бахреин	2002	18 години
Белгија	1919	18 години
Белиз	1954	18 години
Белорусија	1919	18 години
Бенин	1956	18 години
Бермуди	1944	18 години
Боливија	1938	18 години
Б и Х	1949	18 години
Боцвана	1965	18 години
Бразил	1932	16 години
Брег на Слоновата Коска	1952	19 години
Брунеј	1959	18 години, само при урбаните избори
Бугарија	1938	18 години
Буркина Фасо	1958	универзално
Бурма	1922	18 години
Бурунџи	1961	НА
Бутан	1953	18 години
Валис и Футуна	а	18 години
Вануату	1975	18 години
Венецуела	1946	18 години
Виетнам	1946	18 години
Габон	1956	21 години
Гамбија	1960	18 години
Гана	1954	18 години
Гвајана	1953	18 години
Гватемала	1946	18 години
Гвинеа	1958	18 години
Гвинеа-Бисао	1977	18 години
Германија	1918	18 години
Гернзи	а	18 години
Гибралтар	н/а	18 години
Гренада	1951	18 години
Гренланд	н/а	18 години
Грузија	1918	18 години
Грција	1952	18 години
Гуам	н/а	18 години
Данска	1915	18 години
Девствени Острови	а	18 години
Демократска Република Конго	1967	18 години
Доминикана	1951	18 години
Доминиканска Република	1942	18 години
Египет	1956	18 години
Еквадор	1929	18 години
Екваторска Гвинеја	1963	18 години
Ел Салвадор	1939	18 години
Еритреа	1955	18 години
Ерменија	1921	18 години
Естонија	1918	18 години
Етиопија	1955	18 години
Замбија	1962	18 години
Зимбабве	1957	18 години
Израел	1948	18 години
Индија	1947	18 години
Индонезија	1945	17 години (за омажени жени нема поставена граница)
Ирак	1980	18 години
Иран	1963	16 години
Ирска	1918	18 години
Исланд	1915	18 години
Италија	1945	18 години (освен за ибори на сенатот каде што минималната старосна граница е 25 години)
Јамајка	1944	18 години
Јапонија	1945	20 години
Јамен	1967	18 години
Јордан	1974	18 години
Јужна Кореја	1948	19 години
Јужно Африканска Република	1930 (бели жени), 1994 (црни жени)	18 години
Казахстан	1924	18 години
Камбоџа	1955	18 години
Камерун	1946	20 години
Канада	1917	18 години
Џузепе Верди	1975	18 години
Катар	1997	18 години
Кења	1963	18 години
Кина	1949	18 години
Кипар	1960	18 години
Киргистан	1918	18 години
Кирибати	1967	18 години
Колумбија	1954	18 години
Стопански Комори	1956	18 години
Косово(Шиптари)	а	18 години
Костарика	1949	18 години
Куба	1934	16 години
Кувајт	2005	НА
Лаос	1958	18 години
Латвија	1918	18 години
Лесното	1965	18 години
Либан	1952	21 години (за жени со основно образованје)
Либерија	1946	18 години
Либија	1964	18 години
Литванија	1918	18 години
Лихтенштајн	1984	18 години
Луксембург	1919	18 години
Малдиви	1932	21 години
Маурициус	1956	18 години
Мозамбик	1975	18 години
Мавританија	1961	18 години
Мадагаскар	1959	18 години
Мајот	Н/А	18 години
Макао	Н/А	18 години
Македонија	1945	18 години
Малави	1961	18 години
Малезија	1957	21 години
Мали	1956	18 години
Малта	1947	18 години
Мароко	1963	18 години
Маршалски острови	1979	18 години
Мексико	1947	18 години
Молдавија	1978	18 години
Монако	1962	18 години
Молголија	1924	18 години
Монтесерат	Н/А	18 години
Намибија	1989	18 години
Науру	1968	20 години
Непал	1951	18 години
Nggah	1948	18 години
Нигерија	1958	18 години
Нијуе	а	18 години
Никарагва	1955	16 години
Нов Зеланд	1893	18 години
Нова Каледонија	a	18 години
Норвешка	1913	18 години
Норфолк Острови	Н/А	18 години
Обединетите Арапски Емирати	2006	Н/П години
Обединети Држави	1920	18 години
Велика Британија	1918	18 години (до 1928 на 30 години)
Оман	2003	21 години
Островите на Британска Вирџинија	н/а	18 години
Туркс и Кајкос	Н/П	18 години
Острови Кариман	н/а	18 години
Острови Кокос (Килине)	н/а	Н/А
Острови Кук	1893	Н/А
Отрови Мен	1881	16 години
Острови Питкерн	1838	18 години
Пакистан	1947	18 години
Палао	1979	18 години
Панама	1941	18 години
Папуа Ноа Гвинеа	1964	18 години
Парагвај	1961	18 години
Перу	1955	18 години
Полска	1918	18 години
Порторико	1929	18 години
Португалија	1931	18 години
Република Конго	1963	18 години
Романија	1929	18 години
Руанда	1961	18 години
Русија	1918	18 години
Самоа	1990	21 години
Сан Марио	1959	18 години
Сао Томе и Принципе	1975	18 години
Саудиска Арабија	Жените немаат право на глас	21 години (само за мажи)
Свазиленд	1868	18 години
Света Луција	1924	18 години
Света Хелена	Н/А	НА
Света Столица (Ватикан)	б	Ограничено на кардинали кои се постари од 80 години
Свети Бартелеми	а	18 години
Свети Винсент и Гренадини	1951	18 години
Свети Китс и Невис	1951	18 години
Свети Мартин	Н/А	18 години
Свети Петар и Микелон	Н/А	18 години
Северна Кореја	1946	17 години
Северни Маријански Острови	Н/А	18 години
Сејшели	1948	17 години
Сенегал	1945	18 години
Сиера Леоне	1961	18 години
Сингапур	1947	21 години
Сирија	1949	18 години
Словачка	1920	18 години
Словенија	1945	18 години (ако е невработена и на 16 години)
Слонови Острови	1974	21 години
Сомалија	1956	18 години
Србија	1945	18 години
Судан	1964	17 години
Урина	1948	18 години
Того	1945	13 години
Токелау	Н/А	21 години
Тајван	1947	20 години
Тајланд	1932	18 години
Танасија	1959	18 години
Танзанија	1959	18 години
Таџикистан	1924	18 години
Тивали	1967	18 години
Тимор- Лестер	а	17 години
Тонго	1960	21 години
Тринидад и Табако	1946	18 години
Туркменистан	1924	18 години
Турција	1930	18 години
Уганда	1962	18 години
Узбекистан	1938	18 години
Украина	1919	18 години
Унгарија	1918	18 години
Уругвај	1927	18 години
Фарски Острови	Н/А	18 години
Федерални Држави на Микронезија	1979	18 години
Филипини	1937	18 години
Финска	1906	18 години
Фиџи	1963	21 години
Фоклендски Острови	Н/А	18 години
Франција	1944	18 години
Француска Полинезија	Н/А	18 години
Хаити	1950	18 години
Холандија	1919	18 години
Холандски Антили	Н/А	18 години
Кинг-Конг	1949	18 години
Кондурас	1955	18 години
Хрватска	1945	18 години (ако е невработена со 16 години)
Централноафриканска Република	1986	21 години
Црна Гора	а	18 години
Чад (Смог)	1958	18 години
Чешка Република	1920	18 години
Чиле	1931	18 години
Њу Џерси	Н/А	16 години
Џибути	1946	18 години
Швајцарија	1971	18 години
Шведскка	1919	18 години
Шпанија	1931	18 години
Шри Ланка	1931	18 години

забелешка: (a) невалидни податоци (б) гласањето е ограничено за кардинали, жените не смеат да бидат кардинали

Право на глас на жените претставено одделно по држави

Австралија

Првите избори за новиот Парламент на новосоздадениот Комонвелт на Австралија во 1901 г. беше врз основа на слободното гласање во шест држави. На тој начин жените со правото на глас и на државно ниво можеа да ги изберат претставниците на Парламентот (во Јужна Австралија и Западна Австралија). Овие права важеа за федералните избори во 1901 г. Во 1902 г. Парламентот на Комонвелтот го усвои законот за изборите, кои им ги гарантираа истите права на глас на жените како и на мажите, и тоа на ниво на целата држава. Меѓутоа Комонвелтот не им даде право на глас на сите мажи и жени Абориџини. Оваа не се промени до 1962 г., но преку амандманот на законот за гласање во Комонвелтот беше решен проблемот (таквото решение не произлезе од исходот на референдумот од 1967 г.).

Грција

Општински избори одржани на 11 февруари 1934 г. беа првите избори на кои учествуваа и жените. Меѓутоа тоа право важеше само за писмените жени и оние кои имаа барем 30 години. Сè до 28 мај 1952 г. ситуацијата во Грција беше ваква. А со изборите на 19 февруари 1956 г. сите возрасни жени го добија правото на глас и учествуваа на парламентарните избори.

Данска

Во Данска жените го добија своето право на глас на 20 април 1909 г. Меѓутоа дури на 5 јуни 1915 г. им беше дозволено да учествуваат на изборите наречени Фолкетинг.

Индонезија

Во првата половина на 20 век, Индонезија беше една од земјите во која многу бавно се одвиваше процесот на давење на право на глас на жените. Во 1905 г. ја започнаа својата борба со поставените општински совети, во кои имало некои членови изберени од ограничени избирачки места. Право на глас имаа само мажите кои знаеле да читаат и да пишуваат, при што се исклучувале многу мажи кои не беа по потекло од Европа. Во тоа време стапката на писменост кај мажите беше 11%, а кај жените 2%. Главната група која ја стави индонезиската влада под притисок да им даде на жените право на глас беше Dutch Vereeninging voor Vrouwenkiesrecht (Здружение на ВВВ- право на глас на жените). Здружението било основано во Холандија во 1894 г. Се обидоа да привлечат индонезиски членки, но со само мал успех, бидејќи раководителот на организацијата немал развиено вештина во убедување, па дури и на образованата класа во Индонезија. Кога ќе се поврзеа со жените, не можеа да сочувствуваат со нивната позиција што резултираше со отуѓување на дури и образованите Индонезијки. Во 1918 г. тие го основаа првото претставничко тело познато како Фолксрат (Volksraad), (народен совет), кое исто не им даваше на жените да гласаат. Во 1935 година, колонијалната администрација го искористи своето влијание за да назначи Европејка како претставничка во Фолксратот. Во 1938 г. управата им дозволи на жените да гласаат за градоначалници и за претставници на истата институција, што резултираше со тоа некои Индонезијки и Европејки да се вклучат во општинските совети. Евентуално законот утврди дека само Европејките и општинскиот совет можеле да гласаат, што ги издвојуваше сите жени и локалните совети. Во септември 1941 г. овој закон беше променет и на тој начин сите жени од народниот совет имаа право на глас. Во ноември 1941 г. правото да се учествува на општинските избори им беше даден сите жени со исто значење како на мажите (ама само на оние кои имаа сопственост и кои беа образовани.)

Јапонија

Иако на жените во некои држави им беше дозволено да гласаат во 1880 г., на национално ниво жените во Јапонија со закон им беше дадено правото на глас во 1954 г.

Канада

На немажените жени и вдовиците им беше дадено правото на глас за општинските избори во Онтарио во 1884 г. Слични такви ограничени права на глас имаше и во другите провинции до крајот на 19 век. Но законско регулирано решение не беше изгласано во ниедна провинција сè до 1916 г., кога на жените во Мaнитоба им беше дадено правото на глас. Целосно право на глас добија во 1918 г., кога федералниот парламент усвои закон со кој на жените им се дозволи да гласаат на федералните избори. Другите градови истото го правеле, освен Квебек сè до 1940. Агнес Макпаил беше првата жена изберена на парламентарните избори во 1921 г.

Македонија

И во Македонија ситуацијата не била поразлична како и во другите земји. Како во сите европски, но и поранешни југословенски земји, и во Македонија Македонките наидоа на првични проблеми за добивање право на глас. Во 1946 г. Македонките за прав пат гласале. Денес тој сонот стана рутина. Најдобрите позиции можат да се преземат од жени. Во 2008 г. жена се постави како кандидатка за премиерка. Во 2009, на претседателските избори, Мируше Хоџа се постави како кандидатка за претседател на Република Македонија. Иако двете дами не беа изгласани, сепак докажаа дека модерната жена во Македонија не се плаши повеќе. Тие докажаа дека во 21 век Македонките се противнички на мажите и дека нема лесно откажување од водечките позиции.

Нов Зеланд

Жените во Нов Зеланд беа инспирирани да се борат за нивните права на гласање од Џон Стјуард Мил, филозоф за еднакви права, како и од британската феминистичка агресивност. Притоа, мисионерските напори на Унијата на христијански жени од Америка, и ја даде потребната мотивација за оваа борба. Всушност имаше некои политичари- мажи кои ги поддржуваа правата на жените. Такви се Џон Хал, Роберт Стут, Јулиус Фогел и Вилијам Фокс. Напорите од 1879, 1879 и 1887 г. за жените да добијат право на глас беа неуспешни. Крајно, во 1893 г. жените си го добија заслуженото право на глас.

Иако Либералната влада, која го усвои законот ги избегнуваше социјалните и политичките реформи, законот за гласање беше усвоен, поради комбинацијата на личните причини и политичката несреќа. Законот им гарантираше право на глас на секој жена, независно од бојата на кожата. До 1919 г. на жените во Нов Зеланд не им беше дозволено да се постават како кандидатки за парламентот. Во 2005 г. речиси една третина од избраните пратеници беа жени. Во последно време жените заземаа важни, симболични и врвни позиции како на пример премиер, заменик генерал, гласноговорник, на домот на претставници и министер за правда.

Норвешка

Жените од средната класа можеа да го дадат својот глас во 1907 г. (тоа важеше за жените кои доаѓаа од фамилии со одредено ниво на просперитет и благосостојба). Во основа во 1910 г. жените можеа да гласаат во локалните избори, а во 1913 г. во норвешкиот парламент едногласно го изгласа законот со кој сите жени го добија своето право на глас.

Обединето Кралство

Кампањата за правата на жените ги достигна најуспешните моменти во почетокот на 19 век. Во тој момент жените сè повеќе беа вклучени во политиката, пред сè за време на кампањата за добивање на право на глас на жените во Обединетото Кралство. Џон Стјуард Мил, кој во 1865 г. беше избран за пратеник во Парламентот и беше адвокат кој ги застапуваше жените, водеше кампања за воведување на амандман за законот на реформата за да се остварат овие права. Речиси поразени од сите парламентарци од конзервативната влада, прашањето за правото за добивање на глас полека стануваше важно.

За време на втората половина на 19-иот век, беа оформени групи за водење на кампањи со цел лобирање кај парламентарците и добивање на нивната поддршка. Во 1897 г. се соединиле седумнаесет такви групи за да се оформи националната унија на општеството за добивање на глас на жените (НУЊСС), кои одржуваа јавни митинзи, пишуваа писма до политичари и објавиле најразлични текстови. Во март 1907 г. НУВСС го организираше својот прв протест. Протестот стана познат како „Каллив Мај“, кога над 3000 жени одеа по студени и темни улици на Лондон, и тоа од Хајд Парк до Ексетер Хол.

Во 1903 г. некои членови се одделија од НУВСС. Под водство на Емили Панкхурст ја основаа Социјална и политичка унија на жените (СПУЖ), Women’s Social and Political Union (WSPU). Бидејќи националните медиуми го изгубиле интересот за кампањата на правото на глас, СПУЖ одлучи дека ќе користи некои други начини за да го насочи вниманието кон оваа прашање. Тоа започна во 1905 г, на заседанието каде зборуваше г. Едвард Греј, члена на ново избраната либерална власа. Додека зборуваше, две членки на СПУЖ гласно прашаа „Ќе им дозволи ли либералната влада на жените да гласаат?“. Кога одбија да прекинат со тие прашање, беше повикана полицијата за да ги отстранија од просториите и две жени „гласачки“ (како членки на СПУЖ потоа станаа познати) беа ставени во многу незгодна ситуација, што на крајот резултираше со тоа што биле уапсени и ги обвинети за напаѓање. Кога одбиле да ги платат казните, ги одведоа во затвор. Британците беа во шок и не им се верувало каков вид на насилство постои ако се бориш за своето права на глас. По таквиот успех во медиумите, тактиките на СПУЖ станаа се понасилни. Тоа вклучува и обид во 1908 г. за напаѓање на Домот на Пратениците, палењето на домот на Дејвид Лојд Џорџ (кој бил за одобрување на правото за глас на жените). Во 1909 г. г-ѓа Констанс Литон беше затворена во затвор, но веднаш потоа беше пуштена кога се дозна нејзиниот вистински идентитет. Во 1910 г. таа се претставуваше како шивачка од средната класа и се нарекуваше Џејн Вартон. Таа претрпи нечовечко малтретирање. Еден инцидент од 1913 г. во кој Емили Девисон, што се бореше жените да добијат право на глас, беше згазена од коњ на Кралот Џорџ V за време на трката на Епсом Дерби и по четири дена умре. СПУЖ престана со своите милитантни активности за време на Првата светска војна и се трудеше да помогне во воените напори. Слично и НУВСС соопшти дека ќе прекине со политичката активност, но тајно продолжи со лобирањето за време на Првата светска војна. Во 1918 г. со крајот на војната, парламентот се согласи да им даде право на глас на жените кои биле над 30 г. Сè до 1928 г. со законот од 1928 г., жените добиa право на глас со исто значење како на мажите.

Острови Кук (протекторат)

На жените во Раротонга не им беше дозволена гласањето до 1893 г. Таму пресвртот се случи веднаш по тој во Нов Зеланд.

Полска

Роза Померанц – Мелтцер од партијата Ционист беше правата жена која во 1919г ја избраа во Сејм (Долниот дом на полскиот Парламент) .

Португалија

Каролина Беатрис Ангело беше правата жена која гласала за Републичкиот Парламент во Португалија. Таа изјавувала дека е челото во својата фамилија, дека ја водела фамилијата. Потоа законот се промени и само мажите членови од фамилијата можеа да гласаат. Во 1931 г., за време на режимот на Естадо Ново, на жените за првпат им беше дозволено да гласаат, ама само ако имаат завршено средно или високо образование. А за мажите било доволно да бидат само писмени. Во 1946 г. беше променет законот за гласање. Во него беа подобрени условите со кои жените би можеле да гласаат, ама и во тој закон мажите уште беа надредени. Со законот од 1968 г. се тврдело дека со него се овозможило „еднакви политички права за мажите и жените“, меѓутоа мажите имаа повеќе права за гласање. По револуцијата на Карнатион во 1974 г. жените добија сите и еднакви права на глас.

Соединетите Американски Држави

Лидиа Чапин Тафт била водечка личност во Колонијална Америка, на која и било дозволено да гласа на три градски собири во Њу Енгланд на почетокот од 1756 година. Во 1848 г. на конвенцијата во Сенека Фалс во Њујорк, активисти вклучувајќи ги и Елизабет Кади Статон и Лукреција Мот започнаа седумдесет годишна борба на добивање на право на глас. Сузан Б. Ентони, родена во Рочестер , Њујорк, и се придружи nа движењето четири години по Конвенцијата во Сиракуза. Активистките потенцираа дека не било почитувано тоа што пишало во 14-иот и 15-иот член (дека луѓето имаат еднаква заштита пред законот и право на гласање без разлика на нивната раса). Според нив оваа не било праведно. Првични победи издвоија во државите Вајоминг (1869) и Јута (1870), иако на жените во Јута им се одзема правото со федералниот закон, познат како Законот на Едмунт- Такер, кој бил отфрлен од Конгресот на САД во 1887 г. Идејата да им се даде право на глас на жените во Јута делумно беше поттикнато од верувањето дека со тоа право жените во Јута ќе ја отфрлат полигамијата. Откако жените во Јута своето право го искористиле во полза на полигамијата Конгресот на САД им го одзема правото на гласање. Ама до крајот на 19-иот век државите Ајдахо, Колорадо, Јута и Вајоминг им го дадоа правото на глас и тоа делумно под влијание на жените кои ја поддржале идејата дека морале да имаат право на глас.

За време на почетокот на 20-иот век, кога случајот на барањето на правото на глас од жените станал се попопуларно, гласачите станаа предмет на апсење, и повеќето беа притворани. Конечно претседателот Вудро Вилсон се залагал кај Конгресот за донесување на одлуката и во 1920 г. беше ратификуван деветнаесеттиот амандман, при што им беше забрането на државите и федералните власт да поддржуваат полово ограничување за правото на глас. Можноста за гласање беше национален тренд, што беше формирано по прогресивните години на претседателот Вилијам Тафт, од Републиканската партија, наследникот на Вилсон. Назначувањето на Тафт како заменик министер за правда во американскиот Врховен суд во 1921 г. се сметаше како моментот на значајна промена за легислативата. Тој придонесе за многу правдини во тоа време.

Франција

Проблемот за правото на глас на жените во Франција беше решен на 5 октомври 1944г. со одлука на француската влада. Првите избори на кои учествуваат жените беа општинските избори на 29 април 1945 г. и парламентарните избори одржани на 21 октомври 1945г. Муслиманските жени во Француски Алжир мораа да чекаат до 3 јули 1958 г. за да го добијат своето право на глас.

Холандија

Групата која работеше на тоа жените да добијат право на глас во Холандија беше данската Vereeniging voor Vrouwenkiesrecht или ВВВ (здружение на ВВВ- права на жените). Тоа беше основана во 1894 г. Во 1917 г. на жените им беше дозволено да гласаат и да бидат гласани на националните избори. Тоа доведе до избирање на Сузана Гроеневег од партијата СДАП на општите избори од 1918 г.. На 15 мај 1919 г. беше изработен нов закон со кој на секоја жена, без ограничувања, и се дава правото на глас. Законот беше усвоен и за првпат се примени на општите избори во 1922. Гласањето стана задолжително од 1918 г., што не беше променето до 1970 г.

Швајцарија

Швајцарскиот референдум за добивање на право на глас на жените беше одржан на февруари 1959 г. Мнозинството на швајцарските мажи гласаше не, меѓутоа во некои кантони жените го добија правото на глас. Швајцарија беше една од последните демократски држави (други се на пример Лихтенштајн), кои многу доцна им дозволи, овозможи на жените да гласаат. Сè до 1973 г. жените не смееја да гласаат на федералните избори.

Шведска

За време на “ерата на слободата” во Шведска (1718-1771), жените кои плаќале даноци и се членки на некој сојуз (често вдовици), до 1771г. им беше дозволено да гласаат и да се постават како кандидатки на изборите. Помеѓу 1726 и 1742 г. на изборите учествуваа околу 30% жени. Новите регулативи од 1743 до 1758 г. на жените им овозможи поедноставно учество на изборите. Често гласовите беа давани преку машки претставници, што беше и главната причина да им се дозволи целосно право на глас за жените. Во 1758 г. жените не беа вклучени во главните и комуналните избори, ама продолжиле да гласаат на националните избори. Со новиот Устав од 1771 г. оваа беше забрането. Во 1862 г. на жените, кои плаќале данок, повторно им беше дозволено гласањето. Правото на давање на својот глас не им се врти до 1919 г., и повторно беше дозволено нивното учество на гласањата во изборите од 1921 г., и тоа за првпат по 150 години.

Шри Ланка

Шри Ланка (поранешна Цејлон) беше првата азиска држава кој им дозволи на сите жените без ограничување, да гласаат. Тоа важење за оние кои имале 21 година. Од тогаш жените во Шри Ланка уживаа значително влијание во политичката област. Врвот на сето тоа беше достигнато во јуни 1960 г. кога на општите изборите во Цејлон беше изберена правата премиерка во целиот свет. Тоа беше госпоѓата Сиримаво Бандаранаике. А подоцна во 1994 г. и нејзината ќерка, Чандрике Кумаратунге, исто така стана премиерка. А во истата година таа беше изберена како претседателка на извршната власт во Шри Ланка, што ја прави четвртата жена што добила таква позиција.

Шпанија

Во баскиската провинција на Бискаија и Гипускоа им беше дозволено гласањето само на оние жени кои плаќале одреден данок за гласање. Сепак можност за да се биде избран без да може да се гласа постоела со примерот на Марија Изабел де Алаја која била избрана за градоначалник на Икастегиета во 1865 г.Официјално правото на глас на жените беше усвоено во 1933 г. со противење на Маргарита Нелкен и Викторија Кент, две пратенички, кои мислеле дека жените во тоа време биле незрели за да гласаат одговорно. Со ова се ставил во опасност постоењето на Втората Република. За време на режимот на Франко само мажите, глави во домаќинствата, имаа право на глас. Од 1976г., за време на промената кон демократија во Шпанија, и жените добија право на глас и можеа да гласаат и да бидат гласани како службенички.

Одбиено или условено право на глас

• Брунеј — до 1962 год правото на глас на жените (и на мажите) им не се овозможи и беше условен. • Либан— одделни права на гласање. Задолжителен доказ за завршено основно училиште. Тоа важеше само за жените, но не и за мажите. Гласањето беше задолжително за мажите, а опционо за жените. • Саудиска Арабија— Жените немаат право на глас. На првите локални избори во 2005 г. на жените не им беше овозможено да си го дадат својот глас. Сепак постои надеж дека тоа ќе се случи во блиска иднина. • Обединети Арапски Емирати — Ограничено, ама целосно ќе се овозможи во 2010 г. • Ватикан— нема право на глас за жените, некои мажи немаат право на гас.

Користена литератуира

• Baker, Jean H. Sisters: The Lives of America's Suffragists. Hill and Wang, New York, 2005. ISBN 0-8090-9528-9.
• "Woman suffrage" in Collier's New Encyclopedia, X (New York: P.F. Collier & Son Company, 1921), pp. 403–405.
• Webster's Ninth New Collegiate Dictionary (New York: Merriam Webster, 1983) ISBN 0-87779-511-8
• https://web.archive.org/web/20070610120752/http://www.hist.uu.se/historikermote05/program/Politik/52_Karlsson_Sjogren.pdf
• Åsa Karlsson-Sjögren, "Männen, kvinnorna och rösträtten : medborgarskap och representation 1723-1866". ("Men, Women and the vote; Citizenship and representation 1723-1866")
• [1] Архивирано на 5 јули 2011 г.
• [2]
• http://www.cesid.org/pdf/pravo_glasa.pdf Архивирано на 25 март 2009 г.